Η τεχνητή λίμνη στον Αλιάκμονα - Μοιάζει σαν φυσική

Πηγάζοντας από τα ορεινά του Γράμμου, κοντά στα σύνορα της χώρας μας με την Αλβανία, διατρέχοντας ύστερα μεγάλο τμήμα της Μακεδονίας

πριν εκβάλλει στον Θερμαϊκό Κόλπο –στην έκταση μεταξύ Θεσσαλονίκης και Κατερίνης– ο Αλιάκμονας είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας: υπολογίζεται ότι απλώνεται σε 297 χιλιόμετρα.

Το μέγεθος αυτό, βέβαια, έχει ως αποτέλεσμα να δέχεται κατά τη διαδρομή του τα νερά πολλών παραποτάμων και ρεμάτων της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, όπως π.χ. του Γρεβενίτικου, του Σαραντάπορου ή του Λαδοπόταμου. Παράλληλα, όμως, ο Αλιάκμονας αποτελεί και κινητήρια δύναμη για αρκετούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς της ΔΕΗ. Κάτι που έχει οδηγήσει στην οικοδόμηση αρκετών φραγμάτων στις κατά τόπους περιφερειακές ενότητες, τα οποία, με τη σειρά τους, έχουν δημιουργήσει τις τεχνητές λίμνες που συναντάμε σήμερα στην ευρύτερη περιοχή.

Μία από τις πιο όμορφες ανάμεσα στις τελευταίες είναι και η «λίμνη Αλιάκμονα», όπως συχνά την αποκαλούν –ή της Αγίας Βαρβάρας, όπως είναι ορθότερο να τη λέμε, από τη στιγμή που υπάρχουν κι άλλες ανάλογες λίμνες κατά μήκος του ίδιου ποταμού.

Μια τεχνητή λίμνη που μοιάζει σαν αληθινή

Η τεχνητή λίμνη της Αγίας Βαρβάρας βρίσκεται στην τρίτη από τις τρεις επιμέρους περιοχές στις οποίες χωρίζουμε συνήθως τον Αλιάκμονα. Η πρώτη, δηλαδή, εκτείνεται από τις πηγές του στον Γράμμο μέχρι το χωριό Παλιουριά των Γρεβενών· η δεύτερη αφορά το ευρύτερο πεδίο γύρω από την τεχνητή λίμνη Πολυφύτου στην Κοζάνη, ενώ η τρίτη ξεκινά από την Αγία Βαρβάρα, φτάνοντας ως τις εκβολές του ποταμού στον Θερμαϊκό Κόλπο.

Λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από τη Βέροια, η λίμνη της Αγίας Βαρβάρας αποτελεί τμήμα μιας συστοιχίας αντίστοιχων έργων κατασκευασμένων από τη ΔΕΗ σε χρονικό βάθος 45 ετών, με στόχο την υδραυλική αξιοποίηση του Αλιάκμονα. Η περιοχή γύρω από το χωριό Αγία Βαρβάρα (οι παλιότερες Βαρβάρες) καταλαμβάνεται από πεδινές εκτάσεις, στις οποίες ασκούνται πολλές γεωργικές δραστηριότητες.

Το φράγμα εκτροπής του Αλιάκμονα στην Αγία Βαρβάρα οικοδομήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 και είχε αποφασιστική σημασία για την περιοχή, γιατί έως τότε το ποτάμι έτεινε στον σχηματισμό μαιάνδρων, μην έχοντας σταθερή πεδινή κοίτη –γεγονός που οδηγούσε σε τακτικές πλημμύρες προς τις εκβολές, αλλά και στον σχηματισμό εκτεταμένων ελών. Ωστόσο η σημερινή τεχνητή λίμνη οφείλεται στο αναρρυθμιστικό έργο που έγινε την περίοδο 2004/2008 μεταξύ των χωριών Αγία Βαρβάρα και Μετόχι, περίπου 40 χιλιόμετρα από τις εκβολές του.

Το αποτέλεσμα δεν γινόταν να είναι καλύτερο: κατά γενική ομολογία όσων έχουν έρθει εδώ ως επισκέπτες, η τεχνητή λίμνη της Αγίας Βαρβάρας μοιάζει σαν να είναι φυσική –δεν πρόκειται να καταλάβετε κάποια διαφορά, εάν δεν το γνωρίζετε. Εντάχθηκε δηλαδή αρμονικότατα σε ένα ήδη όμορφο φυσικό τοπίο, το οποίο και τόνισε περαιτέρω με την παρουσία της, δημιουργώντας έναν ειδυλλιακό συνδυασμό γαλαζοπράσινων υδάτων, δασικού πράσινου (με κάμποσα φυλλοβόλα δέντρα) και ορεινών πλαγιών.

Έτσι, προέκυψε ένα τοπίο με διττή σημασία για την περιοχή. Αφενός οικονομική, καθώς η λίμνη συμβάλλει στην ομαλή άρδευση των καλλιεργειών, ενώ τροφοδοτεί και άμεσα το δίκτυο ύδρευσης της Θεσσαλονίκης. Αφετέρου, δημιουργεί έναν εύκολα προσβάσιμο προορισμό για βόλτες, πεζοπορικές διαδρομές, αναψυχή, ακόμα και ναυταθλητισμό. Ο οποίος μπορεί να αναδειχθεί και περαιτέρω, φέρνοντας στην περιοχή τουρισμό τόσο από τη Θεσσαλονίκη, όσο και από την υπόλοιπη Ελλάδα ή/και τις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων.

Πώς θα πάτε στη λίμνη Αγίας Βαρβάρας

Είναι πολύ εύκολο να βρείτε τη λίμνη της Αγίας Βαρβάρας. Θα ξεκινήσετε οδικώς από τη Βέροια και θα κατευθυνθείτε νοτιοανατολικά, προς το προαναφερθέν χωριό Αγία Βαρβάρα, ακολουθώντας την επαρχιακή οδό Βέροιας-Βεργίνας.

Στόχος σας είναι τα λεγόμενα «Στενά» του Αλιάκμονα, γύρω στα 8 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Ημαθίας. Πρόκειται για μια στενή και αρκετά απόκρημνη χαράδρα ανάμεσα στα Πιέρια Όρη και στο Βέρμιο, την οποία διαρρέει ο ποταμός. Στη φυσική κοίτη αυτού έχει δημιουργηθεί τόσο η τεχνητή λίμνη της Αγίας Βαρβάρας, όσο και μία ακόμα, των Ασωμάτων (που οφείλεται βέβαια στο αντίστοιχο φράγμα).

Πηγή