Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα σοβαρό ψυχολογικό ζήτημα που βασανίζει αρκετές γυναίκες μετά την γέννα τους. Τις περισσότερες φορές εκδηλώνεται με έντονη στεναχώρια, αίσθημα ότι δεν είναι αρκετές ή καλές μαμάδες ενώ σε μερικές περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί ότι η μητέρα, δεν θέλει το παιδί της.
Αυτό συμβαίνει επειδή νιώθει ότι δε θα τα καταφέρει ή ότι έκανε λάθος επιλογή να το φέρει στον κόσμο. Όμως, όπως κάθε ψυχολογικό πρόβλημα, έτσι και η επιλόχειος δεν εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε άνθρωπο. Υπάρχει κι ένα άγνωστο σύμπτωμα που είναι ο έντονος θυμός. Διαβάστε παρακάτω:
Πριν μερικές μέρες με σοκ παρακολουθήσαμε την είδηση ότι μία 37χρονη γυναίκα από την Ημαθία ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου το μόλις 6 μηνών παιδί της. Μάλιστα το τραγικό συμβάν συνέβη μπροστά στα έντρομα μάτια των άλλων δύο 6 και 7 ετών παιδιών της, που βγήκαν έντρομα από το σπίτι.
Χωρίς να θέλουμε να κάνουμε ψυχογράφημα στην 37χρονη γυναίκα, δεν μπορούμε και να αποκρύψουμε ότι με βάση αυτό το περιστατικό, έχει ανοίξει μία νέα συζήτηση σχετικά με το άγνωστο σύμπτωμα της επιλόχειου κατάθλιψης, το οποίο είναι ο έντονος θυμός.
Γενικότερα η επιλόχειος κατάθλιψη εκφράζεται μέσα από ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων. Μία γυναίκα με επιλόχειο μπορεί να νιώθει έντονη θλίψη, να κλαίει συνέχεια αλλά και να νιώθει έντονα νεύρα, άγχος, αίσθημα ενοχής, ότι δεν είναι αρκετή, αλλά και έλλειψη συγκέντρωσης.
Ο κακός ύπνος κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα ενώ ένα επιπλέον σύμπτωμα το οποίο είναι η αυξημένη όρεξη, γνωστό και ως συναισθηματική υπερφαγία, μπορεί να κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα, αφού μέσα σε όλα η γυναίκα νιώθει μη αρεστή.
Ποια είναι τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης
Χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων: περιλαμβάνει υπερβολικό κλάμα ή βαθιά θλίψη, αλλά και αισθήματα ευερεθιστότητας, άγχους, ενοχής, αναξιότητας ή κατάθλιψης, δυσκολία συγκέντρωσης, κακός ύπνος ή αυξημένη όρεξη, σύμφωνα με την ψυχολόγο Βίβιαν Γρίβα.
Αν και τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης έχουν τεκμηριωθεί ήδη από το 460 π.Χ., το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), το οποίο δημοσιεύεται από την Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση και προσφέρει κατευθυντήριες γραμμές για τη διάγνωση ψυχικών ασθενειών, αναγνώρισε την επιλόχειο κατάθλιψη μόλις το 1994.
Τα τελευταία χρόνια, η περιγεννητική ή μεταγεννητική διαταραχή διάθεσης και άγχους είναι ένας άλλος όρος που έχει αυξηθεί σε δημοτικότητα και χρησιμοποιείται συχνά εναλλακτικά με την επιλόχειο κατάθλιψη και περιλαμβάνει τα στενάχωρα συναισθήματα που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη.
Αλλά αν ο θυμός φαίνεται να είναι το συναίσθημα που κυριαρχεί μετά τον τοκετό, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να συμβαίνει αυτό – και υπάρχουν τρόποι για να έχεις τη βοήθεια και την υποστήριξη που χρειάζεσαι και αξίζεις.
Γιατί είσαι διαρκώς θυμωμένη;
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί λόγοι για να είναι κανείς θυμωμένος, ακόμη και στις περιπτώσεις μίας γέννας. Υπάρχουν γυναίκες που έχουν χάσει τις δουλειές τους, μετά ή και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ακριβώς επειδή έμειναν έγκυες ασχέτως, με το τι επιχείρημα χρησιμοποιήθηκε από τους εργοδότες, για να καλύψουν την κατάσταση.
Υπάρχουν γυναίκες που μετά την εγκυμοσύνη, υποτιμήθηκαν από τους εργοδότες, αφού “μία γυναίκα με παιδί, δεν μπορεί να είναι τόσο παραγωγική όσο ήταν πριν γίνει μαμά”. Υπάρχει ελλιπές σύστημα υγείας, υπάρχουν στερεότυπα, υπάρχει οικονομική ανασφάλεια.
«Η κοινωνία μιλάει για τη μητρότητα ως αυτή την υπέροχη, ευτυχισμένη στιγμή, αλλά δεν είναι πάντα έτσι», αναφέρει η ψυχολόγος Βίβιαν Γρίβα. Παρά το γεγονός ότι είναι φυσιολογικά, τα αρνητικά συναισθήματα που σχετίζονται με τη γονεϊκότητα – η κατάθλιψη και η δυσαρέσκεια – συνεχίζουν να φέρουν ένα ορισμένο επίπεδο κοινωνικού στιγματισμού, με τον θυμό συχνά να ξεχωρίζει.
«Όλοι θυμώνουμε με τα παιδιά μας», λέει η ψυχολόγος. «Έχουμε στιγμές που δεν συμπεριφερόμαστε σωστά. Ο θυμός είναι ένα φυσικό συναίσθημα και δεν σημαίνει ότι είσαι κακή ή ανίκανη να φροντίσεις το παιδί σου»
Ακόμη και ο θηλασμός ή ο μη θηλασμός μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία μίας γυναίκας. Αν δεν θηλάζεις έχεις να διαχειριστείς τις ενοχές που σε γεμίζει η κοινωνία αλλά και να νιώσεις παγιδευμένη ανάμεσα στα μπουκάλια που πρέπει να αποστειρώνεις.
Και ο θηλασμός επίσης είναι αρκετά δύσκολος, αφού η μαμά δεν κοιμάται αρκετές ώρες και νιώθει πως το παιδί κυριολεκτικά κρέμεται από πάνω της. Υπάρχουν βέβαια έρευνες που αναφέρουν ότι ο θηλασμός μπορεί να προστατεύσει από την κατάθλιψη και το άγχος.
Όμως αυτό δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, αφού πολλές μητέρες είτε εξαιτίας είτε με αφορμή το θηλασμό εκδήλωσαν επιλόχειο κατάθλιψη. Ειδικά οι μητέρες που δυσκολεύονται να θηλάσουν νιώθουν ότι δεν είναι ικανές, αγχώνονται ότι το παιδί δεν τρώει σωστά και γίνονται νευρικές.
Οι αλλαγές που σε κάνουν νευρική
Μπορεί οι γυναίκες που βίωσαν την εγκυμοσύνη να ξέρουν ότι οι ορμόνες είναι σε θέση να μεταβάλλουν τη διάθεση πανεύκολα, όμως η επιλόχειος κατάθλιψη δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Εκτός από τις ορμόνες υπάρχουν κι άλλοι λόγοι που μπορούν να δημιουργήσουν επιλόχειο.
Η μη υποστήριξη από τον σύντροφο, οι κοινωνικές δυσκολίες όπως αναφέραμε και πιο πάνω στα εργασιακά, τα στερεότυπα για το πως πρέπει να είναι μία καλή μαμά είναι μερικές από τις αιτίες. Επίσης η ανάρρωση μετά από καισαρική είναι αρκετά δύσκολη και επώδυνη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κι ένας δύσκολος τοκετός μπορεί να δημιουργήσει μετατραυματικό στρες που να οδηγήσει σε επιλόχειο. Ένα μεγάλο πρόβλημα επίσης τόσο σε γυναίκες που γέννησαν όσο και σε γυναίκες που υιοθέτησαν είναι η έλλειψη ύπνου.
Η έλλειψη ύπνου δημιουργεί έλλειψη συγκέντρωσης και αρνητικά συναισθήματα και όταν μία γυναίκα μεγαλώνει παιδί, έχει αρκετούς μήνες να κοιμηθεί σωστά.
Σε μια καναδική μελέτη με σχεδόν 300 γυναίκες, που δημοσιεύτηκε στο BMC Pregnancy and Childbirth το 2022, το 31% των μητέρων ανέφεραν ότι ένιωθαν έντονο θυμό, ενώ περισσότερες από τις μισές είπαν ότι η ποιότητα του ύπνου τους ήταν κακή.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ποιότητα του ύπνου της νέας μαμάς, καθώς και το αίσθημα θυμού για την ποιότητα του ύπνου του βρέφους, ήταν δύο βασικοί προγνωστικοί παράγοντες του επιλόχειου θυμού.
Πότε πρέπει να ζητήσεις βοήθεια
Κατά τη γνώμη μας, από την πρώτη στιγμή που θα ξεκινήσεις να νιώθεις άσχημα με τον εαυτό σου, με την επιλογή σου να γίνεις μαμά, με τις συνθήκες που βιώνεις, καλό είναι να ζητήσεις βοήθεια. Άλλωστε ακόμη και επιλόχειο να μην έχεις η γνώμη ενός ειδικού θα σε βοηθήσει να προσαρμοστείς ευκολότερα στη νέα συνθήκη της μητρότητας.
Παρόλα αυτά υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα baby blues που είναι μία θλίψη που βιώνουν οι νέες μαμάδες τις πρώτες μέρες από την επιλόχειο. Τα baby blues είναι περισσότερο μία “φάση” που κρατάει μερικές μέρες ή στη χειρότερη μερικές εβδομάδες.
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μία ασθένεια που χρειάζεται θεραπεία, γιατί μπορεί να συνοδεύσει τη μητέρα, σε όλη της τη ζωή. Είναι θεραπεύσιμη και αν νιώσεις ότι τα αρνητικά σου αισθήματα υπερισχύουν και ο θυμός είναι τόσο έντονος που χάνεις τον εαυτό σου, πρέπει να ζητήσεις βοήθεια.
Αν νιώθεις για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι δεν είσαι αρκετή, ότι δεν θες το παιδί σου, ότι νιώθεις διαρκώς χάλια και μελαγχολική ή απαθής και αμέτοχη, πρέπει να ζητήσεις βοήθεια.
Λύσεις στην επιλόχειο κατάθλιψη
Η πρώτη λύση είναι να μιλήσεις με έναν ψυχίατρο ή έναν ψυχολόγο τόσο για το αίσθημα του θυμού όσο και για οποιοδήποτε άλλο αρνητικό συναίσθημα. Επίσης θα πρέπει τις υποχρεώσεις του παιδιού να τις μοιράζεστε με τον σύντροφό σου.
Χρειάζεσαι ύπνο, οπότε δεν γίνεται να ξαγρυπνάς μόνο εσύ μέχρι το παιδί να μην σας ξυπνάει μέσα στο βράδυ. Μοιράσου τις εμπειρίες και τις αμφιβολίες σου και με άλλες μαμάδες. Φυσικά αυτό είναι λίγο ριψοκίνδυνο γιατί υπάρχουν πολλές που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα.
Που βρίσκουν αφορμή να μειώσουν εσένα για να ανεβάσουν εκείνες, οπότε απέφυγε σελίδες στο Facebook και διάφορα groups. Εμπιστεύσου φίλες και συγγενείς που ξέρεις ότι θα σου πουν την αλήθεια και θέλουν μόνο το καλό σου.
Πάρε τηλέφωνο: Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης της Ψυχικής Υγείας της Εγκύου και της Νέας Μητέρας – 210-9319054 – λειτουργεί καθημερινά, από Δευτέρα έως Παρασκευή, 9:00πμ – 9.00μμ και στελεχώνεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας, ψυχολόγους και μαίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχόλια να είναι σύντομα και να χρησιμοποιείτε nickname για τη διευκόλυνση του διαλόγου. Ο «Βεροιώτης» δεν υιοθετεί τις απόψεις των σχολιαστών, οι οποίοι και είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για αυτές.