Η «αντικοινωνική» καραντίνα

Του Γρηγόρη Σαραντόπουλου

Τα δύο τελευταία χρόνια θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν από επάλληλες καραντίνες και επώδυνα, για τους πολίτες, lockdowns. Αυτά τα κυβερνητικά μέτρα εμφανέστατα επηρέασαν αρνητικά τον χώρο της οικονομίας, ιδιαίτερα όμως επέδρασσαν καταστροφικά στις κοινωνικές σχέσεις. Με την τεράστια έξαρση των κρουσμάτων αρκετοί ήταν αυτοί που, τρομοκρατημένοι, προτίμησαν να διαφυλαχθούν και έτσι ήρθαν αντιμέτωποι με τη νέα πραγματικότητα, την οποία αναγκαστικά θα έπρεπε να συνηθίσουν. Πολλοί υποστήριζαν ότι η καραντίνα θα ήταν βοηθητική σε τομείς όπως το περιβάλλον, συμβάλλοντας στη μείωση της ρύπανσης. Ωστόσο, η ζημία που υπέστησαν οι σχέσεις των πολιτών στα κοινωνικά πλαίσια ήταν ανεπανόρθωτη.

Για παράδειγμα, η αναστολή της λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών, όπως είναι τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, χώροι πνευματικής καλλιέργειας, στέρησε από τους μαθητές και τους φοιτητές, το μέχρι τότε αυτονόητο, την δια ζώσης επαφή με τους καθηγητές τους, αντικαθιστώντας τη με τη διαδικτυακή επικοινωνία, την τηλεκπαίδευση. Εκτός από την παταγώδη αποτυχία αυτού του συστήματος μάθησης, καταργείται, με αυτόν τον τρόπο, και κάθε προσπάθεια ουσιαστικής μετάδοσης σκέψεων, γνώσεων, πόσο μάλλον και ορθών κοινωνικών προτύπων, καθώς εξαφανίζεται πλέον η συνεκτικότητα μεταξύ του διδάσκοντα και του διδασκόμενου. Επιπλέον, ο ίδιος ο φόβος εξάπλωσης του ιού δεν παρότρυνε τους μαθητές ούτε να κυκλοφορήσουν έξω από το σπίτι τους. Αυτό είχε μάλιστα σαν αποτέλεσμα πολλά παιδιά να νοσταλγήσουν ακόμα και τους φίλους τους.

Συνεπώς ήδη από πολύ μικρή ηλικία έπαψαν να κοινωνικοποιούνται, αφού δεν συναναστρέφονταν πια με τους συμμαθητές τους.

Βέβαια, αυτή η κρίση δεν αφορά μόνο την εκπαίδευση. Έχει επεκταθεί παράλληλα και σε άλλους φορείς κοινωνικοποίησης (Εκκλησία, χώροι εργασίας) και αναμφισβήτητα τους έχει αλλοιώσει. Συγκεκριμένα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης επικράτησαν σχεδόν καθολικά έναντι των υπόλοιπων φορέων, αφού οι άνθρωποι περιορίστηκαν αποκλειστικά σε ηλεκτρονικές μορφές ψυχαγωγίας, βάσει των οποίων συνήθισαν και να εναρμονίζουν την συμπεριφορά τους. 

Επομένως, απομονώθηκαν από τον κοινωνικό τους περίγυρο, εφόσον σταμάτησαν να αλληλοεπιδρούν με αυτόν και η προσωπικότητά τους αναπτύχθηκε με την αφομοίωση διαφορετικών ηθικών αξιών, ειδικότερα με τα κοινωνικά ερεθίσματα που αναπαράγονταν από τις τηλεοπτικές εκπομπές. Άρα είναι απολύτως φυσικό, από την στιγμή που άλλαξαν, έστω και εν μέρει, οι συνήθειες και ο τρόπος ζωής των κοινωνικών μελών, να παρατηρηθεί και μια πρωτοφανής κοινωνική μεταβολή συνολικά.

Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι, υπό αυτές τις περιστάσεις, περιστέλλονται σημαντικά οι ελευθερίες των πολιτών. Μόνο με την εντατικοποίηση της δραστηριότητάς τους σαν ενότητα είναι εφικτή η προστασία της κοινωνικής συνοχής και η διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους.

Γρηγόρης Σαραντόπουλος

Φοιτητής Νομικής ΑΠΘ