Πεντάλοφος Κοζάνης: Το χωριό που «αγκάλιασε» ασυνόδευτα προσφυγόπουλα

Στον Πεντάλοφο Κοζάνης έφθασαν τα πρώτα τέσσερα ασυνόδευτα κορίτσια – προσφυγόπουλα που θα φιλοξενηθούν στην Εστία Πενταλόφου, ενώ τις επόμενες ημέρες ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί και να φθάσει έως τα 40 άτομα, τον μέγιστο αριθμό ανθρώπων που μπορεί να φιλοξενήσει η συγκεκριμένη εστία. Τις τέσσερις έφηβες υποδέχθηκαν ο δήμαρχος Βοΐου Δημήτρης Λαμπρόπουλος, η αντιδήμαρχος Φωτεινή Ζιάρα, που φέρει την ευθύνη από πλευράς του δήμου στη διαχείριση της φιλοξενίας τους, ο πρόεδρος της ορεινής κοινότητας, Κώστας Χονδροκώστας και αρκετοί από τους κατοίκους της περιοχής. Ξεχωριστή στιγμή στη διάρκεια της υποδοχής των ασυνόδευτων κοριτσιών ήταν η παρουσία 20 Αλβανών μαθητών και μαθητριών του διαπολιτισμικού Γυμνασίου και Λυκείου που μένουν και αυτοί στην Εστία Πενταλόφου.

Ο Πεντάλοφος αποτελεί όχι μόνο πανελλαδική πρωτοτυπία, αλλά και παράδειγμα ανθρωπιάς, αφού πριν από τρία χρόνια στην αιχμή του προσφυγικού προβλήματος, οι κάτοικοι και το κοινοτικό συμβούλιο, μετά από παρότρυνση του προέδρου, αποφάσισαν ομόφωνα να διαθέσουν το κτίριο της μαθητικής Εστίας για να φιλοξενηθούν ανήλικοι πρόσφυγες. Ο Κώστας Χονδροκώστας, φανερά ικανοποιημένος από την εξέλιξη, δήλωσε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι «χρειάστηκε να υπερβούμε πολλά εμπόδια που σχετίζονται όχι μόνο με τη διαχείριση του προσφυγικού και τη γραφειοκρατία, αλλά και από το γεγονός ότι τα παιδιά είναι ανήλικα και έπρεπε να γίνουν διαφορετικοί χειρισμοί, που έχουν να κάνουν με το υπουργείο δικαιοσύνης».Με τη φιλοξενία των παιδιών δεν σχετίζεται καμία από τις ΜΚΟ που ασχολούνται με τους πρόσφυγες. Την ευθύνη της διαχείρισης φιλοξενίας έχει αναλάβει εξολοκλήρου ο δήμος Βοΐου με την κοινότητα Πενταλόφου. Εχουν ήδη προσληφθεί έξι άτομα και σταδιακά με την αύξηση των παιδιών θα προσλαμβάνονται και οι αντίστοιχες ειδικότητες εργαζομένων. Σε συνθήκες πλήρους ανάπτυξης της δομής θα εργάζονται 42 άτομα, όπως ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, δικηγόρος, φύλακες, μάγειροι και βοηθητικό προσωπικό.

Τα παιδιά, που αναμένεται να φθάσουν τις επόμενες ημέρες, προέρχονται από χώρους φιλοξενίας ανήλικων προσφύγων στη Σάμο και οι χώρες καταγωγής τους είναι η Συρία, το Ιράκ, το Κουβέιτ, το Κογκό και το Αφγανιστάν, ενώ οι ηλικίες τους κυμαίνονται από 12 έως 17 ετών.

Μετά το πρώτο στάδιο προσαρμογής ο διευθυντής του διαπολισμικού Γυμνασίου Λυκείου Πενταλόφου και τα στελέχη της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Κοζάνης θα αποφασίσουν για την κανονική ένταξη των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία του σχολείου.

«Μας φιλοξένησαν οι Άραβες, φάγαμε ψωμί και αλάτι μαζί τους, τι λέτε, να μην μπορούμε σήμερα να φιλοξενήσουμε τα παιδιά τους;»

Τους προηγούμενους τρεις αιώνες, οι Πενταλοφίτες «πελεκάνοι» (κτίστες) της πέτρας, οι περιζήτητοι μάστορες της εποχής, ταξίδευαν στην Κωνσταντινούπολη, στα μικρασιατικά παράλια, φτάνοντας έως την Συρία, τον Λίβανο και την Ιορδανία, κτίζοντας παλάτια, αρχοντικά, μοναστήρια, κτίρια και κατοικίες πλουσίων. «Τρία πέτρινα κτίρια στη Δαμασκό φέρουν στις γωνίες τους κτητορικές επιγραφές ότι φτιάχτηκαν από «Ζουπανιώτες» μαστόρους», (σσ Ζουπάνι ήταν η παλιά ονομασία του χωριού) μας αναφέρει όλο χαρά ο πρόεδρος της κοινότητας, προσθέτοντας: «μας φιλοξένησαν οι Άραβες, φάγαμε ψωμί και αλάτι μαζί τους, τι λέτε, να μην μπορούμε σήμερα να φιλοξενήσουμε τα παιδιά τους;».

Ο Πεντάλοφος είναι από τα ωραιότερα πετρόκτιστα χωριά και βρίσκεται στον βόρειο αυχένα της Πίνδου σε υψόμετρο 900 μέτρων. Οι κάτοικοί του εκτός από κοσμογυρισμένοι κτιστάδες, που «αλώνιζαν» τα παράλια της Μεσογείου, γνώρισαν πολύ νωρίς τη μετανάστευση, από τις αρχές του 20ου αιώνα, ειδικά στις ΗΠΑ. Κάποιοι από αυτούς επέστρεψαν στην γενέθλια γη, αλλά δεν ξέχασαν ποτέ τις πολυεθνικές και πολυπολιτισμικές κοινότητες στις οποίες έζησαν.

Όταν στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90 το δημοτικό σχολείο στον Πεντάλοφο είχε ελάχιστα παιδιά και η μαθητική εστία ήταν σχεδόν άδεια, τότε ορισμένοι κάτοικοι, μεταξύ αυτών και ο σημερινός πρόεδρος της κοινότητας, για να μην κλείσει το σχολείο τους ταξίδεψαν στην Αλβανία και κατάφεραν να πείσουν γονείς από χωριά της ελληνικής μειονότητας και όχι μόνο, τα παιδιά τους να φοιτήσουν στο ελληνικό σχολείο Πενταλόφου.

Πράγματι, με το πέρασμα του χρόνου η ευκαιρία του Πενταλόφου διαδόθηκε γρήγορα, αφού τα παιδιά διασφάλιζαν δωρεάν διαμονή και εκπαίδευση, καθώς και τη δυνατότητα να σπουδάσουν στα ελληνικά πανεπιστήμια. Τα επόμενα χρόνια το πρόγραμμα γνώρισε πολύ μεγάλη άνθιση, το σχολείο, με απόφαση της πολιτείας, έγινε διαπολιτισμικό και ορισμένοι από τους μαθητές του πέρασαν στα ελληνικά πανεπιστήμια έγιναν επιστήμονες και κάποιοι εξ αυτών εργάζονται στην Ελλάδα, αλλά οι περισσότεροι στην Αλβανία. Ο κ. Χονδροκώστας, αναφέρει ότι ορισμένοι έφτιαξαν οικογένειες και μένουν στον Πεντάλοφο και τα γύρω χωριά, αλλά – όπως αναφέρει – “δεν υπάρχει εποχή του χρόνου που να μην δεχτούμε επισκέψεις από τους παλιούς μας μαθητές που έρχονται να μας δουν, ενώ με πολλούς εξάλλου έχουμε πια οικογενειακές σχέσεις”.