Στην Γκορτσιά - καταφύγιο Πετρόστρουγκας με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας

Η ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στον Όλυμπο. Πέρα από ιερό προσκύνημα, αποτέλεσε πεδίο μαχών για τον έλεγχο της πρόσβασης από τη Θεσσαλία στην Μακεδονία από τα αρχαία χρόνια. Υπήρξε κρησφύγετο και ορμητήριο διάσημων κλεφτών και αρματολών στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι Τούρκοι αποκαλoύσαν το βoυνό «semavatevi» που σημαίνει ουράνια (δηλαδή θεϊκή κατοικία).΄Εθνικός δρυμός από το 1938.

Στους πρόποδες του Ολύμπου το Δίον, υπήρξε η ιερή πόλη των Αρχαίων Μακεδόνων, αφιερωμένη στο Δία και στους δώδεκα θεούς. Από τον 5ο π.Χ. έως και τον 5ο μ.Χ. αιώνα, γνώρισε ημέρες ακμής και δόξας. Η Πίμπλεια και τα Λείβηθρα, σχετίζονται με τον μύθο του Ορφέα και τα ορφικά μυστήρια. Ορφέας γιος του Απόλλωνα και της Μούσας Καλλιόπης

Αφήσαμε πίσω μας το Λιτόχωρο και συνεχίζουμε για Πριόνια, ανεβαίνουμε τις στροφές του δρόμου που οδηγεί στον Όλυμπο. Στο 14ο χιλιόμετρο της διαδρομής Λιτόχωρου – Πριόνια, στα δεξιά μας ανηφορίζει ο στενός δασικός δρόμος.

Η τοποθεσία ονομάζεται «Γκορτσιά». Μας υποδέχονται γαυγίσματα σκυλιών και μυρωδιές από μουλάρια, υπάρχει σταθμός ανεφοδιασμού των καταφυγίων του Ολύμπου. Με το τραγούδι του κούκου πήραμε το μονοπάτι τυλιγμένο σε πυκνό δάσος οξιάς, 7 Oρειβάτες από την Βέροια.

Βρισκόμαστε στον Όλυμπο, η ορεινή κορμοστασιά του απλώνεται επιβλητικά σχεδόν σε όλο το μήκος της ανατολικής ακτής των Πιερίων και μοιραία καθορίζει την γεωγραφική προσωπικότητα της περιοχής. Πρώτοι κάτοικοι θεωρούνται οι Πελασγοί. οι Αίμονες και οι Λέλεγες. Γύρω στο 2200 π.Χ. εμφανίστηκαν τα πρώτα ελληνικά φύλλα.

Από τα πιο δασωμένα ελληνικά βουνά ο Όλυμπος και αυτό εύκολα το αντιλαμβάνεσαι όταν αρχίσεις να περιπλανιέσαι στις σκιερές κατάφυτες πλαγιές του. Στους πρόποδες κυριαρχούν κουμαριές, πουρνάρια , ρείκια, κέδροι. Ψηλότερα κωνοφόρα και τα μεγάλα φυλλοβόλα, επικρατέστερο η οξιά που σχηματίζει μικρά δάση σε χαράδρες και κλειστές κοιλάδες. Μεγάλη ποικιλία πεταλούδων για τις οποίες φημίζεται ο Όλυμπος.

Σημάδια πορείας κόκκινα υπάρχουν τόσο στα δένδρα, στις πέτρες και σε πεσμένους κορμούς. Οδοιπορούμε τώρα σε δροσερό ανηφορικό μονοπάτι εμείς ορειβάτες από την Βέροια. Ανεβαίνοντας καταπράσινος και γεμάτος πινελιές από λογής - λογής αγριολούλουδα ακόμη παρότι Καλοκαίρι. Στο δάσος φωλιάζουν αγριογούρουνα, τσακάλια, αγριόγατες, αγριοκάτσικα, ζαρκάδια, νυφίτσες, σκίουροι, έλάφια, φιδαετοί και ορεινές πέρδικες. Οι λαγοί και οι αλεπούδες καλύπτουν όλες τις υψομετρικές ζώνες. Λιγοστοί λύκοι εμφανίζονται κατά καιρούς.

Στην αρχαιότητα υπήρχαν λιοντάρια, ενώ μέχρι τον 16ο αιώνα ο αιώνα εύρισκαν καταφύγιο αρκούδες. Καταγράφηκαν 32 είδη θηλαστικών, 104 είδη πτηνών καθώς και 18 ερπετά και αμφίβια. Ανηφορίζουμε το μονοπάτι με Β.Δ. κατεύθυνση, φθάσαμε σε ένα χαρακτηριστικό σημείο της διαδρομής που ονομάζεται ΄΄ Μπάρμπα΄΄ 1475 μέτρα υψόμετρο.

Επίπονη ανηφόρα και συνεχίζουμε για την πρώτη στάση στη θέση ΄΄ Κόκα΄΄ (1710 μ.) με απεριόριστη θέα στις απέναντι κορυφές του Ολύμπου. Συνεχίζουμε δυτικά ανάμεσα από δάσος οξιάς και έλατου προς τη θέση ΄΄Στράγγο΄΄.1900 υψόμετρο. Για αρκετή ώρα διασχίζουμε ένα πυκνό δάσος οξιάς και αφού ανηφορίζουμε αρκετά φθάνουμε σε μια ράχη, καταλήγουμε σε μια τσιμεντένια δεξαμενή νερού.

Αριστερά το μονοπάτι και μετά από 10 λεπτά πορείας, οδηγεί στην σπηλιά όπου έζησε για χρόνια ο μεγάλος ζωγράφος του Ολύμπου, Βασίλειος Ιθακήσιος (1879 – 1977). Γεννήθηκε στο χωριό Ακρωτήρι της Μυτιλήνης στις 11 Μαρτίου του 1879. Το επώνυμο του ήταν Γεωργανάς.

Είχε ιδιαίτερη προτίμηση στην φύση και την Μυθολογία. Ήθελε να ζήσει κοντά στη φύση, να τη χαρεί, να τη ζωγραφίσει. Το 1928 θα ανεβεί με τον Κάκαλο στον Όλυμπο φθάνοντας στη σπηλιά που θα ονομάσει ΄΄ Άσυλο των Μουσών΄΄ και θα περάσει πολλά Καλοκαίρια από το 1928 έως το 1940, ζωγραφίζοντας πάνω από 500 πίνακες με διαφορετικές όψεις του Ολύμπου.

Δεξιά το μονοπάτι οδηγεί στην Πετρόστρουγκα. Ανάμεσα σε δάσος μαύρης πεύκης συνεχίζουμε την ανάβαση για την Πετροστρουγκα. Ο αέρας αλλάζει θερμοκρασία γίνεται ψυχρότερος, κρυστάλλινος, βουνίσιος, γεμίζει μυρωδιές. Τώρα τα σημάδια δεν είναι πυκνά μας δυσκολεύουν αλλά εμείς απτόητοι συνεχίζουμε.

Φθάσαμε στο καταφύγιο της Πετρόστρουγκας, τώρα χαμηλά χλόη και αέρας το τοπίο βατό σαν οροπέδιο απέναντι μας φάνηκαν οι ψηλές κορφές του Ολύμπου λίγο πριν χαθούν από σύννεφα κυνηγημένα. Από εδώ και πέρα αρχίζει η αλπική ζώνη. Η επίδραση της βροχής και του ανέμου σε συνδυασμό με τις συχνές βίαιες δυνάμεις της φύσης σμίλευσαν τη σημερινή μορφή του βουνού που υψώνεται σαν γιγάντιος πύργος στην βόρεια Θεσσαλία.

Πριν 1.000.000 χρόνια οι παγετώνες κάλυψαν τον Όλυμπο και δημιούργησαν τα πλατώματα και τα κοιλώματα του βουνού. Οι 12 θεοί κατοικούν στα φαράγγια, οι πτυχές του Ολύμπου που αποκαλεί ο Όμηρος. Στις 2 Αυγούστου 1913 κατακτήθηκε η απάτητη – μέχρι εκείνη τη στιγμή - κορυφή του Ολύμπου ο Μύτικας 2918μ., ο Χρήστος Κάκαλος έγραψε τη δική του ιστορία μαζί με δυο Ελβετούς ορειβάτες. Στη συνέχεια και μέχρι το θάνατο του το 1976, θα γίνει ο επίσημος οδηγός του Ολύμπου.

Η μέρα λαμπερή και ολόφωτη μας αφήνει πολλά περιθώρια να χαρούμε την ομορφιά και την απεραντοσύνη των κορφών του Ολύμπου και την παραλία της Πιερίας. Αφεθήκαμε στην μυστηριακή ησυχία του Ολύμπου και τον ορεινό όγκο των πανύψηλων κορυφών .

Πήραμε το δρόμο της επιστροφής από την ίδια διαδρομή, τώρα τοπίο γυμνό πέτρα και χλόη και ένα δροσερό αεράκι να μας αφήνει απαλά στο μονοπάτι της κατάβασης. Απομεσήμερο μας βρίσκει να δροσιζόμαστε στα γαλανά νερά της ήρεμης θάλασσας στην Πλάκα Λιτοχώρου.