Έρχεται κύμα παρεμβάσεων στα κτίρια κατοικιών

Ριζική αναβάθμιση του γηρασμένου κτιριακού αποθέματος με στόχο τον σταδιακό μηδενισμό των ανθρακικών εκπομπών προβλέπει το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα που υποβλήθηκε πριν λίγες μέρες από το ΥΠΕΝ στην Κομισιόν.

Υπολογίζεται ότι σε ετήσια βάση θα πρέπει να αναβαθμίζονται 79 χιλιάδες κατοικίες (από 47 χιλιάδες σήμερα), οδηγώντας στην ανακαίνιση του 19% των κτιρίων το 2030. Ο ρυθμός προβλέπεται να αυξηθεί και να φτάσει το 43% το 2050.

Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει και ο τριτογενής τομέας (υπηρεσίες) όπου ο ρυθμός ανακαίνισης θα αυξάνεται σε ετήσια βάση και θα διπλασιαστεί ως το 2030.

Ποια θα είναι, όμως, τα κύρια όπλα των νοικοκυριών και των άλλων κτιρίων στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας στον τομέα της ψύξης και της θέρμανσης;

Οι συγγραφείς του ΕΣΕΚ υποστηρίζουν ότι το 17% των κατοικιών αναμένεται να καλύπτουν τις θερμικές ανάγκες με αντλίες θερμότητας αέρα-νερού το 2030, ποσοστό που το 2050 προβλέπεται να εκτιναχτεί σε 91%. Στο τριτογενή τομέα τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 69% και 90% αντίστοιχα. Είναι χαρακτηριστικό ότι από 351.000 κατοικίες με αντλίες θερμότητας το 2021, το 2025 θα φτάσουμε τις 519.000 και τις 856.000 το 2050.

Καταλυτικό ρόλο στην διάχυση των συστημάτων αυτών στην αγορά θα αποτελέσει η προώθηση των ΑΠΕ. Πρόκειται για ένα στόχο που θα συνεχίσει να ενισχύεται από προγράμματα εγκατάστασης Φ/Β συστημάτων με αποθήκευση, με την αυτοπαραγωγή, με την εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού στον οικιακό τομέα, και με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Τα πλεονεκτήματα αυτών των προγραμμάτων είναι ότι αυξάνουν τους δυνητικά ωφελούμενους, καθιστούν πιο ενεργή τη συμμετοχή των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και προωθούν την πρωτοπορία στην κατασκευαστική αγορά.

Επομένως, το εθνικό σχέδιο προβλέπει την συνέχισης προγραμμάτων βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας των σπιτιών, τα οποία όπως και οι επιδοτήσεις στο ρεύμα θα επικεντρωθούν στην υποστήριξη των οικονομικά ευπαθών και ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών.

Υπολογίζεται ότι η προώθηση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης θα οδηγήσει στην αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στον τομέα αυτό, το οποίο εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 46% και 100% το 2030 και 2050 αντίστοιχα.

Τέλος, καθοριστική προβλέπει το ΕΣΕΚ ότι θα είναι η συνεισφορά των κτιρίων στην ευρεία εγκατάσταση υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων συμβάλλοντας στην περαιτέρω διείσδυση της ηλεκτροκίνησης και στην επίτευξη των σχετικών στόχων.

Τι έφεραν τα προγράμματα αναβάθμισης

Το προηγούμενο διάστημα, για την προώθηση συστημάτων ΑΠΕ, αναπτύχθηκαν πρωτοβουλίες ενεργειακής αναβάθμισης και υλοποιήθηκαν προγράμματα για την αντικατάσταση των παλαιών και ενεργοβόρων συσκευών με νέες, προσφέροντας πιο οικονομικές λύσεις και πιο φιλικές με το περιβάλλον.

Στον οικιακό τομέα τα αντίστοιχα προγράμματα (Εξοικονομώ-Αυτονομώ), συνέβαλαν σε αύξηση κατά 67% στις ενεργειακά αναβαθμισμένες κατοικίες έναντι του 2019. Ο εγκεκριμένος αριθμός αιτήσεων για το 2022 ανέρχεται σε 95.000 κατοικίες και οι ολοκληρωμένες παρεμβάσεις σε κτίρια το 2023 σε 86.545. Τα προγράμματα για ανακαίνιση κατοικιών τη διετία 2020-2022 παρείχαν τη δυνατότητα κάλυψης παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης για 126.000 δυνητικά ωφελούμενους.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος με τη μόχλευση κεφαλαίων μόνο για το έτος 2021 ήταν 2 δισ. ευρώ. Ο αντίστοιχος προϋπολογισμός για το πρόγραμμα του 2023, υπολογίζεται σε 973 εκατ. ευρώ.

Ένα αντίστοιχο πρόγραμμα ήταν και το «Ανακυκλώνω Αλλάζω Θερμοσίφωνα» προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, το οποίο επιδότησε τόσο την αγορά του προϊόντος όσο και την εγκατάσταση 13.589 Ηλιακών Θερμοσιφώνων.

Οι ωφελούμενοι του προγράμματος ανέρχονται σε 103.310 επί συνόλου 337.911 αιτήσεων. Αντίστοιχα, το Πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή» προϋπολογισμού 286 εκατ. ευρώ, παρείχε τη δυνατότητα σε 653.772 καταναλωτές να αντικαταστήσουν ενεργοβόρες συσκευές (κλιματιστικά, ψυγεία, καταψύκτες), επιτυγχάνοντας μείωση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κατά τουλάχιστον 43% σε επίπεδο νοικοκυριού.

260 αιτήσεις για το Ηλέκτρα

Για τα δημόσια κτίρια, το ΥΠΕΝ έχει επιστρατεύσει το πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ, το οποίο αποσκοπεί στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Ο προϋπολογισμού του προγράμματος ανέρχεται σε 620 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση παρεμβάσεων στο κέλυφος και στα τεχνικά συστήματα κτιρίων του δημοσίου, ενώ ήδη επί συνόλου 264 αιτήσεων έχουν εγκριθεί 79 αιτήσεις για 130 κτίρια και βρίσκονται σε στάδιο ελέγχου οι αιτήσεις για άλλα 127 κτίρια.

Να σημειωθεί ότι για τον τομέα των δημοσίων κτιρίων έχουν τεθεί σε ισχύ κανονιστικές προβλέψεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, όπως:

Μετά τις 01/01/2023 όλα τα κτίρια που στεγάζουν δημόσιες αρχές θα πρέπει να κατατάσσονται στην ενεργειακή κατηγορία Β και άνω, σύμφωνα με το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).

Κάθε νέα μίσθωση ή αγορά κτιρίου ή κτιριακής μονάδας από φορείς της κεντρικής κυβέρνησης, από 01/01/2026, πρέπει να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (ενεργειακή κατηγορία Α και άνω).

Για κάθε κτίριο ή κτιριακή μονάδα που διατίθεται προς πώληση ή προς εκμίσθωση από 01/06/2021, δηλώνεται ο δείκτης ενεργειακής απόδοσης του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης σε όλες τις εμπορικές διαφημίσεις.

Πηγή