Γιατί οι γάτες ακινητοποιούνται, αν κάποιος τις πιάσει από το σβέρκο;

Μια πολύ γνώριμη εικόνα που πολλοί έχουμε στο μυαλό μας, είναι μια μαμά γάτα να δαγκώνει απαλά τα μωρά γατάκια στο δέρμα πίσω από τον λαιμό, να τα σηκώνει και να τα μετακινεί. Και σχεδόν όλα τα γατάκια εκείνη τη στιγμή αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο: «παγώνουν» και ακινητοποιούνται μέχρι να τα αφήσει και πάλι στο έδαφος η μαμά γάτα. Πρόκειται για μια κίνηση που είναι αντανακλαστική στις γάτες αφού είτε είναι μωρά είτε πιο μεγάλες σε ηλικία θα έχουν ακριβώς την ίδια αντίδραση.

Πολλοί θεωρούν ότι επειδή μια γάτα σταματάει να κουνιέται, είναι χαλαρή και δεν αγχώνεται. Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικούς, στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή μια γάτα που την έχει πιάσει κάποιος από το σβέρκο νιώθει πόνο, φόβο, άγχος και βρίσκεται σε πανικό.

Άρα, το «σβέρκωμα» είναι μια λάθος πρακτική, που δεν πρέπει να χρησιμοποιείται γιατί κάθε άλλο παρά ήρεμη παραμένει μια γάτα.

Γιατί, όμως, μια γάτα ακινητοποιείται και δεν παλεύει να ξεφύγει;

Μια γάτα ακινητοποιείται όταν κάποιος την πιάσει από το μαλακό πίσω μέρος του λαιμού της γιατί δείχνει υποταγή. Ουσιαστικά, η γάτα πιστεύει ότι είναι μάταιο να αντιδράσει με κάποιον τρόπο και να προσπαθήσει να ξεφύγει γιατί δεν θα τα καταφέρει. Μπορεί αυτό να μας φαίνεται μια ανθρώπινη αντίδραση και ίσως λίγο υπερβολικό να βιώνουν κάτι παρόμοιο και τα ζώα, όμως είναι ένα επιστημονικά αναγνωρισμένο φαινόμενο.

Στην ψυχολογία υπάρχει ένας όρος, ο «maladaptive passivity», ο οποίος δηλώνει την παθητικότητα που δείχνουν τα ζώα και οι άνθρωποι όταν υφίστανται γεγονότα τα οποία δεν μπορούν να ελέγξουν.

Στο βιβλίο «Modeling Neuropsychiatric Disorders in Laboratory Animals», αυτή η κατάσταση αναφέρεται ως ένα φαινόμενο κατά το οποίο ένα υποκείμενο (άνθρωπος ή ζώο) που εκτίθεται επανειλημμένα σε μια αγχωτική κατάσταση αναπτύσσει ένα σύνδρομο συμπεριφοράς και εμφανίζει αδυναμία διαφυγής από αυτή την κατάσταση.

Σε μια μελέτη, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι αυτή η αντίδραση των γατών είναι μια μορφή υπερβολικού στρες. Όταν βιώνουν, λοιπόν, αυτό το υπερβολικό άγχος, έχουν μάθει ότι καμία αντίδρασή τους δεν μπορεί να επηρεάσει το περιβάλλον γύρω τους, γι’ αυτό και μένουν ακίνητες και «παγωμένες» αλλά ταυτόχρονα είναι σε εγρήγορση όταν επιτέλους απελευθερωθούν.

Με άλλα λόγια, αυτή η φαινομενικά ήρεμη και χαλαρή τους στάση είναι ψεύτικη και στην πραγματικότητα κρύβει έντονη αγωνία και δυσφορία.

Όσο για το αν είναι επώδυνο για τις γάτες να τις πιάνουν από το πίσω μέρος του λαιμού τους, οι ερευνητές θεωρούν ότι είναι και αρκετά επώδυνο και αρκετά τρομακτικό. Μπορεί να καταλαβαίνουν ότι όσο αντιστέκονται τόσο θα πονάνε, γι’ αυτό και να χαλαρώνουν τελείως το σώμα τους, όμως και πάλι, έχουν την αίσθηση του πόνου.

Είναι πολύ σημαντικό, να μην επιχειρείτε τέτοιου είδους πρακτικές σε μια γάτα, γιατί το μόνο που θα καταφέρετε είναι να την αγχώσετε και να την φοβίσετε. Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι να «ελέγξετε» το αιλουροειδές σας κατοικίδιο, οι οποίοι σε βάθος χρόνο θα είναι αποτελεσματικότεροι. Παραδείγματα αποτελεσματικής εκπαίδευσης στις γάτες είναι η εκπαίδευση με κλίκερ και η εκπαίδευση με θετική ενίσχυση συμπεριφοράς.

Τελευταίες σκέψεις

Μπορεί η μαμά γάτα να πιάνει από το σβέρκο τα γατάκια της για να τα μεταφέρει, όμως αυτό είναι κάτι που εμείς οι άνθρωποι δεν πρέπει να επιχειρούμε στους μικρούς μας αίλουρους. Πρόκειται για μια πρακτική καθόλου αποδεκτή, η οποία δημιουργεί έντονο άγχος και πόνο, και αυτό είναι σίγουρα κάτι που δεν θέλουμε να βιώνει μία γάτα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να επιλέγουμε ήπιες και σωστές μεθόδους για να χειριστούμε μια γάτα και πάνω απ’ όλα θα πρέπει να σεβόμαστε πάντα τα όριά της.

Πηγή