Ανεβαίνουμε στον Μπούρινο - Πορεία στο χιόνι με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Ν. Τσιαμούρας
Είναι το νοτιότερο βουνό σε μια οροσειρά που περιλαμβάνει τα όρη, Λάκμος (Περιστέρι), Βαρνούντας, Βίτσι, Σινιάτσικο και Βέλλια. Η βόρεια και ανατολική πλευρά του ανήκει στο νομό Κοζάνης , ενώ η νοτιοδυτική στο νομό Γρεβενών. Παρέμεινε πολλά χρόνια άγνωστο στο ευρύ κοινό, φυσιολάτρες και λίγοι ντόπιοι γνώριζαν το βουνό και το επισκεπτόταν τακτικά, ενώ οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής το επισκέπτονται μια φορά το χρόνο , στις 26 και 27 Ιουλίου, στο πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα, που γιορτάζει το ομώνυμο εκκλησάκι δίπλα στο ορειβατικό καταφύγιο.

Φύγαμε από την Βέροια στις 8 η ώρα 7 φίλοι ορειβάτες με κατεύθυνση Κοζάνη. Διαδρομή Βέροια - Κοζάνη - Σιάτιστα. Ένας παράδεισος από βότανα μας περιμένει, αγαπημένος τόπος εξερεύνησης για τους βοτανολόγους και ορειβασίας για μας τους ορειβάτες. Το βουνό μας υποδέχθηκε κάτασπρο χιονισμένο, πανέμορφο. Με θερμοκρασία στις 9 η ώρα το πρωί -7 βαθμοί. Nτυμένοι χειμωνιάτικα και με το σάκο στον ώμο η πορεία αρχίζει.

Πήραμε τον δασικό χωματόδρομο οδοιπορούμε κάτω από ένα παγωμένο καθαρό ουρανό. Χρώματα παντού του Χειμώνα, το κρύο έντονο. Η καλύτερη εποχή για να θαυμάσουμε την ομορφιά των λουλουδιασμένων πλαγιών είναι τον Μάιο και οι αρχές Ιουνίου. Το μεγαλύτερο μέρος του βουνού καλύπτεται από θαμνώδεις εκτάσεις, πραγματικό καταφύγιο για την άγρια πανίδα.

Ο Γάλλος περιηγητής στις αρχές του 19ου αιώνα Φρ. Μπουκεβίλ στο βιβλίο του «ταξίδι στην δυτική Μακεδονία» έγραφε… Οι κοιλάδες του είναι όλο λιβάδια, είναι γεμάτες ζαρκάδια, από κυνήγι, κόκκινες βουνίσιες πέρδικες (πετροπέρδικες) με ξεχωριστή νοστιμιά. Ελάφια και ζαρκάδια σήμερα δεν υπάρχουν, ούτε αγριογούρουνα και αρκούδες. Μόνον λύκοι, αλεπούδες, λαγοί και αυτοί σπανίζουν τα τελευταία χρόνια.

Εκείνο το οποίο χαρακτηρίζει τον Μπούρινο και τον έχει κάνει γνωστό στους βοτανολόγους της Ευρώπης, είναι η ποώδης βλάστηση του και ειδικά τα αγριολούλουδα, πολλά από τα οποία είναι σπάνια και μοναδικά στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη.

Δυο - τρία είδη αγριολούλουδων του Μπούρινου είναι μοναδικά σε ολόκληρο τον κόσμο. Έχουν καταγραφεί περισσότερα από 550 είδη ποωδών στις πλαγιές του, από τα πιο αξιόλογα είναι το άλυσσο του Χέλδραϊχ, η εσπερίδα του Ρέχιγκερ ,το όνοσμο το κομψότατο ,η βιόλα του Μπούρινου και η ίριδα του Μπούρινου. Πολλά έχουν ονόματα των βοτανολόγων που τα διέκριναν πρώτοι ως ξεχωριστά είδη στις περιηγήσεις τους στον Μπούρινο. Η μοναδικότητα αυτή και η σπανιότητα της χλωρίδας καθιστούν το βουνό αληθινό βοτανολογικό παράδεισο.

Από τις εκτάσεις του όρους ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η κοιλάδα του Μεσιανού νερού που έχει ενταχθεί στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 έτσι ώστε να προστατεύεται από δραστηριότητες όπως το κυνήγι και η βόσκηση , που θα αλλοίωναν ίσως τον πλούτο της χλωρίδας της.

Στην ιστορία του βουνού και της περιοχής δυο σημεία παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
Τον 4ο αιώνα π. Χ. η αρχαία πόλη Αιανή, από τις μεγαλύτερες πόλεις της Μακεδονικής επαρχίας Ελίμειας κτισμένη στους νοτιοανατολικούς πρόποδες του Μπούρινου και η εξέγερση του 1878 μ. Χ .
Οι καπεταναίοι της Δυτικής Μακεδονίας, οι οπλαρχηγοί, οι προύχοντες, οι ρασοφόροι, επώνυμοι και ανώνυμοι άνθρωποι του λαού πήραν τα όπλα και ύψωσαν τα φλάμπουρα και σχημάτισαν στο όνομα του έθνους την προσωρινή κυβέρνηση στην Μακεδονία της Ελιμείας.

Ο μητροπολίτης Κοζάνης Ευγένιος ευλόγησε τον ξεσηκωμό και ο πολέμαρχος Ιωσήφ Λιάτης παρέταξε τους 500 εθελοντές.

Η Τουρκοκρατούμενη ακόμη Δυτική Μακεδονία εξεγέρθηκε διαμαρτυρόμενη κατά των Μεγάλων δυνάμεων , οι οποίες με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου παραχωρούσαν μεγάλο μέρος της Μακεδονίας στην Βουλγαρία .

Στο Μπούρινο και μάλιστα στο ομώνυμο χωριό που υπήρχε τότε , βόρεια του χωριού Χρώμιο και νότια της κορυφής , συγκεντρώθηκαν 500 επαναστάτες με αρχηγό τον Ιωσήφ Λιάτη και πρόεδρο της «προσωρινής κυβερνήσεως της επαρχίας Ελίμειας» τον Κοζανίτη Ιωάννη Γκοβεδάρο.

Το μονοπάτι ανηφορικό, χιονισμένο, δύσκολο, οι ανάσες βαριές. Βρισκόμαστε στην κορυφογραμμή, τοπίο γυμνό από δένδρα, μόνο χιόνι και το τραγούδι του κούκου να μας ακολουθεί. Οδοιπορούμε και συνεχίζουμε προς την κορυφή, μια φυσική ομορφιά μας υποδέχεται με άγρια χαρακτηριστικά. Παντού το λευκό που ξεχωρίζει.!

Ένα αεράκι παγωμένο καθοδηγεί την πορεία μας. Οι στιγμές και ώρες περνούν, για μια άλλη φορά το βουνό κυρίαρχος αυτού του παιχνιδιού, σε προκαλεί να το ανέβεις όχι για να νοιώσεις ότι είσαι πιο δυνατός από αυτό αλλά να ταυτιστείς μαζί του.

Μετά από μια δύσκολη πορεία στο χιόνι πλησιάζουμε στην κορυφή. Η κορυφή της πλαγιάς αιχμηρή, απρόσιτη, λουσμένη στο φως του ρόδινου πρωινού. Η ομάδα ανάμεσα στην παγωμένη ατμόσφαιρα του βουνού, η πλαγιά κάθετη χιονισμένη και επικίνδυνη. Οι δυσκολίες που θέτει μπροστά μας ο ατέλειωτος ανήφορος, η απόκρημνη ορθοπλαγιά, το πολύ χιόνι ανησυχεί την ομάδα και αποφασίζει να γυρίσει πίσω με ασφάλεια.

Απολαμβάνουμε την ομορφιά της στιγμής από εδώ ψηλά. Η θέα από εδώ απεριόριστη. Κάτω χαμηλά το ορειβατικό καταφύγιο της Σιάτιστας. Είναι ένα πολύ όμορφο καταφύγιο ανακαινισμένο , στη θέση «Τσάμια» (πεύκα) σε υψόμετρο 1.400 μ., βόρεια της κοιλάδας του Μεσιανού νερού. Κτισμένο στο φρύδι ενός γκρεμού και σε περιοχή κατάφυτη με δάση από έλατα και πεύκα και καταπληκτική θέα.

Από εδώ ψηλά βλέπεις όλο το νομό Γρεβενών και την ανατολική πλευρά της οροσειράς της Πίνδου, από τον Γράμμο τον Σμόλικα και την Βασιλίτσα. Μπροστά μας η τεχνητή λίμνη του Πολύφυτου και πίσω της τα Πιέρια , με τον Όλυμπο να συμπληρώνουν το σκηνικό.

Μένουμε αρκετή ώρα και απολαμβάνουμε την ομορφιά της φύσης γύρω μας. Eπιστροφή από το ίδιο σημείο , τώρα μονοπάτι κατηφορικό.

Εμείς συνεχίζουμε την κατάβαση, τώρα τοπίο χιονισμένο. Μια πανέμορφη πέρδικα στα χρώματα της γης μας κοιτά αγέρωχα και φεύγει ενοχλημένη από το δικό μας θόρυβο.

Πήραμε τον δρόμο της επιστροφής…

Απομεσήμερο, μια γλυκιά κούραση διαπερνά όλο το κορμί , στο νου και στην καρδιά έμεινε η άγρια αλλόκοτη, χιονισμένη και μαγευτική ομορφιά του όρους Μπούρινου , αυτή η Ελλάδα που ανακαλύπτουμε με τρόπο τόσο λιτό και απόλυτο μας διασώζει από την καθημερινότητα της πόλης.