Τι σημαίνει όταν ονειρευόμαστε ανθρώπους που έχουν πεθάνει

Υπάρχουν όνειρα που κάνουμε με ανοιχτά μάτια και μας ωθούν να ξεπεράσουμε τα όριά μας, ή μας κάνουν να φανταζόμαστε μια καλύτερη
ζωή. Τι συμβαίνει όμως με τα πραγματικά όνειρα, αυτά που κάνουμε με τα μάτια μας κλειστά; Ισχύει ότι αυτά συνήθως βγάζουν στην επιφάνεια ό,τι κρύβεται στο ασυνείδητό μας;

Τη νύχτα το σώμα μας ξεκουράζεται, αλλά το μυαλό μας, αλληλεπιδρώντας με τη συνείδησή μας, όχι. Και συμβαίνει συχνά να ξυπνάμε το πρωί, έχοντας μια θολή ανάμνηση των ονείρων που είδαμε τη νύχτα, με πλοκές που ούτε θα φανταζόμασταν ξύπνιοι. Συμβαίνει όμως, πολύ συχνά στον ύπνο μας να γεννάμε εφιάλτες ή να βιώνουμε καταστάσεις στις οποίες πρωταγωνιστές είναι άνθρωποι που έχουν πεθάνει και που σκεφτόμαστε ότι έρχονται να μας επισκεφτούν προκειμένου να φέρουν «μηνύματα». Ισχύει. Και τελικά ποιος μπορεί να τα αποκρυπτογραφήσει;

Η Δρ. Αλεσάντρα Μερόλα, ψυχολόγος εξειδικευμένη στη Γνωσιακή Νευροψυχολογική Ψυχοθεραπεία, εξηγεί ότι «Τα όνειρα παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο από νευρολογική όσο και από ψυχολογική άποψη. Κατά τη διάρκεια του ύπνου και συγκεκριμένα στη φάση REM (Rapid Eye Movement), ο εγκέφαλος επεξεργάζεται και ενοποιεί τις πληροφορίες που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας, μετατρέποντας τις βραχυπρόθεσμες εμπειρίες σε μακροπρόθεσμες αναμνήσεις. 

Η φάση REM είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση των συναισθημάτων: κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται συναισθηματικές εμπειρίες, συμβάλλοντας στη μείωση του συναισθηματικού αντίκτυπου των αγχωτικών γεγονότων. Τέλος, τα όνειρα και ο ύπνος REM βοηθούν στη διατήρηση της χημικής ισορροπίας στον εγκέφαλο, προάγοντας τη νευρολογική ευεξία και αποτρέποντας τισ νευρολογικές διαταραχές».

Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ξεκουραζόμαστε καλά. Τα όνειρα επιπλέον, είναι απαραίτητα για την επεξεργασία αυτού που έχουμε μέσα μας. «Μπορούν να μας βοηθήσουν να επεξεργαστούμε σύνθετες εμπειρίες, σκέψεις και συναισθήματα. Μέσω του συμβολισμού και της αναπαράστασης των ονείρων, ο εγκέφαλος αντιμετωπίζει ασυνείδητες συγκρούσεις και επιθυμίες. 

Προσφέρουν λοιπόν, άμεση πρόσβαση στο περιεχόμενο του ασυνείδητου: για το λόγο αυτό, μέσω της ανάλυσης των ονείρων, οι ψυχοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να κατανοήσουν καλύτερα τις επιθυμίες, τους φόβους και τις εσωτερικές τους συγκρούσεις. Εν ολίγοις, είναι θεμελιώδη για τη νευρολογική και ψυχολογική μας ευεξία, επειδή όχι μόνο βοηθούν στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου, αλλά προσφέρουν επίσης ένα σημαντικό εργαλείο για ενδοσκόπηση και επεξεργασία» εξηγεί η Δρ Μερόλα.

Τι ακριβώς είναι τα όνειρα;

Όπως αναφέρει το jenny.gr, τα όνειρα αποτελούνται από μια σειρά από εικόνες, ήχους, συναισθήματα και αισθήσεις που μπορεί να φαίνονται ρεαλιστικά ή να είναι εντελώς αφηρημένα και παράξενα. Η ιδέα ότι τα όνειρα είναι μια εκδήλωση του ασυνείδητου προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις ψυχαναλυτικές θεωρίες του Σίγκμουντ Φρόιντ. Σύμφωνα με τον Φρόιντ, τα όνειρα είναι εκφράσεις επιθυμιών και παρορμήσεων που έχουν καταπιεστεί στη συνειδητή ζωή, επειδή θεωρούνται απαράδεκτα ή ακατάλληλα.

Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, από την άλλη τα όνειρα έχουν εξελικτική λειτουργία, υποδηλώνοντας ότι θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να προετοιμαστούμε για κάτι απειλητικό ή για να λύσουμε προβλήματα, παίζοντας δηλαδή, κάποιο ρόλο επιβίωσης.

Γιατί συχνά δεν θυμόμαστε τα όνειρά μας όταν ξυπνάμε;

Όλοι ονειρευόμαστε, αλλά το φαινόμενο να μην θυμόμαστε όνειρα όταν ξυπνάμε είναι αρκετά συχνό και μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος περνά από διάφορες φάσεις, συμπεριλαμβανομένων των κύκλων ύπνου REM και μη REM. Τα πιο ζωντανά και πολύπλοκα όνειρα τείνουν να συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Εάν ξυπνήσουμε κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τον ύπνο REM, είναι πιο πιθανό να θυμηθούμε το όνειρο. Αντίθετα, εάν ξυπνήσουμε από μια φάση ύπνου εκτός REM, είναι λιγότερο πιθανό να θυμόμαστε το όνειρο.

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, η παραγωγή ορισμένων νευροδιαβιβαστών όπως η νορεπινεφρίνη (σημαντική για τη μνήμη) μειώνεται. Αυτή η μείωση μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του εγκεφάλου να εμπεδώνει το όνειρο. Επιπλέον, η ικανότητα να θυμόμαστε τα όνειρα μπορεί να επηρεαστεί από το ενδιαφέρον και την προσοχή που αφιερώνουμε στα ίδια τα όνειρα: για παράδειγμα, οι άνθρωποι που κρατούν ένα ημερολόγιο ονείρων ή που σκέφτονται τα όνειρά τους όταν ξυπνούν τείνουν να τα θυμούνται καλύτερα από εκείνους που δεν το κάνουν.

Άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ανάκληση των ονείρων είναι ο ακανόνιστος ή ανεπαρκής ύπνος, ο ύπνος με διακοπές, καθώς και τα υψηλά επίπεδα άγχους που μπορούν να απασχολήσουν το μυαλό μας κατά το ξύπνημα, καθιστώντας πιο δύσκολη τη ανάκληση των ονείρων.

Τι σημαίνει όταν ονειρευόμαστε ένα άτομο που έχει πεθάνει;

Το να ονειρεύεσαι ένα άτομο που έχει πεθάνει μπορεί να είναι μια συναισθηματικά έντονη εμπειρία και μπορεί να έχει διαφορετικές έννοιες, οι οποίες μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το πλαίσιο του ονείρου και την προσωπική σχέση με αυτόν τον άνθρωπο. Το να ονειρεύεσαι ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει πεθάνει μπορεί να είναι ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας του πένθους, μια προσπάθεια του εγκεφάλου να επεξεργαστεί την απώλεια. 

Εάν υπάρχουν ανεπίλυτα ζητήματα ή ανέκφραστα συναισθήματα για το νεκρό άτομο, τα όνειρα μπορούν να προσφέρουν την ευκαιρία να βγουν στην επιφάνεια αυτά τα συναισθήματα ώστε να εκφραστούν και κατά κάποιο τρόπο να “κλείσουν”. Μια άλλη ερμηνεία είναι ότι προσπαθείς να αναλύσεις στοιχεία που είχε ο άνθρωπος που έχει πεθάνει, πτυχές του εαυτού του ή της ζωής. Τέλος, το όνειρο μπορεί απλώς να αντιπροσωπεύει έναν τρόπο να κρατηθεί ζωντανή η μνήμη του νεκρού.

Τι σημαίνει αν ονειρευτείς έναν άνθρωπο που είναι ακόμα ζωντανός και που πεθαίνει;

Το να ονειρεύεσαι τον θάνατο ενός ανθρώπου που είναι ακόμα ζωντανός συχνά προκαλεί ανησυχία. Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι τα όνειρα είναι συμβολικά και σπάνια πρέπει να ερμηνεύονται κυριολεκτικά. Το να ονειρεύεσαι τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να αντανακλά τις ανησυχίες και τους φόβους σου γι’ αυτόν, αλλά και πιθανές συγκρούσεις που έχεις μαζί του. 

Αυτά τα όνειρα μπορεί επίσης να αντικατοπτρίζουν έναν γενικότερο φόβο απώλειας, για παράδειγμα φόβο απώλειας της σχέσης με αυτό το άτομο. Στα όνειρα, μάλιστα, ο θάνατος αντιπροσωπεύει συχνά το τέλος για κάτι και την αρχή για κάτι άλλο. Έτσι, το να ονειρεύεσαι τον θάνατο ενός ζωντανού ανθρώπου μπορεί να συμβολίζει μια σημαντική αλλαγή στη σχέση σου με αυτό το άτομο.

Συχνά αυτό το είδος ονείρου λέει κάτι για τον εαυτό μας, αντιπροσωπεύοντας τη μεταμόρφωση ή την ανανέωση, μια φάση προσωπικής ανάπτυξης ή αλλαγής, το τέλος ενός μέρους του εαυτού μας, που αυτό το άτομο αντιπροσωπεύει.