Περί τηλεκπαίδευσης και τηλεργασίας

Γράφει ο Ζήσης Χ. Πατσίκας
Ο γράφων δηλώνει τεχνολάτρης. Πιστεύω ότι η πρόοδος της ανθρωπότητας, από την εποχή των σπηλαίων κιόλας, οφείλεται στα τεχνολογικά επιτεύγματα του ανθρώπου. Η πιο πρόσφατη επαναστατική εξέλιξη ήταν η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας των επικοινωνιών. Τηλέφωνο, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο κλπ. έχουν γεφυρώσει απίστευτα χάσματα και αποστάσεις, έχουν αλλάξει τη ζωή και τις συνήθειές μας. Τεχνολογικά επιτεύγματα μεν, «πατάνε» σε αρχέγονα ένστικτα δε.

Η πανδημία του κορωνοϊού αναφέρεται από την πρώτη στιγμή ως «επιταχυντής» των τεχνολογικών εξελίξεων. Όχι άδικα.
Μην πάμε μακριά, στην πατρίδα μας παρά τα όποια λογικά προβλήματα και δυσλειτουργίες, έγιναν πρωτοφανή βήματα σε ταχύτατους ρυθμούς, όπως στις συναλλαγές με την αγορά και με το δημόσιο.

Τι κάνει όμως αυτά τα βήματα πετυχημένα; Η επιτυχία έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι διευκολύνουν και βελτιώνουν υφιστάμενες ανάγκες μας.

Όταν όμως η κουβέντα έρχεται στην τηλεκπαίδευση και την τηλεργασία, θεωρώ πώς τα κριτήρια αλλάζουν.

«Πηγαίνω στο σχολείο»…
«Πηγαίνω στη δουλειά»…
…είναι έννοιες με βαθιές ρίζες στην ψυχοσύνθεση του ατόμου.

Ακόμα και στις μέρες μας, την εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, το αίσθημα της δέσμευσης απέναντι στον δάσκαλο, τον εργοδότη, τον συνεργάτη, δεν μπορεί να υποκατασταθεί μέσω διαδικτύου. Commitment το λένε (πιο σωστά) οι αγγλοσάξονες. 

Είναι αυτά τα «πρέπει» που (επιφανειακά) δεν μας αρέσουν, όμως (βαθιά μέσα μας) τα έχουμε ανάγκη. Μας καθορίζουν. Μας δίνουν ταυτότητα.

• Δεν μπορεί να εκ-παιδευτεί ο άνθρωπος, στο ίδιο περιβάλλον όπου κοιμάται.
• Δεν μπορεί ένας άνθρωπος, μια εταιρεία, να αναπτυχθεί από τον καναπέ.

Προσοχή! Δεν θέλω να πω ότι υπό τις συνθήκες που βιώνουμε δεν πρέπει να τηλεκπαιδευτούμε και να τηλεργαστούμε. Απλώς εκφράζω προβληματισμούς – αν θέλετε και προβλέψεις – ότι αυτές οι μέθοδοι που προβάλλονται ως «το μέλλον», είναι λύσεις ανάγκης και όχι μακρόπνοες.

Βέβαια, αν τελικά βρεθούμε ολοκληρωτικά σε μια τηλε-ζωή, τότε θα μιλάμε για ένα δυστοπικό μέλλον, μια πραγματικότητα ζοφερή. 

Πάντως, η Ιστορία έχει αποδείξει ότι οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν σε όλες τις τεχνολογικές επαναστάσεις του παρελθόντος. Εκτιμώ ότι πάλι θα διαψευστούν και θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία στο μέτρο που μας εξυπηρετεί και μας οδηγεί σε αληθινή πρόοδο.

Υ.Γ.: Για τα δίκτυα που «πέφτουν» μην γκρινιάζετε! Όλα τα δίκτυα, όλα τα συστήματα, όλες οι μηχανές, μόλις μπουν σε πλήρη λειτουργία βγάζουν προβλήματα. Αυτά διορθώνονται.