Πήραν τα βουνά οι Ορειβάτες Βέροιας - Βόρρας, κορυφή «Σκληρή Πέτρα»

Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας

Φύση εκθαμβωτικά σκληρή, μεγαλειώδη, χιονισμένη, απόκοσμη. Οι εικόνες που απλώνονται τριγύρω, μας δημιουργούν περίεργες αισθήσεις. Μαγεμένοι από την μαγεία της φύσης αφηνόμαστε για λίγο στον χώρο των αισθήσεων. Φύγαμε από την Βέροια στις 7:30, διαδρομή Βέροια - Έδεσσα - Άγρας - Άρνισσα - Άγιος Αθανάσιος - Καϊμακτσαλάν. Η πόλη της Έδεσσας ξεπροβάλλει. Το 814 π. Χ. o Ηρακλείδης Κάρανος την κάνει πρωτεύουσα του πρώτου βασιλείου των Μακεδόνων. Γνώρισε ακμή στα ρωμαϊκά χρόνια καθώς βρισκόταν πάνω στην περίφημη Εγνατία οδό. Πολλοί επιδρομείς την επισκέφθηκαν και την κατέλαβαν. Σέρβοι, Βούλγαροι, Οθωμανοί. Το 1381 μ. Χ. ακολούθησε την τύχη της υπόλοιπης Μακεδονίας και υποτάχθηκε στους Τούρκους. Στις 18 Οκτωβρίου 1912 απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό.

Απλωμένη στον εύφορο κάμπο της λίμνης Βεγορίτιδας με πλούσια βλάστηση η Άρνισσα μας υποδέχεται - πρωινό Σαββάτου - χωρίς καθόλου κίνηση. Οι επιδρομείς του Σαμουήλ την ονόμασαν Όστροβο (10ος - 11ος αιών) που σημαίνει νησί. Η λίμνη Βεγορίτιδα, δεύτερη σε μέγεθος λίμνη μετά την μεγάλη Πρέσπα, αλπικού τύπου και τεκτονικής προέλευσης. Περάσαμε τον παλιό Άγιο Αθανάσιο, ο μέχρι πρόσφατα εγκαταλελειμμένος οικισμός έχει μετατραπεί σε ένα κοσμικό ορεινό χωριό με έντονο παραδοσιακό χρώμα , τα πάντα είναι κτισμένα από πέτρα.

Οι ταβέρνες, τα καφέ, οι ξενώνες και οι δρόμοι διατηρούν παραδοσιακό ύφος με την πέτρα να κυριαρχεί. Κτισμένος σε υψόμετρο 1200 μέτρων στη σκιά του Καϊμακτσαλάν, έχει τις ρίζες του στα τέλη του 16ου αιώνα όταν εδώ εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι κάτοικοι του από τις γύρω περιοχές ( κυρίως κτηνοτρόφοι) διωκόμενοι από τους Τούρκους , τότε ονομαζόταν Τσέγανη. Όλα άρχισαν το 1994 με την δημιουργία του χιονοδρομικού κέντρου του Βόρα ( Καϊμακτσαλάν). Σύντομα έγινε σημείο αναφοράς για τους φίλους του σκι και για εμάς τους ορειβάτες.

Περάσαμε την διασταύρωση του χιονοδρομικού αφήνουμε τα αυτοκίνητα. Μπροστά μας υψώνονται θεόρατες βουνοκορφές, Προφήτης Ηλίας ( 2524μ.). Κορυφή Κουτσούμπεη (2448μ.) κορυφή Άσπρος - σβώλος (2370μ.) και η κορυφή που θα ορειβατήσουμε σήμερα σκληρή - πέτρα (2157μ.).

Αφήσαμε τα αυτοκίνητα με ένα ολόλευκο τοπίο τριγύρω και έναν παγωμένο αέρα να μας ακολουθεί, πήραμε το μονοπάτι!Με τον σάκο στον ώμο και τα απαραίτητα η πορεία αρχίζει… Ξεκινήσαμε από την τοποθεσία «Τουρκολίβαδο» μόλις προσπεράσαμε ένα χώρο περιφραγμένο για αγελάδες και αμέσως μετά οδοιπορούμε σε φαρδύ μονοπάτι στο οποίο στρίβουμε αριστερά. 

Εμείς 7 ορειβάτες από την πόλη της Βέροιας.
Στην διαδρομή συναντάμε πολλά μικρά ρέματα. Μόλις διαβήκαμε το πρώτο ρέμα και συνεχίζουμε. Οδοιπορούμε περίπου 30 λεπτά της ώρας. Παίρνουμε πορεία ανατολικά αφήνοντας το τρίτο ρέμα με την γκρεμισμένη γέφυρα, δεξιά μας. Σύντομα το μονοπάτι παίρνει πορεία βόρεια με ελαφρά ανάβαση και μετά από λίγο συναντάμε τεράστιους καφετί βράχους ακριβώς δίπλα και πάνω από το μονοπάτι, αριστερά όπως ορειβατούμε, η πορεία μας πλέον γίνεται σε γυμνό κατάλευκο τοπίο με ένα παγωμένο αέρα να μας συντροφεύει και να μας ακολουθεί. Προσπερνάμε μια στάνη στα δεξιά μας με λαμαρινοκατασκευές και σύντομα αρχίζουμε να διακρίνουμε ένα βράχινο όγκο στα δεξιά μας ( με κατεύθυνση και πάλι ανατολικά).

Η πορεία μας ανάβαση - κατάβαση, διασχίζουμε ραχούλες και υψώματα έχουμε ήδη 1 ώρα και 30 λεπτά και συνεχίζουμε. Το μονοπάτι με λίγο χιόνι τώρα εναλλάσσεται ανηφόρα - κατηφόρα. Κάτω χαμηλά δασωμένες κορφές χαράδρες και ρέματα , το Λουτράκι και τα λουτρά Πόζαρ. Οι βουνοπλαγιές γύρω από το ρέμα κάτασπρες και επικίνδυνες για ορειβασία. Βρισκόμαστε σε πλαγιά απέναντι η κορυφή σκληρή πέτρα μας περιμένει να την διαβούμε και να την γνωρίσουμε, και κάτω το ρέμα να κυλά αβίαστα τα ορμητικά νερά του, είναι το ρέμα της σκληρής πέτρας ή «κρέμινακ ρέμα» πρέπει να το προσπεράσουμε.

Το διαβήκαμε, χωρίς απώλειες, τώρα ανηφορικό μονοπάτι χωρίς καθόλου χιόνι, ανάσες βαριές, με βήματα σταθερά πλησιάζουμε στην κορυφή. Βρισκόμαστε στην κορυφή μετά από μια ήρεμη πορεία γεμάτη αντιθέσεις και πορεία 2 +30 ωρών. Η ματιά μας χάθηκε στις γύρω βουνοκορφές, Σοκόλ, Γκράβιτσα , Πέτερνιχ και λίγο μακρύτερα, Πίνοβο και Τζένα. Οι εικόνες που απλώνονται τριγύρω μας δημιουργούν περίεργες αισθήσεις, μαγεμένοι αφηνόμαστε για λίγο στον χώρο των αισθήσεων.

Με το τραγούδι του παγωμένου αέρα πήραμε το μονοπάτι της επιστροφής. Τώρα πεζοπορούμε δίπλα από το ρέμα δροσιζόμαστε και γευόμαστε το κρυστάλλινο νερό του.

Επιστροφή από άλλη διαδρομή …
Βελανιδιές, καστανιές, οξιές και πεύκα μας καλωσορίζουν. Στα πυκνά δάση ζουν σε μικρούς αριθμούς αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λύκοι και αλεπούδες. Η Καρυδιά (παλιά Τέχοβο) κτισμένη σε μια χαράδρα τυλιγμένη από οξιές για να προφυλάσσεται από τον καιρό και από τα… μάτια όπως και τα περισσότερα χωριά της Μακεδονίας, μας υποδέχεται ήρεμη και ήσυχη μέσα στο απομεσήμερο. Τα σπίτια ακολουθούν την λαϊκή μακεδονική αρχιτεκτονική. Η ιστορία του χωριού είναι μεγάλη και χάνεται στο χρόνο…

Βρέθηκαν ευρήματα Ρωμαϊκών και Ελληνιστικών χρόνων. Όταν οι Βυζαντινοί κατέλαβαν την Έδεσσα όλοι οι αριστοκράτες μαζί με τους αυλικούς και το υπηρετικό προσωπικό εξορίστηκαν στις πλαγιές του Καϊμακτσαλάν μακριά από την λίμνη και γύρω από το σημερινό χωριό. Στην περιοχή κτίσθηκαν τουλάχιστον 7 μικρά χωριά τα οποία φιλοξένησαν τους εξόριστους. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι κάτοικοι του χωριού έχουν ίδια γενικά χαρακτηριστικά (ξανθοί, γαλανομάτηδες, ψηλοί, λυγερόκορμοι και όμορφοι, άνδρες - γυναίκες - παιδιά ).

Στο χωριό εδώ κρεμάσθηκε ο Τέλλος Άγρας τo 1907 μαζί με τον Αντώνη Μίγγα από την Νάουσα, από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες για τους αγώνες της απελευθέρωσης της Μακεδονίας από τον τουρκικό ζυγό. Το χωριό αργότερα ονομάσθηκε Καρυδιά (από το δένδρο όπου απαγχονίστηκαν). Ενώ το χωριό Βλάδοβο όπου ενταφιάστηκαν πήρε το όνομα του καπετάν Άγρα. 

Αφήσαμε πίσω μας τον ορεινό όγκο του Καϊμακτσαλάν, το τούρκικης προέλευσης όνομα σημαίνει «κλέφτης του αφρού», σλαβική ονομασία Νίτσε. Κατεβαίνουμε, η παρουσία της φύσης παντού. Η γεωγραφία, το κλίμα και το ανάγλυφο του εδάφους έχουν δημιουργήσει μια πολύ πλούσια εικόνα χρωμάτων και τοπίων. Κάτω χαμηλά οι χαράδρες σχίζουν τη σκληρή πέτρα και δημιουργούν καταφύγια οργιώδους βλάστησης. Διαβήκαμε τον σιδηροδρομικό σταθμό του Άγρα και πήραμε πορεία για την Έδεσσα.

Σήμερα το βουνό μας μίλησε στη δική του γλώσσα, μας ξύπνησε εκείνο το πρωτόγνωρο πάθος. Πάθος για ζωή, για δράση, για περιπέτεια.

Συγχαρητήρια σε όλους εμάς!