Το έθιμο της Κυρά Σαρακοστής - Τι συμβολίζει και γιατί τη φτιάχνουμε

Η Ελλάδα είναι μια χώρα γεμάτη υπέροχες παραδόσεις, ήθη και έθιμα, που υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ένα από αυτά, είναι και η Κυρά Σαρακοστή, ένα από τα παλαιότερα έθιμα της Ελλάδας που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα. Η «κυρά-Σαρακοστή» λειτουργούσε ως ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο το

οποίο βοηθούσε «τους παλιούς» να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα. Συνήθως, ήταν η ζωγραφιά, μιας γυναίκας με μαντήλι στο κεφάλι, επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια επειδή προσευχόταν και χωρίς στόμα, διότι νήστευε όλη αυτή την περίοδο.

Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η κυρά-Σαρακοστή «έχανε» ένα πόδι. Το τελευταίο μάλιστα, το οποίο κοβόταν το μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης και σε όποιον τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη (κάτι σαν το φλουρί της Βασιλόπιτας)!

Εκτός από χαρτί, η κυρά-Σαρακοστή μπορεί να φτιαχτεί επίσης από ύφασμα, αλλά και από νηστίσιμο ζυμάρι στο οποίο βάζουμε πολύ αλάτι, για να μη χαλάσει μέχρι να περάσουν οι σαράντα εννέα μέρες της νηστείας και γι’ αυτό δεν την τρώμε. Το έθιμο θέλει, όταν μαμάδες και παιδιά ζυμώνουν και πλάθουν στην κουζίνα την «Κυρά Σαρακοστή» να απαγγέλλουν τους εξής στίχους: 

Η κυρά Σαρακοστή

Την κυρά Σαρακοστή

που’ ναι έθιμο παλιό

οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν

με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν

στο κεφάλι ένα σταυρό

μα το στόμα της ξεχνούσαν

γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες τις μετρούσαν

με τα πόδια της τα επτά

κόβαν ένα τη βδομάδα

μέχρι να ρθει η Πασχαλιά.

Την κυρά Σαρακοστή

Όλοι φτιάξτε την μαζί

Με αλεύρι και νερό

Έτοιμη είναι στο λεπτό!

Πόδια πρέπει να έχει εφτά

Τις εβδομάδες να μετρά!

Στόμα δεν έχει! Ξέρεις γιατί;

Κάνει νηστεία αυστηρή

Μέχρι του Πάσχα την Κυριακή.