Πεντάλοφος Κοζάνης: Το «Μαστοροχώρι» του Βοΐου

Ο Νοέμβριος είναι ο μήνας που τα χρώματα της Πίνδου προσφέρουν μοναδικές εικόνες στον επισκέπτη και τα «Μαστοροχώρια» του Βοΐου είναι ζωντανά «πέτρινα μουσεία», απολύτως συνυφασμένα με την ομορφιά της φύσης. Οι μάστορες της πέτρας, έχουν σφραγίσει με την τέχνη τους όλη τη Μακεδονία, αφήνοντας πίσω τους αξιοθαύμαστα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής: αρχοντικά, εκκλησίες, καλντερίμια, γεφύρια. Ένα τέτοιο αρχιτεκτονικό διαμάντι είναι ο Πεντάλοφος Κοζάνης, το μεγάλο κεφαλοχώρι του Βοΐου που απλώνεται στις πλαγιές της Πίνδου, σε υψόμετρο 1060 μέτρων.

Η βόλτα στα λιθόστρωτα καλντερίμια ανάμεσα στα παλιά διώροφα και τριώροφα αρχοντικά του χωριού αποτελεί μοναδική εμπειρία. Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Ζουπάνι, ενώ η σύγχρονη ονομασία προήλθε από τους πέντε λόφους που περικλείουν τον οικισμό.

Οι Ζουπανιώτες ήταν άριστοι τεχνίτες της πέτρας, κτιστάδες, πελεκητές, καλφάδες, περιζήτητοι σε όλη την επικράτεια της τότε οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έκτισαν μερικά από τα ομορφότερα χωριά και εκκλησιές του Πηλίου, αλώνιζαν όλη την Ελλάδα οργανωμένοι σε σινάφια και συντεχνίες και μιλούσαν τη δική τους γλώσσα, τα Κουδαρίτικα.