Οι συμφορές του Ερντογάν δεν σημαίνουν τίποτα καλό για την Ελλάδα

Του Γιάννου Μπαρμπαρούση
Η κατρακύλα της τουρκικής λίρας και οι κυοφορούμενες εξελίξεις στην Τουρκία δεν σηματοδοτούν τίποτα θετικό για τις εθνικές υποθέσεις του Ελληνισμού, όπως βιαστικά κρίνουν στωμύλοι καλοθελητές. Τουναντίον, τα πράγματα ενδέχεται να οδηγηθούν σε εξαιρετικά δυσάρεστες κατευθύνσεις. Η ουσιωδέστερη αδυναμία στις ιθύνουσες σφαίρες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ήδη από τα χαζοχαρούμενα ύστερα χρόνια της χιμαιρικής παγκοσμιοποίησης του ’90, , είναι η ψευδαίσθηση του εξευρωπαϊσμού της Τουρκίας, ή, ακόμη χειρότερα, η ολιγοφρενής και ερασιτεχνική πεποίθηση ότι το εμπόριο και οι οικονομικές σχέσεις «αναγκαστικά» θα περιορίσουν τις εκατέρωθεν εντάσεις και διεκδικήσεις (ως εάν αμφότερες πλευρές έχουν περίπου τις ίδιες βλέψεις και απαιτήσεις). 

Αυτά για το εμπόριο που σταματά τον πόλεμο τα έλεγε την παραμονή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Νόρμαν Έιντζελ για να καταλήξει ανέκδοτο (άδικα, ίσως) αλλά δεν επιτρέπεται να τα εκστομίζουν σοβαροί αξιωματούχοι εν έτει 2021.

Σε περίπτωση ανατροπής ή σοβαρής εξασθένησης του Ερντογάν οι πιέσεις Ουάσινγκτον, Βρυξελλών και Βερολίνου για επικοινωνία και συνεννόηση με την «φιλοευρωπαϊκή κοινωνία πολιτών» της Τουρκίας, τους «κοσμικούς και ανεκτικούς» διανοούμενους και ούτω καθεξής θα πολλαπλασιαστούν.

Διακυβεύονται τεράστια ζητήματα, ιδίως σε Κύπρο και Ανατολική Μεσόγειο, τον ζωτικό χώρο του Ελληνισμού. Η μη επίλυση του Κυπριακού αφ’ εαυτής βραχυκυκλώνει κάθε προσπάθεια συνεργασίας ΝΑΤΟ – ΕΕ στον στρατιωτικό τομέα, φράσσει τον δρόμο σε περαιτέρω αξιοποίηση πόρων της ΕΕ από τους Τούρκους, τελματώνει την (ήδη για τα πανηγύρια…) ενταξιακή προσπάθεια της Άγκυρας και την πολιτική συνεργασία με τα Ευρωπαϊκά όργανα, ενώ διατηρεί στο παγκόσμιο σκηνικό την στρατιωτική κατοχή εδάφους της Ευρωπαϊκής επικράτειας.

Και έτσι ακριβώς θέλουμε να μείνουν τα πράγματα!

Δεν είναι τυχαίες οι πρόσφατες υλακές ενίων γερμανικών ΜΜΕ για τον «σπουδαίο φιλάνθρωπο» και «οραματιστή» επιχειρηματία Οσμάν Καβαλά, ο οποίος από το 2017 είναι κρατούμενος στις τουρκικές φυλακές. Για την Ελλάδα και την Κύπρο, ο Ερντογάν αποτελεί το έλασσον κακό ως εικόνα και αντιπροσώπευση της Τουρκίας σε σχέση με τον Καβαλά.

Εδώ υπεισέρχονται και οι επιδιώξεις συγκεκριμένων Αμερικανών αξιωματούχων. Το φιάσκο του Αφγανιστάν και η αναδιάταξη των πυλώνων της αμερικανικής σκληρής ισχύος προς Ανατολάς με στόχο την Κίνα συνιστούν θετικές εξελίξεις, αλλά η απαγκίστρωση από την Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο ούτε υπάρχει στον ορίζοντα ούτε μας συμφέρει. Δυστυχώς όμως, με αφορμή τις εντάσεις στην Ουκρανία παρατηρούμε να επανακάμπτουν κλιντονικά και νεοσυντηρητικά στοιχεία στην αμερικανική προσέγγιση (ειδικά ορισμένες κυρίες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι πολύ επικίνδυνες).

Θυμίζουμε εδώ ότι στις αρχές του αιώνα μας, τότε που ο Τσέινι παρέα με τον Γούλφοβιτς νόμιζαν ότι θα φέρουν τη δημοκρατία στον Αραβικό κόσμο, η Τουρκία επέπρωτο να αποτελέσει την χώρα-πρότυπο για όλη την ευρύτερη περιοχή. Το υποτίθεται φιλελεύθερο και ήπιο (τότε) ερντογανικό υπόδειγμα, που θα καταδείκνυε ότι στο καλειδοσκόπιο του πολιτικού Ισλάμ υφίστανται ερμηνείες και πρακτικές συμβατές με το Ευρωπαϊκό και Δυτικό habitus. Εξυπακούεται ότι για άλλη μια φορά, ο λογαριασμός θα πληρωνόταν από τις όμορες χώρες, με το κύριο βάρος να επωμίζονται φυσικά η Ελλάδα και η Κύπρος. 

Εμβληματικό δείγμα του zeitgeist της αμερικανικής γραφειοκρατίας εκείνη την εποχή (φιλελεύθερης τε και νεοσυντηρητικής, κλιντονικής και μπουσικής) αποτέλεσε η ομιλία του υιού Μπους στην Κωνσταντινούπολη Ιούνιο του 2004, όπου επικαλέστηκε τον (αμφιβόλου πνευματικού εκτοπίσματος) λογοτέχνη Ορχάν Παμούκ για να μιλήσει για τις γέφυρες συνεργασίας Ισλάμ και Δύσης κλπ. και τον διαχρονικά ζωτικό ρόλο της Τουρκίας σε μια αλληλοκατανόηση θρησκειών και πολιτισμών.

Ευτυχώς τότε γλιτώσαμε τα διάφορα package deals και grand bargains, αλλά το μέλλον άδηλο. Ακόμα και σε περίπτωση πλήρους οικονομικής κατάρρευσης της Τουρκίας, η πίεση θα είναι για συμβιβασμό ήκιστα θετικό προς τα ελληνικά συμφέροντα, πόσο μάλλον όταν εμφανιστούν ως διεκδικητές του μέλλοντος της Τουρκίας διάφοροι εκπρόσωποι της φιλοδυτικής υποτίθεται τάσης.

Στρατηγική επιδίωξη του Ελληνισμού (πρέπει να) είναι η αποβολή της Τουρκίας από το πολιτικό και γεωστρατηγικό σύστημα της Δύσης. Κάτι που έμοιαζε ουτοπικό στα χρόνια του ’90, σήμερα όλο και περισσότερο γίνεται απτή πραγματικότητα. Υφίστανται δυνάμεις που επιθυμούν την πάση θυσία διατήρηση του γεωπολιτικού status quo, κάτι που θα επιτευχθεί με την ανατροπή του Ερντογάν και την επαναφορά της Τουρκίας ως περιφερειακού χωροφύλακα. Για να μείνουν όμως τα πράγματα όπως είναι, πρέπει να αλλάξουν, όθεν και οι νέες πιέσεις για επίλυση του Κυπριακού.

Δεν θέλουμε την φιλελεύθερη, κοσμοπολίτικη, κοσμική και Δυτική Τουρκία. Άλλωστε, για να υφίσταται αρμονική συνύπαρξη, επιβάλλεται, a fortiori, αυτοί που συνυπάρχουν να βρίσκονται σε αρμονία πρωταρχικά με τον εαυτό τους. Ο Μουσταφά Κεμάλ με το ξίφος και το τυφέκιο προσπάθησε να μετατρέψει τους Τούρκους σε Ευρωπαίους. Αλλά οι μηλιές δεν βγάζουν πορτοκάλια. Καλύτερη συνύπαρξη όθεν θα έχουμε, άτομα και έθνη, όταν πάψουμε σχιζοφρενικά να πηγαίνουμε ενάντια στην φύση μας.

Πηγή