Με τους Ορειβάτες Βέροιας στα Πόζαρ

Γράφει ο Νίκος Τσιαμούρας
Η φύση χάρισε απλόχερα εδώ τα καλύτερα στοιχεία της, ένα εκπληκτικό βουνό δένδρα παντού και στις πιο απότομες πλαγιές και στη μέση να κυλά ο θερμοπόταμος «Τοπλίτσας».
Κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια της κατάφυτης χαράδρας πήραμε το μονοπάτι
Μ2/12 μήκους 4,5 χιλιομέτρων που οδηγεί στον μεγάλο καταρράκτη. 16 Οκτωβρίου 1912 , 107 χρόνια πριν..! Αποβραδίς είχαν φτάσει τα μαντάτα στην πόλη της Βέροιας. Όπου να΄ναι μπαίνει ο Ελληνικός στρατός στην πόλη ελευθερωτής και νικηφόρος. Έλληνες και Τούρκοι σε μεγάλη αναστάτωση. Για τους μεν Τούρκους διλλήματα και φόβος και για τους Έλληνες. προσμονή για την λευτεριά. Τούρκοι φορτώνουν τα υπάρχοντα τους και προσπαθούν να φύγουν. Ο σιδηροδρομικός σταθμός γεμίζει από απελπισμένους ανθρώπους που αφήνουν τα σπίτια του; όπου γεννήθηκαν και παίρνουν το δρόμο της φυγής ΄΄ …

Φύγαμε στις 7 από την Ελιά. Διαδρομή Βέροια – Κοπανός – Σκύδρα – Άψαλος – Όρμα – λουτρά Πόζαρ. Βρισκόμαστε στην Αλμωπία. Ήθη και έθιμα ανασυρμένα από τα βάθη των αιώνων, σε μια περιοχή γεμάτη ιστορία.

Η Αλμωπία πιστεύεται ότι κατοικήθηκε από τους Άλμωπες κατά την εποχή του χαλκού. Στα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα εκδιώχθηκαν από τους Μακεδόνες ( Θουκιδίδης). Οι Άλμωπες ήταν φυλή γιγάντων.

Πήραν το όνομα τους από τον αρχηγό τους ( ΄Αλμωπο) γιο του Ποσειδώνα και της Έλλης. Αποτελούσε επαρχία του Μακεδονικού Βασιλείου ( μια από τις 17 επαρχίες ). Κύριες πόλεις ήταν η Άλωρος, η Άψαλος και η Όρμα.

Φθάσαμε στα Λουτρά – Πόζαρ. ( πο- κάτω ζαρ-φωτιά ) ΄΄ κάτω από τη φωτιά΄΄. Η ιστορία των ιαματικών πηγών αρχίζει από την αρχαία Ελλάδα. Ο πρώτος παρατηρητής των πηγών με τις θεραπευτικές ιδιότητες ήταν ο ιστορικός Ηρόδοτος ( 484- 410 π.Χ.).

Ο ΄΄κήπος της Εδέμ΄΄ όπως έχει επικρατήσει να χαρακτηρίζονται τα λουτρά Πόζαρ, διασχίζεται από τον θερμοπόταμο ΄΄ Τοπλίτσα΄΄ που πηγάζει από το όρος Βόρας.

Θρύλοι και παραδόσεις, αλλά και ευρήματα κάνουν λόγο για χρήση των ιαματικών νερών, τόσο από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου όσο και επί Ρωμαϊκής και Βυζαντινής περιόδου.

Φυσικές ιαματικές πηγές που αναβλύζουν δίπλα στα κρυστάλλινα νερά του ποταμού, ΄΄Τοπλίτσα΄΄ , πλούσια βλάστηση, επιβλητικά δασωμένα βουνά. Για τις ευεργετικές ιδιότητες των ιαματικών πηγών ασχολήθηκε και ο πατέρας της λουτροθεραπείας Ιπποκράτης τον 5ο αιώνα π.Χ.

Τα ιαματικά νερά ενδείκνυνται για ρευματοπάθειες, αρθροπάθειες, ισχιαλγίες, βρογχίτιδες, νευρικές, δερματολογικές και γυναικολογικές παθήσεις. Η περιοχή αισθητικά θεωρείται από τις ομορφότερες της περιοχής και ευτυχώς ακόμη παραμένει ανεξερεύνητη από τους ανθρώπους.

Τα νερά ανακηρύχθηκαν ιαματικά το 1920. Η ζωή εδώ είναι λιτή, χωρίς την ΄΄χλιδή΄΄ που άλλα θέρετρα προσφέρουν. Η τουριστική ανάπτυξη είναι ήπιας μορφής. Ένα spa που η φύση της Αριδαίας προσφέρει απλόχερα. Από τα αρχικά της λατινικής φράσης sanitas par aqua που σημαίνει ΄΄ υγεία από το νερό΄΄. Αλλά και από την πόλη Σπα που βρίσκεται στο Βέλγιο στην περιφέρεια της Λιέγης.

Έχει δώσει το όνομα της για ευνόητους λόγους στα υδρομασάζ που συνηθίζεται για λόγους αισθητικούς και θεραπευτικούς. Γνωστά από την Ρωμαϊκή εποχή. Απέκτησε ευρωπαϊκή φήμη τον 18ο αιώνα μ. Χ., όταν καθιερώθηκε ως μόνιμη λουτρόπολη της αριστοκρατικής Ευρώπης και εκτός από την αριστοκρατία συγκέντρωνε όλους τους διανοούμενους της Ευρώπης. Βίκτωρ Ουγκώ, Αλέξανδρος Δουμάς, ο Καζανόβα και άλλοι πολλοί οι οποίοι πρωτογνώρισαν τις αρωματοθεραπείες, τα ζεστά και κρύα λουτρά.

Η πεζοπορία ξεκινά από τα Λουτρά Πόζαρ με τις φυσικές ιαματικές πηγές. Ακολουθούμε το πλακόστρωτο μονοπάτι μετά τις εγκαταστάσεις της πισίνας. Πήραμε τα πέτρινα σκαλιά που ανεβάζουν στο σπήλαιο και συνεχίζουμε σε πυκνό δάσος από γαύρους.

Ανάβαση δύσκολη ανηφορική αλλά συνάμα πανέμορφη. Κίτρινα σημάδια μας οδηγούν, όσο ανεβαίνουμε η βλάστηση πυκνώνει. Οι αισθήσεις χαλαρές δέχονται τα δώρα του δάσους. Η υγρασία και το υγρό μονοπάτι μας δυσκολεύουν. Ο βαθμός δυσκολίας στην αρχή της πεζοπορίας είναι μεγάλος λόγω της ανοδικής πορείας του μονοπατιού. Το μονοπάτι με το τετραγωνισμένο κόκκινο ταμπελάκι ( Μ2/ 12) μήκους 4,5 χιλιομέτρων θα μας οδηγήσει στον μεγάλο καταρράκτη σε υψόμετρο 960 μέτρων.

Μετά από μια επίπονη ανηφόρα 40 λεπτών φθάσαμε σε ξέφωτο, απολαμβάνουμε τις μαγευτικές εικόνες που ξεδιπλώνονται μπροστά μας και κάτω χαμηλά την πεδιάδα της Αλμωπίας. Συνεχίζουμε, τώρα οδοιπορούμε σε καλλιεργημένα χωράφια με κερασιές , καρυδιές και καστανιές. Βγήκαμε σε δασικό δρόμο, σε λίγο μπροστά μας ξεπροβάλλει φυλάκιο στρατιωτικό, φύλακας στα πέτρινα εκείνα χρόνια της δεκαετίας του ΄50. Πήραμε πορεία αριστερά.

Τώρα μονοπάτι κατηφορικό φιδοσέρνεται ανάμεσα σε θάμνους και χαμηλή βλάστηση. Πλησιάζουμε στο ποτάμι, ακούμε το κροτάλισμα από τα λευκά βότσαλα της κοίτης και το μουρμουρητό που βγάζει το ποτάμι που κυλά αβίαστα . Αφεθήκαμε για λίγο στην ομορφιά του φαραγγιού.

Βαδίζουμε δίπλα στο ποτάμι, το κελάρυσμα του νερού μας ταξιδεύει. Το παραποτάμιο οικοσύστημα εντυπωσιάζει με το πλήθος των ειδών που εκπροσωπούν την πανίδα και την χλωρίδα της περιοχής. Το ποτάμι συνεχίζει την αιώνια διαδρομή του, κατηφορίζει, υψώνει όχθες και ορίζει κοίτη, ξυπνά προσδοκίες, λειαίνει πέτρες.

Μετά από 2 ώρες πορείας φθάσαμε στον προορισμό μας. Μια εικόνα απίστευτης ομορφιάς μας καρτερεί. Ο καταρράκτης να πέφτει από ψηλά και εμείς να απολαμβάνουμε το πανέμορφο θέαμα.

Η επιφάνεια των νερών η συνένωση της εικόνας του βυθού της με εκείνη της φύσης τριγύρω μου γεννούν την ψευδαίσθηση πως έσκυβα πάνω από ένα βυθισμένο λουτρό αρχαίων χρόνων. Επιστροφή…

Πεζοπορούμε τώρα στο φαράγγι Ράμνο – μπόρ (ίσιο πεύκο), ονομάσθηκε έτσι από το παρακείμενο δάσος που απλώνεται σε υψόμετρο ( 1090 – 1600μ.). Βρισκόμαστε στην κοιλάδα του ρέματος του Αγίου Νικολάου πλιότερα λεγόταν ΄΄Τόπλιτσα ΄΄ θερμοπόταμος στα Σλάβικα.

Το ρέμα συνεχίζει την αιώνια διαδρομή του, κατηφορίζει, υψώνει όχθες και ορίζει κοίτη, ξυπνά προσδοκίες , λειαίνει πέτρες στη σκιά των πλατάνων. Ακούμε το κροτάλισμα από τα λεπτά βότσαλα της κοίτης και το μουρμουρητό που βγάζει το ποτάμι που κυλά αβίαστα. Αφεθήκαμε στην άγρια ομορφιά του φαραγγιού. Πρέπει να περάσουμε απέναντι να διασχίσουμε το ρέμα , να βραχούμε, χωρίς δεύτερη κουβέντα μπήκαμε στα ορμητικά νερά του ρέματος.

Όλες μας οι αισθήσεις ξυπνούν από την μαγευτική ορχήστρα της φύσης Είναι τα πουλιά, οι πεταλούδες, τα έντομα, το τρεχούμενο νερό, τα ψάρια ,τα νερόφιδα. Μεσημέρι και άνθρωποι κάθε ηλικίας απολαμβάνουν στα υπαίθρια τραπεζάκια τον καφέ τους και το μπάνιο τους στον καταρράκτη και την πισίνα.

Οι μεγάλοι έφηβοι άνδρες – γυναίκες με τα μπουρνούζια περιφέρονται ( σαν από ταινία του μεσοπολέμου ) από τα πανδοχεία στα λουτρά. Τώρα βουλιάζω στο ζεστό νερό ( 37 βαθμοί ) της πισίνας. Χαλάρωμα και ξεκούραση σε ένα πραγματικό φυσικό spa. Η σημερινή πεζοπορία που ήταν γεμάτη εναλλαγές του τοπίου με ΄΄πρωταγωνίστρια ΄΄ τη μητέρα φύση, δίπλα σε ένα πολύβουο ποτάμι πήρε τέλος με επιτυχία.