Γιατί η εκκλησία του Προφήτη Ηλία είναι χτισμένη στο πιο ψηλό σημείο της Βέροιας;

Σήμερα, 20 Ιουλίου η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Προφήτη Ηλία, που έζησε και έδρασε το 90-100 Πχ. Υπήρξε ιδιαίτερα δραστήριος και δυναμικός αντιπρόσωπος του Θεού και λόγω του τρόπου ζωής του όλες οι εκκλησίες που είναι αφιερωμένες σε αυτόν βρίσκονται σε κορυφές βουνών και λόφων. Ο Ηλίας ο Θεσβίτης ήταν Ισραηλίτης προφήτης του Θεού, γιος του Σωβάκ και καταγόταν από το χωριό Θέσβη της Γαλαάδ. Το όνομα του αποτελεί ελληνική μεταφορά του αντίστοιχου εβραϊκού ονόματος Ελιγιαχού (אליהו‎), ενώ αναφορές στον προφήτη Ηλία εμπεριέχονται και στο Κοράνι. Σε πολλές περιοχές, ιδιαίτερα στη Θράκη και τη Μακεδονία, ο προφήτης Ηλίας θεωρούνταν κύριος της βροχής, των βροντών και των κεραυνών, ενώ το όνομα του συνδέθηκε με τον καυτό καλοκαιρινό Ήλιο, αλλά και τις καλοκαιρινές μπόρες, λόγω της ιδιότητας του προφήτη Ηλία ως ρυθμιστή των καιρικών συνθηκών, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη.

Τα θαύματα του προφήτη που αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη είναι πολλά και συνδέονται με την ιδιότητα του ως ρυθμιστή των καιρικών συνθηκών, αφού είναι αυτός που κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό, εμπόδισε τη βροχή και δεν έβρεξε για τρεισήμισι χρόνια, ανέστησε τον νεκρό γιο της Σεραφθίας χήρας και έκαψε τους εκατό ανθρώπους που έστειλε ο βασιλιάς Οχοζίας. Επίσης είδε το Θεό στο όρος Χωρήβ και έσχισε τον Ιορδάνη ποταμό και ανελήφθη με πύρινη άμαξα στον ουρανό, αφήνοντας συνεχιστή του έργου του το μαθητή του, Ελισσαίο και στη Μεταμόρφωση του Χριστού στάθηκε δίπλα Του μαζί με τον Μωϋσή.

Ωστόσο ο λόγος που οι εκκλησίες του είναι χτισμένες στο βουνό (όπως άλλωστε έχει γίνει και στη Βέροια) σχετίζεται με τη λαϊκή παράδοση που αναφέρει ότι ο Αϊ-Λιας ήταν ναύτης που η θάλασσα προσπάθησε πολλές φορές να τον πνίξει και όταν βαρέθηκε τα ταξίδια, αποφάσισε να βρει ένα μέρος που να μην ξέρουν τι είναι θάλασσα και καράβι.

Ετσι, σύμφωνα με την παράδοση, πήρε ένα κουπί στον ώμο και τράβηξε για τη στεριά και όποιον συναντούσε τον ρωτούσε τι είναι αυτό που κρατάει στα χέρια του και όσο του απαντούσαν «κουπί», τραβούσε ψηλότερα. Όταν κάποτε έφτασε σε ένα ψηλό βουνό συνάντησε έναν τσοπάνη και τον ρώτησε τι ήταν αυτό που βαστούσε. Ο τσοπάνης το κοίταξε καλά καλά και ύστερα του είπε «ξύλο είναι». Ο Αϊ-Λιας γέλασε ικανοποιημένος και έμεινε από τότε κοντά στους ανθρώπους των βουνών και όπως αναφέρει η παράδοση «Στένει ολόρθο το κουπί, χτίζει μια καλύβα και αποφασίζει να μείνει εκεί όλη του τη ζωή. Για τούτο τον Άγιο Ηλία τον βάνουν πάντα στα ψηλώματα».

Στις 20 Ιουλίου που εορτάζεται η μνήμη του προφήτη, δεν εορτάζουμε την κοίμηση, -γιατί ο προφήτης δεν πέθανε ποτέ- αλλά την ανάληψή του. Συγκεκριμένα ο απόστολος Παύλος αναφέρει ότι ο Προφήτης Ηλίας δεν ανελήφθη όπως ο Κύριος, εις τον ουρανό, αλλά άφησε ο Θεός να φανεί ότι ανελήφθη και ζει κάτω εις την γη με το φθαρτό του σώμα, χιλιάδες χρόνια τώρα.