Ανεβαίνουμε Ξηρολίβαδο - Αρσούμπασι (1878 μέτρα) με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Ν. Τσιαμούρας
Σαν από παραμύθι ξεπροβάλλει μέσα στο ανοιξιάτικο τοπίο το Ξηρολίβαδο. Σε γνωστά έγγραφα του Τούρκικου ιεροδικείου της Βέροιας, το Ξηρολίβαδο μνημονεύεται πολλές φορές από το 1640. Το χωριό καταστράφηκε το 1795 από ληστές. Ξαναζωντάνεψε γύρω στα 1840 όταν εγκαταστάθηκαν εδώ 100 περίπου οικογένειες από τα βλαχοχώρια των Γρεβενών. «...Πρωτομαγιά σήμερα. Η 1η Μαΐου, είναι ημέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.

Η 1η Μαΐου είναι ημέρα ιστορικής τιμής και μνήμης σε όλους εκείνους που πρωτοστάτησαν για το 8αωρο εργασίας. Πρωτομαγιά το 1886 ημέρα απεργίας ,από τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο των ΗΠΑ. Με κύριο αίτημα τη μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ύπνο». Στην Ελλάδα, πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση από τους καπνεργάτες στην Δράμα το 1888. Το 1892 πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο Καλλέργη. Δυο χιλιάδες εργάτες το 1893 διαδηλώνουν ζητώντας 8ωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση. Το 1936 κορυφώνονται οι διαδηλώσεις από τους καπνεργάτες στη Θεσσαλονίκη. Η μεγάλη απεργία πνίγηκε στο αίμα. 12 νεκροί, ανάμεσα τους και ο 25χρονος αυτοκινητιστής Τάσος Τούσιας. Απετέλεσε, την έμπνευση του Γιάννη Ρίτσου για το τραγούδι «ο επιτάφιος».

Αφήσαμε πίσω μας την πόλη της Βέροιας.
Η ίδρυση της χάνεται στα μυθικά χρόνια. Πήρε το όνομα της από τη νύμφη Βέροια κόρη του Ωκεανού και της Θέτιδος. Πρώτη ιστορική αναφορά γίνεται από τον Θουκιδίδη το 432 π. Χ. κατά την εκστρατεία των Αθηναίων στην Ποτίδεια της Χαλκιδικής.

Ο ανηφορικός φιδωτός δρόμος τελείωσε και μπροστά μας εμφανίζονται τα πρώτα σπίτια του χωριού. Βρισκόμαστε στο όρος Βέρμιο, τόσο κοντά και τόσο μακριά! Η φύση μας χαρίζει απλόχερα την ομορφιά της. Πυκνή βλάστηση από βελανιδιές, oξιές, πεύκα, σπάνια αγριολούλουδα καλύπτουν αυτή την ευλογημένη γη. Εδώ που οι εικόνες εναλλάσσονται, εδώ που η μονοτονία είναι άγνωστη. Κοιτάζουμε γύρω μας, μια ζωγραφιά, μια γοητεία μας περιτριγυρίζει.

Πρωινό Μεγάλου Σαββάτου και το Ξηρολίβαδο μας υποδέχεται πανέμορφο και ήρεμο. Είναι από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδος, κτισμένο σε υψόμετρο 1205 μέτρων σε οροπέδιο του όρους Βέρμιου σε ένα γραφικό επίπεδο λιβάδι με συστάδα αιωνόβιων πεύκων ( μαύρη πεύκη) στο δυτικό άκρο. Πυκνά δάση από πανύψηλες οξιές και άλλα φυλλοβόλα «ντυμένες» οι γύρω βουνοπλαγιές, πανέμορφες.

Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν ντόπιοι Βεροιώτες από την γύρω περιοχή και είχαν ως αποστολή την φρούρηση και την ασφάλεια της βασιλικής οδού. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς πρωτοκτίσθηκε το χωριό γιατί δεν σώθηκαν αρκετά γραπτά μνημεία, αφού το χωριό καταστράφηκε πολλές φορές από ληστές και πυρπολήσεις. Το 1795 καταστράφηκε από ληστές και οι κάτοικοι του σκορπίστηκαν σε άλλα μέρη. Ξανακτίσθηκε μετά το 1805 και ήταν τσιφλίκι του περίφημου Αλή - Πασά των Ιωαννίνων.

Οι κάτοικοι του συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Σπουδαίος αγωνιστής του ΄21 ο Γεώργιος ( Λιόλιος) Ξηρολιβαδιώτης, γαμπρός του Μάρκου Μπότσαρη, καθώς παντρεύτηκε την αδελφή του Δέσπω. Πυρπολήθηκε πάλι το 1822 μετά την αποτυχία της επανάστασης της Νάουσας.

Το όνομα Ξηρολίβαδο διατήρησαν και οι Bλαχόφωνοι κτηνοτρόφοι μετά την εγκατάσταση τους στο Βέρμιο, προερχόμενοι από τα βλαχοχώρια της Πίνδου. Μέχρι το 1912 παρέμεινε τσιφλίκι και οι κάτοικοι πλήρωναν ενοίκιο για την παραμονή των οικογενειών τους και των κοπαδιών τους. Στα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα το χωριό απετέλεσε καταφύγιο και ορμητήριο Ελληνικού αντάρτικου. Σήμερα ο οικισμός έχει πολλές ωραίες κατοικίες και σφύζει από ζωή τους καλοκαιρινούς μήνες.

Με τον σάκο στον ώμο και τα απαραίτητα η πορεία μόλις άρχισε…
Προχωράμε η ίδια αίσθηση η ίδια ελευθερία! Μπήκαμε στο πευκοδάσος, ένα βουβό αεράκι σαν ψίθυρος, μας καλωσορίζει. Mια υποψία συννεφιάς μας τυλίγει από το πρωί σήμερα. Αφήσαμε τον δασικό δρόμο, τώρα οδοιπορούμε σε μονοπάτι ανηφορικό, σε πολλά σημεία της διαδρομής το γυμνό τοπίο διακόπτεται από επίπεδα μικρά λιβάδια. Τώρα το μονοπάτι χαμένο στην απεραντοσύνη των γύρω βουνοκορφών.

Πήραμε πορεία δεξιά, απέναντι μας ψηλά δένδρα ντυμένα στο χρώμα της άνοιξης ορίζουν το μοναδικό δάσος που στεγάζει πλήθος από ζώα και πουλιά. Βουνά και λιβάδια, απλωμένα στο καταπράσινο τοπίο. Στο βάθος το Ξηρολίβαδο. Βγήκαμε από το δάσος, τώρα τοπίο γυμνό από δένδρα πήραμε πορεία για την κορυφή. Ανάβαση η βουνοπλαγιά δυσκολεύει τις κινήσεις μας, ανάσες βαριές, απτόητοι συνεχίζουμε. Μας οδηγεί ο Χρήστος και η υπόλοιπη συντροφιά των oρειβατών ακολουθεί.

Ανεβαίνοντας ψηλότερα ο καιρός αγριεύει, τα μακρινά σύννεφα πλησιάζουν απειλητικά. Ένας δροσερός αέρας μας κτυπά το πρόσωπο, - ευχάριστα - φοράμε γάντια και σκούφους και συνεχίζουμε. Απέναντι τα Πιέρια όρη, δίπλα μας τα χιονοδρομικά του Σελίου, πιο μακριά της Νάουσας και οι άλλες βουνοκορφές. Μετά από μια πορεία σχετικά εύκολης διαδρομής φθάσαμε στο χιονοδρομικό του Σελίου και στην ψηλότερη κορφή του , το Αρσούμπασι. Σε υψόμετρο 1878 μέτρων , το σημείο της κορυφής πήρε το όνομα του Τηλέμαχου Κανελίδη από τον ΣΧΟΒέροιας.

Ενέπνευσε την αγάπη του για το βουνό σε πολλούς νέους ορειβάτες και ορειβάτησαν μαζί του πάρα πολλοί , Σωκράτης, Τοτός, Κογκέζος, Σταύρος, Χριστάκης Γιώργος…ακόμη κάποιοι ορειβατούν.

Στιγμές απόλυτης ηρεμίας.
Τούτη την ώρα είσαι μακριά από κάθε τι…
Από εδώ ψηλά θέα απεριόριστη,ο δυνατός αέρας, δεν μας αφήνει περιθώρια.

Επιστροφή…
Η κατάβαση γίνεται μέσα από το πευκοδάσος, από άλλη διαδρομή. Το μονοπάτι φιδοσέρνεται σε πυκνή φυλλωσιά, κωνοφόρα, πεύκα και οξιές. Η πυκνή βλάστηση και το κατηφορικό σημείο του βουνού καταπονεί λίγο περισσότερο τα πόδια μας, ο αγέρας ανάλαφρος η αύρα του νοτισμένου τοπίου μας ταξιδεύει… Πετροπέρδικες πετούν τρομαγμένες από το δικό μας θόρυβο. Χαμηλότερα ο καιρός ηρεμεί και η κατάβαση μας γίνεται χωρίς δυσκολία.

Συνεχίζουμε με μόνη συντροφιά τους ήχους του δάσους. Φθάσαμε στο χωριό. Μεσημεράκι και η κίνηση από περιπατητές και κατοίκους του χωριού αυξημένη.

Επιστροφή…
Μεσημέρι και η πόλη της Βέροιας ζει στον δικό της νωχελικό ρυθμό. Τα πάρκα και οι πλατείες γεμάτα από πλήθος κόσμου. Όπως σε κάθε επιστροφή στην συντροφιά επικρατεί μια γλυκιά μελαγχολία.

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ και ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!