Άγιος Νικόλαος: Ένας φωτεινός φάρος σε έναν κόσμο που σκοτεινιάζει

Γράφει ο Θάνος Κάλλης
Η αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία έχει να επιδείξει ατέλειωτους καταλόγους επισκόπων Της, οι οποίοι τίμησαν την υψηλή αποστολή τους και έγιναν ζωντανά πρότυπα για μίμηση. Μία από τις αντιπροσωπευτικότερες μορφές της Εκκλησίας του Χριστού είναι και ο λαοφιλής Άγιος Νικόλαος, επίσκοπος Μύρων της Λυκίας (Μ. Ασία) και του οποίου η ιερή μνήμη εορτάζεται σε Ανατολή και Δύση, στις 6 Δεκεμβρίου. Τις περισσότερες πληροφορίες για την ζωή του Αγίου, τις αντλούμε από τον βιογράφο Συμεών Λογοθέτη τον Μεταφραστή, που έζησε τον 10ο αιώνα στο Βυζάντιο. Η γέννηση του Αγίου Νικολάου τοποθετείται στο β' μισό του 3ου αιώνα στα Πάταρα της Μ. Ασίας. Οι εύποροι γονείς του ενώνοντας τη φιλομουσία με την ευσέβεια, φρόντισαν επιμελώς για την σωστή και άρτια εκπαίδευση του. Οι αρετές και τα προσόντα του εκτιμήθηκαν από την τοπική εκκλησία των Πατάρων, η οποία τον κάλεσε να την υπηρετήσει,τον χειροτόνησε πρεσβύτερο και αργότερα όταν χήρεψε η επισκοπή της πόλεως των Μύρων χειροτονήθηκε αυτός επίσκοπος της. Αφότου εισήλθε στις τάξεις του κλήρου έπαψε πλέον να ζει για τον εαυτό του, αλλά ζούσε μόνο για να υπηρετεί την Εκκλησία και όλους τους ανθρώπους χωρίς καμία διάκριση. Μετά τον θάνατο των γονέων του μοίρασε ολόκληρη την περιουσία του στους φτωχούς της Επισκοπής του,ώστε πλέον ανεπηρέαστος από προσωπικές βιοτικές μέριμνες να αφοσιωθεί στο πολυποίκιλο ποιμαντικό του έργο.

Η επισκοπή των Μυρών έγινε το κέντρο της πνευματικής και φιλανθρωπικής διακονίας των κατοίκων όλης της ευρύτερης περιοχής της Λυκίας. Ο επίσκοπος Νικόλαος έγινε ο πατέρας,ο φροντιστής,ο παρηγορητής και το καταφύγιο κάθε φτωχού, κατατρεγμένου και πονεμένου. Αυτός με την απέραντη αγάπη και ανεκτικότητα του, δεν άφηνε κανέναν χωρίς να μην τον ευεργετήσει και να τον στηρίξει πνευματικά, ηθικά και υλικά. Ίδρυσε νοσοκομεία, πτωχοκομεία και διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα, για να ανακουφίσει την δυστυχία και τον πόνο των ανθρώπων. Παράλληλα, έγινε ο στηλιτευτής των εκμεταλλευτών κατά των αδυνάτων και πτωχών. Με τη σπάνια παρρησία και το θάρρος που διέθετε, ασκούσε έλεγχο σε όλους όσους ευθύνονταν για την κακοδαιμονία του λαού, όσο ψηλά και αν βρισκόταν.

Προικισμένος με υψηλό χριστιανικό φρόνημα, θάρρος και ζωτικότητα εμψύχωνε τους διωκόμενους (από τους Ρωμαίους) χριστιανούς, διωκόμενος και εξοριζόμενος και ο ίδιος για την στάση του. Κατά τους διωγμούς του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού, υπέστη και ο ίδιος φρικτά βασανιστήρια. Όταν, όμως ανήλθαν στην εξουσία ο Μέγας Κωνσταντίνος και ο Αύγουστος Λικίνιος σταμάτησαν τους διωγμούς των χριστιανών το 313 μ.χ., με τη θέσπιση του διατάγματος των Μεδιολάνων, που κήρυσσε την ανεξιθρησκεία σε όλη την επικράτεια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, οι πιστοί ελευθερώθηκαν και έτσι ο Άγιος Νικόλαος επανήλθε στον επισκοπικό θρόνο. Ενώ η Εκκλησία του Χριστού απαλλάχθηκε από τους διωγμούς και βγήκε από τις κατακόμβες, απολαμβάνοντας μετά από τρείς αιώνες την ελευθερία της, νέες δοκιμασίες τη βρήκαν: Οι αιρέσεις. Η μεγαλύτερη απειλή ήταν από την αίρεση του Αρείου, ο οποίος δίδασκε ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν κτίσμα και αρνιόταν την θεότητα του. Ο ιδρυτής της ένδοξης βυζαντινής αυτοκρατορίας, ο Μέγας Κωνσταντίνος συγκάλεσε τότε την Α' Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας, το 325. Στην οποία όχι μόνον συμμετείχε ο αρχιεπίσκοπος Μύρων Νικόλαος, αλλά με φλογερό τρόπο απέδειξε ότι όσα δίδασκε ο Άρειος ήταν φλύαρα και δεν είχαν σχέση με την αλήθεια, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο στην εδραίωση της χριστιανικής πίστεως.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, ο Άγιος Νικόλαος ήταν προικισμένος με το χάρισμα της θαυματουργίας και έσωσε πολλούς ανθρώπους και όσο ήταν εν ζωή και μετά τον θάνατο του. Αναφέρονται πλείστα θαύματα του Αγίου, όπως η απελευθέρωση των τριών στρατηλατών, θεραπείες νοσούντων και αποκαταστάσεις φτωχών. Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο προστάτης των απανταχού ναυτικών, λόγω των πολλών θαυμάτων του στην θάλασσα.

Κατά τις πηγές, ο Άγιος Νικόλαος εκοιμήθη εν ειρήνη στις 6 Δεκεμβρίου του 343. Με το θάνατο του Αγίου, τα ορφανά έκλαψαν, διότι έχασαν τον πατέρα τους. Οι πτωχοί θρήνησαν, διότι αποστερήθηκαν τον τροφέα τους. Οι ξένοι δάκρυσαν, διότι έχασαν τον δικό τους άνθρωπο. Οι κάτοικοι των Μύρων και όλος ο κόσμος της Λυκίας, διότι έχασαν έναν τέτοιο ποιμένα και διδάσκαλο και οι γέροντες αναστέναξαν από την καρδιά τους, διότι απέθανε το στήριγμα τους και η βακτηρία τους. Όλων τα μάτια δάκρυσαν, επειδή όλοι είχαν ένα προσωπικό λόγο να θρηνήσουν με την απώλεια του μεγαλωνύμου μεταξύ των Αγίων και ορθοτόμου της Εκκλησίας ιεράρχη τους, Νικολάου.

Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένας φωτεινός φάρος σε έναν κόσμο που σκοτεινιάζει, έναν σύγχρονο κόσμο όπου κυριαρχεί η μισαλλοδοξία, ο εγωισμός και η κακία. Δεν είναι δυνατόν οι νοήμονες άνθρωποι να μην έχουν απογοητευτεί από τον σύγχρονο τρόπο ζωής που συνδέεται με τον καταναλωτισμό, τον ατομικισμό, την ανταγωνιστική διάθεση, την αλαζονεία και την δημιουργία επίπλαστων αναγκών. Όλοι οι άνθρωποι οφείλουν να παραδειγματιστούν από τη ζωή και τα έργα Του, ώστε να προσεγγίσουν ψυχικά τον συνάνθρωπο τους χωρίς ιδιοτέλεια και υστεροβουλία, αλλά με αίσθηση ευθύνης και σεβασμού. Με αυτόν τον τρόπο θα προωθηθεί η κοινωνική γαλήνη και η σταθερότητα με την ειρηνική επίλυση των διαφορών μεταξύ των ατόμων και θα ενισχυθούν κοινωνικές αξίες όπως η αλληλεγγύη, η φιλανθρωπία και η ομόνοια.

*Θάνος Κάλλης
Δικηγόρος-Ιστορικός