Τα πάντα για τους Παξούς: Ο καταπράσινος παράδεισος του Ιονίου

Το λιλιπούτειο νησιωτικό συγκρότημα των Παξών με τις δαντελωτές ακτές, τους μικρούς καταγάλανους όρμους, τις θαλάσσιες σπηλιές, τα τοπία άγριας ομορφιάς και την παραδεισένια ατμόσφαιρα αποτελούν τον ιδανικό προορισμό για όσους αναζητούν την απόλυτη χαλάρωση μέσα στη φύση.

Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα τους Παξούς ήμουν ένα δεκάχρονο αγοροκόριτσο με δόντια πολύ μεγάλα για το χαμόγελό μου και μια αστείρευτη λαχτάρα για περιπέτεια. Είχα αφήσει τα παιδικά διηγήματα πίσω μου και είχα μόλις αρχίσει να διαβάζω κλασσική λογοτεχνία. Κι εκείνο το μακρινό Αύγουστο στις διακοπές μου με συνόδευε ο Ροβινσώνας Κρούσος. Οι λεπτομερείς περιγραφές του απομονωμένου τροπικού νησιού και των περιπετειών του ναυαγού του Defoe είχαν εξάψει τη φαντασία μου και, μόλις την αντίκρισα, τούτη η συστάδα εξωτικών νησιών και βραχονησίδων του Ιονίου πελάγους έβαλε φωτιά στο νευρωνικό δίκτυο του εγκεφάλου μου σαν τσακμάκι.

Από εκείνη την πρώτη εντύπωση πέρασαν χρόνια και, εντωμεταξύ, μεσολάβησαν αμέτρητα αναγνώσματα κι άλλες πολλές επισκέψεις στους αφειδώλευτα προικισμένους Παξούς και τους εξωτικούς Αντίπαξους, μιας και κάθε φορά που επιστρέφω σε αυτές τις καταπράσινες κουκίδες γης, όλοι εκείνοι οι μύθοι κι οι συναρπαστικοί τόποι, που συναντώ μόνο μέσα στις σελίδες των βιβλίων μου, εδώ παίρνουν σάρκα και οστά. Δεν είναι, όμως, μονάχα αυτό το θέλγητρο των Παξών. Μπορεί οι δαντελωτές ακρογιαλιές με την οργιώδη βλάστηση και τα σμαραγδένια νερά, οι εντυπωσιακές θαλασσινές σπηλιές κι οι απότομοι βραχώδεις σχηματισμοί να είναι αυτά που, καταρχάς, προσελκύουν τους περισσότερους σε αυτή την αψεγάδιαστη πλευρά του Ιονίου, όμως εκείνο που θα σε κάνει να επιστρέφεις ξανά και ξανά είναι η πολύ μοναδική αίσθηση οικειότητας που αποπνέουν από την πρώτη κιόλας στιγμή που εισέρχεται το πλεούμενο στον γαληνό κόλπο που φιλοξενεί τον Γάιο.

Ο Γάιος – λιμάνι και πρωτεύουσα των Παξών

Κρυμμένος πίσω από τα καταπράσινα νησάκια της Παναγίας και του Άη Νικόλα, το γραφικό λιμανάκι του Γάιου ακολουθεί την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Επτανήσων που θέλει τα σπίτια σομόν ή στις αποχρώσεις της ώχρας ή του σκούρου ρουμπινένιου μπορντώ, με κεραμοσκεπές, και πορτοπαράθυρα σε βαθύ κυπαρισσί. Σε απόσταση αναπνοής από το νησί των Παξών, το πευκόφυτο νησάκι του Άη Νικόλα σχηματίζει ένα φυσικό πλωτό κανάλι, ένα γαλήνιο αρυτίδωτο φιόρδ, όπου βρίσκουν καταφύγιο πολλά μικρά σκάφη. Ο μόλος, η ενετική πλατεία και τα γραφικά καντούνια του Γάιου προσφέρονται για ατελείωτο καλοκαιρινό σουλάτσο όλες τις ώρες της μέρας, αλλά και της νύχτας.

Από τα σημαντικότερα αξιοθέατα είναι το Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε ένα υπέροχο νεοκλασικό του 1905 και περιλαμβάνει εκθέματα από την προϊστορική εποχή μέχρι και την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς επίσης και το Ψήφισμα της Ιονίου Βουλής για την προσάρτηση των Επτανήσων στο ελληνικό κράτος το 1864. Αξίζει επίσης να επισκεφθεί κανείς το κατάφυτο ακατοίκητο νησάκι του Άη Νικόλα όπου στέκουν ακόμα καλοδιατηρημένα τα τείχη ενός κάστρου που έχτισαν οι ενετοί τον 15ο αιώνα σε σχέδια του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, τα οποία, μάλιστα, φυλάσσονται στις βιβλιοθήκες της Βενετίας μέχρι και σήμερα. Στο ακόμα μικρότερο νησάκι της Παναγίας βρίσκεται, χτισμένη πάνω σε έναν παλαιοχριστιανικό ναό, η Μονή της Παναγίας Βελλιανιτών, την οποία επισκέπτονται πλήθος πιστών κάθε δεκαπενταύγουστο που πραγματοποιείται ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια σε ολόκληρα τα Επτάνησα.

Εξερευνώντας τον παράδεισο

Είναι αρκετοί εκείνοι που υποστηρίζουν πως όλη η ομορφιά των Παξών κρύβεται αποκλειστικά στα παράλια τους, παραγνωρίζοντας πολλές από τις ιδιαίτερες και πανέμορφες πτυχές αυτού του μικρού αλλά θαυματουργού τόπου. Παρά το πέτρινό του υπέδαφος, ολόκληρο το νησί φιλοξενεί δάση με βελανιδιές, πεύκα και κυπαρίσσια, καθώς και αμέτρητα πανύψηλα βενετσιάνικα λιόδεντρα – ποικιλία που έφεραν στους Παξούς οι Ενετοί.

Το μέγεθος και η γεωμορφολογία των Παξών τους καθιστούν ιδανικό μέρος για πεζοπορία. Ένα πλούσιο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών ήπιας κλίμακας περιδιαβαίνει τους απέραντους αιωνόβιους ελαιώνες και τους μικρότερους και λιγότερο γνωστούς οικισμούς, επιτρέποντας μας να δούμε το άλλο του πρόσωπο και να εξερευνήσουμε σημεία που η οργιώδης βλάστηση έχει καταστήσει εντελώς αδιάβατα με άλλον τρόπο ή μέσο. Οι Παξοί μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα μεγάλοι σε έκταση και οι αποστάσεις να είναι σχετικά μικρές, όμως, αν θες στ’ αλήθεια να τους εξερευνήσεις και δεν είσαι φίλος της πεζοπορίας, θα χρειαστείς σίγουρα όχημα για να επισκεφθείς την ενδοχώρα.

Πέρα από τον Γάιο, το νησί διαθέτει άλλους τρεις βασικούς οικισμούς – τα Μαγαζιά, τη Λάκκα και τον Λογγό. Χτισμένος στο κέντρο του νησιού, ο μικροσκοπικός οικισμός Μαγαζιά έχει διατελέσει πρωτεύουσα του νησιού παλαιότερα, όταν τα παράλια δέχονταν επιθέσεις από πειρατές. Λίγο έξω από το χωριό, ένα παλιό ελαιοτριβείο του 18ου αιώνα έχει μετατραπεί σε μουσείο αφιερωμένο στην ελιά και τη σημασία της ελαιοπαραγωγής στο νησί. Μετά την επίσκεψη στο μουσείο, πιάσε τραπεζάκι στο παραδοσιακό καφενείο του Μπουρνάου, στη δροσερή του αυλή, παράγγειλε μερακλήδικο ελληνικό καφέ, απόλαυσε τις μυρωδιές από ελιά και κυπαρίσσι και στήσε αυτί ν’ ακούσεις την τραγουδιστή ντοπιολαλιά.

Παραδοσιακός επτανησιώτικος οικισμός, χτισμένος σε ένα καταπράσινο γραφικό λιμανάκι μόλις 5 χιλιόμετρα μακριά από το Γάιο, ο Λογγός είναι διάσημος για τα ταβερνάκια του με τα ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά. Επιπλέον, από τον Λογγό ξεκινούν καθημερινά καραβάκια με προορισμό τα εντυπωσιακά θαλάσσια σπήλαια και τις παραλίες του νησιού, καθώς και τους Αντίπαξους. Στην άκρη του λιμανιού στέκει ακόμα το παλιό εργοστάσιο σαπωνοποιείας του Ανεμογιάννη, όπου κάποτε δούλευαν εκατοντάδες άνθρωποι. Σήμερα, το εγκαταλελειμένο πλέον επιβλητικό πέτρινο κτίριο φιλοξενεί εκθέσεις εικαστικών και άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Χτισμένη στον μυχό ένας απάνεμου κόλπου ακόμα λίγο πιο βόρεια του νησιού, η μοναδική σε φυσική ομορφιά Λάκκα είναι πνιγμένη στα λιόδεντρα και τα κυπαρίσσια και αποτελεί ιδιαίτερα αγαπημένο αγκυροβόλι ιστιοπλόων. Ο οικισμός αποτελείται από μερικά παραδοσιακά πέτρινα σπίτια, στενά σοκάκια και μια γραφική κεντρική πλατεία. Λίγο έξω από τον οικισμό βρίσκονται ένα ερειπωμένο φρούριο και ένας υπέροχος πέτρινος φάρος του 19ου αιώνα με μαγευτική θέα.

Οι παραλίες

Η απάντηση στην ερώτηση «πού να κολυμπήσω;» είναι «παντού». Κυριολεκτικά. Στους Παξούς, η θάλασσα σε γοητεύει, σε καλεί σαν μυθική σειρήνα να πέσεις στην αγκαλιά της, να βυθιστείς μέσα σε αυτά τα διάφανα γαλαζοπράσινα νερά, που σε εκείνη την πρώτη μου επίσκεψη χάρισαν υπόσταση στις γλαφυρές περιγραφές του εξωτικού νησιού του Defoe. Οι Παξοί έχουν αρκετές παραλίες και αμέτρητα σημεία όπου μπορεί κανείς να απολαύσει τη μαγεία της θάλασσας. Μικρές και βοτσαλωτές, οι περισσότερες παραλίες – ή σπιάτζες όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι – που είναι προσβάσιμες οδικώς βρίσκονται στην ανατολική πλευρά του νησιού.

Στο βορειότερο τμήμα του νησιού, στον κόλπο της Λάκκας, η παραλία Χαράμι έχει διάφανα τιρκουάζ νερά και λιόδεντρα που σχεδόν αγγίζουν το νερό και προσφέρουν υπέροχη σκιά. Ο κόλπος της Λάκκας είναι αμμουδερός και πολύ προστατευμένος από τους ανέμους. Έτσι εδώ μπορείς να απολαύσεις το μπάνιο σου με ηρεμία υπό τον ήχο των ρέμπελων τζιτζικιών, εισπνέοντας λαίμαργα τη θαλασσινή αλμύρα και το ζεστό άρωμα από ελιά και κυπαρίσσι. Κοντά στη Λάκκα, ο Ορκός είναι μία από τις πιο διάσημες παραλίες των Παξών και προσεγγίζεται εύκολα από ένα υπέροχο μονοπάτι μέσα στα πυκνά δέντρα του νησιού.  Την παραλία χαρακτηρίζουν η πυκνή της βλάστηση, τα λευκά βότσαλα, καθώς και τα βαθιά καταγάλανα νερά που θυμίζουν πισίνα. Όμως, προσοχή· η παραλία δεν είναι οργανωμένη, οπότε καλό είναι να έχεις μαζί νερό και κάποιο σνακ.

Λίγο νοτιότερα, το Μονοδένδρι είναι από τις λίγες οργανωμένες παραλίες στους Παξούς. Πανέμορφη και με απίθανα νερά, προσφέρει μερικές επιπλέον ανέσεις όπως ομπρέλες, ξαπλώστρες και beach bar. Οι πανέμορφες παραλίες Λεβρεχιό, Μαρμάρι και Κήπος με τα κρυστάλλινα νερά είναι πολύ εύκολα προσβάσιμες και προσφέρονται για στιγμές απόλυτης χαλάρωσης και επαφής με τη φύση. Η μεγαλύτερη παραλία των Παξών είναι το Κηπιάδι, που βρίσκεται κοντά στο Λογγό και που επίσης προσεγγίζεται πολύ εύκολα. Παρά το μέγεθός της, η παραλία δεν είναι οργανωμένη και, παρά την πυκνή βλάστηση της γύρω περιοχής, τα σημεία με φυσική σκιά είναι ελάχιστα, γι’ αυτό καλό είναι να φέρεις μαζί όλα τα απαραίτητα.

Τις ωραιότερες βουτιές κοντά στο Γάιο θα τις κάνεις στην Κακή Λαγκάδα και το Καμίνι. Μην αφήσεις τα ονόματα να σε αποθαρρύνουν, στην πραγματικότητα πρόκειται για δυο υπέροχες παραλίες από αυτές που ξεπετάχτηκαν όταν ο Ποσειδώνας, τρελός από έρωτα για την Αμφιτρίτη, χτύπησε με την τρίαινά του την Κέρκυρα και δημιούργησε μια επίγεια παραδεισένια ερωτική φωλίτσα για τον ίδιο και την θεά της θάλασσας. Λίγο νοτιότερα από το Γάιο, η μικρή γραφική παραλία Μπάλος είναι πολύ εύκολα προσβάσιμη και ήσυχη, με τιρκουάζ νερά και μεγάλα λευκά βότσαλα. Εδώ θα χρειαστείς σίγουρα ομπρέλα, καθώς η βλάστηση γύρω από την παραλία είναι χαμηλή και δεν προσφέρει σκιερά σημεία.

Νότια των Παξών, η νησίδα Μογγονήσι είναι προσβάσιμη οδικώς και φιλοξενεί μία από τις ελάχιστες αμμώδεις παραλίες των Παξών με υπέροχα, καταγάλανα, ρηχά νερά που είναι ιδανική για μικρά παιδιά. Επιπλέον, πάνω στην παραλία λειτουργεί καφέ – εστιατόριο απ’ όπου μπορείς να προμηθευτείς τα απαραίτητα για να περάσεις μια ολόκληρη μέρα στη θάλασσα.

Η άλλη, άγρια όψη του νησιού

Εκτεθειμένη στους ανέμους και τα κύματα της Αδριατικής θάλασσας, η δυτική πλευρά των Παξών είναι γεμάτη δυσπρόσιτα τοπία σπάνιας και άγριας ομορφιάς, πολλά από τα οποία θα ανακαλύψεις μόνο δια θαλάσσης. Καραβάκια ξεκινούν καθημερινά και από το Γάιο και από το Λογγό. Ενάλια σπήλαια, εντυπωσιακά βράχια που ξεπηδούν από το πουθενά μέσα στη θάλασσα, και κολπίσκοι με συγκλονιστικά τιρκουάζ νερά που σε τυφλώνουν διαδέχονται το ένα το άλλο.

Η επιβλητική αψίδα του Τρυπητού θα σου κόψει την ανάσα, ενώ στην εντυπωσιακά παρθένα παραλία Γαλάζιο, αφού βρεις και πάλι την ανάσα σου, θ’ απολαύσεις τις πιο ήρεμες βουτιές της ζωής σου. Κολυμπώντας στο Αχάι, στο σπήλαιο της Υπαπαντής, την Καμάρα και τις Γαλάζιες Σπηλιές την ώρα που τρυπώνουν μέσα οι δυνατές αχτίδες του ήλιου, λίγο μετά το μεσημέρι, θα μείνεις με το στόμα ανοιχτό με τα σχοινοτενή σμιλεύματα της φύσης. Φρόντισε να είσαι στον Ερημίτη πριν το ηλιοβασίλεμα. Αυτή η συγκλονιστική παραλία που ξεπήδησε εντελώς απρόσμενα από το πουθενά το 2008 μετά από μια κατολίσθηση είναι πλέον η σταρ του νησιού.

Εκδρομή στους Αντίπαξους

Υπάρχουν λίγα μέρη στον κόσμο όπου μόλις φτάσεις αισθάνεσαι σαν να έχεις βρει τον παράδεισο και αυτό το μικροσκοπικό παρθένο νησί είναι ένα από αυτά. Αφιέρωσε μία από τις πρώτες κιόλας μέρες των διακοπών στους αραιοκατοικημένους Αντίπαξους. Το σίγουρο είναι ότι θα σε μαγέψουν και θα θελήσεις να το επαναλάβεις, άρα καλό είναι να έχεις μέρες μπροστά σου. Το μικρό αυτό νησάκι φιλοξενεί απέραντους αμπελώνες και τρεις από τις εντυπωσιακότερες παραλίες που έχεις επισκεφθεί ποτέ, το Βουτούμι, τη Βρίκα και το λιγότερο γνωστό Ροδοβάνι.

Τοπική κουζίνα

Στη γαστρονομία των Παξών, όπως θα περίμενε κανείς, πρωταγωνιστούν τα φρέσκα ψάρια και τα θαλασσινά, αλλά και το ντόπιο ελαιόλαδο, το μέλι και το κρασί. Η κουζίνα των Παξών, επιπλέον, έχει και αρκετές ενετικές επιρροές, ακριβώς όπως και της γειτονικής Κέρκυρας. Για παράδειγμα, πιάτα όπως η παστιτσάδα, το σοφρίτο και το μπουρδέτο είναι ψηλά στη λίστα με τις παραδοσιακές συνταγές του νησιού. Αξίζει ακόμα να δοκιμάσεις το σαβούρο (ψάρια μαριναρισμένα με σταφίδες, σκόρδο και δεντρολίβανο), το πατελιόριζο (πιλάφι με πεταλίδες), τριγόνια με αγκινάρες και κουκιά, αλλά και την παραδοσιακή συνταγή των Παξών με συκωταριά, την λεγόμενη τσιλιγουρδόπιτα.

Πηγή