Στις 18 Ιανουαρίου (του Αγίου Αθανασίου) λένε πως η ημέρα έχει μεγαλώσει κατά μια ώρα (τούρκικη έκφραση «Αϊ Τανάσ gιαλdί, άς gιαλdί»: ο Αϊ Θανάσης έφθασε, η άνοιξη ήλθε). Η 30η Ιανουαρίου είναι η γνωστή γιορτή των Τριών Ιεραρχών με ομιλίες για την εκπαίδευση και μνημόσυνα
για τους ευεργέτες και στις 1η Φεβρουαρίου, του Αϊ Τρίφυλλα (Αϊ Τρύφωνα) δεν κάνει να κλαδεύουν, δένουν το ψαλίδι με κλωστή και οι αγρότες (τσιφτσήδις) παίρνουν αγιασμό και ραντίζουν τα χωράφια τους για αποτροπή ασθενειών του καρπού. Της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου) τελειώνουν όλες οι γιορτές και, ό,τι καιρό κάνει τότε, θα κάνει για 40 ημέρες.
Ερχόμαστε τώρα στις Αποκριές. Μετά την εκκλησία την Κυριακή της Τυρινής (που θα αποκρέψουν…), κάνουν επισκέψεις, όπου προσφέρεται το γλύκισμα σαραϊλί. Το απόγευμα συγχωρνιούνται και τα παιδιά σε όλη τη διάρκεια της ημέρας ρίχνουν κουντάκια (είδος αυτοσχέδιου πιστολιού). Το βράδυ θα γίνει το γνωστό χάσκα (με αυγό ή χαλβά), ενώ έξω τα παιδιά έχουν ήδη ανάψει τις κλαδαριές με κέθαρα (κέδρα - όχι κλαδιά δέντρων), που τα ονομάζουν και ούρσις (ursa βλαχιστί «αρκούδα»). Κάθε γειτονιά άναβε τη δικιά του κλαδαριά και γύρω από τη φωτιά τα αγόρια χόρευαν και τραγουδούσαν άσεμνα και σατιρικά τραγούδια (μασκαρλίκια). Οι μεγαλύτεροι (κυρίως γυναίκες και κορίτσια) δεν ήταν παρόντες· παρακολουθούσαν από μακριά από ντροπή. Την ημέρα αυτή γίνονται και μπουμπουσιάρια (μεταμφιέσεις), αλλά ελάχιστα.
Το πρωί της Δευτέρας (σ. σ. Καθαρά Δευτέρα), αρχίζει το τριόημιρου, πλένουν όλα τα αγγειά (σκεύη) τους, δεν τρώνε τίποτε (κυρίως οι γυναίκες- τριουμιρίτσις) μέχρι την Τετάρτη το μεσημέρι. Τη Παρασκευή ‘φτιάχνουν φυτιλιά, αγένωτο ψωμί σαν διάρα (?), που την ψήνουν στη χόβολη’ (ζεστή στάχτη). Γενικά από τη Δευτέρα άρχιζε η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής.
Τη παραμονή της 1ης Μαρτίου, τα παιδιά κρεμούν κουδούνια κ.ά. στο λαιμό και περιέρχονται τους δρόμους, κρούοντάς τα για να ‘φύγουν τα φίδια και τα ποντίκια’, ενώ το βράδυ οι νέοι ‘δένουν’ το Μάρτη (γνωστό έθιμο με τη ασπροκόκκινη κλωστή) για να μη τους ‘πιάνει’ ο ήλιος. Στις 9 Μαρτίου, του Αϊ Σαράντη, τα παιδιά έβγαζαν το Μάρτη και τον κρεμούσαν στα ίπουρα (δέντρα) για να τον πάρουν τα χελιδόνια που επιστρέφουν, λέγοντας τα ‘χελιδονίσματα’ (κάλαντα).
Το Σάββατο του Λαζάρου οι γυναίκες πήγαιναν σιτάρια στην εκκλησία και τα παιδιά κατασκεύαζαν ομοίωμα ανθρώπου, που το κρατούσαν ψηλά και πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι, μαζεύοντας αυγά και ψάλλοντας τα σχετικά κάλαντα. Των Βαΐων έπαιρναν φύλλα δάφνης από το χέρι του παπά, και τα έβαζαν στα σπίτια τους.
Τη Μεγάλη Πέμπτη έβαφαν τα κόκκινα αυγά με μπακάμι (χρώμα). Εκτός από τα κοινά κόκκινα αυγά έβαφαν και τις λεγόμενες πιρδίκις (ζωγραφιές και μορφές πουλιών κλπ). Τη Μεγάλη Παρασκευή στον επιτάφιο τα συνηθισμένα λουλούδια ήταν οι γκουρέτζ(ι)δις (τα πρώτα λουλούδια της άνοιξης σε κίτρινο χρώμα). Την Μεγάλη Εβδομάδα δεν έτρωγαν οι περισσότεροι, κυρίως οι γριές, ούτε σκούπιζαν, ούτε έπλεναν. Στο Χριστός Ανέστη (βράδυ του Μ. Σαββάτου) τσούγκριζαν τα αυγά, τα παιδιά έριχναν πατράκες (είδος κροτίδων) και σύνηθες ήταν το φαινόμενο κάποιοι άντρες να ρίχνουν ντουφεκιές. Επίσης, το Πάσχα ‘μάζευαν’ τους ψύλλους για να μην έχουν τέτοιους στο σπίτι το καλοκαίρι.
Στις τρεις ημέρες του Πάσχα γίνονταν χοροί στις πλατείες με όργανα και σε κάθε συνοικία ήταν στημένες οι Κ.νιές (κούνιες). Υπήρχαν δύο είδη κ.νιών: η πεταχτή και η τρουϋρστή. Τα κ.νίσματα (κουνήματα) ήταν πηγή χαράς για τους κατοίκους της Βλάστης και είχαν κοινωνικό χαρακτήρα (όλος ο κόσμος συμμετείχε με σειρά τιμής, τάξη και μεγαλοπρέπεια). Ο Σ. θεωρεί σημαντικό το έθιμο, αφιερώνοντας μια μεγάλη παράγραφο για αυτό και περιγράφοντας τη συναρμολόγηση των κ.νιών (φούρκις, νταϊάκια, διχάλια, καβαλλάρης, σκουλαρίκια, κ.τί κλπ), καθώς και τη λειτουργία τους.
Στις 25 Μαρτίου & την 1η Απριλίου έχουμε τα συνήθη έθιμα (ψάρια, ψέματα), στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου (συνήθως 23 Απριλίου) στοιχειούντι (δηλ. μισθώνουν τους τζιομπαναραίους ή τους χουσμικιάρδις για ένα εξάμηνο), στις 25 Απριλίου έχουν τη τοπική γιορτή, του Αγίου Μάρκου, ενώ την Πρωτομαγιά στήνουν χορούς, ‘πιάνοντας το Μάη’.
Της Αναλήψεως πηγαίνουν στο εξωκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα και το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής, στα Ρυσάλια (σ.σ. Ρουσάλια), λένε ότι οι ψυχές επιστρέφουν στον Άδη μετά την ελεύθερη κίνησή τους στον Πάνω Κόσμο από το Πάσχα.
Στις 23 Ιουνίου, νωρίς το βράδυ, τα κορίτσια κάνουν ανθοδέσμες με λουλούδια - με κύριο αγριολούλουδο το αρμένι ή Αγιάνντ.ς - που τα βάζουν σε γκιουμούλια ή λαϊνάκια ή μαστραπάδες (σ.σ. οι Βλάχοι τα λένε Γκ.λιάτες) με λίγο νερό. Γενικά το έθιμο λέγεται τα κλήδονα. Γίνεται πομπή κοριτσιών (με συνοδεία μεγαλύτερων γυναικών και κάποιου άντρα) προς τα πηγάδια ή τις βρύσες για να ‘βρέξουν τα κλήδονα’, με τραγούδια και χορούς εκεί, ενώ κάποια αγόρια γίνονται ταταβράκια (πρόχειρα καρναβάλια), που δείχνουν να ενοχλούν όλη τη διαδικασία από μακριά. Τη νύχτα κάθε κορίτσι αφήνει τον δικό του Αγιάννη έξω να ‘αστρονομιστεί’ και την άλλη μέρα, στις 24 Ιουνίου, τη γιορτή του σταυροβότανου, τα κορίτσια κάθε μαχαλά πάλι ‘βρέχουν τα κλήδονα’ (όπως τη προηγούμενη βραδιά) στα πηγάδια ή τις βρύσες, τραγουδούν και χορεύουν για πολλή ώρα, αφού τα βάλουν στη μέση του κύκλου. Στο τέλος, κάθε κορίτσι κρεμάει τη δικιά του ανθοδέσμη (τ’ Αγιαννιού) σε ένα προσήλιο μέρος στο σπίτι του να ξεραθεί· αυτό χρησιμεύει για να αποτρέψει τη βασκανία.
Στις 20 Ιουλίου γιόρταζαν τον Αϊ Λιά στο εκκλησάκι του, στις 26 Ιουλίου πήγαιναν στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής Δομαβιστίου και στις 27 Ιουλίου ανέβαινε κόσμος το εξωκκλήσι του Αϊ Παντελέμουνα στο Μουρίκι επάνω, για εκκλησίασμα για το θαυματουργό του αγίασμα, με θεαματική την ανάβαση και κατάβαση των Καβαλάρηδων. Στήνονταν χοροί στο ίσιωμα, ‘στου Ρούση το αλώνι’ και το απόγευμα χοροί στα Λιβάδια. Ο Τρανός Χορός ήταν αποκλειστικός χορός των Βλάχων. Ήταν αδιανόητη η συμμετοχή των Γκραίκων στο χορό αυτό. Μόνο Βλάχοι με τις παραδοσιακές φορεσιές τους χόρευαν (μέχρι τη δεκαετία 1920-1930). Τελευταία, λέγει ο Σ., μπαίνουν Βλάχοι χωρίς τσιπούνια, Γκραίκοι και ξένοι και έτσι χάθηκε η παλιά γραφικότητά (ο Σ. γράφει επί λέξη: εσχάτως η γραφικότης εξέλιπε). Γίνεται περιγραφή του χορού αυτού, ο οποίος δεν διαφέρει από τον τρανό χορό που γίνεται στα βλαχοχώρια (μεγαλοπρέπεια, σοβαρότητα, επιβλητικότητα, τάξη, σεβασμός, μέτρο και τραγούδι με αντιφωνία αντρών - γυναικών, χωρίς μουσικά όργανα).
Τον Αύγουστο έχουμε τα μουρουμήνια (πρώτες μέρες), όπου οι γυναίκες δεν λούζονταν και στις 6 Αυγούστου πήγαιναν στον Αϊ Σωτήρα (Ντριάνοβο, νυν Δρυόβουνο). Το 15Αύγουστο υπάρχει διήμερο πανηγύρι, που θεωρείται η καθαυτό γιορτή των κτηνοτρόφων με τον Τρανό Χορό των Βλάχων στα Λιβάδια και τις δύο ημέρες. Ο Σ. ξεκαθαρίζει ότι ο Αϊ Παντελέμονας είναι το πανηγύρι των Γκραίκων, ενώ ο Δεκαπενταύγουστος των Βλάχων. Στις 23 Αυγούστου έχουμε τα Εννιάμερα και στις 8 Σεπτεμβρίου τα Γενέθλια της Παναγίας. Στις 26 Οκτωβρίου πάλι στοιχειούντι, όπως του Αγίου Γεωργίου, ενώ στις 21 Νοεμβρίου είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου. Στις 30 Νοεμβρίου έχουμε τον Άγιο Ανδρέα (Αντριάς) και της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου) κάνουν λαγγίτες (είναι ανάρτες) στη γάστρα. Στις 12 Δεκ. είναι του Αγίου Σπυρίδωνα, που ‘μεγαλώνει η ημέρα ένα σπυρί’ και στις 15 Δεκ. του Αγίου Ελευθερίου, που βοηθάει τις λεχώνες να ‘ελευθερωθούν εύκολα’.
Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι το καλοκαίρι σε καιρό ανομβρίας τα παιδιά φτιάχνουν το γνωστό έθιμο της Πιρπιρούνας.
(πηγή: Μ. Α. Καλινδέρη ‘Ο Βίος της Κοινότητος Βλάτσης επί Τουρκοκρατίας’, εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσ/νίκη 1982, σελ. 212 - 229).
Σημ: όπου Σ. = συγγραφέας Μ. Καλινδέρης. Το σημείωμα αποτελεί σκιαγράφηση βιβλίου του Μ. Α. Καλινδέρη (‘Πηγή’ στο τέλος του σημειώματος), ο οποίος αποτελεί, κατά τη ταπεινή μας γνώμη, έναν αμερόληπτο και έγκριτο συγγραφέα και επιστήμονα. Η σκιαγράφηση έγινε με απόλυτο σεβασμό στο κείμενο, χωρίς προσωπικές παρεμβάσεις.
σ.σ. = σημείωση εκδότη (δική μου).
Τρανός Χορός:
για τους ευεργέτες και στις 1η Φεβρουαρίου, του Αϊ Τρίφυλλα (Αϊ Τρύφωνα) δεν κάνει να κλαδεύουν, δένουν το ψαλίδι με κλωστή και οι αγρότες (τσιφτσήδις) παίρνουν αγιασμό και ραντίζουν τα χωράφια τους για αποτροπή ασθενειών του καρπού. Της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου) τελειώνουν όλες οι γιορτές και, ό,τι καιρό κάνει τότε, θα κάνει για 40 ημέρες.
Ερχόμαστε τώρα στις Αποκριές. Μετά την εκκλησία την Κυριακή της Τυρινής (που θα αποκρέψουν…), κάνουν επισκέψεις, όπου προσφέρεται το γλύκισμα σαραϊλί. Το απόγευμα συγχωρνιούνται και τα παιδιά σε όλη τη διάρκεια της ημέρας ρίχνουν κουντάκια (είδος αυτοσχέδιου πιστολιού). Το βράδυ θα γίνει το γνωστό χάσκα (με αυγό ή χαλβά), ενώ έξω τα παιδιά έχουν ήδη ανάψει τις κλαδαριές με κέθαρα (κέδρα - όχι κλαδιά δέντρων), που τα ονομάζουν και ούρσις (ursa βλαχιστί «αρκούδα»). Κάθε γειτονιά άναβε τη δικιά του κλαδαριά και γύρω από τη φωτιά τα αγόρια χόρευαν και τραγουδούσαν άσεμνα και σατιρικά τραγούδια (μασκαρλίκια). Οι μεγαλύτεροι (κυρίως γυναίκες και κορίτσια) δεν ήταν παρόντες· παρακολουθούσαν από μακριά από ντροπή. Την ημέρα αυτή γίνονται και μπουμπουσιάρια (μεταμφιέσεις), αλλά ελάχιστα.
Το πρωί της Δευτέρας (σ. σ. Καθαρά Δευτέρα), αρχίζει το τριόημιρου, πλένουν όλα τα αγγειά (σκεύη) τους, δεν τρώνε τίποτε (κυρίως οι γυναίκες- τριουμιρίτσις) μέχρι την Τετάρτη το μεσημέρι. Τη Παρασκευή ‘φτιάχνουν φυτιλιά, αγένωτο ψωμί σαν διάρα (?), που την ψήνουν στη χόβολη’ (ζεστή στάχτη). Γενικά από τη Δευτέρα άρχιζε η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής.
Τη παραμονή της 1ης Μαρτίου, τα παιδιά κρεμούν κουδούνια κ.ά. στο λαιμό και περιέρχονται τους δρόμους, κρούοντάς τα για να ‘φύγουν τα φίδια και τα ποντίκια’, ενώ το βράδυ οι νέοι ‘δένουν’ το Μάρτη (γνωστό έθιμο με τη ασπροκόκκινη κλωστή) για να μη τους ‘πιάνει’ ο ήλιος. Στις 9 Μαρτίου, του Αϊ Σαράντη, τα παιδιά έβγαζαν το Μάρτη και τον κρεμούσαν στα ίπουρα (δέντρα) για να τον πάρουν τα χελιδόνια που επιστρέφουν, λέγοντας τα ‘χελιδονίσματα’ (κάλαντα).
Το Σάββατο του Λαζάρου οι γυναίκες πήγαιναν σιτάρια στην εκκλησία και τα παιδιά κατασκεύαζαν ομοίωμα ανθρώπου, που το κρατούσαν ψηλά και πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι, μαζεύοντας αυγά και ψάλλοντας τα σχετικά κάλαντα. Των Βαΐων έπαιρναν φύλλα δάφνης από το χέρι του παπά, και τα έβαζαν στα σπίτια τους.
Τη Μεγάλη Πέμπτη έβαφαν τα κόκκινα αυγά με μπακάμι (χρώμα). Εκτός από τα κοινά κόκκινα αυγά έβαφαν και τις λεγόμενες πιρδίκις (ζωγραφιές και μορφές πουλιών κλπ). Τη Μεγάλη Παρασκευή στον επιτάφιο τα συνηθισμένα λουλούδια ήταν οι γκουρέτζ(ι)δις (τα πρώτα λουλούδια της άνοιξης σε κίτρινο χρώμα). Την Μεγάλη Εβδομάδα δεν έτρωγαν οι περισσότεροι, κυρίως οι γριές, ούτε σκούπιζαν, ούτε έπλεναν. Στο Χριστός Ανέστη (βράδυ του Μ. Σαββάτου) τσούγκριζαν τα αυγά, τα παιδιά έριχναν πατράκες (είδος κροτίδων) και σύνηθες ήταν το φαινόμενο κάποιοι άντρες να ρίχνουν ντουφεκιές. Επίσης, το Πάσχα ‘μάζευαν’ τους ψύλλους για να μην έχουν τέτοιους στο σπίτι το καλοκαίρι.
Στις τρεις ημέρες του Πάσχα γίνονταν χοροί στις πλατείες με όργανα και σε κάθε συνοικία ήταν στημένες οι Κ.νιές (κούνιες). Υπήρχαν δύο είδη κ.νιών: η πεταχτή και η τρουϋρστή. Τα κ.νίσματα (κουνήματα) ήταν πηγή χαράς για τους κατοίκους της Βλάστης και είχαν κοινωνικό χαρακτήρα (όλος ο κόσμος συμμετείχε με σειρά τιμής, τάξη και μεγαλοπρέπεια). Ο Σ. θεωρεί σημαντικό το έθιμο, αφιερώνοντας μια μεγάλη παράγραφο για αυτό και περιγράφοντας τη συναρμολόγηση των κ.νιών (φούρκις, νταϊάκια, διχάλια, καβαλλάρης, σκουλαρίκια, κ.τί κλπ), καθώς και τη λειτουργία τους.
Στις 25 Μαρτίου & την 1η Απριλίου έχουμε τα συνήθη έθιμα (ψάρια, ψέματα), στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου (συνήθως 23 Απριλίου) στοιχειούντι (δηλ. μισθώνουν τους τζιομπαναραίους ή τους χουσμικιάρδις για ένα εξάμηνο), στις 25 Απριλίου έχουν τη τοπική γιορτή, του Αγίου Μάρκου, ενώ την Πρωτομαγιά στήνουν χορούς, ‘πιάνοντας το Μάη’.
Της Αναλήψεως πηγαίνουν στο εξωκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα και το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής, στα Ρυσάλια (σ.σ. Ρουσάλια), λένε ότι οι ψυχές επιστρέφουν στον Άδη μετά την ελεύθερη κίνησή τους στον Πάνω Κόσμο από το Πάσχα.
Στις 23 Ιουνίου, νωρίς το βράδυ, τα κορίτσια κάνουν ανθοδέσμες με λουλούδια - με κύριο αγριολούλουδο το αρμένι ή Αγιάνντ.ς - που τα βάζουν σε γκιουμούλια ή λαϊνάκια ή μαστραπάδες (σ.σ. οι Βλάχοι τα λένε Γκ.λιάτες) με λίγο νερό. Γενικά το έθιμο λέγεται τα κλήδονα. Γίνεται πομπή κοριτσιών (με συνοδεία μεγαλύτερων γυναικών και κάποιου άντρα) προς τα πηγάδια ή τις βρύσες για να ‘βρέξουν τα κλήδονα’, με τραγούδια και χορούς εκεί, ενώ κάποια αγόρια γίνονται ταταβράκια (πρόχειρα καρναβάλια), που δείχνουν να ενοχλούν όλη τη διαδικασία από μακριά. Τη νύχτα κάθε κορίτσι αφήνει τον δικό του Αγιάννη έξω να ‘αστρονομιστεί’ και την άλλη μέρα, στις 24 Ιουνίου, τη γιορτή του σταυροβότανου, τα κορίτσια κάθε μαχαλά πάλι ‘βρέχουν τα κλήδονα’ (όπως τη προηγούμενη βραδιά) στα πηγάδια ή τις βρύσες, τραγουδούν και χορεύουν για πολλή ώρα, αφού τα βάλουν στη μέση του κύκλου. Στο τέλος, κάθε κορίτσι κρεμάει τη δικιά του ανθοδέσμη (τ’ Αγιαννιού) σε ένα προσήλιο μέρος στο σπίτι του να ξεραθεί· αυτό χρησιμεύει για να αποτρέψει τη βασκανία.
Στις 20 Ιουλίου γιόρταζαν τον Αϊ Λιά στο εκκλησάκι του, στις 26 Ιουλίου πήγαιναν στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής Δομαβιστίου και στις 27 Ιουλίου ανέβαινε κόσμος το εξωκκλήσι του Αϊ Παντελέμουνα στο Μουρίκι επάνω, για εκκλησίασμα για το θαυματουργό του αγίασμα, με θεαματική την ανάβαση και κατάβαση των Καβαλάρηδων. Στήνονταν χοροί στο ίσιωμα, ‘στου Ρούση το αλώνι’ και το απόγευμα χοροί στα Λιβάδια. Ο Τρανός Χορός ήταν αποκλειστικός χορός των Βλάχων. Ήταν αδιανόητη η συμμετοχή των Γκραίκων στο χορό αυτό. Μόνο Βλάχοι με τις παραδοσιακές φορεσιές τους χόρευαν (μέχρι τη δεκαετία 1920-1930). Τελευταία, λέγει ο Σ., μπαίνουν Βλάχοι χωρίς τσιπούνια, Γκραίκοι και ξένοι και έτσι χάθηκε η παλιά γραφικότητά (ο Σ. γράφει επί λέξη: εσχάτως η γραφικότης εξέλιπε). Γίνεται περιγραφή του χορού αυτού, ο οποίος δεν διαφέρει από τον τρανό χορό που γίνεται στα βλαχοχώρια (μεγαλοπρέπεια, σοβαρότητα, επιβλητικότητα, τάξη, σεβασμός, μέτρο και τραγούδι με αντιφωνία αντρών - γυναικών, χωρίς μουσικά όργανα).
Τον Αύγουστο έχουμε τα μουρουμήνια (πρώτες μέρες), όπου οι γυναίκες δεν λούζονταν και στις 6 Αυγούστου πήγαιναν στον Αϊ Σωτήρα (Ντριάνοβο, νυν Δρυόβουνο). Το 15Αύγουστο υπάρχει διήμερο πανηγύρι, που θεωρείται η καθαυτό γιορτή των κτηνοτρόφων με τον Τρανό Χορό των Βλάχων στα Λιβάδια και τις δύο ημέρες. Ο Σ. ξεκαθαρίζει ότι ο Αϊ Παντελέμονας είναι το πανηγύρι των Γκραίκων, ενώ ο Δεκαπενταύγουστος των Βλάχων. Στις 23 Αυγούστου έχουμε τα Εννιάμερα και στις 8 Σεπτεμβρίου τα Γενέθλια της Παναγίας. Στις 26 Οκτωβρίου πάλι στοιχειούντι, όπως του Αγίου Γεωργίου, ενώ στις 21 Νοεμβρίου είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου. Στις 30 Νοεμβρίου έχουμε τον Άγιο Ανδρέα (Αντριάς) και της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου) κάνουν λαγγίτες (είναι ανάρτες) στη γάστρα. Στις 12 Δεκ. είναι του Αγίου Σπυρίδωνα, που ‘μεγαλώνει η ημέρα ένα σπυρί’ και στις 15 Δεκ. του Αγίου Ελευθερίου, που βοηθάει τις λεχώνες να ‘ελευθερωθούν εύκολα’.
Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι το καλοκαίρι σε καιρό ανομβρίας τα παιδιά φτιάχνουν το γνωστό έθιμο της Πιρπιρούνας.
(πηγή: Μ. Α. Καλινδέρη ‘Ο Βίος της Κοινότητος Βλάτσης επί Τουρκοκρατίας’, εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσ/νίκη 1982, σελ. 212 - 229).
Σημ: όπου Σ. = συγγραφέας Μ. Καλινδέρης. Το σημείωμα αποτελεί σκιαγράφηση βιβλίου του Μ. Α. Καλινδέρη (‘Πηγή’ στο τέλος του σημειώματος), ο οποίος αποτελεί, κατά τη ταπεινή μας γνώμη, έναν αμερόληπτο και έγκριτο συγγραφέα και επιστήμονα. Η σκιαγράφηση έγινε με απόλυτο σεβασμό στο κείμενο, χωρίς προσωπικές παρεμβάσεις.
σ.σ. = σημείωση εκδότη (δική μου).
 |
| Αποκριές |
 |
| Βλατσιώτισσα |
 |
| Βλατσιώτισσες |
 |
| Έθιμο Χάσκα |
 |
| Κλαδαριές |
Κνιές:
Κλήδονας:
Καβαλάρηδες:
.jpg)
.jpg)
Συγχαρητήρια κε Τσιαμήτρο. Αν και μη Μπλατσιώτης, μας τα γράφετε σωστά, λες και είστε απο το Μπλάτσι!!
ΑπάντησηΔιαγραφή