Ανεβαίνουμε στο Βέρμιο, κορυφή Στουρνάρι με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Ν. Τσιαμούρας
Στουρνάρι: Πέτρα σκληρή και αιχμηρή. Το πέτρωμα χαλαζίας ή τσακμακόπετρα χρησιμοποιήθηκε για να πυροδοτούνται οι ίσκοι στα καριοφύλλια. Λόγω της σκληρότητας του πετρώματος, έφτασε να σημαίνει κατ' επέκταση τον άνθρωπο τον αμόρφωτο, που δεν επιδέχεται πνευματική καλλιέργεια. Παράδειγμα, «Είναι μεγάλο στουρνάρι, δεν παίρνει από λόγια». Η περιπλάνηση μας σήμερα στις πλαγιές του Βερμίου μας οδηγεί πίσω στον χρόνο στην εποχή που το Ξηρολίβαδο ήταν σταυροδρόμι καραβανιών…

Αφήσαμε πίσω μας την Βέροια, που αναφέρεται από τον Θουκιδίδη και τον Στράβωνα. Γνώρισε άνθηση όλες τις περιόδους της ιστορίας. Καταστράφηκε πολλές φορές από επιδρομές κατακτητών, σεισμούς και πυρκαγιές. Ο Θουκιδίδης αναφέρει ότι οι Αθηναίοι το 432 π.Χ. στην εκστρατεία τους προς την Χαλκιδική προσπάθησαν να την κυριεύσουν, χωρίς όμως επιτυχία. Σύμφωνα με την μακεδονική μυθολογία, η Βέροια ήταν κόρη του ήρωα Βέρητος και αδελφή της Μίεζας και του Όλγανου. Είναι μια από τις ελάχιστες μακεδονικές πόλεις με συνεχή κατοίκηση στην ίδια θέση με το ίδιο όνομα από την αρχαιότητα, από τον 6ο αιώνα π.Χ. μέχρι και σήμερα.

Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Βρύγες, Έθνος θρακικό, μετονομάσθηκαν Φρύγες, όταν μετανάστευσαν στην Ασία. Εκτοπίσθηκαν από τους Μακεδόνες και η Βέροια έγινε Μακεδονική από τον 9ο π.Χ. αιώνα, μέχρι το 168 π.Χ. όταν κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους.

Σημαντική εποχή για τη Βέροια είναι η εποχή της δυναστείας των Αντιγονιδών (294- 168 π.Χ.) που διαρκεί μέχρι την εποχή της Ρωμαιοκρατίας. Παραδόθηκε στους Ρωμαίους το 168 π.Χ. λεηλατήθηκε, αποστρατικοποιήθηκε και η αριστοκρατία της εξορίστηκε στην Ρώμη.

Δέχεται επιδρομές και καταλήψεις από διάφορους κατακτητές. Γότθους, Ούννους, Βούλγαρους, Γέτες, Σλάβους, Σαρακηνούς, Νορμανδούς, Σέρβους και τους Οθωμανούς το 1448-1449. Στα χρόνια της Οθωμανικής κατοχής κυριαρχούν η καταπίεση, το παιδομάζωμα, ο φόβος, οι βασανισμοί, οι εκτελέσεις.

Γύρω στον 17ο αιώνα αναπτύσσεται το εμπόριο και η βιοτεχνία της υφαντικής. Την ίδια περίοδο το 1650, ιδρύεται το ελληνικό σχολείο που θεωρείται από τα παλιότερα. Τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας η πόλη αντιμετωπίζει Βουλγάρικη και Ρουμάνικη προπαγάνδα. Για να αντισταθούν στην προπαγάνδα, οργανώνονται και ιδρύουν την «Εθνική άμυνα», συμμετέχουν ενεργά στον μακεδονικό αγώνα. Η απελευθέρωση της έγινε από τον ελληνικό στρατό στις 16 Οκτωβρίου 1912.

Ανεβαίνουμε τις στροφές του δρόμου, μας υποδέχονται πυκνά δάση οξιάς και ένας περήφανος ήλιος που μας συντροφεύει. Σε λίγο ξεπροβάλλει μπροστά μας σαν από ταινία το Ξηρολίβαδο. Το χωριό κτισμένο σε πλαγιά περικυκλωμένο από αιώνια δάση πεύκου σε υψόμετρο 1220 μέτρων μας υποδέχεται ήρεμο και ήσυχο μέσα στην πρωινή καταχνιά.

Ήταν μεγάλο και ξακουστό χωριό. Σε γνωστά έγγραφα του ιεροδικείου της Βέροιας μνημονεύεται πολλές φορές από τα χρόνια 1640-1641 και ύστερα. Καταστράφηκε στα 1795 από ληστές, οι κάτοικοι του σκορπίστηκαν σε άλλα μέρη, ιδιαίτερα της Μακεδονίας. Αναφέρεται σε δημοτικά τραγούδια, όπως σε ένα που εξιστορεί εκστρατεία του Νικοτσάρα. Ξανακτίστηκε μετά το 1805, ήταν τσιφλίκι του περίφημου Αλή Πασά Τεπελενλή, των Ιωαννίνων. Γύρω στα 1880 - 1890 είχε 100 καλύβες, βρύσες, πηγές και μπάρα ( λίμνη), η οποία υπάρχει και σήμερα. Το χάνι εξυπηρετούσε 100 άλογα. Ήταν σταθμός χωροφυλακής και τελωνείου.

Περάσαμε το χωριό, τώρα οδηγούμε σε πυκνό δάσος πεύκων. Αφήνουμε τα αυτοκίνητα, προετοιμασία για ανάβαση. Σήμερα η ορειβατική μας ομάδα αποτελείται από 6 φίλους ορειβάτες.

Πήραμε πορεία από την αρχή του πευκοδάσους ανεβαίνουμε διασχίζουμε την μικρή κοιλάδα με την πυκνή βλάστηση. Τώρα το τοπίο αλλάζει, τριγύρω οι οξιές πήραν τα χρώματα του καλοκαιριού...

Ορειβατούμε σε δάσος πυκνό.
Σε λίγο το μονοπάτι ανηφορίζει σε μια ήπια ανάβαση μέσα από μικτό δάσος βελανιδιάς και οξιάς, απόλυτη ησυχία. Μόνο το τραγούδι των πουλιών ακούγεται…! Αφουγκράζομαι την ησυχία του δάσους, οι αισθήσεις μου χαλαρές. Αφήνομαι για μερικά λεπτά της ώρας στην ηρεμία του δάσους. Το μονοπάτι συνεχίζει να ανηφορίζει ευχάριστα στην αγκαλιά της γοητευτικής φύσης.

Ανεβαίνουμε, ορειβατούμε σε πυκνή δασωμένη πλαγιά. Σε ατέλειωτο δάσος οξιάς σε ανηφορικό μονοπάτι ανάσες βαριές, αργά αλλά σταθερά κερδίζουμε ύψος.

Μετά από μια σαραντάλεπτη ανάβαση βγήκαμε σε πλάτωμα, απεριόριστη θέα με ένα ήλιο να μας καθοδηγεί, πήραμε πορεία δυτικά. Μόνοι εμείς σε αυτό τον ατελείωτο καμβά πλημμυρισμένο από τα χρώματα του ουρανού, πρωινό Κυριακής συνεχίζουμε την περιπλάνηση μας και την πορεία μας.

Στις γύρω βουνοπλαγιές ζουν και αναπνέουν ζώα και πουλιά του δάσους. Ζαρκάδια, αγριογούρουνα, λαγοί, αλεπούδες, λύκοι, ασβοί, σκίουροι. Πέρδικες, φάσες, αγριοπερίστερα, τσίχλες, γεράκια, ξεφτέρια και κουκουβάγιες. Ένα ελαφρύ αεράκι να μας συνοδεύει και με τον ήλιο πίσω μας συνεχίζουμε την πορεία μας. Τώρα ορειβατούμε σε γυμνό τοπίο. Κατηφορίζουμε το μονοπάτι μέχρι να πάρουμε ανηφορική πορεία στην κορυφογραμμή που θα μας οδηγήσει στην κορυφή Στουρνάρι.

Από την κορυφή θέα μοναδική.
Ο αιώνιος και μοναδικός Όλυμπος , τριγύρω οι άλλες βουνοκορφές. (Πιέρια, Σμόλικας, Γράμμος, Βασιλίτσα. Άσκιο, Μπούρινος).

Επιστροφή…
Η επιστροφή μας γίνεται από άλλη διαδρομή μέσα από πυκνό δάσος οξιάς. Τώρα το μονοπάτι μας ξεναγεί μέσα από ένα μικρορέμα χαμένο σε χιλιάδες εκατοντάδες πεσμένα φύλλα. Παντού το βαθύ πράσινο χρώμα - από τα απεριόριστα δάση - του Καλοκαιριού. Το τοπίο είναι εκπληκτικό, ορειβατούμε κατεβαίνοντας μέσα από ένα δάσος σαγηνευτικής ομορφιάς. Φωνές του δάσους και ψίθυροι μας καθοδηγούν. Σήμερα θαυμάσαμε από κοντά τη γοητεία της φύσης, χαρήκαμε τις κατάφυτες πλαγιές του βουνού και εξερευνήσαμε τις ομορφιές του Ξηρολίβαδου και του Βερμίου. Αποχαιρετάμε το βουνό που μας χάρισε και σήμερα πανέμορφες εικόνες.

Καλωσορίζουμε στην συντροφιά μας τον Ορφέα!