Τεντ Καλ, Xορός, ‘Σουτσάτες’ & ‘Εταιρίες’

Tου Γιάννη Κ. Τσιαμήτρου
Αφορμή για αυτό το σημείωμα στάθηκε ένα βίντεο που είδα τυχαία στο διαδίκτυο. Πρόκειται για videos που αναρτήθηκαν στο κανάλι you tube [i], με τίτλο Tv- Radio Macedonia, όπου δείχνουν τον Thede Kahl να διδάσκει χορούς σε νέους στη Ρουμανία, από τους οποίους μάλλον αρκετοί πρέπει να είναι απόγονοι των Α-ρ(ω)μάνων, Ρρεμένων=Ρωμιών, ήτοι Βλάχων, που έφυγαν εκούσια, χωρίς να εκδιωχθούν κατά τον μεσοπόλεμο από την Ελλάδα και τις άλλες βαλκανικές χώρες, έχοντες ουσιαστικά απώτερη Πίνδια καταγωγή. Παραθέτω τα βίντεο με τους συνδέσμους παρακάτω στο τέλος του κειμένου [ii] .

Ο Τεντ Καλ [iii] δεν είναι τυχαίο που ‘επιλέχθηκε’ ως «μετεμψύχωση» του γνωστού γλωσσολόγου-εθνολόγου, G. Weigand (1860-1930). Η ΠΟΠΣΒ τον χαρακτηρίστηκε επαγγελματία ‘ακτιβιστή τόσο το 2005, όσο και το 2009 [iv] (βλέπε δελτίο τύπου της).

Ο G. Weigand έγραψε για τους Βλάχους στα τέλη του 19ου αι. αρχές 20, είχε έλθει στην Eλλάδα, έκανε επιτόπιες έρευνες, μάλιστα τότε χαρακτηρίστηκε ως προπαγανδιστής (από Κώστα Κρυστάλλη, V. Bérard [v], κ.ά.) και έγραφε τότε στα βιβλία του (σ.σ. τα έχω διαβάσει) για ‘εθνική κίνηση’ (ποιάς; Ρουμανικής ή βλάχικης - δεν το έλεγε). Και όλα αυτά με χρήματα από την Ρουμανία! [vi].

Ο Τ. Kahl, εκτός των πολλών βλαχολογικών μελετών του, προχωρεί και πάρα πέρα: επιχειρεί να διδάξει και ελληνικούς χορούς, κάπου τους λέει βλάχικους, με πολλά λάθη, σε νέους στη Ρουμανία, όπως φαίνεται στα βίντεο. Αλήθεια, ΟΛΑ τα ξέρει ο αγαπητός Θόδωρος; Έχω διαβάσει το βιβλίο του, ‘Για την ταυτότητα των Βλάχων’, εκδόσεις ΚΕΜΟ (με δικά μας λεφτά, των Ελλήνων δηλαδή), όπου γράφει σχετικά με τους Βλάχους. Εκεί [vii] διαπίστωσα ότι δεν είναι πλήρως καταρτισμένος από αυτά που έγραψε για τη μουσική και τους χορούς τους. Έχω γράψει σχετικά σε σημείωμα μου πριν αρκετά χρόνια (το 2010) [viii]. Για το συγκεκριμένο βιβλίο, επίσης, άσκησε επιστημονική κριτική ο πανεπιστημιακός, φιλόλογος, ιστορικός του ελληνικού πολιτισμού, ερευνητής του Ι.Μ.Χ.Α., πρώην αντιπρόεδρος της Ε.Μ.Σ. κ.ά., Αθανάσιος Ε. Καραθανάσης [ix] .

Ένα μόνο θα πω με αίσθημα ευθύνης: δεν πιάνουμε ένα θέμα που δεν το κατέχουμε καλά και μάλιστα να προβαίνουμε σε διδασκαλία του σε νέους που δεν ζουν στην Ελλάδα. Ας έκανε τη διδασκαλία σε σεμινάριο με ειδικούς γνώστες του αντικειμένου και εκεί θα υφίστατο την ανάλογη κριτική! Προσωπικά, θεωρώ ότι έκανε σοβαρά λάθη, πρωτοτυπώντας κιόλας.

Το μόνο που καταφέρνει κανείς με αυτό τον τρόπο είναι να δημιουργήσει μια συγκεχυμένη κατάσταση και να αποπροσανατολίσει την ευαίσθητη και εύπλαστη ψυχή των νέων· πέρα, βέβαια, από την προπαγανδιστική προσπάθεια δημιουργίας αίσθησης ξεχωριστής & διακριτής βλάχικης ταυτότητας από μέρους του συγκεκριμένου εισηγητή. Προσωπικά, εγώ, για να διδάξω σωστά τους χορούς των βλαχοφώνων Ελλήνων χρειάστηκα 50 χρόνια και ίσως ‘να χρειαστώ και άλλη ζωή’ για να αισθανθώ άνετα ότι κάτι έκανα.

Μήπως και στα άλλα θέματα που έχει καταπιαστεί, τα σχετικά με τους Βλάχους, υπάρχει μια όχι και πολύ καλά επιστημονικά θεώρηση; κάτι που προσωπικά το διαπίστωσα στους χορούς και τη μουσική;

Κρίμα για τον Thede Kahl, γιατί ενώ είχε/έχει όλα τα εχέγγυα και το ταλέντο να είναι αντικειμενικός (ταλέντο στη μάθηση γλωσσών, εργατικός Γερμανός, με τεράστια εφόδια στον τομέα της επιστήμης: νιάτα, βιβλιοθήκες, σπουδές κλπ), αναλώθηκε σε επιλεκτικές έρευνες για τους Βλάχους, παραλείποντας ή αποσιωπώντας πολλούς σπουδαίους Έλληνες και ξένους επιστήμονες, όπως: Κωνσταντίνο Κούμα [x], Απόστολο Βακαλόπουλο [xi], Cicerone Poghirc κ.ά.

Ατυχές, κατά τη γνώμη μου, είναι το γεγονός ότι ‘στράτευσε’ την πένα του για τη νέα ‘βλάχικη αφύπνιση και αναζωπύρωση’ των τελευταίων 40 περίπου ετών, που εκφράστηκε/εκφράζεται μέσα από Συλλόγους και άτομα (Makedonarmân Council =Συμβούλιο των Αρμάνων [xii], Σουτσάτες, Εταιρείες κλπ.) έξω από την Ελλάδα και μέσα σε αυτήν.

Ο Τhede Kahl μπορεί να έχει γίνει ‘τιραμόλα’ για να προκαλέσει το ενδιαφέρον μας, να προσπάθησε να μάθει τα πάντα με τις γνωστές του ικανότητες, (πολύγλωσσος, πανεπιστήμων, πολυπράγμων, συγγραφέας, ομιλητής, ορειβάτης στην Πίνδο, περιηγητής, χορευτής, δάσκαλος χορού κ.ά.), ωστόσο, δεν τα κατάφερε να γίνει αποδεκτός από τους βλαχόφωνους Έλληνες [Α-ρ(ω)μάνους=Ρωμιούς, αυτοπροσδιορισμός τους, με το -α-, που είναι συνηθισμένο αρχαίο πρόθεμα και με έννοια εδώ ευφωνική, π.χ. ἀβληχρός - ευφωνικό του αρχ. βληχρός =άτονος, ισχνός, λεξικό Liddell & Scott κλπ. Σημ: η άποψη του Α-ρ(ω)μάνος είναι του Α. Λαζάρου].

Δυστυχώς, όμως, έχουμε νέους ξένους και εγχώριους επιστήμονες, οι οποίοι, είτε μόνοι τους είτε μαζί με ‘Εταιρείες’ και ‘Σουτσάτες’, ‘βάζουν πάλι το χέρι’ τους, χρησιμοποιώντας, ως ‘πυξίδα και άστρο του ουρανού’, την ‘καημένη’ την Επιστήμη, σύμφωνα με τη λαϊκή ρήση: ‘όπως μας βολεύει’. Εύχομαι να έχουν μετανιώσει όσοι τον φιλοξένησαν και τους εξαπάτησε. Ή δεν μετάνιωσαν μερικοί;

    

Παραπομπές- βιβλιογραφία

---

[i]  Το κανάλι τους στο you tube: https://www.youtube.com/user/radiomakedonia/featured .

[ii]https://www.youtube.com/watch?v=gDakAmTwUjo(μάθημα). https://www.youtube.com/watch?v=ugGykD9y3aw&t=266s (μάθημα).

https://www.youtube.com/watch?v=j1I5TCIJ0bo&t=704s  (μάθημα).

https://www.youtube.com/watch?v=-LMTq30y-Vk  (μάθημα).

https://www.youtube.com/watch?v=zRfIzuRnh2Y&t=431s (αυτό παράσταση σε κλειστό χώρο της ομάδας του Thede Kahl).

[iii] Βικιπαίδεια:  https://en.wikipedia.org/wiki/Thede_Kahl .

[iv] Δ.Τ. ‘Για την Ταυτότητα του Thede Kahl’ : https://www.tamos.gr/documents/popsv_deltio_typoy_11_2009.pdf .

[v]  Ο Κώστας Κρυστάλλης στο βιβλίο του ‘Οι Βλάχοι της Πίνδου’, εκδόσεις Δαμιανός, γράφει στη σελίδα 191: «...ο Γερμανός κ. G. Weigand, καθηγητής εν Λειψία, περιηγηθείς τους Βλάχους της Πίνδου, αλλά μισθωτός της ρουμανικής προπαγάνδας...». Βλέπε επίσης ‘Τουρκία και Ελληνισμός’, V. Bérard, σελ. 88,89,102,103.

[vi] Βλέπε: Εγκυκλοπαίδειες: Diaconovich III, 1246,  Minerva, 963, Predescu, 916.  Α. Λαζάρου,  ‘Ελληνισμός και Λαοί της ΝΑ Ευρώπης’, τόμος 4ος,  Αθήνα 2008, σελ. 118.

[vii]  «Για την Ταυτότητα των Βλάχων’, εκδόσεις ΚΕΜΟ σελ κλπ.

[viii]  Σημείωμα  του Γ. Κ. Τσιαμήτρου με τίτλο ‘Βιβλίο του Thede Kahl, προαποφασισμένα συμπεράσματα για την βλάχικη ταυτότητα’ , εφημερίδα  ‘Λαός’ της Βέροιας , 16.01.2010.

[ix] Αθ. Ε. Καραθανάσης, ‘Thede Kahl, για την ταυτότητα των Βλάχων’, Μακεδονικά, 39ος τόμος, 2010-12,  https://www.researchgate.net/figure/fig1_283586914 .

[x] Κωνσταντίνος Κούμας (1777-1836), ‘Ιστορίαι Ανθρωπίνων πράξεων’, Βιέννη 1932, τ.12, σ. 520-521.

[xi]  O κορυφαίος Έλληνας ιστορικός του 20^ου αιώνα, Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, στο βιβλίο του ‘Ιστορία του Νέου Ελληνισμού’, τόμος 1, α΄ έκδοση, Θεσ/ν/κη, 1961, όπου διαπραγματεύεται τους Βλάχους, μαζί και την καταγωγή τους, αναφερόμενος στη γνωστή και αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα μαρτυρία του Ι. Λυδού για τη χρήση της λατινικής στη Βαλκανική (Ευρώπη) γράφει στο τέλος, σελ. 36-37: «…Η γενική αυτή παρατήρηση του Λυδού δεν αποκλείει καθόλου, αλλά αντίθετα ενισχύει την πιθανότητα ότι κάτοικοι ορισμένων περιοχών, ιδίως απομονωμένων της υπαίθρου, είχαν χάσει τη γλώσσα τους και μιλούσαν μόνο λατινικά. Τι απέγιναν αυτοί οι λατινόφωνοι ή οι δίγλωσσοι;  Εξαφανίστηκαν δίχως να αφήσουν κανένα ίχνος; Η πρόδηλη, μου φαίνεται, απάντηση στο ερώτημα συμβάλει στη λύση του προβλήματος της καταγωγής των Βλάχων…».

[xii] Αυτό το Συμβούλιο δεν βρίσκεται στο διαδίκτυο εύκολα τώρα. Μάλλον το διέγραψαν από εκεί αυτοί που το δημιούργησαν ή κάτι άλλο συμβαίνει για να μη το βλέπει κανείς.