Tην Παρασκευή 1 Μαΐου το πρωί ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγο (κεκλεισμένων των θυρών) στο καθολικό της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά Βεροίας, επί τη εορτή της Οσίας Ματρώνας εκ Ρωσίας. Διαβάστε
αναλυτικά ολόκληρη την ομιλία του Μητροπολίτη και δείτε λεπτό προς λεπτό το video της Θείας Λειτουργίας:
Ο Σεβασμιώτατος μεταξύ άλλων ανέφερε στο κήρυγμα του: «Ραββί, τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἤ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλός γεννηθῇ;»
Τό ἐρώτημα αὐτό θά ἀκούσουμε νά διατυπώνουν κατά τήν ἕκτη Κυριακή ἀπό τοῦ Πάσχα, ἡ ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη στό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ ἐκ γενετῆς τυφλοῦ, οἱ μαθητές τοῦ Κυρίου. Διδάσκαλε, ποιός ἁμάρτησε αὐτός ἤ οἱ γονεῖς του γιά νά γεννηθεῖ τυφλός; Καί θά ἀκούσουμε καί τήν ἀπάντηση τοῦ Χριστοῦ, οὔτε αὐτός ἁμάρτησε οὔτε οἱ γονεῖς του, ἀλλά προκειμένου νά φανερωθοῦν τά ἔργα τοῦ Θεοῦ. «Οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ᾽ ἵνα φανερωθῇ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ».
Ἡ ἀπάντηση αὐτή τοῦ Κυρίου ἰσχύει καί στήν περίπτωση τῆς ἑορταζομένης σήμερα ἁγίας Ματρώνης τῆς τυφλῆς. Καί μπορεῖ ἡ ἁγία Ματρώνα νά μήν θεραπεύθηκε, ὅπως ὁ ἐκ γενετῆς τυφλός τοῦ Εὐαγγελίου, καί νά παρέμεινε σέ ὅλη τή ζωή της τυφλή, ἀλλά ἀξιώθηκε νά φανερωθοῦν σ᾽ αὐτήν καί δι᾽ αὐτῆς σέ ὅλο τόν κόσμο τά ἔργα τοῦ Θεοῦ.
Γεννήθηκε ἀόμματη καί ὄχι μόνο στερήθηκε τή δυνατότητα νά βλέπει τόν κόσμο, ἀλλά καί τή δυνατότητα νά χρησιμοποιεῖ τήν ὅρασή της γιά νά ἐξυπηρετεῖται καί νά ζεῖ μία ζωή φυσιολογική, ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι.
Ὅμως ἡ στέρηση αὐτή δέν ἦταν δυστυχία γιά τήν ἁγία Ματρώνα, ἦταν μέσα στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ προκειμένου νά τῆς φανερώσει τά ἔργα του, προκειμένου νά τήν καταστήσει ὄργανο τῆς χάριτός του στή γῆ, τό ὁποῖο μέ τό προορατικό καί τό διορατικό χάρισμα πού διέθετε, μποροῦσε νά ἀποκαλύπτει στούς ἀνθρώπους ὅ,τι θά τούς ὠφελοῦσε, νά τούς στηρίζει καί νά τούς παρηγορεῖ στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς τους, ἰδιαιτέρως στά σκληρά χρόνια τῆς ἀθεΐας πού κυριαρχοῦσε τότε στή Ρωσία.
Ἡ στέρηση τῶν σωματικῶν ὀφθαλμῶν της τήν βοήθησε νά συγκεντρωθεῖ στόν ἑαυτό της καί στόν Θεό, καί τήν ἀξίωσε νά βλέπει μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς της, τά ὁποῖα φωτίσθηκαν ἀπό τή θεία χάρη, ὅσα οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι δέν μποροῦσαν νά δοῦν.
Ὁ Θεός βεβαίως μπορεῖ νά δώσει τά χαρίσματά του σέ ὅποιον Ἐκεῖνος κρίνει, ἀλλά, ὅπως τό φῶς ἀκτινοβολεῖ ἐντονότερα μέσα στό σκοτάδι, ἐκεῖ πού τά τεχνητά φῶτα δέν δημιουργοῦν ψευδαισθήσεις φωτός, ἔτσι καί τό φῶς τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ φωτίζει ἐντονότερα τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού δέν κατακλύζονται ἀπό τά ψεύτικα φῶτα τοῦ κόσμου καί δέν νομίζουν ὅτι αὐτοί μέ τίς γνώσεις τους, μέ τήν εὐφυΐα τους, μέ τίς ἐμπειρίες τους μποροῦν νά φωτίσουν τή ζωή τους καί τόν κόσμο γύρω τους.
Αὐτό συνέβη καί μέ τήν ἁγία Ματρώνα. Μπορεῖ νά ἦταν τυφλή, ἐκ γενετῆς τυφλή, μπορεῖ νά μήν ἔβλεπε ὅ,τι βλέπουμε ὅλοι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά τά μάτια τῆς ψυχῆς της δέν ἦταν τυφλωμένα ἀπό τήν ἁμαρτία, ἀπό τήν κακία, ἀπό τόν ἐγωισμό. Καί ἔτσι μποροῦσε νά δεῖ τό φῶς τοῦ Θεοῦ, μποροῦσε νά δεῖ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ, μποροῦσε νά κατανοήσει μέ τή χάρη του τά μυστήριά του.
Τά τυφλά μάτια της ἦταν αὐτά πού τή βοηθοῦσαν νά διατηρεῖ καθαρή τήν καρδιά της, καί ὁ Χριστός μακαρίζει τούς καθαρούς τῇ καρδίᾳ, «ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται». Καί ὅποιος βλέπει τόν Θεό, ὁ Θεός τοῦ παραχωρεῖ κατά χάριν τό δικαίωμα νά βλέπει καί τά ἔργα του, νά βλέπει καί κάποια ἀπό αὐτά πού βλέπει Ἐκεῖνος γιά τό μέλλον τῶν ἀνθρώπων καί τοῦ κόσμου, ὄχι γιά νά ὑπεραίρεται ἀλλά γιά νά βοηθᾶ καί νά στηρίζει τούς ἀνθρώπους, ἀποκαλύπτοντάς τους τίς βουλές τοῦ Θεοῦ.
Ἄν στή μετά Χριστόν ἐποχή δέν ὑπάρχουν προφῆτες, σάν τόν προφήτη Ἱερεμία, πού τιμοῦμε ἐπίσης σήμερα, οἱ ὁποῖοι γινόταν τό στόμα τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο, ὑπῆρχαν καί ὑπάρχουν ἁγιασμένες ψυχές, ὅπως ἡ ἁγία Ματρώνα, πού ἔλαβαν ἀπό τόν Θεό τό προορατικό καί τό διορατικό χάρισμα γιά νά καθοδηγοῦν τούς ἀνθρώπους καί νά δείχνουν ὅτι ὁ Θεός εἶναι παρών καί ἐνδιαφέρεται γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, εἶναι παρών καί γι᾽ αὐτό ἐνεργεῖ χαρίσματα διά τῶν ἐκλεκτῶν δούλων του, προκειμένου νά μᾶς στηρίξει στήν πίστη.
Ἡ θαυμαστή ζωή τῆς ἁγίας Ματρώνας πού γεννήθηκε καί ἔζησε τυφλή, ἀξιώθηκε ὅμως νά γίνει φορέας τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, διδάσκει καί ἐμᾶς, πού ἔχουμε τό προνόμιο νά βλέπουμε καί νά μή στερούμεθα τούς φυσικούς ὀφθαλμούς μας, τήν ἀνάγκη νά προσέχουμε τί βλέπουμε καί ἐάν αὐτά πού βλέπουμε μᾶς φωτίζουν καί μᾶς σοφίζουν κατά Θεόν, ἤ ἐάν μᾶς τυφλώνουν καί μᾶς συσκοτίζουν. Μᾶς διδάσκει ὅμως καί κάτι ἀκόμη. Μᾶς διδάσκει ὅτι εἶναι ὠφέλιμο νά κλίνουμε τά μάτια μας καί νά περιορίζουμε τίς εἰκόνες πού εἰσέρχονται δι᾽ αὐτῶν, γιά νά μήν ἐπιβαρύνουμε καί νά μήν μολύνουμε τήν ψυχή μας, ὥστε νά μποροῦμε, διατηρώντας τα καθαρά, νά διατηροῦμε καθαρή καί τήν ψυχή μας, γιά νά ἀξιούμεθα καί τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐπισκέπτεται ἐκείνους πού ἀγωνίζονται νά διατηροῦν τήν ψυχή τους καθαρή ἀπό τοῦ κόσμου καί προσπαθοῦν νά ἑνώνονται μαζί του, ὅπως καί ἡ ἁγία Ματρώνα, μέ τήν προσευχή.
Αὐτό ἔκανε ἡ ἁγία ἀπό μικρή ἡλικία καί γι᾽ αὐτό, ὅταν παιδίσκη ἐπισκέφθηκε τήν Πετρούπολη καί πῆγε νά ἐκκλησιασθεῖ, ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης, ὁ ὁποῖος λειτουργοῦσε καί τήν εἶδε, χωρίς ἐκείνη νά τόν βλέπει, εἶπε «σήμερα ἔχουμε ἐδῶ τό ὄγδοο θαῦμα τῆς Ρωσίας». Ἔτσι τήν ἀπεκάλεσε. Καί πράγματι ἀπεδείχθη ἕνα θαῦμα. Ἡ ζωή της, τά θαύματά της, τά μυρόβλυτα καί χαριτόβρυτα λείψανά της, ὅπου πηγαίνουν οἱ δυνατοί τοῦ κόσμου γιά νά τήν προσκυνήσουν, ποιά; μία ἀνάπηρη γυναίκα, μία ἀγράμματη γυναίκα, μία γυναίκα ἡ ὁποία δέν ἀπήλαυσε, ὅπως ὅλοι, τά καλά τῆς ζωῆς καί τῆς χαρές τῆς ζωῆς. Δέν ἦταν οὔτε μεγαλόσχημος, οὔτε ἱερεύς, οὔτε διάκονος, οὔτε ἀρχιερεύς, ἀλλά εἶχε τή χάρη τοῦ Θεοῦ, εἶχε τά μάτια τῆς ψυχῆς της ἀνοιχτά γιά νά βλέπει, νά ἀτενίζει καί νά διδάσκεται ἀπό τόν Θεό. Αὐτή εἶναι ἡ ἁγία Ματρώνα.
Εὔχομαι διά τῶν πρεσβειῶν της νά ἀξιωθοῦμε ὅλοι μας, διά τῆς καθαρότητος τῆς ψυχῆς καί διά τῆς προσευχῆς, τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἑνώσεώς μας μαζί του. Νά ἀξιωθοῦμε νά ζοῦμε καί σέ αὐτή τή ζωή, ἀλλά ἰδιαίτερα στήν ἄλλη ζωή, μέ τά μάτια τά καθαρά τῆς ψυχῆς καί νά ἀτενίζουμε τή θέα τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ.
Δείτε το video:
αναλυτικά ολόκληρη την ομιλία του Μητροπολίτη και δείτε λεπτό προς λεπτό το video της Θείας Λειτουργίας:
Ο Σεβασμιώτατος μεταξύ άλλων ανέφερε στο κήρυγμα του: «Ραββί, τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἤ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλός γεννηθῇ;»
Τό ἐρώτημα αὐτό θά ἀκούσουμε νά διατυπώνουν κατά τήν ἕκτη Κυριακή ἀπό τοῦ Πάσχα, ἡ ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη στό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ ἐκ γενετῆς τυφλοῦ, οἱ μαθητές τοῦ Κυρίου. Διδάσκαλε, ποιός ἁμάρτησε αὐτός ἤ οἱ γονεῖς του γιά νά γεννηθεῖ τυφλός; Καί θά ἀκούσουμε καί τήν ἀπάντηση τοῦ Χριστοῦ, οὔτε αὐτός ἁμάρτησε οὔτε οἱ γονεῖς του, ἀλλά προκειμένου νά φανερωθοῦν τά ἔργα τοῦ Θεοῦ. «Οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ᾽ ἵνα φανερωθῇ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ».
Ἡ ἀπάντηση αὐτή τοῦ Κυρίου ἰσχύει καί στήν περίπτωση τῆς ἑορταζομένης σήμερα ἁγίας Ματρώνης τῆς τυφλῆς. Καί μπορεῖ ἡ ἁγία Ματρώνα νά μήν θεραπεύθηκε, ὅπως ὁ ἐκ γενετῆς τυφλός τοῦ Εὐαγγελίου, καί νά παρέμεινε σέ ὅλη τή ζωή της τυφλή, ἀλλά ἀξιώθηκε νά φανερωθοῦν σ᾽ αὐτήν καί δι᾽ αὐτῆς σέ ὅλο τόν κόσμο τά ἔργα τοῦ Θεοῦ.
Γεννήθηκε ἀόμματη καί ὄχι μόνο στερήθηκε τή δυνατότητα νά βλέπει τόν κόσμο, ἀλλά καί τή δυνατότητα νά χρησιμοποιεῖ τήν ὅρασή της γιά νά ἐξυπηρετεῖται καί νά ζεῖ μία ζωή φυσιολογική, ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι.
Ὅμως ἡ στέρηση αὐτή δέν ἦταν δυστυχία γιά τήν ἁγία Ματρώνα, ἦταν μέσα στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ προκειμένου νά τῆς φανερώσει τά ἔργα του, προκειμένου νά τήν καταστήσει ὄργανο τῆς χάριτός του στή γῆ, τό ὁποῖο μέ τό προορατικό καί τό διορατικό χάρισμα πού διέθετε, μποροῦσε νά ἀποκαλύπτει στούς ἀνθρώπους ὅ,τι θά τούς ὠφελοῦσε, νά τούς στηρίζει καί νά τούς παρηγορεῖ στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς τους, ἰδιαιτέρως στά σκληρά χρόνια τῆς ἀθεΐας πού κυριαρχοῦσε τότε στή Ρωσία.
Ἡ στέρηση τῶν σωματικῶν ὀφθαλμῶν της τήν βοήθησε νά συγκεντρωθεῖ στόν ἑαυτό της καί στόν Θεό, καί τήν ἀξίωσε νά βλέπει μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς της, τά ὁποῖα φωτίσθηκαν ἀπό τή θεία χάρη, ὅσα οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι δέν μποροῦσαν νά δοῦν.
Ὁ Θεός βεβαίως μπορεῖ νά δώσει τά χαρίσματά του σέ ὅποιον Ἐκεῖνος κρίνει, ἀλλά, ὅπως τό φῶς ἀκτινοβολεῖ ἐντονότερα μέσα στό σκοτάδι, ἐκεῖ πού τά τεχνητά φῶτα δέν δημιουργοῦν ψευδαισθήσεις φωτός, ἔτσι καί τό φῶς τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ φωτίζει ἐντονότερα τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού δέν κατακλύζονται ἀπό τά ψεύτικα φῶτα τοῦ κόσμου καί δέν νομίζουν ὅτι αὐτοί μέ τίς γνώσεις τους, μέ τήν εὐφυΐα τους, μέ τίς ἐμπειρίες τους μποροῦν νά φωτίσουν τή ζωή τους καί τόν κόσμο γύρω τους.
Αὐτό συνέβη καί μέ τήν ἁγία Ματρώνα. Μπορεῖ νά ἦταν τυφλή, ἐκ γενετῆς τυφλή, μπορεῖ νά μήν ἔβλεπε ὅ,τι βλέπουμε ὅλοι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά τά μάτια τῆς ψυχῆς της δέν ἦταν τυφλωμένα ἀπό τήν ἁμαρτία, ἀπό τήν κακία, ἀπό τόν ἐγωισμό. Καί ἔτσι μποροῦσε νά δεῖ τό φῶς τοῦ Θεοῦ, μποροῦσε νά δεῖ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ, μποροῦσε νά κατανοήσει μέ τή χάρη του τά μυστήριά του.
Τά τυφλά μάτια της ἦταν αὐτά πού τή βοηθοῦσαν νά διατηρεῖ καθαρή τήν καρδιά της, καί ὁ Χριστός μακαρίζει τούς καθαρούς τῇ καρδίᾳ, «ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται». Καί ὅποιος βλέπει τόν Θεό, ὁ Θεός τοῦ παραχωρεῖ κατά χάριν τό δικαίωμα νά βλέπει καί τά ἔργα του, νά βλέπει καί κάποια ἀπό αὐτά πού βλέπει Ἐκεῖνος γιά τό μέλλον τῶν ἀνθρώπων καί τοῦ κόσμου, ὄχι γιά νά ὑπεραίρεται ἀλλά γιά νά βοηθᾶ καί νά στηρίζει τούς ἀνθρώπους, ἀποκαλύπτοντάς τους τίς βουλές τοῦ Θεοῦ.
Ἄν στή μετά Χριστόν ἐποχή δέν ὑπάρχουν προφῆτες, σάν τόν προφήτη Ἱερεμία, πού τιμοῦμε ἐπίσης σήμερα, οἱ ὁποῖοι γινόταν τό στόμα τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο, ὑπῆρχαν καί ὑπάρχουν ἁγιασμένες ψυχές, ὅπως ἡ ἁγία Ματρώνα, πού ἔλαβαν ἀπό τόν Θεό τό προορατικό καί τό διορατικό χάρισμα γιά νά καθοδηγοῦν τούς ἀνθρώπους καί νά δείχνουν ὅτι ὁ Θεός εἶναι παρών καί ἐνδιαφέρεται γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, εἶναι παρών καί γι᾽ αὐτό ἐνεργεῖ χαρίσματα διά τῶν ἐκλεκτῶν δούλων του, προκειμένου νά μᾶς στηρίξει στήν πίστη.
Ἡ θαυμαστή ζωή τῆς ἁγίας Ματρώνας πού γεννήθηκε καί ἔζησε τυφλή, ἀξιώθηκε ὅμως νά γίνει φορέας τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, διδάσκει καί ἐμᾶς, πού ἔχουμε τό προνόμιο νά βλέπουμε καί νά μή στερούμεθα τούς φυσικούς ὀφθαλμούς μας, τήν ἀνάγκη νά προσέχουμε τί βλέπουμε καί ἐάν αὐτά πού βλέπουμε μᾶς φωτίζουν καί μᾶς σοφίζουν κατά Θεόν, ἤ ἐάν μᾶς τυφλώνουν καί μᾶς συσκοτίζουν. Μᾶς διδάσκει ὅμως καί κάτι ἀκόμη. Μᾶς διδάσκει ὅτι εἶναι ὠφέλιμο νά κλίνουμε τά μάτια μας καί νά περιορίζουμε τίς εἰκόνες πού εἰσέρχονται δι᾽ αὐτῶν, γιά νά μήν ἐπιβαρύνουμε καί νά μήν μολύνουμε τήν ψυχή μας, ὥστε νά μποροῦμε, διατηρώντας τα καθαρά, νά διατηροῦμε καθαρή καί τήν ψυχή μας, γιά νά ἀξιούμεθα καί τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐπισκέπτεται ἐκείνους πού ἀγωνίζονται νά διατηροῦν τήν ψυχή τους καθαρή ἀπό τοῦ κόσμου καί προσπαθοῦν νά ἑνώνονται μαζί του, ὅπως καί ἡ ἁγία Ματρώνα, μέ τήν προσευχή.
Αὐτό ἔκανε ἡ ἁγία ἀπό μικρή ἡλικία καί γι᾽ αὐτό, ὅταν παιδίσκη ἐπισκέφθηκε τήν Πετρούπολη καί πῆγε νά ἐκκλησιασθεῖ, ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης, ὁ ὁποῖος λειτουργοῦσε καί τήν εἶδε, χωρίς ἐκείνη νά τόν βλέπει, εἶπε «σήμερα ἔχουμε ἐδῶ τό ὄγδοο θαῦμα τῆς Ρωσίας». Ἔτσι τήν ἀπεκάλεσε. Καί πράγματι ἀπεδείχθη ἕνα θαῦμα. Ἡ ζωή της, τά θαύματά της, τά μυρόβλυτα καί χαριτόβρυτα λείψανά της, ὅπου πηγαίνουν οἱ δυνατοί τοῦ κόσμου γιά νά τήν προσκυνήσουν, ποιά; μία ἀνάπηρη γυναίκα, μία ἀγράμματη γυναίκα, μία γυναίκα ἡ ὁποία δέν ἀπήλαυσε, ὅπως ὅλοι, τά καλά τῆς ζωῆς καί τῆς χαρές τῆς ζωῆς. Δέν ἦταν οὔτε μεγαλόσχημος, οὔτε ἱερεύς, οὔτε διάκονος, οὔτε ἀρχιερεύς, ἀλλά εἶχε τή χάρη τοῦ Θεοῦ, εἶχε τά μάτια τῆς ψυχῆς της ἀνοιχτά γιά νά βλέπει, νά ἀτενίζει καί νά διδάσκεται ἀπό τόν Θεό. Αὐτή εἶναι ἡ ἁγία Ματρώνα.
Εὔχομαι διά τῶν πρεσβειῶν της νά ἀξιωθοῦμε ὅλοι μας, διά τῆς καθαρότητος τῆς ψυχῆς καί διά τῆς προσευχῆς, τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἑνώσεώς μας μαζί του. Νά ἀξιωθοῦμε νά ζοῦμε καί σέ αὐτή τή ζωή, ἀλλά ἰδιαίτερα στήν ἄλλη ζωή, μέ τά μάτια τά καθαρά τῆς ψυχῆς καί νά ἀτενίζουμε τή θέα τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ.
Δείτε το video:
πατερ ενα μνημοσυνο για την γενοκτονια των αρμενιων δεν εκανες αλλα με τη ρωσια να τα χουμε καλα (δωρεες εκ Ρωσίας κτλπ). ενιγουει σημασια εχει το ιωβηλαιο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι Αρμένιοι είναι μονοφυσίτες. Μνημόσυνα σε αλλοθρήσκους/αιρετικούς δεν γίνονται, όσο άδικη και να ήταν η σφαγή τους.
ΔιαγραφήΆλλο είναι το πρόβλημα. Αν πίστευαν στην Αγία Ματρώνα και στον Ανεστημένο Σωτήρα μας, δεν θ' άφηναν τον κόσμο αλειτούργητο, ανεξομολόγητο, ακοινώνητο, επειδή έτσι είπαν οι αντίχριστοι ειδικοί.