Φραγκούλης Φράγκος: «Ποια Τουρκία; Ποιοι Τούρκοι;»

Μπορεί η έκβαση του πολιτικοστρατιωτικού «μπρα-ντε-φέρ» της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία, να παραμένει αβέβαιη, ωστόσο είναι βέβαιο πως αποτελεί ακόμη ένα βήμα του Ερντογάν για υλοποίηση του νεοοθωμανικού δόγματος, που αγγίζει και την Ελλάδα. O πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας και επίτιμος Α/ΓΕΣ στρατηγός ε.α. Φραγκούλης Φράγκος, είναι από τους λίγους ανθρώπους στην Ελλάδα, που γνωρίζει σε βάθος τα τεκταινόμενα στη γειτονική Τουρκία και τις νεοοθωμανικές επιδιώξεις του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, που αφορούν και τη χώρα μας. Τη δεκαετία του 1990 βρέθηκε δύο φορές στην Άγκυρα ως Στρατιωτικός Ακόλουθος και Ακόλουθος Άμυνας στην Άγκυρα, ενώ την περίοδο 2009-2011 διετέλεσε αρχηγός ΓΕΣ, παρακολουθώντας στενά τις κινήσεις της Άγκυρας, σε Αιγαίο, Θράκη και Κύπρο.

Στο έργο του «Ποια Τουρκία ; Ποιοι Τούρκοι ;» (Εκδόσεις Λιβάνη) ο κ.Φράγκος, αναλύει και παρουσιάζει ολόκληρο το φάσμα του σημερινού πολιτικοστρατιωτικού κατεστημένου της Τουρκίας, που μεθοδικά υλοποεί το νεοοθμανικό όραμα του Ταγίπ Ερντογάν. Διερευνώντας ο ίδιος σε βάθος, τις μεταλλαγές των πληθυσμών της πάλαι ποτέ Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή, σε αυτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στη συνέχεια της σύγχρονης Τουρκίας, καταλήγει σε χρήσιμα γεωπολιτικά συμπεράσματα για τις επιδιώξεις της Τουρκίας και τις επιπτώσεις τους στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Νεοθωμανικό δόγμα από τα Βαλκάνια έως την Ασία

Ο Ταγίπ Ερντογάν, από το 2003 που ανήλθε στην εξουσία έως σήμερα, έχει προχωρήσει στην αναθεώρηση των μακροχρόνιων σταθερών της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, καταργώντας τις αποστάσεις «ασφαλείας» από το ισλάμ, όπως συνέβαινε τις προηγούμενες δεκαετίες με τους κοσμικούς κεμαλιστές. Ουσιαστικά επιχειρείται μία νέο-οθωμανική αναβίωση, που πλέον αποτελεί επίσημο δόγμα.

Ο νεοοθωμανισμός δεν αποτελεί μια καινοφανή θεώρηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Η αντίληψη ότι η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να διαδραματίσει έναν ευρύτερο ρόλο περιφερειακού ηγεμόνα, βασιζόμενου στους ιδιαίτερους φυλετικούς, πολιτιστικούς και θρησκευτικούς δεσμούς που ισχυρίζεται ότι την ενώνουν με πληθυσμούς που κατοικούν από τα Βαλκάνια μέχρι την κεντρική Ασία και τα σύνορα με την Κίνα, παραπέμπει τη μνήμη πολλών στις προσπάθειες που κατέβαλλε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο Τουργκούτ Οζάλ, που όμως δεν στέφθηκε με επιτυχία και αντιμετωπίστηκε με καχυποψία (…) Το σύγχρονο γεωπολιτικό όραμα του τουρκικού πολιτικοστρατιωτικού κατεστημένου, στο πλαίσιο του νεοοθωμανικού δόγματος που προωθεί συστηματικά ο Ερντογάν, θεωρεί πως η Τουρκία είναι και θα πρέπει να θεωρείται γεωγραφικό, γεωπολιτικό κέντρο και όχι ένα απλό περιφερειακό σημείο αναφοράς, έχοντας ως … ενδοχώρα τη Βαλκανική, τη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο. Τις θαλάσσιες περιοχές από την Κασπία Θάλασσα, τον Εύξεινο Πόντο, την Αδριατική Θάλασσα, την ανατολική Μεσόγειο, έως την Ερυθρά Θάλασσα και την Κασπία. Αλλά και μια ευρύτερη ηπειρωτική λεκάνη, ξεκινώντας από την Ευρώπη, τη βόρεια Αφρική, έως τη νότια, κεντρική και ανατολική Ασία.

Επιδιώξεις κατά της Ελλάδας και της Κύπρου

Η Τουρκία επιδιώκει την επιβολή των γεωπολιτικών της βλέψεων κατά του Ελληνισμού, επιχειρώντας να καταστήσει ουσιαστικά «δορυφόρους» της Ελλάδα και Κύπρο.
Με την παρελκυστική της πολιτική και τη χρήση απειλών επιδιώκει την παγίωση του υφιστάμενου status quo στην Κύπρο, ενώ στο Αιγαίο Πέλαγος, με σειρά μονομερών διεκδικήσεων, στοχεύει στην απομάκρυνση του αμυντικού δυναμικού από τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα, επιχειρησιακό έλεγχο στα πλοία του ΝΑΤΟ, ευθύνη έρευνας και διάσωσης, αμφισβήτηση εθνικής κυριαρχίας καθώς και με την εκτόξευση απειλών περί πολέμου, επιδιώκει τη διανομή του Αιγαίου Πελάγους, με όρια που θα εφάπτονται τους 25ου μεσημβρινού. Όσον αφορά την Θράκη, μόνιμη επιδίωξη της Άγκυρας είναι η ολοκλήρωση του εκτουρκισμού της μουσουλμανικής μειονότητας, μέσω της επιχειρούμε ης ομογενοποίησης του τουρκικού, πομακικού και αθιγγάνικου στοιχείου, αλλά και με μεταφορά μειονοτικού δυναμικού στο νομό Έβρου. Με τον τρόπο αυτόν, επιχειρείται η κοσοβοποίηση τςη Θράκης, σε συνδυασμό με την καλλιέργεια της ίδιας της άποψης περί ανεξάρτητης «Δυτικής Θράκης» που θα αποτελείται από την ελληνική Θράκη και τμήματα της νότια Βουλγαρίας..

Το σήμερα θα κρίνει το αύριο των τουρκικών κινήσεων

Σύμφωνα με τον κ.Φράγκο, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας σήμερα, προσπαθεί να επηρεάσει και να διαμορφώσει τον άμεσο διεθνή περίγυρό με ευνοϊκότερο τρόπο για τα συμφέροντα της. Η επιτυχία της πχ στη Βόρεια Συρία, θα κρίνει και τις επόμενες κινήσεις της που βεβαίως αφορούν και την Ελλάδα.

Η Τουρκία κατά την παρούσα φάση, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί την οικονομική της ανάπτυξη, τη γεωστρατηγική της αναβάθμιση και τη δημιουργία περιφερειακών κενών ισχύος, δοκιμάζει τις δυνάμεις της και στα τρία μέτωπα (κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή, Βαλκάνια) χωρίς να έχει ξεκάθαρους και συγκεκριμένους στόχους, πέρα από το γενικό στόχο που αποσκοπεί στην αύξηση της επιρροής της και μετατροπής της σε περιφερειακή δύναμη. Οι επόμενες κινήσεις της, θα καθοριστούν από την επιτυχία ή την αποτυχία των σημερινών ενεργειών της.

Κουρδικό και σχέσεις με Άραβες

Η επίλυση η ή διαιώνιση του κουρδικού προβλήματος, σε σχέση με τις σημαντικές διεθνείς προεκτάσεις που έχει λάβει, ενδέχεται να επηρεάσει τελικά την εσωτερικής σταθερότητα και την εθνική ισχύ της Τουρκίας, που επιχειρεί να «αλώσει» τη Βόρεια Συρία, προκειμένου να διαλύσει τις κουρδικές επιδιώξεις.

Αυτονόητο είναι πως διαφορετική είναι η βαρύτητα των παραγόντων, που θα κρίνουν αν η Τουρκία μετατραπεί μελλοντικά σε εστία αστάθειας ή σταθερότητας στην περιοχή ή αν θα εξελιχθεί σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη. Το 2021 η τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TURKSTAT) ανακοίνωσε για πρώτη φορά επίσημα, πως ο κουρικός πληθυσμός στη χώρα αγγίζει τα 23 εκατομμύρια.(…) Οι σχέσεις της Τουρκίας με τους Άραβες και το Ιράν είναι αρκετά περίπλοκες. Οι Τούρκοι αντιμετωπίζουν της Άραβες με μεγάλη καχυποψία και τους θεωρούν αφερέγγυους. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης έχει τις ρίζες της στην αραβική εξέγερση του 1916 κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την οποία οι Τούρκοι ακόμη θεωρούν πράξη προδοσίας και ατιμίας. 

Προβλέψεις Αμερικανού διπλωμάτη

Στο παράρτημα του βιβλίου του κ.Φράγκου, δημοσιοποιείται ένα παλαιότερο άρθρο του πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Άγκυρα (1989-1991) Morton Abramowitz, ο οποίος έχει πλήρη εικόνα για την κατάσταση στην Τουρκία, που σημεία του για τον Ερντογάν, το Κουρδικό και το Συριακό έχουν ενδιαφέρον, μετά και τις τλευταίες εξελίξεις. Σίφωνα με τον κ.Φράγκο, ο Abramowitz,»ανήκει στην κατηγορί των διπλωματων που γνωρίζουν πολύ καλά την Τουρκία και είναι αυτός που από το 1994 είχε προβλέψει τη διάλυση της χώρας. Γενικά είναι ο άνθρωπος που ξέρει πολλά». Μερικά σημεία του άρθρου του έμπειρου Αμερικανού διπλωμάτη:
Η Τουρκία βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι το Κουρδικό.

Η Τουρκία βρίσκεται σε διένεξη με όλους τους γείτονές της. Δεν υφίσταται το δόγμα των μηδενικών προβλημάτων. Ειδικότερα στο θέμα της Συρίας, δεν μπόρσε να ικανοποιήσει ούτε το εσωτερικό της χώρας, ούτε το εξωτερικό, ούτε τη δύση.

Ο Ερντογάν παρενέβη περισσότερο απ΄ όλους στη Συρία, τώρα παρασύρει τη δική του χώρα σε θρησκευτικές συγκρούσεις. Η στάση των Κούρδων στην Τουρκία είναι σήμερα αντιφατική. Ο κουρδικός λαός επιθυμεί τον τερματισμό της βίας, αλλά ταυτόχρονα στηρίζει το PKK. O Ερντογάν κινδυνεύει να χάσει το θώκο του, είτε από το PKK, είτε εξαιτίας της Συρίας, είτε λόγω οικονομικής κρίσης.