Ιδέες και σκέψεις: «Οι γέφυρες της Βέροιας»

Του Ηλία Μαυρόπουλου
Πόσες γέφυρες έχει η Βέροια; Πόσα «πετράδια» ενώνουν τις δύο όχθες του Τριπόταμου και κατά συνέπεια τις δύο πλευρές της πόλης μας; Αλήθεια πόσο «γυαλισμένα» και συντηρημένα είναι αυτά; Η πόλη μας ευλογήθηκε με ένα υπέροχο ποτάμι που την διατρέχει από άκρη σ’ άκρη, σαν ζωντανή φλέβα, μεταφέροντας το ζωογόνο νερό και δημιουργώντας μια υπέροχη (αν και κρυμμένη) φύση στο κέντρο της Βέροιας. Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι ότι πλέον με την προσθήκη της νέας γέφυρας των «Αφών Κούσιου» υπάρχουν δέκα (10) γέφυρες οι οποίες ενώνουν την πόλη μας. Εκ των ιστορικών πέντε γεφυρών (Καμάρες, Μπαρμπούτας, Χάβρας, Καραχμέτ, Σταυρού) με την μεγάλη πλημμύρα του 1935 καταστράφηκαν όλες πλην της γέφυρας Καραχμέτ και αντικαταστάθηκαν με νέες. Οι υπόλοιπες τέσσερις είναι η γέφυρα Αγ. Τριάδας, Πανοράματος, Μπόμπολης (Θερμοπυλών) και Μοδιά (Σταδίου).

Σίγουρα αν σας ζητήσω να φέρετε στο νου σας μια γέφυρα της Βέροιας, η εικόνα που θα σας έρθει στο μυαλό δεν είναι τα τοξωτά γεφύρια της Ηπείρου ή κάποιας ευρωπαϊκής πόλης. Είναι μια γέφυρα τύπου αυτοκινητοδρόμου, με το χαρακτηριστικό μεταλλικό, δίχρωμο, κιγκλίδωμα.

Θεωρώ ότι αυτού του είδους η προσέγγιση είναι πράγματι άδικη για μια πόλη σαν την Βέροια. Αρχικά το σημαντικότερο είναι η ασφάλεια αυτών των γεφυρών και η σωστή συντήρησή τους, η οποία θεωρώ είναι δεδομένη από τους αρμόδιους φορείς. Όμως μέσα από αυτά τα προγράμματα ελέγχου / συντήρησης μπορεί και πρέπει να προκύψει και η αισθητική αναβάθμιση των γεφυρών.

Όπως έχω αναφέρει και στο παρελθόν, πρέπει να αρχικά να αποφασίσουμε τι χαρακτήρα θέλουμε να δώσουμε στης πόλη μας και ποια χαρακτηριστικά της να τονίσουμε. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι μια ορεινή, ιστορική, παραδοσιακή, αρχοντική πόλη, με το βλέμμα στο μέλλον και σύμφωνα με αυτό το γνώμονα κινούνται τόσο η σκέψη μου όσο και οι προτάσεις μου. Οι γέφυρές μας λοιπόν, πέραν της χρηστικότητας την οποία εξορισμού εξυπηρετούν, θα πρέπει να επιτελούν και τον ρόλο τους ως αρχιτεκτονικά κοσμήματα. Να αποτελούν καμάρι για τους Βεροιώτες και σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος. Η κάθε γέφυρα θα πρέπει να έχει το δικό της χαρακτήρα και να αποτελεί ένα ευχάριστο ταξίδι ανακάλυψης για τον κάθε κάτοικο και επισκέπτη η αναζήτησή τους.

Σας καλώ αρχικά να περπατήσετε τη πόλη μας (η παρούσα περίοδος δίνει πολλές τέτοιες ευκαιρίες) και να γνωρίσετε τις γέφυρές μας. Καθίστε λίγο και παρατηρήστε αυτές, μην τις διαβείτε βιαστικά και αδιάφορα. Περιεργαστείτε στη συνέχεια τον περιβάλλοντα χώρο και αφήστε το μυαλό σας ελεύθερο να εμπνευστεί πως θα μπορούσε να βελτιωθεί αυτή εικόνα;

Η γέφυρα Καραχμέτ, η οποία αποτελεί και την παλαιότερη γέφυρα στην πόλη μας, έχει ομοίως το ως άνω κιγκλίδωμα. Θα έπρεπε να αποκατασταθεί στην αρχική της μορφή (λαμβάνοντας υπόψη τα σύγχρονα μέτρα ασφάλειας), πρέπει να καθαριστεί από την βλάστηση που την έχει καλύψει και να αναδειχθεί με κατάλληλο φωτισμό το βράδυ τόσο αυτή όσο και όλες οι άλλες.

Η γέφυρα Μπόμπολης (Θερμοπυλών), σίγουρα ήταν επιτακτική ανάγκη ετών η κατασκευή μιας πεζογέφυρας για την ασφάλεια των πεζών πρωταρχικά, οπότε αρχικά θα πρέπει να δοθούν τα εύσημα για την κατασκευή της. Όμως αν τις παρατηρήσουμε θα δούμε ότι η μια γέφυρα (αυτοκινήτων) «αγνοεί» τελείως την ύπαρξη της άλλης «πεζών». Είναι δύο γέφυρες που δεν έχουν κανέναν αρχιτεκτονικό «διάλογο» μεταξύ τους. Αντ’ αυτού θα μπορούσαν να λειτουργούν συμπληρωματικά η μια προς την άλλη. Προτείνω η υπάρχουσα πεζογέφυρα, η οποία ως αυτόνομη κατασκευή αποτελεί πολύ ενδιαφέρουσα μοντέρνα πρόταση, να μεταφερθεί ως έχει σε έτερο σημείο και στη θέση της να κατασκευαστεί νέα, κατόπιν μελέτης η οποία θα αναδεικνύει και την υπάρχουσα γέφυρα (φυσικά δεν αποτελεί προτεραιότητα η εν λόγω ενέργεια μπροστά σε λοιπά προβλήματα της πόλης μας, απλά τροφή για σκέψη).

Επειδή δεν είναι όλα «μαύρα» και πρέπει να είμαστε αντικειμενικοί υπάρχουν και εξαιρέσεις μεταξύ των δέκα αυτών γεφυρών, χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η γέφυρα στην Μπαρμπούτα και της Αγ. Τριάδας, οι οποίες εναρμονίζονται με το περιβάλλον. Φυσικά βελτιώσεις χωρούν και εδώ καθώς π.χ. πάνω στην γέφυρα της Μπαρμπούτας έχει τοποθετηθεί ταμπέλα ιδιωτικής επιχείρησης εστίασης.

Η γέφυρα του Σταυρού επίσης βρίσκεται σε ένα μοναδικό σημείο, περιτριγυρισμένο από πλατάνια και με ωραίο ανοιχτό δημόσιο χώρο. Θα μπορούσε να διαμορφωθεί η γέφυρα αρχικά και στη συνέχεια όλος ο δημόσιος χώρος στο σημείο ώστε να αναδεικνύεται καλύτερα και η θρησκευτική τελετή των Θεοφανίων και ρίψης του Σταυρού που τελούνται εκεί.

Στην μέγιστη προσφορά της γέφυρας των «Αφών Κούσιου» προς την πόλη μας, που μόνο σεβασμό και μιμητές πρέπει να βρεί, μελλοντικά προτείνω να γίνει ομοίως μια ήπια τροποποιητική μελέτη αισθητικής βελτίωσης αυτής ώστε να αποτελέσει τοπόσημο και να προβλεφθεί δυνατότητα εορταστικού φωτισμού αυτής σε διεθνή πρότυπα.

Όμοιες περιπτώσεις αποτελούν και οι λοιπές γέφυρες και δεν θα σας κουράσω με προσωπικές ιδέες διαμόρφωσης αυτών. Έχουμε έμπειρους και επαγγελματίες αρχιτέκτονες, μηχανικούς, αρχαιολόγους, κλπ οι οποίοι μπορούν να προτείνουν λύσεις λειτουργικές και οικονομικές. Το σημαντικό είναι να αναγνωρίσουμε την ανάγκη και να έχουμε την θέληση να κάνουμε κάτι, τα υπόλοιπα μέσα από το διάλογο θα λυθούν. Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να υπάρξουν συνέργειες όλων των εμπλεκόμενων φορέων και των πολιτών.

Δεν μπορώ να αντισταθώ όμως στον πειρασμό και να μην αναφερθώ στην γέφυρα του Αλιάκμονα στο φράγμα μιας και αναφέρομαι στις γέφυρες στο άρθρο αυτό. Η γέφυρα αυτή αποτελεί ακόμα ένα εν δυνάμει διαμάντι για την περιοχή μας (φυσικά και ολόκληρη η εν λόγω περιοχή αλλά αυτό αποτελεί περιεχόμενο έτερου άρθρου). Σας προσκαλώ αλλά και προκαλώ να οραματιστείτε μια υπέροχη αρχιτεκτονικά γέφυρα στο σημείο αυτό, η οποία σε συνδυασμό με την αξιοποίηση της πέριξ περιοχής θα αποτελεί άκρως ελκυστικό προορισμό.

Στη συνέχεια σας παραθέτω φωτογραφίες από τις γέφυρες της Βέροιας και επίσης φωτογραφίες από γέφυρες άλλων πόλεων προκειμένου να γίνει σύγκριση και ως βάση έμπνευσης.