Ανεβαίνουμε Καστανιά και Παναγία Σουμελά με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας
H ορειβασία και η πεζοπορία στο βουνό είναι ένα ταξίδι που ενθαρρύνει το μυαλό να περιπλανηθεί, να συλλογιστεί, να επαναφορτιστεί. Αφήσαμε πίσω μας την πόλη της Βέροιας και πήραμε τον ανηφορικό δρόμο που θα μας οδηγήσει στην Καστανιά. Ο ανηφορικός δρόμος ολισθηρός μας οδηγεί στο χωριό. Το χωριό μας υποδέχεται χωρίς καθόλου χιόνι. Περάσαμε το χωριό Καστανιά τυλιγμένο σε πυκνό δάσος οξιάς και καστανιάς. Φθάσαμε στην Παναγία Σουμελά.

Η μονή Παναγία Σουμελά είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο για 17 αιώνες του ποντιακού Ελληνισμού.
Το 386 μ.Χ. οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου. Εκεί σε υψόμετρο 1063 μέτρων, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, την οποία κατά την παράδοση εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς.
Η μονή κατά καιρούς υπέφερε από τις επιδρομές των αλλόπιστων και των κλεφτών εξαιτίας της φήμης και του πλούτου που απέκτησε.
Πολλά περιστατικά συνδέονται με θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για την σωτηρία του μοναστηριού.
Το 1922 οι Τούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Οι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το 1923, έκρυψαν την εικόνα της Μεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Μανουήλ Γ΄ του Κομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου.
Στα πλαίσια της προώθησης της ελληνοτουρκικής φιλίας με ενέργειες του πρωθυπουργού Ελευθέριο Βενιζέλο, το 1930 όταν επισκέφτηκε την Αθήνα ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού δέχτηκε να πάει μια αντιπροσωπεία στον Πόντο και να παραλάβει τα σύμβολα της ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Η εικόνα φιλοξενήθηκε για 20 χρόνια στο Βυζαντινό μουσείο της Αθήνας.
Το 1951 ο Κρωμναίος οραματιστής και κτήτωρ Φίλων Κτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των Ποντίων, με την θεμελίωση της νέας Παναγίας Σουμελά στις πλαγιές του Βερμίου στην Καστανιά της Βέροιας.
Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου, με την Τουρκία να προσδοκά την έξωθεν καλή μαρτυρία για τον σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών όσο και τα οικονομικά οφέλη από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή.
Ήταν η πρώτη φορά μετά από 87 έτη που το μοναστήρι λειτούργησε ξανά ως εκκλησία καθότι είχε μετατραπεί τα τελευταία χρόνια σε μουσείο. 

Με ρούχα ζεστά που θα μας προφυλάξουν από το κρύο με το σάκο στον ώμο και τα απαραίτητα πήραμε τον δασικό δρόμο. Σήμερα οι συντροφιά μας αποτελείται από 10, φίλους ορειβάτες, μερικοί ορειβατούν μαζί μας για πρώτη φορά το 2019. Ανηφορίζουμε σε δασικό δρόμο, μπήκαμε στο δάσος με τις πελώριες οξιές. Ντυμένες στο γκρι φόρεμα της μοναξιάς, ο λευκός μανδύας του χιονιού με τις χιονοπτώσεις του Φεβρουαρίου δεν υπάρχει. Η καλοκαιρία έλιωσε το χιόνι στις πλαγιές και τις βουνοπλαγιές.
Τριγύρω η φύση μέσα στην μοναξιά της, με μια μελαγχολία των δένδρων, τον βουβό αέρα, τα τρομαγμένα πουλιά. Τοπίο τριγύρω ειδυλλιακό για εμάς, όμως η ζωή τώρα τον χειμώνα για τα ζώα του δάσους είναι πολύ σκληρή.
Ανεβαίνοντας ψηλότερα κάνει και πάλι την εμφάνιση του το χιόνι. Πεζοπορούμε τώρα σε παγωμένο χιόνι. Πήραμε πορεία για το δάσος με τις οξιές, μπροστά ο Γιάννης με τον Ηλία που ανοίγουν δρόμο και ακολουθούμε εμείς οι υπόλοιποι. Τα βήματα βουλιάζουν μέσα στο παγωμένο χιόνι, συνεχίζουμε ανεβαίνοντας, μια σειρά από πατημασιές μαρτυρούσαν την μακριά μας πορεία. Ορειβατούμε ανεβαίνοντας σε πυκνό κατάλευκο χιόνι. Μετά από μια ανοδική πορεία στο χιονισμένο βουνό φθάσαμε σε ξέφωτο. Κάτω χαμηλά η Παναγία Σουμελά και το χωριό Καστανιά. 

Απέναντι η κορυφή Αράπης, το χιονοδρομικό του Ελατοχωρίου και τα Πιέρια όρη. Ορειβάτες εμείς αφήνουμε τα ίχνη μας ευδιάκριτα πάνω στο κατάλευκο τοπίο. Κανείς δεν έχει περάσει πριν από εμάς. Μόνο ελαφρά νυχτοπερπατήματα άγριας ζωής πάνω στο χιόνι. Σε μερικά σημεία ο άνεμος συσσώρευσε άσπρο, αγνό, παρθένο, χιόνι που ξεπερνά το ένα μέτρο. Τώρα απέραντη ησυχία, κάπου - κάπου ανάμεσα από τα δένδρα έσπαγε την σιωπή κάποιο κελάηδημα πουλιού, που πετούσε από κλαδί σε κλαδί για να ζεστάνει τα παγωμένα φτερά του.

Μπήκαμε για τα καλά στον δασικό δρόμο, τώρα μας οδηγεί και ανοίγει δρόμο ο Γιώργος. Τραβάμε τον ίδιο δρόμο. Την ίδια πορεία σε απάτητο χιόνι. Οι ανάσες κοφτές, αχνισμένες από το κρύο. Μια παράξενη γοητεία γεμάτη μυστήριο μας τυλίγει, τώρα το τοπίο αγριεύει από το πολύ χιόνι. Τοπίο τριγύρω ειδυλλιακό, χιονισμένο πανέμορφο με έναν ήλιο που ξεπροβάλλει και μας ζεσταίνει τις καρδιές μας. Εμείς απτόητοι συνεχίζουμε, έχουμε 2 ώρες που ορειβατούμε σε πυκνό απάτητο χιόνι.

Πλησιάζουμε στην κορυφογραμμή με τις τεράστιες ανεμογεννήτριες και στην κορυφή που βρίσκεται απέναντι από την κορυφή Ιμπιλί, κάτω χαμηλά ο οικισμός Αγία Παρασκευή. Τώρα ορειβατούμε δίπλα από τεράστιες ανεμογεννήτριες σε ένα αιολικό πάρκο που ίσως δώσουν φθηνότερη και πιο οικολογική ενέργεια στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μας. Τριγύρω μας οι άλλες βουνοκορφές της περιοχής. Ξηροβούνι, Μαγούλα, Στουρνάρι, Αγκάθι, Τσεκούρια, Φούρκα. Από εδώ θέα απεριόριστη, απέναντι μας ξεπροβάλλει ο Όλυμπος περήφανος και χιονισμένος. Φθάσαμε στον οικισμό της Αγίας Παρασκευής.
Ο οικισμός μας υποδέχθηκε με πάρα πολύ χιόνι, μπήκαμε στην εκκλησία ανάψαμε ένα κερί.

Επιστροφή…

Ανεβαίνουμε την χιονισμένη βουνοπλαγιά, ανάσες βαριές αλλά με βήματα σταθερά κερδίζουμε ύψος. Είμαστε τώρα σε δασικό δρόμο με τις θεόρατες οξιές να μας κρατούν συντροφιά, μέσα στο καταχείμωνο, σήμερα 3 Μαρτίου. Δεν χορταίνουμε να θαυμάζουμε τα τόσα σχήματα των χιονισμένων δένδρων και τα σώματα των θάμνων που προσπαθούν να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλο σε ένα διαρκές κυνηγητό προς το φως του ήλιου.

Σήμερα, αφήσαμε το μυαλό μας να λειτουργήσει, να ταξιδέψει μακριά από το παράθυρο του σπιτιού και του γραφείου, μια διαδρομή μέσα στη φύση σου δίνει ξεκούραση και νέα ενέργεια για παραπέρα.
Αφήσαμε πίσω μας την κατάλευκη φύση το σφύριγμα του ανέμου το θρόισμα των δένδρων και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής.
Μια θαυμάσια πορεία 4 ωρών σε χιονισμένο τοπίο πήρε τέλος με επιτυχία.