Χάσκα και γαϊτανάκι από το Λύκειο Ελληνίδων

Η «χάσκα», (προέλευση: από το αρχ. χάσκω = ανοίγω πολύ το στόμα), είναι ένα αποκριάτικο έθιμο που συναντάται κυρίως στην περιοχή της Μακεδονίας, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

Μετά την «συγχώρεση»(όπου ο ένας ζητάει από τον άλλον συγχώρεση, ενώ οι μικρότεροι ασπάζονταν τα χέρια των μεγαλύτερων της οικογένειας) ο γεροντότερος δένει μια κλωστή στον πλάστη, με τον οποίο ανοίγονται τα φύλλα της πίτας και στην άκρη της κλωστής δένεται ένα ξεφλουδισμένο και σφιχτά βρασμένο αυγό ή χαλβάς ή λουκούμι.

Ο πατριάρχης της οικογένειας (πατέρας, παππούς) κάθεται στο κέντρο ή στην περιφέρεια ενός κύκλου που αποτελείται από τα νεότερα μέλη της οικογένειας και κουνάει σαν εκκρεμές το αυγό στα στόματα των μελών της οικογένειας. 

Οι νεαροί συμμετέχοντες, προσπαθούν με το στόμα μόνο και δίχως να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους, τα οποία είναι πίσω στην πλάτη να πιάσουν το εκλεκτό έδεσμα! Εκείνος που θα το καταφέρει θεωρείται πολύ τυχερός ή και ικανός.

Το έθιμο της χάσκας το επιβάλει σαρακοστιανή επιταγή που λέει: «Με αυγό κλείνει το στόμα το βράδυ της αποκριάς και με αυγό ανοίγει πάλι το βράδυ της Ανάστασης». Υπενθυμίζοντας τη νηστεία που πρέπει να τηρηθεί στο μεσοδιάστημα αυτό. 

Στο τέλος ζητούσαν συγχώρεση ο ένας από τον άλλον και οι μικρότεροι ασπάζονταν τα χέρια των μεγαλύτερων της οικογένειας (παππούς, πατέρας, νονός) και εύχονταν καλή σαρακοστή και καλή Ανάσταση...

Το Σάββατο 16 Μαρτίου 2024, το Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας έκανε αναπαρασταση το εθίμου σε κάποια από τα παιδικά τμήματα του. Ακόμη τα εφηβικά και τα υπόλοιπα παιδικά τμήματα χόρεψαν μερικούς σκωπτικούς, μιμητικούς και αποκριατικους χορούς: Πιπερι, κουκιά, Χαραλάμπη κ.τ.λ.