Στην μαγεία του Όλυμπου οι Ορειβάτες Βέροιας

Του Ν. Τσιαμούρα

Ενιπέας… γοητευτικός, αγέρωχος, μυστηριώδης, καταπράσινος. Λίγο ψηλότερα ο μέγας δημιουργός, σμίλεψε γλυπτά απαράμιλλης τέχνης. Τις κορυφές του μυθικού Όλυμπου! Αφήσαμε δεξιά μας το Δίον. Ανάμεσα στους θεούς που λατρευόταν κύρια θέση κατείχε ο Ολύμπιος Δίας. Από τον οποίο πήρε το όνομα της η πόλη. Γνώρισε ακμή από το τέλος του 6ου π. Χ. αιώνα έως τις αρχές του 4ου αιώνα μ. Χ.

Πλησιάζουμε το Λιτόχωρο, με το μύθο την ιστορία αλλά και το φυσικό περιβάλλον είναι συνδεδεμένη η ονομασία της πόλης. Ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα, η ονομασία του, οφείλεται στο λιτό χώρο ή από τη βυζαντινή λέξη «λιτή» που σημαίνει προσευχή. Ίσως να προήλθε και από το όνομα Λιθόχωρο δηλαδή «πετρότοπος».

Στην παραλία του Λιτόχωρου αποβιβάστηκε ο Νικοτσάρας ( Νίκος Τσάρας) το 1807 βρίσκοντας ηρωικό θάνατο στην χερσόνησο Κασσάνδρα στην προσπάθεια του να ξεσηκώσει την περιοχή. Μπροστά μας ξεπροβάλλει μεγαλοπρεπής ,επιβλητικός, πανύψηλος ο Όλυμπος, αφήνει τους μύθους να κυλήσουν στις πλαγιές, να περιπλανηθούν στα δάση και τις χαράδρες.

Ανεβαίνουμε τις στροφές του δρόμου, αμπέλια, ελιές και οπωροφόρα δένδρα, αλλά και πολλά πλατύφυλλα αειθαλή, βελανιδιές ,καστανιές , κουμαριές. Στα δεξιά μας περάσαμε την μονή του Αγίου Διονυσίου. Το παλιότερο όνομα της ήταν Αγία Τριάδα. Ιδρύθηκε το 1540 από τον μοναχό Διονύσιο. Στην Τουρκοκρατία ήταν καταφύγιο και ορμητήριο των αγωνιστών του Ολύμπου.

Το 1828 την κατέστρεψαν οι Τούρκοι. Στην γερμανική κατοχή έγινε λημέρι αγωνιστών της εθνικής αντίστασης. Το 1943 τα στρατεύματα κατοχής την μετέτρεψαν σε ερείπια. Φθάσαμε στα Πριόνια. Παντού χρώματα του Φθινοπώρου, αναζητάμε και κάθε φορά μια φύση που μιλάει πιο καθαρά από ένα κόσμο φλύαρο που καταναλώνεται και καταναλώνει.

Ο καιρός μουντός και μολυβένιος, είναι πρωί ακόμη. Πάνω ψηλά οι κορφές ντυμένες στα χρώματα του Φθινοπώρου. Η κατάβαση στο φαράγγι του Ενιπέα, αρχίζει. Οδοιπορούμε τώρα στο φαράγγι, γραμμές απλές πειθαρχημένες, τοπίο φιλικό, πυκνοδασωμένο. Στη μαγεία της γέρικης οξιάς, - πάντα με γοήτευαν οι οξιές του Φθινοπώρου, γυμνές με ελάχιστα υπολείμματα φύλλων, φέρνουν στον νου απόηχους μύθων και παραμυθιών.

Ενιπέας… Πρόκειται για προσωποποίηση του Ποσειδώνα. Η ονομασία του προέρχεται από κάποια θαλασσινή θεότητα, πατέρας του Πελία και του Νηλέα και συζύγου της Τυρώς.

Σύμφωνα με τη μυθολογία εδώ κατασπαράχθηκε από τις Μαινάδες ο μουσικός Ορφέας και στα νερά του ποταμού λουζόταν η πανέμορφη Λητώ. Ήταν κόρη των τιτάνων Κοϊου και Φοίβης. Με τον Δία απέκτησε δυο παιδιά τον Απόλλωνα και την Άρτεμη. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Ενιπέας ήταν ένας πολύ όμορφος νέος, αντικείμενο πόθου για όλες τις θεές, έδειξε την προτίμηση του στη θεά του έρωτα, Αφροδίτη, προκαλώντας την οργή της Ήρας.

Για να τον εκδικηθεί η Ήρα, τον μεταμόρφωσε σε ποταμό και τον καταράστηκε όσο όμορφος ήταν, τόσο επώδυνο να είναι το τέλος του. Έτσι ο μοναδικός ποταμός του Ολύμπου που έχει τρεις πλούσιες πηγές στη θέση Πριόνια (1100μ.) με γαλαζοπράσινα και κρυστάλλινα νερά, δεν εκβάλλει πουθενά παρά χάνεται στον κάμπο της Πιερίας. Μια συμφωνία χρωμάτων και αρωμάτων τριγύρω, εικόνες που τις ξεχάσαμε , ρουφήξαμε την ομορφιά και πήραμε το μονοπάτι.

Πυκνή παρόχθια βλάστηση μας υποδέχεται. Μυρωδιές καθαρού αέρα, βρεγμένης γης και δεκάδες εκατοντάδες πεσμένα φύλλα μας συντροφεύουν στο κατηφορικό μονοπάτι.

Διάφοροι θάμνοι, (μεσογειακοί μακία),ο κέδρος, το φυλίκι, η κουτσουπιά, τα πουρνάρια, οι κουμαριές, το τρίλοφο, η σφενδάμη, η κοκορεβυθιά. Πλούσια η πανίδα στον Όλυμπο, αγριογούρουνα, ζαρκάδια, τσακάλια, αλεπούδες, νυφίτσες, λαγοί, σκίουροι, τρωκτικά και νυχτερίδες. Στην αρχαιότητα υπήρχαν λιοντάρια (Παυσανίας). Ενώ μέχρι τον 16ο αιώνα υπήρχαν αρκούδες (Βίος του αγίου Διονυσίου του νεώτερου).

Πλατάνια, ιτιές, αγριοκερασιές, ο ίταμος, η λεπτοκαρυά, οξιές, και σποραδικά η φτελιά. Το φαράγγι τώρα καλύπτεται από ιτιές, σποραδικά από τη φτελιά, την αγριοκερασιά, τον ίταμο τη λεπτοκαρυά, τα πλατάνια, το μαύρο σκλήθρο. Φθάνουμε στο σπήλαιο ονομάστηκε Άγιο Σπήλαιο όπου μόνασε ο Άγιος Διονύσιος.

Το μονοπάτι κατηφορικό. Κατηφορίζουμε μέσα σε πυκνή βλάστηση. Κάθε στροφή του μονοπατιού δείχνει κάτι καινούριο να θαυμάσεις και να καμαρώσεις. Οδοιπορούμε περισσότερο από δυο ώρες ανάμεσα σε πυκνό δάσος και το ποτάμι το συναντάμε πολλές φορές ώσπου βγήκαμε σε γυμνό πέρασμα όπου βλέπουμε τη γαλάζια επιφάνεια της θάλασσας.

Το μονοπάτι και πάλι ανηφορικό φιδοσέρνεται στην πλαγιά του βουνού, οι σφυγμοί ανεβαίνουν, νερά τρέχουν από παντού στο βάθος κάπου ψηλά καταρράκτης, τοπίο μαγευτικό. Η κοπιώδης πορεία συνεχίζεται. Μονοπάτι, χαμένο σε πεσμένα φύλλα ανηφορικό δασωμένο πανέμορφο. Μετά από μια πορεία 4 ωρών πλησιάζουμε στο Λιτόχωρο. Μυρωδιές από ψητά στα κάρβουνα να μας γαργαλάνε τη μύτη, μεσημέρι και ο καφές στην πλατεία της κωμόπολης πίνεται ευχάριστα.

Πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Μια ανάβαση στο μυθικό βουνό κοντά στη φύση είναι πάντα ένας μυστικός διάλογος. Πρέπει να προστατεύσουμε τους θρύλους, την παρθενικότητα, το μυστήριο, τους μύθους, την χλωρίδα και την πανίδα του μεγάλου βουνού. Η ορειβασία είναι ένα ταξίδι, δεν είναι ένας προορισμός.