Νέες τεχνολογίες για μείωση φυτοπροστατευτικών ζητά η ΕΕ

Η ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων συζητήθηκε στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ, που έγινε στις 10-11 Δεκεμβρίου 2023.

Η Ισπανική Προεδρία παρουσίασε έκθεση προόδου εστιάζοντας στις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με την ανωτέρω πρόταση στο πλαίσιο του Συμβουλίου.

Η πρόταση της Επιτροπής, που εγκρίθηκε στις 22 Ιουνίου 2022, αποτελεί μέρος μιας δέσμης μέτρων για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των συστημάτων τροφίμων της ΕΕ. Τα κύρια μέτρα που προτείνονται περιλαμβάνουν: νομικά δεσμευτικούς στόχους σε επίπεδο ΕΕ για τη μείωση, κατά 50%, της χρήσης των χημικών φυτοφαρμάκων και του κινδύνου από αυτά, καθώς και της χρήσης των πλέον επικίνδυνων φυτοφαρμάκων έως το 2030, νέα μέτρα ελέγχου των επιβλαβών οργανισμών και απαγόρευση των φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές

Κατά τη διάρκεια της Ισπανικής Προεδρίας, πραγματοποιήθηκαν τεχνικές εργασίες σχετικά με την πρόταση σε επίπεδο Ομάδας. Η Προεδρία υπέβαλε στο Συμβούλιο επισκόπηση των εργασιών αυτών, εστιάζοντας στην πρόοδο που έχει σημειωθεί σε διάφορες πτυχές, συμπεριλαμβανομένων των «ευαίσθητων περιοχών», των υποχρεωτικών στόχων μείωσης σε επίπεδο ΕΕ και των εθνικών μέτρων, καθώς και των εθνικών σχεδίων δράσης.

Στην μελέτη της Επιτροπής αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «οι πιθανές επιπτώσεις της πρότασης κανονισμού σχετικά με την ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στη διαθεσιμότητα τροφίμων και ζωοτροφών στην ΕΕ και η πιθανότητα αυξημένης εξάρτησης από τις εισαγωγές, καθώς και μείωσης των εξαγωγών, θα εξαρτηθούν από τις πιθανές επιπτώσεις στην απόδοση των καλλιεργειών. Αυτό πρέπει να εξεταστεί από δύο οπτικές γωνίες: η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων χωρίς διαχείριση ή με κακή διαχείριση μπορεί πράγματι να οδηγήσει σε μειώσεις της απόδοσης, αλλά η ορθή διαχείριση της μετάβασης δεν θα έχει τέτοιες αρνητικές επιπτώσεις.

Ταυτόχρονα, είναι επίσης σαφές ότι, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, η έλλειψη επικονιαστών θα μειώσει επίσης την απόδοση των καλλιεργειών, και μάλιστα η τάση είναι ήδη εμφανής σήμερα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι στόχοι μείωσης της χρήσης φυτοφαρμάκων, σύμφωνα με την πρόταση κανονισμού σχετικά με την ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων έχουν ως ορίζοντα το 2030, και αυτό το χρονικό διάστημα, στο οποίο προστίθεται η προθεσμία έναρξης ισχύος για τα διάφορα προτεινόμενα μέτρα, συνεπάγεται την ύπαρξη περιόδου διαχειριζόμενης μετάβασης με χρονικά περιθώρια για την καθιέρωση εναλλακτικών λύσεων και την πραγματοποίηση σταδιακών αλλαγών.   

Δεδομένης της έλλειψης εμπειρικών δεδομένων σχετικά με τη χρήση φυτοφαρμάκων, οι δημοσιευμένες μελέτες επιπτώσεων χρησιμοποίησαν γενικές παραδοχές για τη μείωση της απόδοσης ή χρησιμοποίησαν ειδικές ανά καλλιέργεια και ανά περιοχή εκτιμήσεις για τις μειώσεις της απόδοσης με βάση γνωμοδοτήσεις εμπειρογνωμόνων.

Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις που προβλέπονται στις εν λόγω μελέτες όσον αφορά την απόδοση εκτιμήθηκε ότι θα προκύψουν για τις καλλιέργειες που έχουν περιορισμένη σημασία για την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών, όπως το σταφύλι, ο λυκίσκος και η τομάτα.

Βασικό στοιχείο της πρότασης είναι ότι επιτρέπει στα κράτη μέλη να αποφασίσουν, στα οικεία εθνικά σχέδια δράσης, τον τρόπο εφαρμογής των εθνικών στόχων μείωσης της χρήσης φυτοφαρμάκων του κανονισμού σχετικά με την ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη προστασίας της καλλιέργειας συγκεκριμένων φυτών, σε συγκεκριμένες περιοχές ή με συγκεκριμένες πρακτικές. Ως εκ τούτου, μπορούν να περιορίσουν τις επιπτώσεις των μέτρων, κατανέμοντάς τα σε λιγότερο κρίσιμες περιοχές.

Μια ευρεία ποικιλία εναλλακτικών αγρονομικών και τεχνολογικών στρατηγικών καθιστά επίσης δυνατή τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων και του σχετικού κινδύνου με παράλληλη διατήρηση της απόδοσης των καλλιεργειών. Πολλές τεχνολογίες γεωργίας ακριβείας επιτρέπουν τη στοχευμένη και ελεγχόμενη εφαρμογή φυτοφαρμάκων ή παρέχουν εναλλακτικές λύσεις αντί των φυτοφαρμάκων. Τα μέτρα αυτά υποστηρίζονται από την πρόταση κανονισμού σχετικά με την ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και από μια σειρά συναφών μέτρων, μεταξύ άλλων με χρήση της χρηματοδότησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).

Πηγή