Ξηρολίβαδο - κορυφή Αρσούμπασι 1.878 μ. με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας

Η φύση την Άνοιξη στο Ξηρολίβαδο με τις οξιές τις δρυς και τα δενδρόπευκα μας εντυπωσιάζει. Τα δένδρα αρχίζουν να «φορούν» το ανοιξιάτικο φόρεμα τους. Αφήσαμε πίσω μας την πόλη της Βέροιας. Η ίδρυση της χάνεται στα μυθικά χρόνια. Πήρε το όνομα της από τη νύμφη Βέροια κόρη του Ωκεανού και της Θέτιδος.

Πρώτη ιστορική αναφορά γίνεται από τον Θουκιδίδη το 432 π. Χ. κατά την εκστρατεία των Αθηναίων στην Ποτίδεια της Χαλκιδικής. Ο ανηφορικός φιδωτός δρόμος τελείωσε και μπροστά μας εμφανίζονται τα πρώτα σπίτια του χωριού. Σαν από παραμύθι ξεπροβάλλει μέσα στο Ανοιξιάτικο τοπίο το Ξηρολίβαδο.

Σε γνωστά έγγραφα του Τούρκικου ιεροδικείου της Βέροιας, το Ξηρολίβαδο μνημονεύεται πολλές φορές από το 1640. Το χωριό καταστράφηκε το 1795 από ληστές, Ξαναζωντάνεψε γύρω στα 1840 όταν εγκαταστάθηκαν εδώ 100 περίπου οικογένειες από τα βλαχοχώρια των Γρεβενών.

Βρισκόμαστε στο όρος Βέρμιο, τόσο κοντά και τόσο μακριά. Η φύση μας χαρίζει απλόχερα την ομορφιά της. Πυκνή βλάστηση από βελανιδιές, πεύκα, σπάνια αγριολούλουδα καλύπτουν αυτή την ευλογημένη γη. Εδώ που οι εικόνες εναλλάσσονται, εδώ που η μονοτονία είναι άγνωστη. Κοιτάζω γύρω, μια ζωγραφιά , μια γοητεία.

Πρωινό Κυριακής και το Ξηρολίβαδο μας υποδέχεται πανέμορφο ήρεμο στολισμένο με τα χρώματα της Άνοιξης. Είναι από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδος, κτισμένο σε υψόμετρο 1205 μέτρων σε οροπέδιο του όρους Βέρμιου σε ένα γραφικό επίπεδο λιβάδι με συστάδα αιωνόβιων πεύκων ( μαύρη πεύκη) στο δυτικό άκρο.

Πυκνά δάση από πανύψηλες οξιές και άλλα φυλλοβόλα οι γύρω βουνοπλαγιές, ντυμένες στα χρώματα της Άνοιξης, πανέμορφες. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν ντόπιοι Βεροιώτες από την γύρω περιοχή και είχαν ως αποστολή την φρούρηση και την ασφάλεια της βασιλικής οδού.

Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς πρωτοκτίστηκε το χωριό γιατί δεν σώθηκαν αρκετά γραπτά μνημεία, αφού το χωριό καταστράφηκε πολλές φορές από ληστές και πυρπολήσεις. Το 1795 καταστράφηκε από ληστές και οι κάτοικοι του σκορπίστηκαν σε άλλα μέρη.

Ξανακτίσθηκε μετά το 1805 και ήταν τσιφλίκι του περίφημου Αλή - Πασά των Ιωαννίνων. Οι κάτοικοι του συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Σπουδαίος αγωνιστής του ΄21 ο Γεώργιος (Λιόλιος) Ξηρολιβαδιώτης, γαμπρός του Μάρκου Μπότσαρη, καθώς παντρεύτηκε την αδελφή του Δέσπω.

Πυρπολήθηκε πάλι το 1822 μετά την αποτυχία της επανάστασης της Νάουσας. Το όνομα Ξηρολίβαδο διατήρησαν και οι Bλαχόφωνοι κτηνοτρόφοι μετά την εγκατάσταση τους στο Βέρμιο, προερχόμενοι από τα βλαχοχώρια της Πίνδου.

Μέχρι το 1912 παρέμεινε τσιφλίκι και οι κάτοικοι πλήρωναν ενοίκιο για την παραμονή των οικογενειών τους και των κοπαδιών τους. Στα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα το χωριό απετέλεσε καταφύγιο και ορμητήριο Ελληνικού αντάρτικου.

Σήμερα ο οικισμός έχει πολλές ωραίες κατοικίες και σφύζει από ζωή τους καλοκαιρινούς μήνες. Με τον σάκο στον ώμο και τα απαραίτητα η πορεία αρχίζει. Προχωράμε, η ίδια αίσθηση η ίδια ελευθερία. Μπήκαμε στο πευκοδάσος, ένα βουβό αεράκι σαν ψίθυρος, μας καλωσορίζει. Η μέρα ζεστή και λαμπερή σήμερα, Μάρτιος μήνας και ο καιρός τριγύρω άνοιξη.

Η Άνοιξη είναι μια ξεχωριστή εποχή του χρόνου, είναι η εποχή που ο άνθρωπος δημιουργεί ασυναίσθητα μια διάθεση εκτόνωσης, διασκέδασης, ανανέωσης και ανασυγκρότησης. H Άνοιξη έρχεται γλυκά και γενναιόδωρα να μας διδάξει μαθήματα ζωής, έχει άρωμα ελπίδας. Κάθε εποχή έχει τα δικά της κρυφά χαρίσματα, η Άνοιξη κρύβει αυτή την ήρεμη δύναμη της μετάβασης, από το κρύο στην γλυκιά θαλπωρή στις πρώτες ζεστές ακτίνες του ήλιου.

Ο γαλάζιος ουρανός, οι ηλιόλουστες μέρες και οι κρύες νύχτες προσθέτουν σταδιακά εδώ έξω στη φύση εκατοντάδες κίτρινες, πορτοκαλί και κοκκινωπές πινελιές από ανθισμένα αγριολούλουδα στις δασοσκέπαστες πλαγιές και βουνοπλαγιές. Αφήσαμε τον δασικό δρόμο, τώρα οδοιπορούμε σε μονοπάτι ανηφορικό, σε πολλά σημεία της διαδρομής το γυμνό τοπίο διακόπτεται από επίπεδα μικρά λιβάδια.

Παντού τα χρώματα της Άνοιξης, με εκείνα τα πεύκα που ξεχωρίζουν με την κορμοστασιά τους! Τώρα το μονοπάτι χαμένο στην βουνοπλαγιά ανάβαση και πάλι ανάβαση. Πήραμε πορεία δεξιά, ψηλά δένδρα ντυμένα με τα φυλλώματα τους , ορίζουν το μοναδικό δάσος που στεγάζει πλήθος από ζώα και πουλιά. Βουνά και λιβάδια τριγύρω, πανόραμα θεϊκό…

Στο βάθος το Ξηρολίβαδο και πέρα μακριά τα Πιέρια και ο μυθικός Όλυμπος. Βγήκαμε από το δάσος, τώρα τοπίο γυμνό από δένδρα πήραμε πορεία για την κορυφή. Ανάβαση δύσκολη μας δυσκολεύει τις κινήσεις μας. Μας οδηγεί ο Χρήστος με τον Ηλία και η υπόλοιπη συντροφιά των ορειβατών ακολουθεί.

Ανεβαίνοντας ψηλότερα ο καιρός αγριεύει, τα μακρινά σύννεφα πλησιάζουν απειλητικά. Ένας παγωμένος αέρας μας κτυπά το πρόσωπο, φοράμε γάντια και σκούφους και συνεχίζουμε. Απέναντι τα Πιέρια όρη, δίπλα μας τα χιονοδρομικά του Σελίου, της Νάουσας και οι άλλες βουνοκορφές.

Μετά από μια πορεία σχετικά εύκολης διαδρομής φθάσαμε στο χιονοδρομικό του Σελίου και στην ψηλότερη κορφή του , το Αρσούμπασι. Στιγμές απόλυτης ηρεμίας. Τούτη την ώρα είμαστε μακριά από κάθε τι… Το κρύο, ο παγωμένος αέρας, το χιονισμένο τοπίο, δεν μας αφήνουν περιθώρια. Επιστροφή… Η κατάβαση γίνεται μέσα από το πευκοδάσος, από την ίδια διαδρομή. Το μονοπάτι φιδοσέρνεται σε πυκνή φυλλωσιά, πεύκα και οξιές. Η πυκνή βλάστηση μας ταξιδεύει…

Πετροπέρδικες πετούν τρομαγμένες από το δικό μας θόρυβο. Χαμηλότερα το τοπίο ηρεμεί και η κατάβαση μας γίνεται χωρίς δυσκολία. Συνεχίζουμε με μόνη συντροφιά τους ήχους του βουνού. Αφήσαμε το χωριό. Επιστροφή… Μεσημέρι και η πόλη της Βέροιας ζει στον δικό της νωχελικό ρυθμό. Τα καφέ γεμάτα από πλήθος κόσμου. Όπως σε κάθε επιστροφή στην συντροφιά επικρατεί μια γλυκιά μελαγχολία.