Καραμίχος: «Στην Αμερική δεν ξέρουν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος είναι Έλληνας»

Σ' ένα από τα σύντομα ταξίδια που κάνει στην Αθήνα για να παραδώσει σεμινάρια υποκριτικής σε νέους ηθοποιούς, ο Γιώργος Καραμίχος συναντήθηκε με τον Χρήστο Παρίδη και του μίλησε για τη ζωή του στο Λος Άντζελες, τον Τραμπ, τα σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης, αλλά για το
θέατρο στην Ελλάδα της κρίσης. Ο Βεροιώτης ηθοποιός με το σπουδαίο καλλιτεχνικό ταλέντο μίλησε για όλους και για όλα. Διαβάστε αναλυτικά την συνέντευξη που παραχώρησε:

Πριν πέντε χρόνια άφησε πίσω του την Ελλάδα και μια αξιοζήλευτη καριέρα που περιελάμβανε σημαντικούς ρόλους στο θέατρο, συμμετοχές σε δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές και κινηματογραφικές ταινίες για να ανακαλύψει ως μαθητής την τεχνική της Στέλλας Άντλερ στην ομώνυμη ακαδημία υποκριτικής στο Λος Άντζελες. 

Τον πρώτο κιόλας μήνα έπαιξε στο «Βυσσινόκηπο» του Τσέχωφ με απόφοιτους της σχολής, του προτάθηκε αμέσως να κάνει σειρά σεμιναρίων με τη δική του τεχνική, και ακολούθησε πρόταση να διδάξει σε σταθερή βάση. Σήμερα έχοντας αποκτήσει και έναν γιο πια εκεί, η βάση του είναι το Λος Άντζελες, όπου διδάσκει εκτός των άλλων ελληνική τραγωδία, πηγαινοέρχεται στην Ευρώπη για τη βρετανική σειρά The Durrells, έχει παίξει σε μικρές και μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές, και όπως όλοι οι ηθοποιοί του Χόλυγουντ δεν αφήνει οντισιόν για οντισιόν για τον επόμενο ρόλο. Βρέθηκε για λίγο στην Αθήνα παραδίδοντας σεμινάρια υποκριτικής σε νεαρότερους συναδέλφους του. 

«Στο ελληνικό θέατρο σήμερα βλέπω πάρα πολλές κλασικές επιλογές έργων, αλλά πουθενά δεν αντανακλάται το πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή της κρίσης».

– Πως σου φαίνεται το ελληνικό θέατρο που άφησες πίσω σου; 

Τα τελευταία 2 χρόνια έχω περάσει ελάχιστες μέρες στην Αθήνα οπότε δεν έχω δει και πολλές παραστάσεις. Δυστυχώς οι περισσότεροι είναι μέσα σε μια φούσκα και όλοι, τόσο ηθοποιοί όσο και σκηνοθέτες το πρώτο που θα μου πούνε -κάποιες φορές απολογητικά και κάποιες φορές σχεδόν εκδικητικά έως πολύ επιθετικά- είναι ότι πιστεύουν ότι το θέατρο στην Ελλάδα είναι το καλύτερο στον κόσμο κι ότι αλλάζει την ιστορία. Εγώ αυτό που βλέπω είναι πάρα πολλές κλασικές επιλογές έργων και ότι δεν αντανακλάται πουθενά το πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή της κρίσης. Σε όλες τις πόλεις -στην Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο-, όταν υπήρξε οικονομική κρίση, το θέατρο διέπρεπε μέσω μιας πειραματικής δυναμικής. Εδώ διαπρέπουν τα μιούζικαλ και οι υπερπαραγωγές. Δώσε θέαμα στον φτωχό. 

– Το θέατρο της πρωτοπορίας δεν αντανακλά την εποχή με τον τρόπο του; 

Εξακολουθούν να μιμούνται το θέατρο του Βερολίνου. Αν και δεν θα έπρεπε να μιλάω καθώς τα τελευταία χρόνια έχω δει λίγες παραστάσεις, αυτό νομίζω είναι το πρόβλημα του πρωτοποριακού θεάτρου στην Ελλάδα. Έχω δει κυριολεκτικά copy paste παραστάσεων του εξωτερικού, και λες, αφού το ξέρουν όλοι, γιατί κανείς δεν λέει κάτι; Κι όχι μόνο αυτό αλλά τις βραβεύουν αυτές τις παραστάσεις. Δεν με ενδιαφέρει η παρθενογένεση, αλλά είναι εντελώς άλλα τα δεδομένα εκεί. Έτσι όλοι προσπαθούν να κάνουν κάτι με αποτέλεσμα όλοι να μιλούν με αριθμούς, ότι η Αθήνα «ανεβάζει 1000 παραστάσεις το χρόνο». Και τι σημασία έχει; Ο Γιώργος Καραμίχος από το 2016 έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αμερικάνικη τηλεοπτική σειρά «The Durrells», τα γυρίσματα της οποίας έγιναν στην Κέρκυρα και στα Ealing Studios του Λονδίνου. 

– Δεν έχει; Πρόκειται για μια κοινωνία που θέλει να θεατρινίζεται, είτε ως κοινό είτε ως καλλιτέχνης. 

Είναι αυτό ή κάτι άλλο; 

– Τι άλλο;

Φοβάμαι ότι είναι μια εγωιστική στάση. Επειδή δεν μου κάθεται, θα το κάνω εγώ όπως μπορώ, θα έρθουν 5-10 φίλοι να το δούνε, κάτι που δεν είναι κακό, αλλά όταν κάνεις κάτι με την καρδιά σου και τη ψυχή σου, εκεί είναι που εγώ έχω ανάγκη να δω το πειραματικό θέατρο. Δεν έχω ανάγκη να δω το πειραματικό θέατρο στους θεσμούς. Μ’ αρέσει που στο Νιάρχος ανεβαίνουν εναλλακτικές παραστάσεις αλλά είναι λίγο εκ του ασφαλούς. Αυτό που διακινδυνεύεις είναι πολύ λιγότερο γιατί είναι ήδη πληρωμένο. Το θέατρο που κάνει πάντα την επανάσταση είναι στην απέξω. Εδώ οι μικρές σκηνές είναι σαν να προσπαθούν να το παίξουν μεγάλες. Σαν ταινίες μικρού μήκους που καταλαβαίνεις ότι ο δημιουργός θα ήθελε να κάνει μια μεγάλου μήκους αλλά δεν έχει το μπάτζετ. Αλλά για να μην γκρινιάζουμε, το θέατρο στην Ελλάδα είναι από τα λίγα πράγματα που ακόμα λειτουργούνε. 

– Εξού και η μεγάλη άνθιση του εμπορικού θεάτρου. 

Εκεί πάλι βλέπεις παραστάσεις που λες ούτε πριν 30 χρόνια δεν θα ανέβαιναν. Ένα τεράστιο κομμάτι που μου λείπει είναι της επιθεώρησης, της ουσιαστικής σάτιρας. Δεν είναι ότι με ενδιαφέρει να ξαναδώ την κλασική επιθεώρηση αλλά οι επιλογές των έργων ή και ο τρόπος αντιμετώπισης μιας κλασικής παράστασης να έχει αυτό το κλείσιμο του ματιού. 

– Στα σεμινάρια που κάνεις, τι ζητάνε οι νέοι ηθοποιοί; 

Μου λένε ότι τους λείπει η τεχνική. Όταν παίρνουν έναν ρόλο έχουν ανάγκη έναν τρόπο να προσεγγίσουν το υλικό. Δυστυχώς στην Ελλάδα το 99% των δασκάλων θα σου δείξουν τον τρόπο που παίζουν αυτοί για να τους μιμηθείς και αν δεν τους μιμηθείς υπάρχει πρόβλημα. Τους αρέσει να δημιουργούν αυλές. Έξω δεν υπάρχει αυτό καθόλου. Θα σε προκαλέσουν να αναζητήσεις εσύ τον τρόπο, θα ποντάρουν στην αναζήτηση και όχι στη μίμηση. Βέβαια, είναι λογικό μέχρι ενός βαθμού γιατί είμαστε μικρή αγορά οπότε αυτό που πουλάει αυτό θα προσπαθήσουν να κάνουν οι περισσότεροι. Ο καθένας θα επαναλάβει την εικόνα του εαυτού του που του έχει επιφέρει μια επιτυχία. Έχω δουλέψει με πολλούς οι οποίοι πολύ δύσκολα ήθελαν να σπάσουν την εικόνα τους. Μεγάλοι πετυχημένοι ηθοποιοί που θα νόμιζες ότι δεν έχουν ανάγκη. Παρόλα αυτά δεν διακινδυνεύουν. Το δικαιολογώ μεν αλλά δεν μπορώ να το δεχτώ συναισθηματικά γιατί από τη στιγμή που έχεις μπει σε αυτή τη διαδικασία σημαίνει ότι έχεις κλειδώσει σαν άνθρωπος. Γιατί αν θέλεις να είσαι δημιουργικός πρέπει να είσαι ανοικτός στο να ρισκάρεις. Αλλά αν ρισκάρουν επειδή είναι μικρή η αγορά μπορεί να τα χάσουν όλα. Και αν χάσεις το κοινό σου σε μία παράσταση, το έχασες οριστικά. Αυτός είναι ο φόβος τους. Από την άλλη υπάρχει μια προοπτική, συνολικά όλων μας, μέσα στην οποία οραματίζεσαι τον εαυτό σου στο μέλλον και τον σκέφτεσαι ζωντανό, όχι πεθαμένο. Για μένα από τη στιγμή που επαναλαμβάνεις τον εαυτό σου ή ζητάς από τους άλλους να τον επαναλάβουν μπαίνεις σε μια διαδικασία νέκρωσης. Γι’ αυτό στα σεμινάρια πάντα προχωράω ένα σκαλί παραπέρα. Ακόμα και με τεχνικές που δεν με βολεύουν αλλά οφείλω να τις μεταδώσω. 

«Σκεφτόμουν χρόνια να φύγω από την Ελλάδα. Αισθανόμουν ότι δεν βελτιωνόμουν όπως θα ήθελα. Κι αν νιώσω ότι επαναλαμβάνομαι, καλώς ή κακώς, δεν μου αρέσει». 

– Σε τι αποβλέπουν οι μαθητές σου των σεμιναρίων στην Ελλάδα; 

Αρκετοί προσπαθούν να πάρουν όσα περισσότερα μπορούν από εδώ και ετοιμάζονται να φύγουν έξω. Νέα παιδιά που τα αγγλικά τους είναι καλύτερα από τα ελληνικά τους. Άλλοι περιμένουν την επιβεβαίωση των επιλογών τους. 

– Κατανοώ έναν νεαρό καλλιτέχνη που έχει ανησυχίες και θέλει να βρεθεί σε μεγάλες θεατρικές πιάτσες αλλά από πλευρά καριέρας, πόσο εφικτό είναι; 

Κι εγώ όταν ήμουν μικρός και παρακολουθούσα παραστάσεις στο Βερολίνο ή στο Λονδίνο δεν φανταζόμουν ότι θα μπορούσα να παίξω σε μία από αυτές. Τα εμπόδια ήταν πολλά. Θέλει να ξέρεις πολύ καλά ξένες γλώσσες, που η νέα γενιά σε αυτό δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, και πολύ διάβασμα. Δυστυχώς οι νέοι στην Ελλάδα σήμερα δεν έχουν πια τη δυνατότητα να ταξιδεύσουν όπως παλιά. Αριστερά: Από τα γυρίσματα της ταινίας « Paul, Apostle of Christ». Δεξιά: Από το φιλμ Sergey’s Fortune». 

– Υπάρχει πάντα μια ελάχιστη ίσως μειοψηφία που θα κάνει τα πάντα να εισβάλει εκεί που θέλει για να δει, να αφουγκραστεί, να πιάσει τον παλμό. 

Είναι πάντα πολύ λίγοι αυτοί. Η αλήθεια είναι ότι θα περίμενα με την κρίση να εκδηλωθούν περισσότεροι από αυτούς. Έτσι κι αλλιώς δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Τουλάχιστον έτσι συνέβαινε πάντα ιστορικά. 

– Τι σε έκανε να φύγεις; 

Σκεφτόμουν χρόνια να φύγω. Αρχικά ήταν να φύγω για Βερολίνο, είχα μάλιστα κλείσει και δουλειά. Αισθανόμουν ότι δεν βελτιωνόμουν όπως θα ήθελα. Κι εγώ είμαι το αντίθετο του να εφησυχασμού. Αν νιώσω ότι επαναλαμβάνομαι, καλώς ή κακώς, δεν μου αρέσει. Σκεφτόμουν να πάω Ευρώπη, δεν είχα σκεφτεί την Αμερική. Κι όταν μου πρότειναν να κάνω αίτηση για υποτροφία Φουλμπράιτ και βρήκα τη σχολή της Στέλλα Άντλερ στο Λος Άντζελες, που με ενδιέφερε η τεχνική της αλλά δεν είχα ασχοληθεί μέχρι τότε, είπα γιατί όχι; Μετά το ένα έφερε το άλλο. Πήγα για 6 μήνες, ήρθα πίσω για δουλειές που είχα κλείσει, αλλά μου πρότειναν να διδάξω σε μόνιμη βάση και επέστρεψα. Πάντως δεν με ενδιέφερε ποτέ η Αμερική. 

– Για ποιο λόγο; Γιατί είχα αυτή την νοοτροπία του μέσου Έλληνα ότι οι Αμερικάνοι είναι κακοί και επιφανειακοί. Δεν έβλεπα καν αμερικανικό κινηματογράφο εκτός από τους εναλλακτικούς σκηνοθέτες. Όταν πήγα συνάντησα μια Αμερική που δεν είχε καμία σχέση με αυτό που είχα στο κεφάλι μου όπως άλλωστε και ο μέσος Έλληνας. Είναι ο λόγος που ακόμα με βρίζουν πάρα πολλοί. 

– Στο αμερικανικό θέατρο όπως και στον κινηματογράφο ή την τηλεόραση, είναι δύσκολο να διεκδικήσει ένας ηθοποιός ακόμα και τον μικρότερο ρόλο. 

Εννοείται! 

«Τα κλισέ του τύπου “αυτό είναι εμπορικό” δεν υπάρχουν στην Αμερική. Υπάρχει το “κάνω τη δουλειά μου”». 

– Αυτό δεν είναι κατανοητό στην Ελλάδα. 

Γιατί αυτός ο ηθοποιός στην Ελλάδα δεν θα δεχτεί να παίξει έναν δεύτερο ρολάκι στο θέατρο κάποιου άλλου. Θα ανοίξει τη δική του σκηνή και θα προσπαθήσει με άλλους πέντε να ανεβάσει μία παράσταση. Η μεγάλη διαφορά με την Αμερική είναι ο τρόπος που αποδέχεται ο κόσμος αυτό που κάνεις. Όταν πρωτοπήγα έβλεπα παραστάσεις σε μικρά θέατρα και ντρεπόμουν γιατί στην Ελλάδα ούτε στο πρώτο έτος δεν έχουμε τέτοιο επίπεδο. Συγχρόνως έβλεπα ανθρώπους που εκτιμώ να χαίρονται και να πηγαίνουν στα καμαρίνια και να συγχαίρουν. Στην αρχή, έχοντας παίξει σε κάποιες παραστάσεις εδώ και έχοντας δει συγκλονιστικά πράγματα στην Ευρώπη ήμουν πολύ επικριτικός, αλλά κατάλαβα ότι δεν είναι έτσι. Απλώς οι άνθρωποι είναι γενναιόδωροι και εκτιμούν τον κόπο του άλλου ακόμα και σε μία δουλειά που το αποτέλεσμα είναι κακό. Αυτή η νοοτροπία είναι που τους κάνει να ξεκλειδώνουν μεταξύ τους και να ρισκάρουν. Δεν έχουν τον επικριτικό νου, γιατί δεν σκέφτονται πώς θα τους δουν οι άλλοι. Κάνουν αυτό που θέλουν γνωρίζοντας ότι η αισθητική τους είναι ατελής αλλά οι υπόλοιποι θα εκτιμήσουν την προσπάθεια. Θα κάνουν την παράσταση, κι ας είναι άπειροι, γνωρίζοντας ότι ίσως δεν θα δουλέψουν ποτέ. Στην Ελλάδα δεν πρόκειται να σταματήσουν ακόμα και αν περάσουν πέντε χρόνια. Θα το κυνηγήσουν με τα λεφτά της γιαγιάς, του παππού, όχι όμως γιατί πηγάζει από εσωτερική ανάγκη αλλά από ανάγκη κοινωνικής επιβεβαίωσης. Αυτό είναι που κάνει τη διαφορά. Στην Αγγλία επίσης έχω δει ηθοποιούς να κάνουν παραστάσεις με την εσωτερική ανάγκη με πολύ κόπο και βάσανο. Ένα άλλο είναι ότι όλοι μοιράζονται τις ιδέες τους. Έχω βγει με πάρα πολύ σημαντικούς ανθρώπους και δεν φοβόντουσαν να μιλήσουν για τα σχέδια τους. Σου μιλάνε εκ βαθέων για εκείνο που τους καίει. Αυτό σημαίνει ότι είναι εστιασμένοι σε αυτό που έχουν στο μυαλό τους, ζητάνε τη γνώμη του συνομιλητή τους, δεν τους ενδιαφέρει μην τους κλέψουν την ιδέα αλλά στην προσωπική τους επαφή με το περιεχόμενο. 

– Έχει ενδιαφέρον ότι οι Αμερικάνοι ηθοποιοί δεν ντρέπονται να παίξουν σε κάτι χαμηλότερων προδιαγραφών… 

Αυτό το έμαθα όταν πήγα εκεί. Τα κλισέ του τύπου «αυτό είναι εμπορικό» δεν υπάρχει. Υπάρχει το «κάνω τη δουλειά μου». Όταν ξεκίνησα στις ποιοτικές σκηνές στην Ελλάδα έλεγαν «να είχες κάνει και λίγο τηλεόραση, δε θα βλάπτε». Όταν έκανα την πρώτη μου τηλεοπτική δουλειά, από ανάγκη μάλιστα, έλεγαν «κάηκε αυτός». Φωτογράφιση στο Λος Άντζελες. 

– Τι έχει συμβεί τον τελευταίο χρόνο με την σεξουαλική παρενόχληση; 

Όλα αυτά που βγήκαν στη φόρα για τον Χάρβεϊ Γουάινστιν ήταν γνωστά από χρόνια. Είναι υπαρκτό πρόβλημα αλλά γενικά υπάρχει μεγάλη παράνοια και απόγνωση. Σε σημείο που μπορεί να πεις σε μια γυναίκα «τι ωραία που είσαι σήμερα» και να σου κάνει μήνυση γιατί υπονόησες ότι τις υπόλοιπες μέρες είναι άσχημη. Στη σχολή πάντως με τους μαθητές και τις μαθήτριες μου αγγιζόμαστε, τρέχουμε, τους δείχνω φωτογραφίες από παραστάσεις αρχαίου δράματος ή από τον Τύρναβο με τα πέη και δεν σοκάρονται. 

– Στην Αμερική του Τραμπ; 

Είναι ένας λόγος που όλοι θέλουν να μετακομίσουν! Μπορεί ο Τραμπ να είναι αυτός που είναι αλλά στις αμερικανικές σειρές μιλάνε ανοικτά εναντίον του. Σε αντίθεση με τις ελληνικές σειρές όπου υπάρχει πραγματική λογοκρισία και σου λένε «αυτό δεν μπορείς να το πεις» και η πολιτική διαφθορά δεν θίγεται ποτέ. Επί της ουσίας τους πολιτικούς μας τους χαϊδεύουμε πάρα πολύ. Εκτός από κάποιες σατυρικές σειρές, αν και μη ξεχνάμε πώς κόπηκε η τελευταία ελεύθερη φωνή που ήταν η Μαλβίνα Κάραλη. 

– Ενδιαφέρονται για ταινίες με ελληνικά θέματα; 

Κανείς δεν ξέρει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος είναι από την Ελλάδα. Όλοι θεωρούν ότι είναι από την Μακεδονία που είναι μια άλλη χώρα! Αλλά σκέψου ότι όταν ο Όλιβερ Στόουν θέλησε να γυρίσει την ταινία του στην Ελλάδα, δεν τον άφησαν. Η Ελλάδα δεν κάνει τίποτα για την ιστορία της. Στις σχολές υποκριτικής στην Αμερική δεν διδάσκουν ποτέ ελληνικό δράμα. Στη δική μου μού πρότεινε ο διευθυντής να εφαρμόσω την τεχνική μου μέσα από την τραγωδία. Αλλά το υπουργείο πολιτισμού δεν κάνει καμία προσπάθεια να περάσει την ελληνική παράδοση στα βιβλία ή σε όσα διδάσκονται. 

– Υπάρχει σήμερα ελληνικό λόμπι στο Χόλυγουντ όπως μετά τον πόλεμο; Ασκεί καθόλου επιρροή ο Τζιμ Γιαννόπουλος; 

Είναι τεράστιος και κάνει πάρα πολλά για τους Έλληνες. Ιδίως την περίοδο των γιορτών μέσω της εκκλησίας. Αυτοί που κάνουμε παρέα μεταξύ μας είναι ο Χρήστος Βασιλόπουλος, που έχει δουλέψει πολύ σκληρά για να πετύχει όσα πέτυχε και τον θεωρώ πια σαν αδελφό μου, ο Πάνος Βλάχος και η Ιωάννα Τριανταφυλλίδου, ο Πάνος Μουζουράκης που πηγαινοέρχεται, όπως επίσης ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης και η παραγωγός Δωροθέα Πασχαλίδου. Αυτός που σκίζει είναι ο στυλίστας και μακιγιέρ Δημήτρης Γιαννέτος. Φυσικά να μην ξεχάσω τον διευθυντή φωτογραφία Άκη Κωνσταντακόπουλο και το μουσικό Κώστα Χρηστίδη. Ο Γιώργος Λάνθιμος που τον εκτιμούνε πάρα πολύ δεν κάνει γυρίσματα στο Λος Άντζελες. 

– Πως βλέπεις το μέλλον σου από δω και μπρος; 

Σκεφτόμαστε να μετακομίσουμε οικογενειακώς στην Ευρώπη, εκκρεμεί και μια πρόταση να σκηνοθετήσω στο Λονδίνο, αλλά ιδανικά θα ήθελα να έχω σαν βάση μου την Νίσυρο και όποτε έχω δουλειά να ταξιδεύω. Αλλά πάντα να επιστρέφω.

Πηγή