Τα αιολικά πάρκα ως παράγοντας τοπικής ανάπτυξης και εγχώριας αξίας: η περίπτωση του αιολικού πάρκου Βερμίου

Γράφει ο Ανδρέας Βλαμάκης, Φυσικός, εξωτερικός συνεργάτης της Αιολική Βερμίου Α.Ε.
Οι ανανεώσιμες πηγές και ειδικά η αιολική ενέργεια είναι σημαντικός πυλώνας για την ενεργειακή μετάβαση προς ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον, τονώνοντας παράλληλα την τοπική και εγχώρια ανάπτυξη. Η κατασκευή ενός αιολικού πάρκου επηρεάζει θετικά την οικονομία της ευρύτερης περιοχής όπου εγκαθίσταται, σύμφωνα με τα παρακάτω:

Η αιολική ενέργεια δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, και μάλιστα τοπικά

Η αιολική ενέργεια έχει ήδη δημιουργήσει και συνεχίζει να δημιουργεί θέσεις εργασίας στην Ελλάδα και μάλιστα σαφώς περισσότερες από τους μοντέρνους συμβατικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του EurObserv’ER η αιολική ενέργεια είχε δημιουργήσει στην Ελλάδα το τέλος του 2018 συνολικά 5.100, άμεσες και έμμεσες, θέσεις εργασίας, δηλαδή 1,8 θέσεις απασχόλησης/MW. 

Ειδικότερα για το Αιολικό Πάρκο του Βερμίου, είναι βέβαιο ότι θα δημιουργηθούν προσωρινές τοπικές θέσεις εργασίας κατά τη φάση κατασκευής του έργου αλλά και μόνιμες τοπικές θέσεις απασχόλησης κατά τη φάση λειτουργίας για την συντήρηση του έργου. Εργατικό δυναμικό από τους Δήμους Νάουσας, Βέροιας, Εορδαίας και Κοζάνης θα χρησιμοποιηθεί κατά το στάδιο της εγκατάστασης του αιολικού πάρκου για την εκτέλεση όλων των αναγκαίων έργων υποδομής. Για την εκτέλεση αυτών, αναμένεται επίσης να χρησιμοποιηθούν τοπικοί εργολάβοι και τεχνικές εταιρείες. Συνεπώς τα έργα αναμένεται να αποτελέσουν, ιδιαίτερα κατά την φάση κατασκευής, έναν τοπικό πόλο οικονομικής ανάπτυξης της γύρω περιοχής, η οποία λόγω της μακρόχρονης εμπειρίας στον τομέα της ενέργειας, διαθέτει όλη την απαραίτητη τεχνική υποδομή για την εκτέλεση του εν λόγω έργου. Επιπλέον, λόγω της μεγάλης χρονικής διάρκειας των κατασκευαστικών εργασιών αναμένεται να δημιουργηθεί αύξηση της χρήσης των τοπικών υποδομών εστίασης και λοιπών καταστημάτων, από το απασχολούμενο στο έργο προσωπικό, ενισχύοντας άμεσα την απασχόληση και έμμεσα την οικονομία της περιοχής.

Τα αιολικά πάρκα προσφέρουν πολλά στις τοπικές κοινωνίες

Τα τοπικά οφέλη από τη λειτουργία των αιολικών πάρκων προέρχονται από τρεις βασικούς λόγους:

1. Το ποσό που αποδίδεται από τη λειτουργία των αιολικών πάρκων στην τοπική αγορά, με ποικίλους τρόπους στους οποίους περιλαμβάνονται
• τοπικές εργασίες-εργολαβίες για τη λειτουργία των έργων,
• τοπικές προμήθειες – υπηρεσίες
• αντισταθμιστικά έργα, χορηγίες, ενισχύσεις τοπικών συλλόγων, σχολείων, ενίσχυση κοινωνικών υποδομών, διάφορες οικονομικές καταβολές κλπ.

2. Το ειδικό τέλος που παρακρατείται από τα ακαθάριστα έσοδα (τζίρος) των αιολικών πάρκων (3%) προς απόδοση στους οικιακούς καταναλωτές για μείωση των λογαριασμών ρεύματος και στους ΟΤΑ για την εκτέλεση τοπικών αναπτυξιακών έργων. 

Με βάση τις τιμές ενέργειας που έχουν επιτευχθεί στους διαγωνισμούς για το αιολικό πάρκο στο Βέρμιο, αναμένεται ότι το έργο θα αποδίδει στην τοπική κοινωνία 1,2 εκατομμύρια ευρώ κάθε έτος, από το θεσμοθετημένο ειδικός τέλος που τους παρακρατάται. Πιο συγκεκριμένα για τον Δήμο Βέροιας, το ειδικό τέλος 3% εκτιμάται σε 459.000 €/έτος περίπου και κατανέμεται ως εξής:

• Ειδικός Τέλος 1,7% στον Δήμο για έργα στις τοπικές κοινότητες που εγκαθίσταται το έργο: 260.000 €/έτος

• Ειδικό Τέλος 1% στις Τ.Κ. Κάτω Βερμίου και Κουμαριάς, Δ.Ε. Βέροιας (πίστωση στους λογαριασμούς ΔΕΗ): 153.000 €/έτος

• Ειδικό Τέλος 0,3% στο Πράσινο Ταμείο: 46.000 €/έτος

3. Τοπικές θέσεις εργασίας στην κατασκευή και τη λειτουργία (προαναφέρθηκαν).

4. Με την εγκατάσταση του έργου προβλέπεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, πέραν των εργασιών αποκατάστασης στο χώρο του αιολικού πάρκου, η εκτέλεση αναδάσωσης στην ευρύτερη περιοχή ίσης έκτασης με αυτή που καλύπτει το έργο. Σε περίπτωση μη εύρεσης τέτοιας έκτασης στην περιοχή της Βέροιας, τότε προβλέπεται η εκτέλεση δασοτεχνικών έργων ίσης αξίας με την εκτέλεση της αναδάσωσης, η οποία καταρχήν εκτιμάται σε 450.000€ (ακριβής προσδιορισμός θα γίνει από το αρμόδιο Δασαρχείο)

Τα αιολικά πάρκα δημιουργούν εγχώρια προστιθέμενη αξία 

Συχνά προβάλλεται η αντίθετη λανθασμένη εντύπωση που στηρίζεται στο γεγονός ότι ο παραγωγικός εξοπλισμός των αιολικών πάρκων είναι εισαγόμενος και παραγνωρίζει μερικά σημαντικά δεδομένα:

• Κατά τη φάση της κατασκευής έως και 35% του κόστους επένδυσης ξοδεύεται στην εγχώρια αγορά σε έργα υποδομής, ηλεκτρολογικά έργα και εξοπλισμούς, υπηρεσίες και πυλώνες. Ποσοστό 35% σε εγχώρια προστιθέμενη αξία είναι υπερδιπλάσιο της αντίστοιχης αξίας που αφήνει ένας σύγχρονος σταθμός άνθρακα.

• Κατά τη φάση της λειτουργίας πάνω από το 80% του λειτουργικού κόστους ξοδεύεται στην Ελλάδα.

Για το αιολικό πάρκο του Βερμίου, η καθαρή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εκτιμάται σε 713.220.000 kWh ανά έτος, η οποία ισοδυναμεί με τις ηλεκτρικές ανάγκες 158.500 νοικοκυριών περίπου, ενώ παράλληλα αναμένεται να συμβάλει στην επίτευξη του εθνικού στόχου για τις ΑΠΕ, σύμφωνα με τις συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας μας όπως αυτές προκύπτουν από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Κυότο, της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).