Το Ιερό της Μητρός των Θεών Αυτόχθονος στη Λευκόπετρα Βερμίου: Προτάσεις για την ανάδειξη και διαφύλαξή του ως μέρος της πολιτισμικής κληρονομιάς

Γράφει ο Γιώργος Μακαρατζής, Δρ. Επιστημών της Αγωγής
Την Κυριακή 2 Ιουνίου 2024 πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη

περιήγηση στο Ιερό της Μητρός των Θεών Αυτόχθονος που βρίσκεται στη Λευκόπετρα Βερμίου. Η περιήγηση διοργανώθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας στο πλαίσιο των Πράσινων Πολιτιστικών Διαδρομών με την υποστήριξη του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών και του Δικτύου του».

Στον χώρο του ιερού βρίσκεται ο Ναός της Μητρός των Θεών, ο οποίος χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ. και παρουσιάζει χαρακτηριστικά της μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Ο ναός αποτελείται από τρεις χώρους με έναν μαρμάρινο βωμό στο κέντρο. Στα νότιά του υπήρχαν στοές για την εξυπηρέτηση των πιστών από όλη την περιοχή της Βέροιας και των γειτονικών πόλεων, ενώ στις μαρμάρινες επιφάνειες είναι χαραγμένα κείμενα που αφορούν πράξεις χειραφέτησης δούλων.

Ο Ναός της Μητρός των Θεών είναι σημαντικός για πολλούς λόγους: 

• παρέχει δεδομένα για τις λατρευτικές πρακτικές στην αρχαία Μακεδονία, 
• ενισχύει την κατανόηση της κοινωνικής και πολιτισμικής ζωής της περιοχής κατά την αρχαιότητα, και
• προβάλλει τον πολιτισμικό πλούτο της Ημαθίας. 

Για τους παραπάνω λόγους το ιερό της Μητρός των Θεών χρειάζεται να αναδειχθεί και να διαφυλαχθεί.

Μερικές προτάσεις είναι οι παρακάτω:

1. Δημιουργία Αρχαιολογικού Πάρκου: η τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων και η δυνατότητα ξενάγησης σε συστηματική βάση θα επιτρέψουν στους επισκέπτες να μάθουν για την ιστορία και τη σπουδαιότητα του ναού.
2. Εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια για σχολεία προκειμένου να ενισχυθεί η γνώση και το ενδιαφέρον για την αρχαιολογία.
   Ενδεικτικές δραστηριότητες:
   - Εκπαιδευτικές ξεναγήσεις με έμφαση στην αρχιτεκτονική και τα τελετουργικά του ναού.
   -Ζωγραφική και χειροτεχνίες εμπνευσμένες από τα ευρήματα του ναού.
   -Κατασκευές από πηλό που αναπαριστούν ιερά αντικείμενα.
   -Παιχνίδια ρόλων, όπου τα παιδιά υποδύονται τους αρχαιολόγους και μαθαίνουν για τη διαδικασία των ανασκαφών.
   -Δημιουργία ημερολογίου ανασκαφής με βάση τις εμπειρίες των μαθητών/ριών.
3. Προβολή του μνημείου μέσω των Μέσων Ενημέρωσης και του Διαδικτύου.
4. Δημιουργία ψηφιακών περιηγήσεων στον χώρο με τη χρήση της επαυξημένης πραγματικότητας (Augmented Reality).
5. Συνεργασία με τοπικούς και διεθνείς φορείς: μουσεία, πανεπιστήμια και πολιτισμικοί οργανισμοί θα μπορούσαν να συνεργαστούν με τον Δήμο Βέροιας και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, συνεδρίων και εκθέσεων που θα αναδείξουν την ιστορία του μνημείου.
6. Ένταξη του Ιερού της Μητρός των Θεών Αυτόχθονος σε ευρωπαϊκά προγράμματα με στόχους: -τη διαφύλαξη και την ανάδειξή του ως μέρος της πολιτισμικής κληρονομιάς
   -την ενίσχυση της πρόσβασης και της συμμετοχής του κοινού στον χώρο με ιδιαίτερη μέριμνα στα άτομα με αναπηρίες.