Ανεβαίνουμε στον Σμόλικα με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας

Toν Σμόλικα τον θυμάμαι ανέκαθεν με δέος. Η ατέλειωτη κλίση της πυραμίδος πριν την κορυφή στα μάτια μου ήταν ένας ατέλειωτος Γολγοθάς. Βρίσκονται στις βόρειες πλαγιές του Σμόλικα η διαδρομή πανέμορφη. Γρεβενά - Φιλιππαίοι - Σαμαρίνα - Αγία Παρασκευή, (παλιά Κεράσοβο). Σε όλη την διαδρομή από τα Γρεβενά και μετά μια άγρια καταπληκτική ομορφιά τους καθηλώνει. Μικρά χωριά φωλιασμένα σε απάνεμες και προσήλιες πλαγιές, χαράδρες και οροπέδια. Περάσανε την Σαμαρίνα και συνεχίζουν για την Αγία Παρασκευή.

Η Σαμαρίνα βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές του Σμόλικα και στη Βόρεια Πίνδο σε υψόμετρο 1450 μέτρων .Θεωρείται το ψηλότερο χωριό της Ελλάδος αλλά και των Βαλκανίων.
Ιδρυτές και πρώτοι άποικοι της Σαμαρίνας θεωρούνται οι κάτοικοι του χωριού Πραιτωρίτης Θεσσαλίας. Ιστορικοί χάρτης της περιοχής αναφέρουν τη θέση της Σαμαρίνας ως Santa Maria de Praitoria στον 16ο και 17ο μ. Χ. 

Στην επιγραφή του ναού του Αγίου Σωτήρος στο μοναστήρι της Σαμαρίνας αναγράφεται επιγραφή με χρονολογία κτήσης 1819 όταν το χωριό είχε το όνομα Σαμαρίνα. Στην περιοχή γύρω στο 1740 με 1750 έδρασε ο κλεφταρματολός Ιωάννης Πρίφτης. Κατεξοχήν κτηνοτροφικό χωριό, ήκμασε στα τέλη του 19ου αιώνα. Στην επανάσταση του 1821 ήταν παρών με σπουδαίους οπλαρχηγούς. Πήραν μέρος στην πολιορκία του Μεσολογγίου και την έξοδο του Μεσολογγίου με σώμα 120 μαχητών. Επέζησαν 33 μαχητές και προς τιμή τους τραγουδιέται ακόμη το γνωστό τραγούδι «Παιδιά της Σαμαρίνας». Σήμερα η Σαμαρίνα είναι ένας παραθεριστικός προορισμός όλες τις εποχές του χρόνου.

Η Αγία Παρασκευή πανέμορφο ορεινό κεφαλοχώρι του Δήμου Κόνιτσας του νομού Ιωαννίνων. Το χωριό χτισμένο στις βορειοδυτικές πλαγιές του Σμόλικα σε υψόμετρο 970 μέτρων τους υποδέχεται ήσυχο μέσα στην πρωινή καταχνιά.

Πρωινό και απολαμβάνουν το ξημέρωμα, η άπλα και η φυσική ομορφιά του βουνού δεν περιγράφεται με λόγια. Τοπία απίστευτης ομορφιάς περιβάλλουν το χωριό, ανέγγιχτη φυσική ομορφιά, άφθονα νερά, καθώς και η μεγάλη πλατεία του χωριού που την πλαισιώνουν πετρόχτιστα κτίρια και τη σκεπάζουν αιωνόβια πλατάνια. Στο πέρασμα της ιστορίας το χωριό άντεξε στους Ρωμαίους, χριστιανικοί χρόνοι και Βυζάντιο, γνώρισε την Φραγκοκρατία και την Οθωμανική κυριαρχία. Ήταν παρών στους μακεδονικούς αγώνες, απελευθερώθηκε το 1912 από τον Ελληνικό στρατό.

Ξημέρωσε και η μέρα προμηνύεται συννεφιασμένη και μουντή. Κάπου χαμηλά στο ποτάμι ακούγεται ο θόρυβος - της αρκούδας - του μεγάλου θηλαστικού που είναι η βασίλισσα στην περιοχή. Μπροστά τους ο καταπράσινος ορεινός όγκος του βουνού τους περιμένει να τον διαβούν και να τους ξεναγήσει στις καταπράσινες πλαγιές του. Με τον σάκο στον ώμο πήραν το μονοπάτι. Το μονοπάτι ξεκινά από το χωριό ακολουθεί νότια κατεύθυνση και περνά διαδοχικά από τον Προφήτη Ηλία, την ρεματιά Κούτσουρα και τις τοποθεσίες πευκόφυτα και Κούτσουρο. Αριστερά τους σε λίγο ξεπροβάλλει μεγαλόπρεπα ο ορεινός όγκος του Σμόλικα.
Περικλείεται από τον Γράμμο στα βόρεια, στα νότια από την Τύμφη και την Πίνδο στα νότια και ανατολικά.

Από τον Σμόλικα πηγάζουν οι παραπόταμοι του Αλιάκμονα, ο Βενέτικος και ο Γρεβενιώτικος. Δάση από οξιές, με τα χρώματα του Φθινοπώρου, μαύρη πεύκη, πιο ψηλά έλατου και ρόμπολου θα συναντήσουν στην πορεία τους.
Η μέρα προμηνύεται σκληρή και επίπονη.
Ορειβατούν τώρα στο μονοπάτι 03 με κόκκινη επισήμανση. Μονοπάτι με βαθμό δυσκολίας πολύ υψηλό.

Μετά από πορεία μισής ώρας - όλο ανάβαση - έφθασαν σε ένα καταπράσινο ξέφωτο, τοπίο γεμάτο πινελιές, από λογής - λογής αγριόχορτα. Στο δάσος φωλιάζουν ζαρκάδια, λύκοι, αγριογούρουνα, τσακάλια , αλεπούδες, φιδαετοί και ορεινές πέρδικες. Η διαδρομή πανέμορφη και δροσιστική μέσα σε δάσος από έλατα.
Με την ομίχλη να τους ακολουθεί συνεχίζουν την ανάβαση.
Οδοιπορούν τώρα μέσα σε δάσος από ρόμπολα. Είναι από τα πιο σπάνια κωνοφόρα της Βαλκανικής και της Ευρώπης, βρίσκεται σε ορεινές περιοχές και υποαλπικές ζώνες έως και 2200μ.

Θαυμάζουν τώρα την Δρακόλιμνη του Σμόλικα ή Λύγκα όπως ονομάζεται.Το όνομα της θυμίζει παραμύθι και η ύπαρξη της πολύτιμο διαμάντι της φύσης. Στα βλάχικα λέγεται Ντιβιρλίγκα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 2157 μέτρων. Έχει σχήμα καρδιάς και ο πυθμένας της κοκκινίζει ενώ στα νερά της κολυμπούν τρίτωνες.

Τώρα ορειβατούν σε αλπικό τοπίο, κάτω χαμηλά οροπέδια, λιβάδια, επιβλητικές όρθοπλαγιές καταπράσινες και στολισμένες με χαμηλή βλάστηση. Η ανάβαση δύσκολη, οι ανάσες βαριές ανεβαίνουν πλησιάζουν. Το τοπίο σκληρό σεληνιακό, το άγριο και το ήπιο, το ήσυχο και το μουσικό. Συναντούν τα πρώτα χιόνια η ανάβαση ακόμη δυσκολότερη, αυτοί απτόητοι συνεχίζουν. Τώρα ένας παγωμένος αέρας τους κόβει την ανάσα. Πλησιάζουν την κορυφή εκεί που οι κορυφογραμμές γίνονται πιο σκληρές και σμίγουνε ψιθυριστά με το παγωμένο αεράκι που τους κρατά συντροφιά εδώ και αρκετή ώρα. 

Φθάσανε στην κορυφή. Το βουνό παλιά το λέγανε και «Γέρος». Αποθέωση της τέχνης της φύσης τριγύρω. Γράμμος, Βασιλίτσα, Γκαμήλα και Τραπεζίτσα νοτιοδυτικά. Πολλές ανάσες καθαρού αέρα.. Η κατάβαση συνεχίζεται, μετά από 9 ώρες πορεία γεμάτη αντιθέσεις μέσα από ένα καταπληκτικό τοπίο επέστρεψαν στην Αγία Παρασκευή.

Πέντε και δέκα - απόγευμα - πήραν τον δρόμο της επιστροφής. Τους έπιασε η νύκτα, όταν αφήσανε πίσω τους τις κόκκινες κυματιστές στέγες της Σαμαρίνας , το χιονοδρομικό της Βασιλίτσας και τις γύρω βουνοκορφές. Με την επιστροφή τους στην πόλη της Βέροιας ολοκληρώθηκε μια ακόμη εξόρμηση σε μια ορειβατική και οικολογική διαδρομή. Οι στιγμές γίνονται εμπειρίες, μνήμες και ξαναζωντανεύουν την ωραιότητα και αγνότητα του τοπίου.

Συγχαρητήρια σε όλους τους φίλους ορειβάτες που τα κατάφεραν για μια άλλη φορά σήμερα.