Το ψηλότερο χωριό των Βαλκανίων απέχει 156 χλμ από τη Βέροια

Σε υψόμετρο 1.600 μέτρων βρίσκεται το ψηλότερο χωριό των Βαλκανίων. Είναι γνωστό και ως «Κυρά του Σμόλικα», καθώς είναι χτισμένο στις ανατολικές πλαγιές του ομώνυμου βουνού, κάτω από το δάσος Κιουρίστα. Το χωριό απέχει 156 χιλιόμετρα από τη Βέροια (απόσταση με το αυτοκίνητο: 2 ώρες και 1 λεπτό, κόστος καυσίμου περίπου 20 ευρώ) και περιβάλλεται από πλούσια βλάστηση και τρεχούμενα νερά. Σε ιστορικούς χάρτες αναφέρεται ως «Santa Maria de Praitoria» και λέγεται ότι οι πρώτοι κάτοικοι προέρχονταν από τη Θεσσαλία. Η πιο πιθανή προέλευση του ονόματος του είναι από τη βλάχικη λέξη «Στα Μαρίνα» που σημαίνει Αγία Μαρίνα. Το όνομά του σήμερα είναι, Σαμαρίνα. 

Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη βοσκή ζώων και υπολογίζεται ότι στην περιοχή βόσκουν περισσότερα από 80.000 πρόβατα και βοοειδή. Τον χειμώνα οι βοσκοί μέσω των δύσβατων μονοπατιών της Πίνδου έφταναν με τα κοπάδια τους στον κάμπο της Θεσσαλίας και την Άνοιξη επέστρεφαν στο χωριό τους... 

«Τα παιδιά της Σαμαρίνας» 

Οι κάτοικοι της Σαμαρίνας έχουν πολεμήσει γενναία απέναντι σε όλους τους εχθρούς που αντιμετώπισε η χώρα,τους δύο τελευταίους αιώνες. Το θάρρος τους απομνημονεύεται και στο δημοτικό τραγούδι «Τα παιδιά της Σαμαρίνας», οι στίχοι του οποίου λέγεται πως ήταν τα τελευταία λόγια που ξεστόμισε ο λαβωμένος Μίχος Φλώρος λίγο πριν πεθάνει στην πολιορκία του Μεσολογγίου. 

Ο Φλώρος ήταν αρχηγός των 120 Σαμαρινιωτών, που πολέμησαν τον Απρίλιο του 1826 μαζί με τη φρουρά των Μακεδόνων, στην πολιορκία του Μεσολογγίου, εκ των οποίων διασώθηκαν μόνο 33. «Εσείς μωρέ παιδιά κλεφτόπουλα παιδιά της Σαμαρίνας μωρέ παιδιά καημένα παιδιά της Σαμαρίνας κι ας είστε λερωμένα»...