Ανεβαίνουμε στο Βέρμιο, στην κορυφή Στουρνάρι με τους Ορειβάτες Βέροιας

Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας

Ένας ολόλευκος πίνακας σαν από ταινία ξεπροβάλλει μπρος τα μάτια μας. Στην καρδιά αυτού του σκηνικού η σκηνοθέτης φύση φιλοτέχνησε για αιώνες τώρα ένα απίθανο ζωγραφικό πίνακα με εικόνες και αισθήσεις. Μάρτυρες αυτής της πανέμορφης σκηνής συνεχίζουμε μαγεμένοι να οδοιπορούμε πάνω σε ολόλευκο τοπίο. Η φύση είναι εδώ άκου τον ψίθυρο της…!
Ξεκινήσαμε χωρίς βιασύνη από την Ελιά Κυριακή πρωί στις 8 η ώρα για ορειβασία κοντά στη γειτονιά μας στο Ξηρολίβαδο, στην κορυφή Στουρνάρι. Ανεβαίνουμε τον φιδωτό δρόμο, δρόμος πνιγμένος στην κυριολεξία από πυκνό δάσος οξιάς και χιονόνερο που μας ταλαιπωρεί στην οδήγηση. Μετά από μια διαδρομή 30 λεπτών φθάσαμε στο Ξηρολίβαδο. Σαν από παραμύθι ξεπροβάλλει, μετά την χθεσινή χιονόπτωση το χωριό. Φορτισμένη η πλαγιά του χωριού από την ιστορία μας υποδέχεται μέσα σε πυκνή χιονόπτωση, έρημο από κίνηση και ανθρώπους.

Τα τελευταία χρόνια έχουν χτιστεί και μερικά πέτρινα σπίτια σημάδι ευημερίας. Παλιά έχτιζαν τις πέτρες γιατί μόνο πέτρες είχαν, τις έκοβαν, τις μετέφεραν με μουλάρια, σιγά - σιγά τις πελεκούσαν και όταν είχε καλό καιρό την άνοιξη και τα καλοκαίρια συνέχιζαν το κτίσιμο. Σε γνωστό έγγραφο του τουρκικού ιεροδικείου της Βέροιας το Ξηρολίβαδο μνημονεύεται πολλές φορές από το 1640.
Οι Τούρκοι περιστασιακά το αποκαλούσαν Ουζούντζιοβα ή και Άνω Ουζουντζά. Ο περίφημος Γάλλος περιηγητής Μπουκαμβίλ που πέρασε από το τότε κατεστραμμένο χωριό το 1806 αναφέρεται για το όρος Ξηρολίβαδο και για το χωριό που ήταν κτισμένο σε μια κοιλάδα 4 λευγών κατοικημένο από Τούρκους κονιάρηδες. Το χωριό με το ίδιο όνομα αναφέρεται και σε δημοτικά τραγούδια, όπως σε ένα που εξιστορεί εκστρατεία του περίφημου Νικοτσάρα.
Οι κάτοικοι συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821.

Σπουδαίος αγωνιστής ήταν ο Απόστολος ( Λιόλιος) Ξηρολιβαδιώτης γαμπρός του Μάρκου Μπότσαρη καθώς παντρεύτηκε την αδελφή του Δέσπω.
Μετά την καταστροφή της Νάουσας το 1822. Τα στρατεύματα του Εμπού Λουμπούτ, επιδόθηκαν σε συστηματική καταστροφή των χωριών του Βέρμιου μεταξύ των οποίων και το Ξηρολίβαδο. Όσοι γλίτωσαν από τον άγριο θάνατο σύρθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
Έτσι όταν οι πρόγονοι των σημερινών βλαχόφωνων κατοίκων εγκαταστάθηκαν στο Ξηρολίβαδο, ο παλιότερος οικισμός ήταν έρημος και ερειπωμένος. Το όνομα Ξηρολίβαδο διατήρησαν και οι κτηνοτρόφοι μετά την εγκατάσταση τους στο Βέρμιο, προερχόμενοι από τα βλαχοχώρια της Πίνδου. 

Με το που αφήσαμε τα αυτοκίνητα το τοπίο κάτασπρο και χωρίς να το καταλάβουμε γρήγορα βρεθήκαμε μέσα σε πυκνό δάσος. Ντυμένοι με ζεστά μπουφάν σε ένα μονοπάτι πλημμυρισμένο από ένα κάτασπρο σεντόνι του χειμώνα και χιόνι αρκετό, ορειβατούμε απαλά σε αυτή την ηρεμία της φύσης. Το μονοπάτι ανεβαίνει ομαλά μέσα από δάσος βελανιδιάς, χιονισμένη γη, πεσμένα φύλλα και απόλυτη ησυχία, τώρα χιονίζει αθόρυβα. Η εικόνα που απλώνεται γύρω μας διαφέρει ελάχιστα από τους πρώτους οδοιπόρους βλάχους που ήρθαν από τα Γρεβενά το 1840. Σταματώ, αφουγκράζομαι την ησυχία του δάσους. Μόλις που ακούγεται ο αέρας, σβήνω την αναπνοή μου, χαλαρώνω το σώμα και τις αισθήσεις μου και αφήνομαι. έστω για λίγα λεπτά.

Η ώρα περνά γρήγορα στην αγκαλιά της γοητευτικής φύσης, η χιονόπτωση όμως δεν μας χαλάει την διάθεση, μας ηρεμεί. Χρώματα λευκά σκιές που αλλάζουν κάθε στιγμή, δεν μας αφήνουν περιθώρια να αναλογισθούμε τον δύσκολο καιρό της ημέρας. Τώρα μονοπάτι ανηφορικό μόνοι εμείς και η ησυχία του δάσους, βελανιδιές και οξιές.

Οδοιπορούμε για περισσότερο από 40 λεπτά της ώρας, φτάσαμε σε ξέφωτο γυμνό από δένδρα, μόνο χαμηλή βλάστηση, θάμνοι και χιόνι, πολύ. Με την συνοδεία κάποιων πουλιών συνεχίζουμε. Ο ήλιος που απλώνεται παντού και σκεπάζει με τον κίτρινο μανδύα του τα πάντα τριγύρω μας δημιουργεί ένα αίσθημα αισιοδοξίας. Πήραμε την βουνοπλαγιά με πυκνή ομίχλη και χωρίς καθόλου ορειβατικά σημάδια, δεκάδες κοχύλια - σαλιγκάρια του βουνού στην πρωινή δροσιά μαζί με κίτρινα αγριολούλουδα (κρόκοι) μας καλωσορίζουν. 

Οδοιπορούμε στον δασικό δρόμο μονοπάτι ανηφορικό, παντού το λευκό που ξεχωρίζει. Κάτω από συνεχή χιονόπτωση ανηφορίζουμε την βουνοπλαγιά μέσα από πυκνό δάσος οξιάς. Ένα βουβό αεράκι σαν ψίθυρος, μας μιλά για τον χειμώνα που ακόμη καλά κρατεί και μας το δείχνει άλλωστε. Πήραμε πορεία δεξιά, ψηλά δένδρα ντυμένα στο λευκό ορίζουν το μοναδικό δάσος που στεγάζει πλήθος από ζώα και πουλιά. Χιονισμένα βουνά και λιβάδια, πανόραμα θεϊκό. Στο βάθος το Ξηρολίβαδο και τριγύρω οι άλλες βουνοκορφές.

Αφήσαμε το δάσος, τώρα τοπίο γυμνό από δένδρα. Πήραμε πορεία για την κορυφή. Ανεβαίνοντας ψηλότερα ο καιρός αγριεύει, τα μακριά σύννεφα πλησιάζουν απειλητικά γίνονται ομίχλη αδιαπέραστη. Ορειβατούμε στην απότομη βουνοπλαγιά λίγο πριν την κορυφή βαθιές ανάσες βήματα αργά, σταθερά πλησιάζουμε προς την κορυφή. 

Φθάσαμε στην κορυφή, τοπίο με ένα περήφανο και φωτεινό ήλιο. Θαυμάσαμε την ομορφιά των γύρω βουνοκορφών. Ένα σύννεφο πυκνής ομίχλης μας οδηγεί απαλά στο μονοπάτι της επιστροφής, η επιστροφή γίνεται από την άλλη πλευρά της βουνοκορφής. Μέσα από πυκνό δάσος οξιάς υγρής και πυκνής ομίχλης και το απόλυτο λευκό συνεχίζουμε την κατάβαση. Η κατάβαση γίνεται μέσα από πευκοδάσος. Το μονοπάτι φιδοσέρνεται ανάμεσα από κωνοφόρα, πεύκα και οξιές. Η πυκνή βλάστηση το πολύ χιόνι και το κατηφορικό σημείο του βουνού καταπονεί λίγο περισσότερο τα πόδια μας, ο αέρας ανάλαφρος η αύρα του χιονισμένου τοπίου μεθυστική. Χαμηλότερα ο καιρός ηρεμεί και η κατάβαση μας γίνεται χωρίς δυσκολία. Συνεχίζουμε με μόνη συντροφιά τους ήχους του δάσους

Ο γυρισμός τώρα γίνεται από τον δασικό δρόμο, η χιονόπτωση ακόμη καλά κρατεί. Δεκάδες πουλιά συνεχίζουν αδιάκοπα to πέταγμα τους. Μαγευτική η σημερινή μας περιπλάνηση σαν μηχανή που σε οδηγεί πίσω στο χρόνο, στην εποχή που το Ξηρορολίβαδο ήταν σταυροδρόμι καραβανιών. Η φύση είναι εδώ αφιερώστε της λίγο χρόνο για να ακούσετε τον ψίθυρο της όλες τις ώρες της ημέρας. Επιστροφή στην τσιμεντένια πόλη που ζει στον δικό της ρυθμό με τις καφετέριες γεμάτο από κόσμο.

Βέρμιο, κορυφή Στουρνάρι 1770 μ

Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2019

Πορεία στο χιόνι 

Με τους Ορειβάτες Βέροιας