Γράφει ο Γιώργος Μαραθιανός
Πρέπει να ‘σαι δυνατός χαρακτήρας για να σταθείς κάτω από τα δοκάρια. Πρέπει να ‘σαι πραγματικά ταλαντούχος για να ξεχωρίσεις. Πρέπει όμως να ‘σαι… Ηλίας Ατματσίδης για να καταφέρεις από τη θεαματικότερη ίσως ομάδα που είδαν τα ελληνικά
γήπεδα (την ΑΕΚ στα μέσα του ’90) να θυμούνται όλοι με νοσταλγία (και) τον τερματοφύλακα! Ξεκίνησε την μεγάλη του καριέρα από τους Πόντιους Βέροιας με συμπαίκτες τον Ανδρέα Νινιάδη, το Νίκο Νταμπίζα, τον Δημήτρη Γελαδάρη και πολλούς άλλους. Το ταλέντο του αμέσως ξεχώρισε και άφησε την Ημαθία για το μεγάλο ταξίδι στην πρωτεύουσα.
Αέρινος και προσγειωμένος ταυτόχρονα, ανίκητος -αλλά και προδομένος ενίοτε από τις ατέλειές του- αδικημένος ίσως από τον εαυτό του με την απόφαση να μην σταματήσει νωρίτερα, ο «τανάλιας» (όπως τον έγραφαν τα αποθεωτικά πρωτοσέλιδα της εποχής του) έκλεισε χθες τα 47. Όσα χρόνια κι αν περάσουν ωστόσο, θα λατρεύεται από τον κόσμο της ΑΕΚ ως ο απόλυτος… γήινος σταρ. Και όχι άδικα. Γιατί γκολκίπερ πέρασαν πολλοί. Κάποιοι ενδεχομένως και ικανότεροι από τον ίδιο. Μοιάζει ανέκδοτο όμως -και μάλιστα ποντιακό- το να συγκριθεί η προσφορά οποιουδήποτε άλλου με το αποτύπωμα που άφησε εκείνος στις καρδιές των οπαδών.
Όχι τόσο με τις μεγάλες εμφανίσεις, τις απίστευτες αποκρούσεις και τις κατακτήσεις τίτλων. Μα κυρίως με την ηγετική φυσιογνωμία, τις γενναίες δηλώσεις και την καλώς εννοούμενη «μαγκιά» που τις συνόδευσαν.
Άλλωστε, είναι παραδεκτό και από τους αντιπάλους ότι ο Ατματσίδης «στα ντουζένια του» (το πόσο κράτησαν αυτά είναι μια συζήτηση που όντως μπορεί να γίνει) ήταν αξεπέραστος. Τερματοφύλακας εντυπωσιακός και ουσιαστικός ταυτόχρονα. Με φοβερά ρεφλέξ, θεαματικές επεμβάσεις και ικανότητα να πάρει παιχνίδια μόνος του. Υπήρξε, δε, ο πρώτος γκολκίπερ στην Ελλάδα που τόλμησε να παίξει μακριά από την εστία του (σε μια εποχή πού ούτε στην Ευρώπη υπήρχαν αντίστοιχοι Νόιερ).
Αυτοί όμως δεν ήταν οι μόνοι λόγοι που λατρεύτηκε. Ούτε τα δυο πρωταθλήματα, τα τέσσερα Κύπελλα και το ένα Σούπερ Καπ που κατέκτησε στα 11 χρόνια με τη φανέλα της ΑΕΚ. Εξίσου σημαντικοί τίτλοι για τον Ατματσίδη ήταν αυτοί που κατακτούσε για τη στάση του. Όταν μιλούσε (και αναλάμβανε παράλληλα το κόστος γι’ αυτό) και εκτός γηπέδου. Γιατί προφανώς οι φίλοι της ΑΕΚ -και εκείνοι του Ολυμπιακού- θα θυμούνται για πάντα τη μαγική εμφάνισή του στο διπλό του 1997. Το «μόνος μου και όλοι σας» που εφάρμοσε σε… απελπιστικό (για τους Πειραιώτες) βαθμό. Και μια από τις πιο επικές εμφανίσεις τερματοφύλακα σε ελληνικό γήπεδο, όταν (τραυματίας μάλιστα στον αστράγαλο) σταμάτησε οποιονδήποτε πίστεψε ότι μπορεί να τον νικήσει…
Όλοι οι φίλαθλοι της εποχής ωστόσο θα θυμούνται τα όσα είπε μετά το παιχνίδι. Την άρνηση να εξαργυρώσει τη μεγάλη εμφάνιση που είχε προηγηθεί με τους θριαμβευτικούς χαρακτηρισμούς που συνηθίζουν σε αυτές τις περιπτώσεις τα ΜΜΕ. Και τη δήλωση-μνημείο σεμνότητας (για την οποία μάλιστα είχε τιμηθεί) ότι «ήρωες ήταν ο Κολοκοτρώνης και ο Παπαφλέσσας κι όχι εμείς που παίζουμε ποδόσφαιρο και κάνουμε απλά τη δουλειά μας»… Βέβαια, δεν έκανε απλώς τη δουλειά του. Ή τουλάχιστον δεν την έκανε τόσο… διαδικαστικά όσο το παρουσίαζε ο ίδιος. Διότι ακόμα και αν για τον Ατματσίδη εκείνης της εποχής καμία επέμβαση δεν έμοιαζε αδύνατη, η διπλή που είχε κάνει σε ματς με τον ΟΦΗ (όταν απέκρουσε πέναλτι του Αναστασίου και έπειτα πετάχτηκε στην άλλη γωνία για να κάνει το ίδιο με σουτ του Τσιαντάκη) θα έκανε σήμερα τον γύρο του κόσμου…
Είπαμε όμως: Εκτός από αποκρούσεις σαν αυτή (που παρεμπιπτόντως την έχει χαρακτηρίσει ως την κορυφαία της καριέρας του) ο Ατματσίδης αγαπήθηκε από τους φίλους της ΑΕΚ -και κατακρίθηκε από άλλους- για τα λεγόμενά του. Για την αντίδρασή του σε αυτό που όλοι στην «Ένωση» θεωρούσαν τότε ως κατεστημένο. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν αντέδρασε στη διαιτησία Δημητρόπουλου στο ντέρμπι με τον Ολυμπιακό το 2000. Ανακοίνωσε κι εκείνος (όπως και οι Νικολαΐδης, Κασάπης) την απόσυρσή του από την Εθνική ως τρόπο διαμαρτυρίας. Αυτό που περιγράφει καλύτερα όμως τον χαρακτήρα του δεν ήταν η απόφαση. Αλλά το γεγονός ότι ήταν ο μόνος που επέμεινε τελικά σε αυτήν.
Διότι παραδέχθηκε έπειτα από χρόνια ότι ήταν μια εν βρασμώ αντίδραση. Μια κίνηση που μετάνιωσε. Όπως εξήγησε όμως: «Είχα δεσμευτεί δημοσίως. Δεν μπορούσα να πάρω τον λόγο μου πίσω. Ήταν θέμα αρχής…». Όχι ότι αμφέβαλε, βέβαια, κανείς πως ο Ατματσίδης θα αναλάμβανε ευθύνες. Πως θα έβγαινε μπροστά στα δύσκολα. Άλλωστε, λίγα χρόνια πριν το είχε κάνει με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο μέσα στο γήπεδο. Γιατί δεν ανέλαβε απλώς να εκτελέσει πέναλτι στον τελικό Κυπέλλου με τον Παναθηναϊκό. Δεν πήρε απλώς στα χέρια του την «καυτή πατάτα» της κρίσιμης τελευταίας εκτέλεσης. Αλλά όταν τελικά χρειάστηκε, σκόραρε με πλασέ που απαιτεί βάρος μέσα στο… σορτσάκι πριν γαντζωθεί στην εξέδρα!
Περισσότερο από τις χαρές ωστόσο, ο πραγματικός μάγκας φαίνεται στις λύπες. Στις δύσκολες στιγμές. Και από εκεί δεν έλειψε ποτέ ο Ατματσίδης. Διότι θα μπορούσε στο παιχνίδι Κυπέλλου με τον Ολυμπιακό το 2001 (τη ρεβάνς του επεισοδιακού αγώνα με τον Ποντίκη στη Νέα Φιλαδέλφεια) να ζητήσει την εξαίρεσή του. Να μην παίξει κι εκείνος, όπως συνέβη με τη συντριπτική πλειοψηφία των πρωτοκλασάτων παικτών της ομάδας.
Αγωνίστηκε όμως κανονικά. Ήπιε μέχρι τέλους το φαρμάκι των έξι γκολ. Και υπέμεινε μέχρι το τέλος την καζούρα των οπαδών του Ολυμπιακού με συνθήματα όπως το περιβόητο «βάλτε τον Ηλία στο ρολόι να μετράει πόσα τρώει…». Θα πει κανείς βέβαια (και θα ‘χει και δίκιο) ότι εδώ δεν κώλωσε να πάει στο εμπόλεμο Βελιγράδι, θα κώλωνε να πάει στο ΟΑΚΑ; Ως εκ των αρχηγών της ομάδας λοιπόν το 1999, ο Ατματσίδης δεν θα μπορούσε να λείπει από το ιστορικό ταξίδι στη Σερβία για το φιλικό με την Παρτιζάν. Και δεν θα μπορούσε να εξηγήσει καλύτερα τη σημασία του για τον σύλλογο, όταν δήλωνε χρόνια μετά:
«Είναι μια πράξη-κόσμημα στην ιστορία μας. Όταν λέμε ότι είναι διαφορετικό να είσαι ΑΕΚ, από κάτι τέτοιες πράξεις καθορίζεται. Μόνο η ΑΕΚ θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Κι όπως όλες οι μεγάλες αποφάσεις, δεν ήταν καθόλου εύκολη. Δεν είναι απλό να ξεκινήσεις να πας σε μια εμπόλεμη ζώνη. Κανείς δεν μας υποχρέωσε και ήταν σεβαστό αν κάποιοι δεν ήθελαν αν ακολουθήσουν. Οι περισσότεροι, όμως, είπαμε ναι χωρίς δεύτερη σκέψη. Είχαμε χρέος να βρεθούμε κοντά σε έναν λαό που δοκιμαζόταν».
Είτε επρόκειτο λοιπόν για αγωνιστικό καθήκον, είτε όχι, ο «Λιάκος» (όπως τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά οπαδοί και συμπαίκτες) ήταν στην πρώτη γραμμή. Και όποτε τον χρειαζόταν η ΑΕΚ, ήταν έτοιμος να κάνει τα πάντα. Ακόμα και να… σκοράρει! Στο τελευταίο εντός έδρας παιχνίδι λοιπόν με την Ξάνθη το 1999 παιζόταν η δεύτερη θέση και το Champions League. Η «Ένωση» κέρδισε πέναλτι με το σκορ στο 1-1. Και ως γνήσιος ηγέτης, ο Ατματσίδης βούτηξε την μπάλα και παρόλο που ζύγιζε κάτι παραπάνω από το συνηθισμένο, έκανε αυτό που έπρεπε… Αυτό που (θεωρούσε ότι) έπρεπε, εξάλλου, το είχε κάνει και ένα χρόνο νωρίτερα. Όταν στη διάρκεια του επεισοδιακού ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό -πάλι με έπαθλο τη δεύτερη θέση και το σεντόνι- τραμπούκισε τον συμπαίκτη του Κρίστοφερ Ρε επειδή άφησε την ΑΕΚ με παίκτη λιγότερο. Και στη λήξη του αγώνα (παρά το θετικό 0-0 για την «Ένωση») ξεσπάθωσε για τη διαιτησία σε αγωνιστικό χώρο και αποδυτήρια.
Αυτός ήταν πάντα ο Ηλίας Ατματσίδης. Ένας τύπος που είτε συμφωνείς, είτε διαφωνείς μαζί του, παραδέχεσαι ότι μιλάει πάντα ανοιχτά. Και αυτός παραμένει μέχρι και σήμερα. Έστω κι αν εξακολουθεί να προκαλεί αντιδράσεις. Σαν αυτή που είχε ο Γιώργος Μποροβήλος (τον οποίο γνώρισε καλά ως ποδοσφαιριστής) μετά από σχόλιο που τον ανέφερε. Κατά τη διάρκεια αγώνα λοιπόν του Ολυμπιακού στο Champions League, έγραψε στο Facebook: «Ένα είναι σίγουρο: Με Μποροβήλο διαιτητή η πρόκριση θα είχε τελειώσει για τον ΟΣΦΠ. Τώρα όλα παίζονται». Και ο Μποροβήλος απάντησε:
«Δεν είναι απαραίτητα κακό να είναι κανείς βλάκας… Αρκεί βέβαια να μην ανοίγει το στόμα του γιατί τότε δεν αφήνει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Πώς αλλιώς να ερμηνευτεί το ότι κάποιος ξεχασμένος, που τον έχει ξεβράσει το ποδόσφαιρο ως αποτυχημένο, προσπαθεί βλακωδώς να αποκτήσει μια σταγόνα δημοσιότητας»; Κι αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο Ηλίας Ατματσίδης έδειξε ανωτερότητα -όχι με κάτι που είπε, αλλά με κάτι που ΔΕΝ είπε. Γιατί, ενώ θα μπορούσε, δεν απάντησε ότι: «Δεν είναι απαραίτητα κακό να είναι κανείς Μποροβήλος. Αρκεί βέβαια να μην ανοίγει το στόμα του γιατί τότε δεν αφήνει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Πώς αλλιώς να ερμηνευτεί το ότι κάποιος με δικαστικές εκκρεμότητες, που δεν τον έχει ξεβράσει παρόλα αυτά το ποδόσφαιρο, προσπαθεί βλακωδώς να απαντήσει, προσβάλλοντας έναν από τους μεγαλύτερους τερματοφύλακες που έχουν βγει ποτέ στην Ελλάδα»;
Πρέπει να ‘σαι δυνατός χαρακτήρας για να σταθείς κάτω από τα δοκάρια. Πρέπει να ‘σαι πραγματικά ταλαντούχος για να ξεχωρίσεις. Πρέπει όμως να ‘σαι… Ηλίας Ατματσίδης για να καταφέρεις από τη θεαματικότερη ίσως ομάδα που είδαν τα ελληνικά
γήπεδα (την ΑΕΚ στα μέσα του ’90) να θυμούνται όλοι με νοσταλγία (και) τον τερματοφύλακα! Ξεκίνησε την μεγάλη του καριέρα από τους Πόντιους Βέροιας με συμπαίκτες τον Ανδρέα Νινιάδη, το Νίκο Νταμπίζα, τον Δημήτρη Γελαδάρη και πολλούς άλλους. Το ταλέντο του αμέσως ξεχώρισε και άφησε την Ημαθία για το μεγάλο ταξίδι στην πρωτεύουσα.
Άλλωστε, είναι παραδεκτό και από τους αντιπάλους ότι ο Ατματσίδης «στα ντουζένια του» (το πόσο κράτησαν αυτά είναι μια συζήτηση που όντως μπορεί να γίνει) ήταν αξεπέραστος. Τερματοφύλακας εντυπωσιακός και ουσιαστικός ταυτόχρονα. Με φοβερά ρεφλέξ, θεαματικές επεμβάσεις και ικανότητα να πάρει παιχνίδια μόνος του. Υπήρξε, δε, ο πρώτος γκολκίπερ στην Ελλάδα που τόλμησε να παίξει μακριά από την εστία του (σε μια εποχή πού ούτε στην Ευρώπη υπήρχαν αντίστοιχοι Νόιερ).
Περισσότερο από τις χαρές ωστόσο, ο πραγματικός μάγκας φαίνεται στις λύπες. Στις δύσκολες στιγμές. Και από εκεί δεν έλειψε ποτέ ο Ατματσίδης. Διότι θα μπορούσε στο παιχνίδι Κυπέλλου με τον Ολυμπιακό το 2001 (τη ρεβάνς του επεισοδιακού αγώνα με τον Ποντίκη στη Νέα Φιλαδέλφεια) να ζητήσει την εξαίρεσή του. Να μην παίξει κι εκείνος, όπως συνέβη με τη συντριπτική πλειοψηφία των πρωτοκλασάτων παικτών της ομάδας.
«Είναι μια πράξη-κόσμημα στην ιστορία μας. Όταν λέμε ότι είναι διαφορετικό να είσαι ΑΕΚ, από κάτι τέτοιες πράξεις καθορίζεται. Μόνο η ΑΕΚ θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Κι όπως όλες οι μεγάλες αποφάσεις, δεν ήταν καθόλου εύκολη. Δεν είναι απλό να ξεκινήσεις να πας σε μια εμπόλεμη ζώνη. Κανείς δεν μας υποχρέωσε και ήταν σεβαστό αν κάποιοι δεν ήθελαν αν ακολουθήσουν. Οι περισσότεροι, όμως, είπαμε ναι χωρίς δεύτερη σκέψη. Είχαμε χρέος να βρεθούμε κοντά σε έναν λαό που δοκιμαζόταν».
«Δεν είναι απαραίτητα κακό να είναι κανείς βλάκας… Αρκεί βέβαια να μην ανοίγει το στόμα του γιατί τότε δεν αφήνει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Πώς αλλιώς να ερμηνευτεί το ότι κάποιος ξεχασμένος, που τον έχει ξεβράσει το ποδόσφαιρο ως αποτυχημένο, προσπαθεί βλακωδώς να αποκτήσει μια σταγόνα δημοσιότητας»; Κι αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο Ηλίας Ατματσίδης έδειξε ανωτερότητα -όχι με κάτι που είπε, αλλά με κάτι που ΔΕΝ είπε. Γιατί, ενώ θα μπορούσε, δεν απάντησε ότι: «Δεν είναι απαραίτητα κακό να είναι κανείς Μποροβήλος. Αρκεί βέβαια να μην ανοίγει το στόμα του γιατί τότε δεν αφήνει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Πώς αλλιώς να ερμηνευτεί το ότι κάποιος με δικαστικές εκκρεμότητες, που δεν τον έχει ξεβράσει παρόλα αυτά το ποδόσφαιρο, προσπαθεί βλακωδώς να απαντήσει, προσβάλλοντας έναν από τους μεγαλύτερους τερματοφύλακες που έχουν βγει ποτέ στην Ελλάδα»;
Πηγή: sport-fm.gr
