Γρεβενά: Πανέμορφη φύση, θεόρατα βουνά και εκπληκτικό φαγητό

Από τις περιφερειακές ενότητες (νομοί, παλιότερα) στα βόρεια της Ελλάδας, τα Γρεβενά συγκαταλέγονται στις πιο ενδιαφέρουσες για χειμερινές ή/και ανοιξιάτικες διακοπές. Το μικροκλίμα τους ευνοεί το έντονο κρύο, το χιόνι και το πράσινο της φύσης βρίσκονται σε αφθονία, ενώ υπάρχουν παροχές που θα καλύψουν κάθε απαίτηση ή γούστο των επισκεπτών.

Είτε στην πόλη των Γρεβενών, λοιπόν, είτε στα πέριξ, θα βρείτε εύκολα καταλύματα για όλα τα βαλάντια: από απλά δωμάτια μέχρι σπα και μικρούς κουκλίστικους ξενώνες. Για αποδράσεις με θαλπωρή που τόσο έχουμε ανάγκη, με φημισμένα τοπικά προϊόντα και άλλες τέτοιες λιχουδιές, αλλά και για τσιπουροκατανύξεις. Ερχόμενοι εδώ, δηλαδή, αξίζει να ψωνίσετε φρέσκα άγρια μανιτάρια, χυλοπίτες, λικέρ, γλυκά του κουταλιού, τυριά, γλυκό και ξινό τραχανά, βότανα από το βουνό, μέλι, όσπρια, ανεβατό (κάτι σαν γαλοτύρι), λουκάνικα, αλλά και βιβλία για τα μανιτάρια (εάν είστε λάτρης τους).

Σταθεροί πρωταγωνιστές, ασφαλώς, είναι η πανέμορφη φύση και τα θεόρατα βουνά, τα οποία ανήκουν στην οροσειρά της Πίνδου και πραγματικά κόβουν την ανάσα. Ανάμεσά τους, εντωμεταξύ, βρίσκονται γραφικά χωριουδάκια χαμένα μέσα σε χαράδρες και βουνοπλαγιές, χιονοδρομικά κέντρα για όσους αγαπούν το σπορ (ή γενικότερα το χιόνι), καθώς και μοναδικές πεζοπορικές διαδρομές για περιπατητές και φυσιολάτρες. Ένας τόπος που πραγματικά δείχνει ατέλειωτος και αξίζει πολλές επισκέψεις.

Τα χωριά των Γρεβενών

Τα βλαχοχώρια του νομού είναι η περίφημη Σαμαρίνα, το Περιβόλι, η Σμίξη, η Αβδέλλα και η Κρανιά, ενώ τα υπόλοιπα κατοικούνται από τους λεγόμενους Κουπατσαρέους. Ως εξαιρετικής ομορφιάς προβάλλει το Σπήλαιο, το οποίο είναι χτισμένο στους πρόποδες του βουνού Σταυρός και θεωρείται ένας από τους παλαιότερους οικισμούς όλης της Δυτικής Μακεδονίας. Αξίζει όμως τον κόπο να ακολουθήσετε και τον δρόμο για το γιοφύρι της Πορτίτσας, που θα σας μείνει αξέχαστο.

Πρόκειται για ένα επιβλητικό ηπειρώτικο γεφύρι, πάνω από τον ποταμό Βενέτικο (με το χαρακτηριστικό σμαραγδί χρώμα), που ξεπροβάλλει μετά από ένα μοναδικό σμίξιμο των βράχων: θαρρείς και πραγματικά σκίστηκαν, ώστε να περάσει το νερό. Αν πάτε καλοκαίρι, μάλιστα, μπορείτε και να κολυμπήσετε μιας και μπροστά του σχηματίζεται μια γαλήνια λιμνούλα. Πριν φτάσετε στον Βενέτικο, εντωμεταξύ, η περασιά από μια τοποθεσία σκαμμένη μέσα στον βράχο (λίγο πριν από το προαναφερθέν Σπήλαιο), είναι συγκλονιστική. Και αρκούντως θεαματική, οπότε σταθείτε για να βγάλετε φωτογραφίες.

Έπειτα, από τον μαγευτικό εθνικό δρυμό Βάλια Κάλντα μέχρι το διάσημο Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας, θα δείτε μερικά από τα ομορφότερα χωριά της περιφερειακής ενότητας των Γρεβενών. Η Αβδέλλα και το Περιβόλι, αν και τον χειμώνα έχουν πολύ λίγους κατοίκους, το καλοκαίρι σφύζουν από ζωή. Άλλο γνωστό χωριό είναι ο Ζιάκας, χτισμένο σε 900 μέτρα υψόμετρο, με υπέροχη θέα στον Όρλιακα. Από εκεί καταγόταν ο οπλαρχηγός Θεόδωρος Ζιάκας, στον οποίον οφείλεται η σημερινή ονομασία. Η θέα στην κορυφή του Όρλιακα, με τα τεράστια, απόκρημνα βράχια όπου φωλιάζουν σπάνια είδη αρπακτικών πουλιών –ανάμεσα σε έλατα, μαύρη πεύκη και σφενδάμους– είναι υπέροχη.

Αλλά το πιο φημισμένο και ζωντανό βλαχοχώρι των Γρεβενών είναι η Σαμαρίνα: χτισμένη σε υψόμετρο 1.450 μέτρων, τριγυρισμένη από δάση, με μεγάλη, πετρόχτιστη πλατεία, γεμάτη με βρύσες. Εντυπωσιάζει η εκκλησία της Μεγάλης Παναγιάς, με το θεόρατο πεύκο που έχει φυτρώσει στην οροφή της. Το επίσης βλαχοχώρι Σμίξη, σκαρφαλωμένο στις κορυφογραμμές της Βάλια Κάλντα, είναι κι αυτό σταθερός πόλος έλξης για επισκέπτες και σκιέρ.

Από εκεί και πέρα, οι Φιλιππαίοι, η Αετιά, η Λάβδα, το Δοτσικό και το Μεσολούρι είναι κλασικοί χειμωνιάτικοι προορισμοί. Κάποια από αυτά, μάλιστα, θα τα βρείτε γεμάτα από σκιέρ, αφού εντοπίζονται σε απόσταση βολής από το Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας. Το Δοτσικό, εντωμεταξύ, εκτός από διάσημο μαστοροχώρι, είναι και ο τόπος όπου ο Θόδωρος Αγγελόπουλος γύρισε σκηνές της συζητημένης ταινίας «Ο Μεγαλέξανδρος» (1980).

Άλλα γραφικά χωριά που θυμίζουν κάτι από τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου είναι η Καλλιράχη, το Μέγαρο και η Καλλονή, ενώ το Κυπουρειό, το Μοναχίτι, η Κρανιά και το απομονωμένο Μικρολίβαδο δείχνουν χαμένα σε ξεχωριστά αλπικά τοπία. Σε ένα τέτοιο τοπίο, όπου τα έλατα δείχνουν σχεδόν αγκαλιασμένα, δημιουργώντας ένα φυσικό «τείχος», είναι και η περιοχή της Κρανιάς. Με έναν κουκλίστικο ξενώνα («Pindos Resort») χαμένο μέσα στο δάσος, μόνο του, με πέτρινα δωμάτια κι εντυπωσιακό κοινόχρηστο χώρο, με δικό του εστιατόριο-καφέ.

Η Κρανιά μπορεί να μην είναι και τόσο διάσημος οικισμός, ωστόσο αποτελεί χωριό-κόμβο στον παλαιό δρόμο Γρεβενών-Μετσόβου, ειδικά αν θέλετε να εξερευνήσετε τη βόρεια Πίνδο. Χτισμένη μέσα σε κατάφυτο τοπίο, μπορεί να γίνει αφετηρία για πεζοπορίες, βόλτες στη φύση και για μικρές περιπέτειες σε δύσβατα μονοπάτια. Το πεντάτοξο γεφύρι του Σπανού, ένα από τα πιο εντυπωσιακά των Γρεβενών, απέχει από εδώ μόλις 12 χιλιόμετρα, ενώ η λίμνη του Αώου περίπου 25 χιλιόμετρα. Θαυμάσια διαδρομή, δίπλα σε έναν μικρό παραπόταμο του Βενέτικου, είναι κι αυτή που οδηγεί από την Κρανιά στο Μικρολίβαδο και στο Μοναχίτι. Αλλά το must για κάθε επισκέπτη είναι ο δρόμος που οδηγεί στη Βάλια Κάλντα.

Σχετικά κοντά στα Γρεβενά βρίσκεται και το χωριό Αλατόπετρα, δίπλα της η Αετιά και ανάμεσά τους ο καταρράκτης του Τσούργιακα, με το φοβερό φαράγγι, σε ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον. Στις τοποθεσίες Αυγότοπο και Κεραμίδα, τέλος, απέναντι από τον καταρράκτη που σχηματίζεται στον Βενέτικο, η θέα είναι απολαυστική. Ξεκινήστε λοιπόν από εδώ για βόλτες και πεζοπορίες στις γύρω πηγές, πάντα μέσα σε καταπράσινη φύση.

Στον τόπο των μαμούθ

Στο μουσείο της Μηλέας Γρεβενών θα δείτε σημαντικά και πολύ ξεχωριστά ευρήματα, αφού εδώ περιλαμβάνεται ο μοναδικός μαστόδοντας με τους 4 μεγαλύτερους χαυλιόδοντες στον κόσμο, μήκους 5,02 μέτρων. Πέραν αυτού, όμως, θα δείτε και οστά από μαμούθ ηλικίας 160.000 ετών, τα οποία βρέθηκαν μόλις 4 χιλιόμετρα από την πόλη των Γρεβενών.

Στο ίδιο μουσείο θα δείτε και πολλά ακόμα είδη προϊστορικών ζώων, όπως ρινόκερους, αρκούδες, χελώνες, γαζέλες ηλικίας 3,5 εκατομμυρίων ετών και απολιθώματα αρχαίου βοδιού. Τέλος, όταν υπάρχει χιόνι, το μεγάλο ατού της περιοχής είναι φυσικά το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας. Είναι φιλόξενο, πλήρες και κοντά στον πολιτισμό, τρία χαρακτηριστικά που το κάνουν πραγματικά ασυναγώνιστο.

Πηγή