Το χωριό - στολίδι μόλις 1,30 ώρα από τη Βέροια

Μια πραγματική έκπληξη κρύβει η ορεινή επαρχία του Βοΐου, μέσα στην υπέροχη και καταπράσινη φύση της. Εκεί συναντάται ένα από τα πιο εντυπωσιακά και πλούσια σε φυσική ομορφιά σημεία του νομού Κοζάνης, που στην κυριολεξία αποτελεί στολίδι για όλη τη Δυτική Μακεδονία. Σε απόσταση μόλις 1:30 από τη Bέροια λοιπόν, βρίσκεται το χωριό της Χρυσαυγής, ένας προορισμός έκπληξη για όσους επιλέξουν να την ανακαλύψουν.

Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 860 μέτρων και αποτελεί εξαιρετικό δείγμα, τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Τα πέτρινα παραδοσιακά σπίτια του είναι χτισμένα από ντόπιους μαστόρους και κεντρίζουν το ενδιαφέρον του επισκέπτη με την όμορφη οπτική τους.

Εξαιρετικό δείγμα αρχιτεκτονικής αποτελεί, επίσης, και το σχολείο του χωριού που χτίστηκε το 1925. Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει η επιβλητική εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, που χρονολογείται από το 1866.

Η ιστορία για την ονομασία της λέει ότι το χωριό ονομάστηκε Χρυσαυγή κατά το 1830 μετά την δολοφονία του μπέη Αλή Κούκο που κυριαρχούσε στην περιοχή από τους κατοίκους του χωριού.

Ο λόγος της δολοφονίας του η παράλογη απαίτηση του μπέη, εκτός από το χρηματικό φιρμάνι, να παραδίδουν στον ίδιο κάθε νύφη, ώστε να περνάει μαζί του την πρώτη νύχτα του γάμου της. Η επόμενη μέρα από την δολοφονία του χαρακτηρίστηκε ως «χρυσή αυγή», εξ ου και η ονομασία του χωριού.

Στα σημαντικότερα αξιοθέατα του χωριού το παλιό πετρογέφυρο που χρονολογείται από τον 18ο αιώνα στην είσοδο της Χρυσαυγής, καθώς και το μεγάλο πετρογέφυρο 500 μέτρα βορειότερα του οικισμού, σε ένα σημείο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους στο Μαγεριώτικο ρέμα.

Στο σημείο που συναντάται το μεγάλο πετρογέφυρο βρίσκεται και η Δέση, ένας εντυπωσιακός καταρράκτης ύψους 7,5 μέτρων και μήκους 25 μέτρων, που δημιουργήθηκε το 1855 για τη λειτουργία του νερόμυλου του χωριού.