Ο δήμος Νάουσας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Cult-Create

Ο Δήμος Ηρωικής Πόλης Νάουσας συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Έργο «Η συμβολή των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών στον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τουρισμό στην Ευρώπη»/ “Cultural and Creative Industries contribution to Cultural and Creative Tourism in Europe” με ακρωνύμιο “Cult-CreaTE”. Το έργο υλοποιείται στα πλαίσια του Προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας INTERREG EUROPE, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από ιδίους πόρους και ο συνολικός προϋπολογισμός είναι 1,798,270 εκατ. Ευρώ. Στο εταιρικό σχήμα επικεφαλής εταίρος είναι το Vidzeme Tourism Association (Λετονία), και εταίροι η Περιφέρεια του Veneto (Ιταλία), το Cork City Council (Ιρλανδία), το Επιμελητήριο Εμπορίου και Βιομηχανίας του Pécs-Baranya (Ουγγαρία), η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Περιφέρειας Λευκωσίας (Κύπρος), το Dundee City Council (Αγγλία), η Περιφέρεια Kujawsko-Pomorskie (Πολωνία), ο Δήμος Η.Π. Νάουσας (Ελλάδα) και το European Cultural Tourism Network (ECTN) (Βέλγιο).

Το έργο Cult-CreaTE επιχειρεί να ενδυναμώσει τον «Δημιουργικό Τουρισμό», ο οποίος θεωρείται μια νέα εκδοχή του πολιτιστικού τουρισμού εμπλέκοντας τους τουρίστες, αλλά και τους κατοίκους της κάθε πόλης στη δημιουργία τουριστικών προϊόντων. Οι πολιτιστικές και Δημιουργικές βιομηχανίες κατέχουν στρατηγική θέση στην προώθηση της έξυπνης και βιώσιμης ανάπτυξης σε όλες τις Ευρωπαϊκές πόλεις και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής Ευρώπη 2020. Γενικός στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών μέσα από την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών που σχετίζονται με τον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τουρισμό. Η συνεργασία μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών θεωρείται απαραίτητη για την επίτευξη αυτού του στόχου δεδομένου ότι διαφορετικές πόλεις έχουν άλλο επίπεδο ανάπτυξης στους τομείς του Πολιτιστικού και Δημιουργικού Τουρισμού. Ως Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες νοούνται η πολιτιστική κληρονομιά, η χειροτεχνία, ψηφιακά προϊόντα, ερμηνευτικές και εικαστικές τέχνες, ταινίες, βίντεο, μουσική, τηλεόραση και ραδιόφωνο, φεστιβάλ, διαφήμιση, αρχιτεκτονική, μόδα, αρχεία και βιβλιοθήκες, οπτικοακουστικό υλικό, πολυμέσα, εκδόσεις, μουσεία και γκαλερί, έρευνα και ανάπτυξη, λογισμικό, παιχνίδια, βιντεοπαιχνίδια και προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.

Σήμερα, η δημιουργικότητα και η καινοτομία είναι οι κινητήριες δυνάμεις της οικονομίας, αναμορφώνοντας ολόκληρη τη βιομηχανία και τονώνοντας την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. H στροφή ακόμα και πιο παραδοσιακών μεταποιητικών κλάδων στις υπηρεσίες, στην καινοτομία και στη γενικότερη έννοια της δημιουργίας οφείλεται στο γοργά μεταβαλλόμενο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από την ταχεία ανάπτυξη των ψηφιακών ΤΠΕ σε παγκόσμιο επίπεδο. Άλλωστε η ταχεία πρόοδος της τεχνολογίας έχει τεράστια επίπτωση σε όλους τους κρίκους που συνθέτουν την αλυσίδα αξίας αυτού του τομέα, από τη δημιουργία στην παραγωγή, στη διανομή και στην κατανάλωση πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών.

Γενικά, η συμβολή των δημιουργικών βιομηχανιών μπορεί να φανεί σε τέσσερα επίπεδα: (α) στην πρωτογενή επίδραση στην εθνική οικονομία, (β) στις δευτερογενείς επιδράσεις, (γ) στις τριτογενείς επιδράσεις ή αλλιώς αποτελέσματα διάχυσης και (δ) στις έμμεσες επιδράσεις. Η πρωτογενής επίδραση αναφέρεται στην συνεισφορά τους στο ΑΕΠ ή στις εξαγωγές ή στον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούν. Οι δευτερογενείς επιδράσεις αναφέρονται στο θετικό πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο σε άλλους οικονομικούς τομείς με την πολλαπλασιαστική ενίσχυση της συνολικής ενεργού ζήτησης. Για παράδειγμα, το πολιτιστικό περιεχόμενο συχνά διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας, τροφοδοτώντας επενδύσεις σε ευρυζωνικές υποδομές και υπηρεσίες, σε ψηφιακές τεχνολογίες καθώς και σε νέες ηλεκτρονικές και τηλεπικοινωνιακές συσκευές που προορίζονται για το ευρύ κοινό. Έτσι, η παραγωγή, η διανομή και η προώθηση συμβολικών προϊόντων και υπηρεσιών χρειάζονται ένα δίκτυο πολλών επιχειρήσεων, προμηθευτών, διανομέων, κλπ. μικρού συνήθως μεγέθους καθώς και πολλών πνευματικών δημιουργών-καλλιτεχνών, που είναι συχνά εγκατεστημένοι σε μικρά αστικά κέντρα και γενικά σε οικονομικά φτωχότερες περιοχές. Με άλλα λόγια, η ανάπτυξη του πολιτισμού και της δημιουργίας συνεισφέρει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο και γενικότερα στο σύνολο της τοπικής οικονομίας. Οι τριτογενείς επιδράσεις ή αλλιώς αποτελέσματα διάχυσης σχετίζονται με τη μεταφορά της γνώσης, της τεχνογνωσίας, των ιδεών και της ευρηματικότητας σε άλλους τομείς, με την αύξηση της ζήτησης συμπληρωματικών αγαθών και της ανάπτυξης των πόλεων με ευνοϊκές συνέπειες για τον τουρισμού, για το εμπόριο και για την αγορά ακινήτων.

Οι πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες πέρα από την πιο άμεση οικονομική τους συνεισφορά παράγουν και διάφορες έμμεσες αξίες, όπως να έλκουν δημιουργικούς εργαζομένους ή να αυξάνουν τις τουριστικές ροές σε μία πόλη. 'Έτσι, ένα μουσικό φεστιβάλ σε μια πόλη συμβάλει μεν με την πώληση εισιτηρίων στην άμεση αύξηση του ΑΕΠ, αλλά έλκοντας επισκέπτες στην πόλη μοχλεύει και την οικονομία της. Ακόμη, η πολιτιστική παραγωγή και η πολιτιστική κληρονομιά παράγουν συμβολικές αξίες που μπορούν να γίνουν το σήμα κατατεθέν μιας πόλης και να την κάνουν αναγνωρίσιμη σε όλη την υφήλιο (π.χ. η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας στην Αθήνα). Τέλος, επειδή εξ’ ορισμού βασίζονται στην εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες και τα επιστημονικά ευρήματα και γενικότερα οι νέες ιδέες και η ευρεσιτεχνία, οι Δημιουργικές Βιομηχανίες προωθούν την καινοτομία σε όλους τους κλάδους της οικονομίας καθώς και την υιοθέτηση μέσων προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι έμμεσες αναφέρονται στην ανάπτυξη του κοινωνικού επιπέδου, της ποιότητας εκπαίδευσης και της ποιότητα ζωής. Συγκεκριμένα όσον αφορά την κοινωνική ανάπτυξη η ανάπτυξη των Δημιουργικών Βιομηχανιών μπορεί να συνεισφέρει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή των ανθρώπων και στην ανάπτυξη κοινοτήτων οι οποίες βελτιώνουν την ευημερία και τις ατομικές δυνατότητές τους. Ταυτόχρονα ωθεί τους πολίτες να επιδιώκουν την συμμετοχή στα κοινά και να είναι πιο φιλόδοξοι. Όμως, όπως είναι λογικό, οι έμμεσες επιδράσεις είναι αδύνατο να μεταφραστούν σε οικονομική αξία. Για παράδειγμα, δεν γίνεται να αξιολογηθεί το αν θα παρακολουθήσει κάποιος μια θεατρική παράσταση αποτελεί πραγματικά μια εμπειρία που θα του αλλάξει τη ζωή και πόσο μάλλον αν οι τέχνες βοηθάνε στην αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού, στην υγεία, σε θέματα εγκληματικότητας και ούτω καθεξής όπως πολλές έρευνες έχουν επιχειρήσει να αποδείξουν.

Η εναρκτήρια συνάντηση του έργου που διοργανώθηκε από τον επικεφαλής εταίρο στη Ρίγα της Λετονίας στις 13-15 Νοεμβρίου 2018, όπου έγινε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες και προτάθηκαν κάποια μέτρα για βελτίωση και ανάπτυξή τους.

Το διάστημα 13-15 Μαΐου 2019 διοργανώθηκε στην Πάντοβα της Ιταλίας το πρώτο Εργαστήριο σχετικά με τη Συμβολή των Δημιουργικών Βιομηχανιών στην ανάπτυξη του Δημιουργικού Πολιτιστικού Τουρισμού. Σκοπός της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας σχετικά με το πώς υφιστάμενες επιχειρήσεις στο χώρο της Δημιουργικής Βιομηχανίας συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τουρισμού, καθώς και η βελτίωση των δεξιοτήτων των στελεχών και υπαλλήλων, αλλά και των εμπλεκόμενων φορέων από τις συμμετέχουσες χώρες σε ζητήματα σχετικά με το αντικείμενο του έργου.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Δήμου Η.Π. Νάουσας προβλήθηκε η υπάρχουσα κατάσταση στην περιοχή σχετικά με τις Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες. Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκε η βιομηχανική κληρονομιά της πόλης και διατηρητέα πρώην βιομηχανικά κτίρια (συγκρότημα Λόγγου-Τουρπάλη, κτιριακό συγκρότημα πρώην Βέτλανς, υδρόμυλος Μάκη, Υδρόμυλος Ματθαίου) και πως αυτά αξιοποιήθηκαν μέχρι τώρα ή πρόκεται να αξιοποιηθούν στο μέλλον. Παράλληλα παρουσιάστηκαν θεσμοθετημένες πολιτιστικές εκδηλώσεις (Αποκριά, φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους, εκδηλώσεις Ολοκαυτώματος, street festival, εκδηλώσεις για το κρασί, φολκλορικό φεστιβάλ κ.ά.) και μέρος της νέας τουριστικής ταυτότητας του Δήμου. Μέσω των παραπάνω δράσεων και των υπαρχουσών δημιουργικών βιομηχανιών, προτάθηκαν ενέργειες και δράσεις δια μέσου συνεργασιών με τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς για την ενδυνάμωση του «Δημιουργικού Τουρισμού» στο Δήμο Νάουσας.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο στην ιστοσελίδα: https://www.interregeurope.eu /cultcreate/