Το εσπέρας της Παρασκευής, 27ης Σεπτεμβρίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον Εσπερινό στον Ιερό Ναό του Αγίου Λουκά του Ιατρού στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά Βεροίας, όπου συμμετείχαν οι κατηχητές, οι κυκλάρχες και οι συνεργάτες του Γραφείου Ποιμαντικής Διακονίας της Μητροπόλεως μας.
Στο τέλος του Εσπερινού ο υπεύθυνος των κατηχητικών συνάξεων Αρχιμ. Παύλος Σταματάς έδωσε οδηγίες, ενώ ο Ποιμενάρχης μας κ. Παντελεήμων επέδωσε στους 200 και πλέον κατηχητές και υπευθύνους των κύκλων μελέτης Αγίας Γραφής τα καθιερωμένα διοριστήρια για τη νέα κατηχητική χρονιά και εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς όσους θα στελεχώσουν για ακόμη μία χρονιά τα κατηχητικά τμήματα των ενοριών της Μητροπόλεως μας.
Δείτε φωτογραφίες και την ομιλία του Σεβασμιωτάτου:
Ὑπό τή σκέπη τοῦ ἁγίου Λουκᾶ ἀλλά καί τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Κυρίας καί ἐφόρου τῆς ἱερᾶς μας Μονῆς, ἀλλά καί τῶν ἄλλων προστατῶν ἁγίων της καί ἁγίων μας, συγκεντρωθήκαμε ἀπόψε στήν καθιερωμένη Συνάντηση ὅλων τῶν συνεργατῶν τοῦ κατηχητικοῦ ἔργου τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, τῶν κληρικῶν καί τῶν λαϊκῶν, τῶν κατηχητῶν καί τῶν κυκλαρχῶν, ὅλων ὅσοι καί φέτος ἀνταποκριθήκατε στό κάλεσμα τῆς Ἐκκλησίας μας καί τοῦ Ἐπισκόπου σας γιά νά ἐργασθεῖτε στό γεώργιο τῆς Ἐκκλησίας, στό γεώργιο τῶν ψυχῶν τῶν ἀδελφῶν μας, σπέρνοντας τόν λόγο τοῦ Θεοῦ στίς ψυχές καί τῶν μικρῶν καί τῶν μεγαλυτέρων ἀδελφῶν μας.
Τό ἔργο αὐτό, τό ὁποῖο σᾶς ἐμπιστεύεται καί φέτος ἡ Ἐκκλησία μας, εἶναι ἔργο Θεοῦ, γιατί δέν καλεῖσθε ἁπλῶς νά κάνετε ἕνα μάθημα καί νά μεταφέρετε κάποιες γνώσεις στά παιδιά τῶν κατηχητικῶν σχολείων ἤ στά μέλη τῶν ἐνοριακῶν συνάξεων καί τῶν κύκλων μελέτης Ἁγίας Γραφῆς.
Αὐτό πού καλεῖσθε νά μεταδώσετε εἶναι ὁ σωτήριος λόγος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, εἶναι τό διάγραμμα τῆς πορείας πού ἔχει χαράξει μέ τόν λόγο καί μέ τή ζωή του ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, γιά νά μᾶς βοηθήσει νά τόν πλησιάσουμε, νά τόν γνωρίσουμε, νά ἑνωθοῦμε μαζί του καί νά ἐπιτύχουμε τή σωτηρία μας.
Δέν εἶναι ἑπομένως ἀκαδημαϊκές γνώσεις αὐτά πού καλούμεθα νά μεταφέρουμε στούς ἀδελφούς μας, ἀλλά εἶναι γνώσεις πού μετουσιώνονται σέ ζωή, στήν ἐν Χριστῷ ζωή, στή ζωή τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν ὁποία καλούμεθα ὅλοι νά ζήσουμε. Ἀσφαλῶς καί χρειάζεται ἡ γνώση. Χρειάζεται νά γνωρίζουμε ὅλοι καί νά μεταδίδουμε καί στούς ἀδελφούς μας τίς βασικές ἀρχές τῆς πίστεως μας, τά γεγονότα καί τά θαύματα τοῦ Χριστοῦ, τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας καί τί τελεῖται σέ αὐτά. Νά γνωρίζουμε τί συμβαίνει στή θεία Λειτουργία καί στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο εἶναι τό κατ᾽ ἐξοχήν ἐπαναλαμβανόμενο μυστήριο στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλά καί στή ζωή τοῦ κάθε πιστοῦ.
Ὅλα αὐτά, ὅπως εἶπα, πρέπει νά τά γνωρίζουμε σωστά, καί ὄχι νά ἔχουμε μόνο μιά ἀόριστη καί νεφελώδη γνώση. Δέν ἀρκεῖ ὅμως ἡ γνώση, ἐάν δέν προσθέσουμε σέ αὐτήν τήν ἐμπειρία, ἐάν δέν προσθέσουμε τό προσωπικό βίωμα.
Διδάσκει ἡ Ἐκκλησία τόν λόγο τοῦ Κυρίου μας ὄχι γιά νά γνωρίζουν οἱ ἄνθρωποι τί εἶπε ὁ Χριστός πρίν ἀπό 20 αἰῶνες, ἀλλά γιά νά ἐφαρμόσουν στή ζωή τους τόν λόγο του, γιά νά μεταβάλουν τόν «παλαιό» ἄνθρωπο σέ νέο, σέ «κατά Θεόν κτισθέντα», ὅπως γράφει καί ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά μετατραπεῖ ὁ γήινος ἄνθρωπος σέ οὐράνιο, γιά νά γίνει ὁ χοϊκός ἄνθρωπος τέκνο Θεοῦ καί Θεός κατά χάριν.
Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ἔργου της, καί αὐτόν τόν σκοπό θά διακονήσετε καί ἐσεῖς, ὅσοι καί ὅσες θά λάβετε σέ λίγο τό διοριστήριο καί θά συστρατευθεῖτε στό κατηχητικό ἔργο τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως.
Ἡ διακονία τήν ὁποία θά κληθεῖτε νά ἀναλάβετε, ἄλλοι ἀπό σᾶς γιά πολλοστή φορά καί ἄλλοι γιά πρώτη, δέν εἶναι μία εὔκολη ὑπόθεση. Εἶναι μία διακονία εὐθύνης τόσο ἀπέναντι στόν Θεό καί στήν Ἐκκλησία πού σᾶς ἐμπιστεύετε, ὅσο καί ἀπέναντι στούς ἀνθρώπους, στούς ἀδελφούς μας. Ἀπέναντι καί σέ αὐτούς πού παρακολουθοῦν τά κατηχητικά μαθήματα καί τίς ἐνοριακές συνάξεις, ἀλλά καί σέ αὐτούς πού δέν τά παρακολουθοῦν. Γιατί καί γι᾽ αὐτούς ἔχουμε εὐθύνη, καί ἐμεῖς ὡς Ἐκκλησία ἀλλά καί ἐσεῖς ὡς κατηχητές.
Ἀκούσαμε στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς περασμένης Κυριακῆς τόν Χριστό νά λέγει στόν ἀπόστολο Πέτρο «ἀπό τοῦ νῦν ἀνθρώπους ἔσῃ ζωγρῶν». Στό ἑξῆς, δηλαδή, δέν θά εἶσαι ἁλιέας ψαριῶν ἀλλά ἀνθρώπων. Αὐτό δέν σημαίνει μόνο «ποιοτική», θά λέγαμε, ἀναβάθμιση, ἀντί δηλαδή νά ψαρεύει ἄλογα καί ἄφωνα ψάρια, θά ψαρεύει ἀνθρώπους, ἀλλά σημαίνει ὅτι προκειμένου νά ἔχει τό ἀποτέλεσμα πού θέλει, χρειάζεται προσπάθεια καί κόπος, πολύ μεγαλύτερος ἀπό αὐτόν πού κατέβαλε ὡς ἁλιέας ψαριῶν.
Αὐτό ἰσχύει καί γιά ὅλους ἐμᾶς πού ἐργαζόμεθα στό κατηχητικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Δέν ἀρκεῖ νά λέμε ὅτι κάνουμε κατηχητικό ἤ ἐνοριακή σύναξη τήν τάδε ἡμέρα καί ὥρα καί νά περιμένουμε μόνο αὐτούς πού θά ἔρθουν, ἀλλά πρέπει νά ἀναζητοῦμε καί ὅσους δέν ἔρχονται καί νά προσπαθοῦμε νά προσελκύσουμε καί ἄλλους ἀδελφούς μας, μέ ἀγάπη καί μέ ὅποιον τρόπο κρίνουμε κάθε φορά πρόσφορο. Ὄχι βεβαίως γιά νά αὐξήσουμε τόν ἀριθμό τῶν συμμετεχόντων, ἀλλά γιατί αἰσθανόμαστε τήν εὐθύνη καί τό χρέος πού ἔχουμε νά βοηθήσουμε τούς ἀδελφούς μας, νά βοηθήσουμε τά παιδιά νά βρεθοῦν κοντά στόν Χριστό, νά τούς δώσουμε αὐτή τήν εὐκαιρία πού εἶναι πολύτιμη καί γιά τό παρόν καί γιά τό μέλλον τους.
Πῶς μποροῦμε ὅμως νά ἐπιτύχουμε στήν ἀποστολή μας αὐτή καί νά ἀνταποκριθοῦμε στήν εὐθύνη καί στήν ἐμπιστοσύνη τῆς Ἐκκλησίας;
Ὑπάρχει μία βασική προϋπόθεση, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ θεμέλιο τῆς ἐπιτυχίας τοῦ κατηχητικοῦ ἔργου ἀλλά καί τοῦ πνευματικοῦ ἔργου γενικότερα. Χωρίς αὐτήν δέν μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε στή ζωή μας καί στή διακονία μας ἀπολύτως τίποτε, ὅσα προσόντα καί χαρίσματα καί ἐάν διαθέτουμε, ἀλλά καί ὅσο κόπο καί ἄν καταβάλουμε.
Ἡ βασική αὐτή προϋπόθεση εἶναι ἡ συνέπεια. Μιά ἀρετή παραγνωρισμένη, θά ἔλεγα, τήν ὁποία θά πρέπει πάσῃ θυσίᾳ νά ἀποκτήσουμε.
Ποιά εἶναι ἡ θέση τῆς συνεπείας στό κατηχητικό ἔργο;
Τό κατηχητικό ἔργο εἶναι μία διακονία τήν ὁποία σᾶς ἐμπιστεύεται ἡ Ἐκκλησία, καί αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ κάθε ἕνας καί ἡ κάθε μία ἀπό ἐσᾶς ὀφείλει νά εἶναι συνεπής ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως σέ σχέση μέ τή διακονία πού ἀνέλαβε. Ὀφείλει νά ἀκολουθεῖ καί νά ἐφαρμόζει μέ συνέπεια τό πρόγραμμα τῶν κατηχητικῶν μαθημάτων, τίς ὁδηγίες καί τίς συμβουλές πού δίνονται στίς συναντήσεις τῶν κατηχητῶν καί τῶν κυκλαρχῶν, στίς ὁποῖες, ἐννοεῖται, ὅτι θά πρέπει νά παρίσταται.
Ἀκόμη νά εἶναι συνεπής στίς ὑποδείξεις τῶν ὑπευθύνων τοῦ Γραφείου Ποιμαντικῆς Διακονίας τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, πού ἔχουν τήν εὐθύνη γιά τόν συντονισμό τοῦ ἔργου, ἀλλά καί νά εἶναι συνεπής στίς ὑποδείξεις καί τοῦ προϊσταμένου τοῦ ναοῦ στόν ὁποῖο διακονεῖ. Δέν θά πρέπει νά ξεχνοῦμε ὅτι τό κατηχητικό ἔργο δέν εἶναι δικό μας ἔργο, ἀλλά τῆς Ἐκκλησίας, καί γι᾽ αὐτό πρέπει νά ἀκολουθοῦμε μέ συνέπεια τίς κατευθύνσεις πού δίδονται ἀπό τήν Ἱερά μας Μητρόπολη, ὥστε τό ἀποτέλεσμα νά εἶναι αὐτό πού θά πρέπει νά εἶναι.
Ἡ συνέπεια ὅμως εἶναι ἀπαραίτητη καί στή σχέση μας μέ τά παιδιά τῶν κατηχητικῶν καί τά μέλη τῶν ἱερῶν συνάξεων καί τῶν κύκλων μελέτης Ἁγίας Γραφῆς. Θά πρέπει νά εἶστε συνεπεῖς, πρωτίστως στό πρόγραμμα τοῦ κατηχητικοῦ ἤ τῆς συνάξεως. Ἀκριβεῖς στό πρόγραμμα, χωρίς νά ἀπουσιάζετε, ἀδικαιολόγητα βέβαια, ἤ νά καθυστερεῖτε στήν ὥρα. Συνεπεῖς στήν ἐνημέρωση γιά τίς ἐκδηλώσεις τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως καί σέ ὅ,τι ἄλλο πρέπει νά ὑπάρξει ἐνημέρωση.
Ὅλα αὐτά μπορεῖ νά φαίνονται ἁπλά ἤ τυπικά, ἀλλά εἶναι ἀπαραίτητα καί ἀναγκαῖα, γιατί δίδουν καί στά παιδιά καί στούς μεγαλύτερους ἀδελφούς μας μία εἰκόνα γιά τή σοβαρότητα καί τήν ὑπευθυνότητα μέ τήν ὁποία ἐπιτελοῦμε τό ἔργο μας. Δίδουν τήν πληροφορία ὅτι σεβόμαστε αὐτούς πού διακονοῦμε καί δέν τούς ἀφήνουμε νά περιμένουν ἤ νά ἔρχονται, ἐνῶ ἐμεῖς θά ἀπουσιάζουμε. Δίδουμε ἀκόμη μέ τή συνέπειά μας καλό παράδειγμα γιά τό πῶς πρέπει νά φέρονται καί ἐκεῖνοι μέσα στό κατηχητικό ἤ στήν ἐνοριακή σύναξη ἀλλά καί στή ζωή τους.
Καί ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι καμία συλλογική προσπάθεια δέν μπορεῖ ἐπιτύχει χωρίς νά ὑπάρχει συνέπεια ἀπό ὅλους ὅσους συμμετέχουν.
Καί ἐάν αὐτές οἱ πλευρές τῆς συνέπειας εἶναι, θά ἔλεγα, οἱ πιό ἁπλές ἤ οἱ πιό εὔκολες, ὑπάρχει ἀσφαλῶς καί μία πιό σοβαρή πλευρά τῆς συνέπειας. Εἶναι ἡ συνέπεια λόγων καί ἔργων.
Πολλές φορές ἔχουμε πεῖ ὅτι ὁ κατηχητής, ὁ κυκλάρχης, ὁ κληρικός ἀλλά καί ὁ ἐκπαιδευτικός δέν διδάσκει μόνο μέ τόν λόγο του ἀλλά καί μέ τό παράδειγμά του. Οἱ μαθητές τῶν κατηχητικῶν καί οἱ ἀδελφοί μας στίς ἐνοριακές συνάξεις καί στούς κύκλους μελέτης τῆς Ἁγίας Γραφῆς μᾶς γνωρίζουν, μᾶς βλέπουν, βλέπουν πῶς ζοῦμε, πῶς συναναστρεφόμαστε στήν καθημερινότητά μας, καί μποροῦν νά διακρίνουν ἐάν ἡ ζωή μας συμβαδίζει μέ ὅσα διδάσκουμε ἤ ἔρχεται, δυστυχῶς, κάποιες φορές σέ ἀντίθεση μέ ὅσα λέμε. Αὐτό ἰσχύει καί γιά ὅσους ἀδελφούς μας δέν εἶναι μέλη τῶν κύκλων ἤ δέν ἔχουν σχέση μέ τήν Ἐκκλησία.
Καί αὐτοί βλέπουν τή ζωή μας, καί μπορεῖ αὐτοί νά μήν ζοῦν σύμφωνα μέ τό εὐαγγέλιο, ἀλλά μποροῦν νά διακρίνουν πῶς ζοῦμε ἐμεῖς πού τό διδάσκουμε καί ἔχουμε χρέος καί νά τό ἐφαρμόζουμε.
Ἀκοῦμε πολλές φορές νά λένε «εἶναι καί τοῦ κατηχητικοῦ καί δές τον, δές την πῶς μιλᾶ, πῶς φέρεται». Ἡ δική μας ἀσυνέπεια στή ζωή ὄχι μόνο δέν προσελκύει τούς ἀνθρώπους στόν Χριστό ἀλλά τούς δίνει καί ἕνα ἐπιπλέον ἐπιχείρημα γιά νά ἀπομακρυνθοῦν ἀκόμη περισσότερο.
Ὀφείλουμε, λοιπόν, νά εἴμεθα συνεπεῖς μέ τήν ἀποστολή καί τή διακονία μας, συνεπεῖς μέ ὅσα λέμε στούς ἄλλους νά ἐφαρμόζουν. Ἐμεῖς πρῶτοι ἀπό ὅλους θά πρέπει νά δίδουμε τό καλό παράδειγμα ὅτι αὐτά πού συστήνουμε στούς ἄλλους νά κάνουν, τά ἐφαρμόζουμε, τά ζοῦμε. Διαφορετικά, γιατί νά μποῦν καί ἐκεῖνοι στόν κόπο νά τά ἐφαρμόσουν;
Ἡ συνέπεια ὅμως εἶναι ἰδιαίτερα σημαντική ὅταν ἀφορᾶ τή βιωματική ἔκφραση ὅσων διδάσκουμε στό κατηχητικό ἔργο, ὅταν ἀφορᾶ τή συνέπειά μας στήν ἐν Χριστῷ ζωή. Τή συνέπειά μας στόν ἐκκλησιασμό, στή μυστηριακή ζωή, στή μετοχή μας στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.
Ἄν τά παιδιά ἤ οἱ μεγαλύτεροι ἀδελφοί μας δέν μᾶς βλέπουν ἐμᾶς νά ἐκκλησιαζόμεθα, νά νηστεύουμε, νά ἐξομολογούμεθα, νά κοινωνοῦμε, τότε ὅ,τι καί νά ποῦμε, ὅσο καί νά τούς παρακινήσουμε νά τό κάνουν δέν θά ἔχει κανένα ἀποτέλεσμα. Εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητη αὐτή ἡ συνέπειά μας, γιατί μόνο ἔτσι μποροῦμε νά ἐμπεδώσουμε καί στή συνείδηση τῶν παιδιῶν καί τῶν μεγαλύτερων ἀδελφῶν μας, ἰδίως ὅμως τῶν παιδιῶν, αὐτή τήν ἀνάγκη, αὐτή τή συνήθεια, τοῦ ἐκκλησιασμοῦ καί τῆς μυστηριακῆς ζωῆς. Διότι, ἐάν δέν τό μάθουν, ἐάν δέν ἐξοικειωθοῦν ἀπό μικρά παιδιά μέ τήν Ἐκκλησία καί τή λειτουργική ζωή, ἐάν δέν τούς γίνει συνείδηση ὁ ἐκκλησιασμός, τότε θά εἶναι δύσκολο νά τό μάθουν σέ μεγαλύτερη ἡλικία, ἀλλά καί θά ἔχουν στερηθεῖ ὅλα ὅσα ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ γράφει στίς ψυχές τῶν παιδιῶν πού ἐκκλησιάζονται καί διακονοῦν στό Ἱερό Βῆμα.
Θά πρέπει, λοιπόν, νά καταβάλουμε ἰδιαίτερη προσπάθεια, δίδοντας πρῶτα ἀπό ὅλα τό παράδειγμα τῆς δικῆς μας συνεπείας, νά γίνει βίωμα τῶν παιδιῶν ἡ λειτουργική καί μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας, καλώντας τα σέ κοινό ἐκκλησιασμό καί παροτρύνοντας τά ἀγόρια νά μποῦν στό ἱερό Βῆμα γιά νά διακονήσουν τόν ἱερέα.
Εἶναι κρίμα νά ἔχουμε κατηχητικά στίς ἐνορίες μας καί μερικά μάλιστα μέ πολλά παιδιά ἤ νά ὑπάρχει σχολεῖο δίπλα στόν ναό, ἀλλά νά μήν ὑπάρχει ἕνα παιδί μέσα στό Ἱερό νά βοηθήσει τόν ἱερέα, νά βγεῖ μέ τά ἑξαπτέρυγα στή Μικρή καί τή Μεγάλη Εἴσοδο ἤ στό Εὐαγγέλιο. Εἶναι πράγματι λυπηρό, καί θά πρέπει νά φροντίσουμε ὅλοι, κατηχητές καί κυκλάρχες, νά ἀλλάξει.
Ὑπάρχουν βέβαια ἐνορίες πού ἔχουν πολλά παιδιά, ἀλλά δέν δικαιολογεῖται νά ὑπάρχουν ναοί στούς ὁποίους νά μήν ὑπάρχει οὔτε ἕνα παιδί. Θά πρέπει νά τό ξέρουμε, τό τονίζω, ὅτι αὐτές οἱ ἐμπειρίες γράφουν στήν ψυχή τῶν παιδιῶν ἀνεξίτηλα καί γιά ὅλη τους τή ζωή, καί θά πρέπει νά τά βοηθοῦμε νά τά ἀποκτήσουν.
Αὐτό δέν ἰσχύει μόνο γιά τούς κατηχητές ἀλλά καί γιά τούς κυκλάρχες καί τούς ἱερεῖς. Θά πρέπει νά παρακινοῦμε τά παιδιά πού γνωρίζουμε, καί νά ἔχουμε τή βεβαιότητα ὅτι καί αὐτά μέ τή σειρά τους θά παρακινήσουν τούς φίλους καί τούς συμμαθητές τους.
Τό ἴδιο θά πρέπει νά κάνουν καί τά μέλη τῶν ἐνοριακῶν συνάξεων καί τῶν κύκλων μελέτης τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μέ τή βεβαιότητα ὅτι αὐτή εἶναι ἡ οὐσία τοῦ κατηχητικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας μας, στό ὁποῖο καλεῖσθε σήμερα, ἄλλοι γιά πρώτη φορά καί ἄλλοι γιά μία ἀκόμη φορά, νά διακονήσετε.
Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἀποψινῆς μας Συνάξεως θέλω νά σᾶς εὐχαριστήσω ὅλους γιά τήν προσφορά σας, γιατί γνωρίζω ὅτι ὅλοι προσφέρετε στό κατηχητικό ἔργο τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως τήν ἀγαθή σας διάθεση, τόν χρόνο σας καί τίς δυνάμεις σας. Ἄς κάνουμε ὅτι καλύτερο μποροῦμε μέ τή συνέπειά μας καί τήν οὐσιαστική συμμετοχή μας στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά καί τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως.
Ἡ τοπική μας Ἐκκλησία ὀργανώνει κάθε χρόνο δεκάδες ἐκδηλώσεις γιά ὅλους ἐσᾶς. Ἐλᾶτε καί παρακινεῖστε καί τά παιδιά τῶν κατηχητικῶν καί τά μέλη τῶν ἐνοριακῶν συνάξεων νά τίς παρακολουθοῦν καί νά συμμετέχουν. Πρό πάντων ὅμως παρακινεῖστε τα καί καθοδηγεῖστε τα στή λειτουργική καί μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί ὅταν ζοῦν μέσα σ᾽ αὐτή, τότε ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θά κάνει καί τόν σπόρο πού σπέρνετε νά δώσει καρπόν ἑκατονταπλασίονα.
Μέ αὐτές τίς σκέψεις καί τήν πατρική εὐχή ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ νά σᾶς ἐνισχύει στό κατηχητικό ἔργο καί νά σᾶς φωτίζει, ὥστε νά διακονεῖτε στό ἔργο αὐτό πρός ὠφέλεια τῶν ἀδελφῶν μας καί πρός δόξαν τοῦ ἁγίου Ὀνόματός του εὔχομαι καλή καί εὐλογημένη κατηχητική χρονιά.
Τό ἔργο αὐτό, τό ὁποῖο σᾶς ἐμπιστεύεται καί φέτος ἡ Ἐκκλησία μας, εἶναι ἔργο Θεοῦ, γιατί δέν καλεῖσθε ἁπλῶς νά κάνετε ἕνα μάθημα καί νά μεταφέρετε κάποιες γνώσεις στά παιδιά τῶν κατηχητικῶν σχολείων ἤ στά μέλη τῶν ἐνοριακῶν συνάξεων καί τῶν κύκλων μελέτης Ἁγίας Γραφῆς.
Αὐτό πού καλεῖσθε νά μεταδώσετε εἶναι ὁ σωτήριος λόγος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, εἶναι τό διάγραμμα τῆς πορείας πού ἔχει χαράξει μέ τόν λόγο καί μέ τή ζωή του ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, γιά νά μᾶς βοηθήσει νά τόν πλησιάσουμε, νά τόν γνωρίσουμε, νά ἑνωθοῦμε μαζί του καί νά ἐπιτύχουμε τή σωτηρία μας.
Δέν εἶναι ἑπομένως ἀκαδημαϊκές γνώσεις αὐτά πού καλούμεθα νά μεταφέρουμε στούς ἀδελφούς μας, ἀλλά εἶναι γνώσεις πού μετουσιώνονται σέ ζωή, στήν ἐν Χριστῷ ζωή, στή ζωή τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν ὁποία καλούμεθα ὅλοι νά ζήσουμε. Ἀσφαλῶς καί χρειάζεται ἡ γνώση. Χρειάζεται νά γνωρίζουμε ὅλοι καί νά μεταδίδουμε καί στούς ἀδελφούς μας τίς βασικές ἀρχές τῆς πίστεως μας, τά γεγονότα καί τά θαύματα τοῦ Χριστοῦ, τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας καί τί τελεῖται σέ αὐτά. Νά γνωρίζουμε τί συμβαίνει στή θεία Λειτουργία καί στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο εἶναι τό κατ᾽ ἐξοχήν ἐπαναλαμβανόμενο μυστήριο στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλά καί στή ζωή τοῦ κάθε πιστοῦ.
Ὅλα αὐτά, ὅπως εἶπα, πρέπει νά τά γνωρίζουμε σωστά, καί ὄχι νά ἔχουμε μόνο μιά ἀόριστη καί νεφελώδη γνώση. Δέν ἀρκεῖ ὅμως ἡ γνώση, ἐάν δέν προσθέσουμε σέ αὐτήν τήν ἐμπειρία, ἐάν δέν προσθέσουμε τό προσωπικό βίωμα.
Διδάσκει ἡ Ἐκκλησία τόν λόγο τοῦ Κυρίου μας ὄχι γιά νά γνωρίζουν οἱ ἄνθρωποι τί εἶπε ὁ Χριστός πρίν ἀπό 20 αἰῶνες, ἀλλά γιά νά ἐφαρμόσουν στή ζωή τους τόν λόγο του, γιά νά μεταβάλουν τόν «παλαιό» ἄνθρωπο σέ νέο, σέ «κατά Θεόν κτισθέντα», ὅπως γράφει καί ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά μετατραπεῖ ὁ γήινος ἄνθρωπος σέ οὐράνιο, γιά νά γίνει ὁ χοϊκός ἄνθρωπος τέκνο Θεοῦ καί Θεός κατά χάριν.
Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ἔργου της, καί αὐτόν τόν σκοπό θά διακονήσετε καί ἐσεῖς, ὅσοι καί ὅσες θά λάβετε σέ λίγο τό διοριστήριο καί θά συστρατευθεῖτε στό κατηχητικό ἔργο τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως.
Ἡ διακονία τήν ὁποία θά κληθεῖτε νά ἀναλάβετε, ἄλλοι ἀπό σᾶς γιά πολλοστή φορά καί ἄλλοι γιά πρώτη, δέν εἶναι μία εὔκολη ὑπόθεση. Εἶναι μία διακονία εὐθύνης τόσο ἀπέναντι στόν Θεό καί στήν Ἐκκλησία πού σᾶς ἐμπιστεύετε, ὅσο καί ἀπέναντι στούς ἀνθρώπους, στούς ἀδελφούς μας. Ἀπέναντι καί σέ αὐτούς πού παρακολουθοῦν τά κατηχητικά μαθήματα καί τίς ἐνοριακές συνάξεις, ἀλλά καί σέ αὐτούς πού δέν τά παρακολουθοῦν. Γιατί καί γι᾽ αὐτούς ἔχουμε εὐθύνη, καί ἐμεῖς ὡς Ἐκκλησία ἀλλά καί ἐσεῖς ὡς κατηχητές.
Ἀκούσαμε στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς περασμένης Κυριακῆς τόν Χριστό νά λέγει στόν ἀπόστολο Πέτρο «ἀπό τοῦ νῦν ἀνθρώπους ἔσῃ ζωγρῶν». Στό ἑξῆς, δηλαδή, δέν θά εἶσαι ἁλιέας ψαριῶν ἀλλά ἀνθρώπων. Αὐτό δέν σημαίνει μόνο «ποιοτική», θά λέγαμε, ἀναβάθμιση, ἀντί δηλαδή νά ψαρεύει ἄλογα καί ἄφωνα ψάρια, θά ψαρεύει ἀνθρώπους, ἀλλά σημαίνει ὅτι προκειμένου νά ἔχει τό ἀποτέλεσμα πού θέλει, χρειάζεται προσπάθεια καί κόπος, πολύ μεγαλύτερος ἀπό αὐτόν πού κατέβαλε ὡς ἁλιέας ψαριῶν.
Αὐτό ἰσχύει καί γιά ὅλους ἐμᾶς πού ἐργαζόμεθα στό κατηχητικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Δέν ἀρκεῖ νά λέμε ὅτι κάνουμε κατηχητικό ἤ ἐνοριακή σύναξη τήν τάδε ἡμέρα καί ὥρα καί νά περιμένουμε μόνο αὐτούς πού θά ἔρθουν, ἀλλά πρέπει νά ἀναζητοῦμε καί ὅσους δέν ἔρχονται καί νά προσπαθοῦμε νά προσελκύσουμε καί ἄλλους ἀδελφούς μας, μέ ἀγάπη καί μέ ὅποιον τρόπο κρίνουμε κάθε φορά πρόσφορο. Ὄχι βεβαίως γιά νά αὐξήσουμε τόν ἀριθμό τῶν συμμετεχόντων, ἀλλά γιατί αἰσθανόμαστε τήν εὐθύνη καί τό χρέος πού ἔχουμε νά βοηθήσουμε τούς ἀδελφούς μας, νά βοηθήσουμε τά παιδιά νά βρεθοῦν κοντά στόν Χριστό, νά τούς δώσουμε αὐτή τήν εὐκαιρία πού εἶναι πολύτιμη καί γιά τό παρόν καί γιά τό μέλλον τους.
Πῶς μποροῦμε ὅμως νά ἐπιτύχουμε στήν ἀποστολή μας αὐτή καί νά ἀνταποκριθοῦμε στήν εὐθύνη καί στήν ἐμπιστοσύνη τῆς Ἐκκλησίας;
Ὑπάρχει μία βασική προϋπόθεση, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ θεμέλιο τῆς ἐπιτυχίας τοῦ κατηχητικοῦ ἔργου ἀλλά καί τοῦ πνευματικοῦ ἔργου γενικότερα. Χωρίς αὐτήν δέν μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε στή ζωή μας καί στή διακονία μας ἀπολύτως τίποτε, ὅσα προσόντα καί χαρίσματα καί ἐάν διαθέτουμε, ἀλλά καί ὅσο κόπο καί ἄν καταβάλουμε.
Ἡ βασική αὐτή προϋπόθεση εἶναι ἡ συνέπεια. Μιά ἀρετή παραγνωρισμένη, θά ἔλεγα, τήν ὁποία θά πρέπει πάσῃ θυσίᾳ νά ἀποκτήσουμε.
Ποιά εἶναι ἡ θέση τῆς συνεπείας στό κατηχητικό ἔργο;
Τό κατηχητικό ἔργο εἶναι μία διακονία τήν ὁποία σᾶς ἐμπιστεύεται ἡ Ἐκκλησία, καί αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ κάθε ἕνας καί ἡ κάθε μία ἀπό ἐσᾶς ὀφείλει νά εἶναι συνεπής ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως σέ σχέση μέ τή διακονία πού ἀνέλαβε. Ὀφείλει νά ἀκολουθεῖ καί νά ἐφαρμόζει μέ συνέπεια τό πρόγραμμα τῶν κατηχητικῶν μαθημάτων, τίς ὁδηγίες καί τίς συμβουλές πού δίνονται στίς συναντήσεις τῶν κατηχητῶν καί τῶν κυκλαρχῶν, στίς ὁποῖες, ἐννοεῖται, ὅτι θά πρέπει νά παρίσταται.
Ἀκόμη νά εἶναι συνεπής στίς ὑποδείξεις τῶν ὑπευθύνων τοῦ Γραφείου Ποιμαντικῆς Διακονίας τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, πού ἔχουν τήν εὐθύνη γιά τόν συντονισμό τοῦ ἔργου, ἀλλά καί νά εἶναι συνεπής στίς ὑποδείξεις καί τοῦ προϊσταμένου τοῦ ναοῦ στόν ὁποῖο διακονεῖ. Δέν θά πρέπει νά ξεχνοῦμε ὅτι τό κατηχητικό ἔργο δέν εἶναι δικό μας ἔργο, ἀλλά τῆς Ἐκκλησίας, καί γι᾽ αὐτό πρέπει νά ἀκολουθοῦμε μέ συνέπεια τίς κατευθύνσεις πού δίδονται ἀπό τήν Ἱερά μας Μητρόπολη, ὥστε τό ἀποτέλεσμα νά εἶναι αὐτό πού θά πρέπει νά εἶναι.
Ἡ συνέπεια ὅμως εἶναι ἀπαραίτητη καί στή σχέση μας μέ τά παιδιά τῶν κατηχητικῶν καί τά μέλη τῶν ἱερῶν συνάξεων καί τῶν κύκλων μελέτης Ἁγίας Γραφῆς. Θά πρέπει νά εἶστε συνεπεῖς, πρωτίστως στό πρόγραμμα τοῦ κατηχητικοῦ ἤ τῆς συνάξεως. Ἀκριβεῖς στό πρόγραμμα, χωρίς νά ἀπουσιάζετε, ἀδικαιολόγητα βέβαια, ἤ νά καθυστερεῖτε στήν ὥρα. Συνεπεῖς στήν ἐνημέρωση γιά τίς ἐκδηλώσεις τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως καί σέ ὅ,τι ἄλλο πρέπει νά ὑπάρξει ἐνημέρωση.
Ὅλα αὐτά μπορεῖ νά φαίνονται ἁπλά ἤ τυπικά, ἀλλά εἶναι ἀπαραίτητα καί ἀναγκαῖα, γιατί δίδουν καί στά παιδιά καί στούς μεγαλύτερους ἀδελφούς μας μία εἰκόνα γιά τή σοβαρότητα καί τήν ὑπευθυνότητα μέ τήν ὁποία ἐπιτελοῦμε τό ἔργο μας. Δίδουν τήν πληροφορία ὅτι σεβόμαστε αὐτούς πού διακονοῦμε καί δέν τούς ἀφήνουμε νά περιμένουν ἤ νά ἔρχονται, ἐνῶ ἐμεῖς θά ἀπουσιάζουμε. Δίδουμε ἀκόμη μέ τή συνέπειά μας καλό παράδειγμα γιά τό πῶς πρέπει νά φέρονται καί ἐκεῖνοι μέσα στό κατηχητικό ἤ στήν ἐνοριακή σύναξη ἀλλά καί στή ζωή τους.
Καί ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι καμία συλλογική προσπάθεια δέν μπορεῖ ἐπιτύχει χωρίς νά ὑπάρχει συνέπεια ἀπό ὅλους ὅσους συμμετέχουν.
Καί ἐάν αὐτές οἱ πλευρές τῆς συνέπειας εἶναι, θά ἔλεγα, οἱ πιό ἁπλές ἤ οἱ πιό εὔκολες, ὑπάρχει ἀσφαλῶς καί μία πιό σοβαρή πλευρά τῆς συνέπειας. Εἶναι ἡ συνέπεια λόγων καί ἔργων.
Πολλές φορές ἔχουμε πεῖ ὅτι ὁ κατηχητής, ὁ κυκλάρχης, ὁ κληρικός ἀλλά καί ὁ ἐκπαιδευτικός δέν διδάσκει μόνο μέ τόν λόγο του ἀλλά καί μέ τό παράδειγμά του. Οἱ μαθητές τῶν κατηχητικῶν καί οἱ ἀδελφοί μας στίς ἐνοριακές συνάξεις καί στούς κύκλους μελέτης τῆς Ἁγίας Γραφῆς μᾶς γνωρίζουν, μᾶς βλέπουν, βλέπουν πῶς ζοῦμε, πῶς συναναστρεφόμαστε στήν καθημερινότητά μας, καί μποροῦν νά διακρίνουν ἐάν ἡ ζωή μας συμβαδίζει μέ ὅσα διδάσκουμε ἤ ἔρχεται, δυστυχῶς, κάποιες φορές σέ ἀντίθεση μέ ὅσα λέμε. Αὐτό ἰσχύει καί γιά ὅσους ἀδελφούς μας δέν εἶναι μέλη τῶν κύκλων ἤ δέν ἔχουν σχέση μέ τήν Ἐκκλησία.
Καί αὐτοί βλέπουν τή ζωή μας, καί μπορεῖ αὐτοί νά μήν ζοῦν σύμφωνα μέ τό εὐαγγέλιο, ἀλλά μποροῦν νά διακρίνουν πῶς ζοῦμε ἐμεῖς πού τό διδάσκουμε καί ἔχουμε χρέος καί νά τό ἐφαρμόζουμε.
Ἀκοῦμε πολλές φορές νά λένε «εἶναι καί τοῦ κατηχητικοῦ καί δές τον, δές την πῶς μιλᾶ, πῶς φέρεται». Ἡ δική μας ἀσυνέπεια στή ζωή ὄχι μόνο δέν προσελκύει τούς ἀνθρώπους στόν Χριστό ἀλλά τούς δίνει καί ἕνα ἐπιπλέον ἐπιχείρημα γιά νά ἀπομακρυνθοῦν ἀκόμη περισσότερο.
Ὀφείλουμε, λοιπόν, νά εἴμεθα συνεπεῖς μέ τήν ἀποστολή καί τή διακονία μας, συνεπεῖς μέ ὅσα λέμε στούς ἄλλους νά ἐφαρμόζουν. Ἐμεῖς πρῶτοι ἀπό ὅλους θά πρέπει νά δίδουμε τό καλό παράδειγμα ὅτι αὐτά πού συστήνουμε στούς ἄλλους νά κάνουν, τά ἐφαρμόζουμε, τά ζοῦμε. Διαφορετικά, γιατί νά μποῦν καί ἐκεῖνοι στόν κόπο νά τά ἐφαρμόσουν;
Ἡ συνέπεια ὅμως εἶναι ἰδιαίτερα σημαντική ὅταν ἀφορᾶ τή βιωματική ἔκφραση ὅσων διδάσκουμε στό κατηχητικό ἔργο, ὅταν ἀφορᾶ τή συνέπειά μας στήν ἐν Χριστῷ ζωή. Τή συνέπειά μας στόν ἐκκλησιασμό, στή μυστηριακή ζωή, στή μετοχή μας στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.
Ἄν τά παιδιά ἤ οἱ μεγαλύτεροι ἀδελφοί μας δέν μᾶς βλέπουν ἐμᾶς νά ἐκκλησιαζόμεθα, νά νηστεύουμε, νά ἐξομολογούμεθα, νά κοινωνοῦμε, τότε ὅ,τι καί νά ποῦμε, ὅσο καί νά τούς παρακινήσουμε νά τό κάνουν δέν θά ἔχει κανένα ἀποτέλεσμα. Εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητη αὐτή ἡ συνέπειά μας, γιατί μόνο ἔτσι μποροῦμε νά ἐμπεδώσουμε καί στή συνείδηση τῶν παιδιῶν καί τῶν μεγαλύτερων ἀδελφῶν μας, ἰδίως ὅμως τῶν παιδιῶν, αὐτή τήν ἀνάγκη, αὐτή τή συνήθεια, τοῦ ἐκκλησιασμοῦ καί τῆς μυστηριακῆς ζωῆς. Διότι, ἐάν δέν τό μάθουν, ἐάν δέν ἐξοικειωθοῦν ἀπό μικρά παιδιά μέ τήν Ἐκκλησία καί τή λειτουργική ζωή, ἐάν δέν τούς γίνει συνείδηση ὁ ἐκκλησιασμός, τότε θά εἶναι δύσκολο νά τό μάθουν σέ μεγαλύτερη ἡλικία, ἀλλά καί θά ἔχουν στερηθεῖ ὅλα ὅσα ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ γράφει στίς ψυχές τῶν παιδιῶν πού ἐκκλησιάζονται καί διακονοῦν στό Ἱερό Βῆμα.
Θά πρέπει, λοιπόν, νά καταβάλουμε ἰδιαίτερη προσπάθεια, δίδοντας πρῶτα ἀπό ὅλα τό παράδειγμα τῆς δικῆς μας συνεπείας, νά γίνει βίωμα τῶν παιδιῶν ἡ λειτουργική καί μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας, καλώντας τα σέ κοινό ἐκκλησιασμό καί παροτρύνοντας τά ἀγόρια νά μποῦν στό ἱερό Βῆμα γιά νά διακονήσουν τόν ἱερέα.
Εἶναι κρίμα νά ἔχουμε κατηχητικά στίς ἐνορίες μας καί μερικά μάλιστα μέ πολλά παιδιά ἤ νά ὑπάρχει σχολεῖο δίπλα στόν ναό, ἀλλά νά μήν ὑπάρχει ἕνα παιδί μέσα στό Ἱερό νά βοηθήσει τόν ἱερέα, νά βγεῖ μέ τά ἑξαπτέρυγα στή Μικρή καί τή Μεγάλη Εἴσοδο ἤ στό Εὐαγγέλιο. Εἶναι πράγματι λυπηρό, καί θά πρέπει νά φροντίσουμε ὅλοι, κατηχητές καί κυκλάρχες, νά ἀλλάξει.
Ὑπάρχουν βέβαια ἐνορίες πού ἔχουν πολλά παιδιά, ἀλλά δέν δικαιολογεῖται νά ὑπάρχουν ναοί στούς ὁποίους νά μήν ὑπάρχει οὔτε ἕνα παιδί. Θά πρέπει νά τό ξέρουμε, τό τονίζω, ὅτι αὐτές οἱ ἐμπειρίες γράφουν στήν ψυχή τῶν παιδιῶν ἀνεξίτηλα καί γιά ὅλη τους τή ζωή, καί θά πρέπει νά τά βοηθοῦμε νά τά ἀποκτήσουν.
Αὐτό δέν ἰσχύει μόνο γιά τούς κατηχητές ἀλλά καί γιά τούς κυκλάρχες καί τούς ἱερεῖς. Θά πρέπει νά παρακινοῦμε τά παιδιά πού γνωρίζουμε, καί νά ἔχουμε τή βεβαιότητα ὅτι καί αὐτά μέ τή σειρά τους θά παρακινήσουν τούς φίλους καί τούς συμμαθητές τους.
Τό ἴδιο θά πρέπει νά κάνουν καί τά μέλη τῶν ἐνοριακῶν συνάξεων καί τῶν κύκλων μελέτης τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μέ τή βεβαιότητα ὅτι αὐτή εἶναι ἡ οὐσία τοῦ κατηχητικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας μας, στό ὁποῖο καλεῖσθε σήμερα, ἄλλοι γιά πρώτη φορά καί ἄλλοι γιά μία ἀκόμη φορά, νά διακονήσετε.
Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἀποψινῆς μας Συνάξεως θέλω νά σᾶς εὐχαριστήσω ὅλους γιά τήν προσφορά σας, γιατί γνωρίζω ὅτι ὅλοι προσφέρετε στό κατηχητικό ἔργο τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως τήν ἀγαθή σας διάθεση, τόν χρόνο σας καί τίς δυνάμεις σας. Ἄς κάνουμε ὅτι καλύτερο μποροῦμε μέ τή συνέπειά μας καί τήν οὐσιαστική συμμετοχή μας στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά καί τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως.
Ἡ τοπική μας Ἐκκλησία ὀργανώνει κάθε χρόνο δεκάδες ἐκδηλώσεις γιά ὅλους ἐσᾶς. Ἐλᾶτε καί παρακινεῖστε καί τά παιδιά τῶν κατηχητικῶν καί τά μέλη τῶν ἐνοριακῶν συνάξεων νά τίς παρακολουθοῦν καί νά συμμετέχουν. Πρό πάντων ὅμως παρακινεῖστε τα καί καθοδηγεῖστε τα στή λειτουργική καί μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί ὅταν ζοῦν μέσα σ᾽ αὐτή, τότε ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θά κάνει καί τόν σπόρο πού σπέρνετε νά δώσει καρπόν ἑκατονταπλασίονα.
Μέ αὐτές τίς σκέψεις καί τήν πατρική εὐχή ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ νά σᾶς ἐνισχύει στό κατηχητικό ἔργο καί νά σᾶς φωτίζει, ὥστε νά διακονεῖτε στό ἔργο αὐτό πρός ὠφέλεια τῶν ἀδελφῶν μας καί πρός δόξαν τοῦ ἁγίου Ὀνόματός του εὔχομαι καλή καί εὐλογημένη κατηχητική χρονιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχόλια να είναι σύντομα και να χρησιμοποιείτε nickname για τη διευκόλυνση του διαλόγου. Ο «Βεροιώτης» δεν υιοθετεί τις απόψεις των σχολιαστών, οι οποίοι και είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για αυτές.