πάντα από τα πιο χρήσιμα πράγματα. Να προσπαθείς να μην ασχοληθείς εξαρχής με το τι είναι αυτό που παράγει αλλά με το τι συναίσθημα σου δημιουργεί. Κυρίως με ενδιαφέρει να πετύχω κάτι καινούργιο που να με συγκινήσει. Το πιο ενδιαφέρον που άκουσα τελευταία είναι ο τελευταίος δίσκος των Radiohead. Μου άρεσε πάρα πολύ, όπως και οι προηγούμενοι που δεν ήταν τόσο βατοί. Το άκουσμα σε πολλά τραγούδια ήταν αρκετά στρυφνό και μου φαινόταν ότι σπρώχνουν στα όρια της σύνθεσης μια δεκαετία τουλάχιστον μπροστά. Αλλά αυτή τη φορά απόλαυσα την έμπνευση και το αίσθημα. Οταν η ζωή σου διαταράσσεται (αναφορά στον χωρισμό του Τομ Γιορκ) ή γίνεται πιο πρωτοποριακή απ' ό,τι θα αντέχεις, προσπαθείς να γίνεις πιο ανθρώπινος. Ισως όταν επέρχονται αταξία και θόρυβος στην προσωπική σου ζωή να θέλεις να δημιουργήσεις ένα πιο αρμονικό περιβάλλον.
Τι μπορεί να κάνει αιώνιο ένα έργο; Δεν ξέρω και αποφεύγω να δίνω τέτοιου είδους ορισμούς. Ισως εκείνα που αποτυπώνουν μια σπουδαία στιγμή της πραγματικότητας του δημιουργού. Είναι ας πούμε ένα κλειδί που μπορούμε όλοι να το χρησιμοποιήσουμε και κάθε φορά ξεκλειδώνουμε τη δική μας πόρτα. Ετσι ίσως να μας αποκαλύπτεται ένα σπουδαίο «δικό» μας δωμάτιο που από το παράθυρό του μπορούμε να βλέπουμε τον ίδιο κόσμο που έβλεπε και ο δημιουργός.
Υπάρχουν τραγούδια που είναι χρήσιμα και θεραπευτικά έστω και αν στερούνται ομορφιάς. Ας πούμε ότι είναι όπως μια εγχείρηση η οποία από μόνη της είναι δυσάρεστη αλλά μπορεί να σου σώσει τη ζωή και να σε οδηγήσει περνώντας μέσα από έναν σκοτεινό θάλαμο στην πιο φωτεινή περίοδο της ζωής. Τέτοια είναι τα τραγούδια που μας αφυπνίζουν αλλά και όλες οι μορφές της τέχνης. Υπάρχει και η παρηγορητική λειτουργία η οποία είναι πολύ χρήσιμη και καθόλου ανάξια λόγου. Γιατί μπορεί να λειτουργήσει σαν να σε κοιμίζει την ώρα που πρέπει με ένα λεπτό σκοινί να περάσεις απέναντι, κρύβοντάς σου τα βράχια που βρίσκονται από κάτω. Είναι σαν προσευχή δηλαδή. Τα πολύ μεγάλα τραγούδια κάνουν αυτόματα και τα δύο. Εχουν εντελώς γυμνό τον μηχανισμό τους, ένα πολύ ωραίο τραγούδι είναι ιδανικό εγχειρίδιο για να γράφεις ωραία τραγούδια. Δεν κρύβουν τίποτα. Είναι όλα μπροστά σου; «...τα ματόκλαδά σου λάμπουν, σαν τα λούλουδα του κάμπου» ή το «...μαυρομάτα μου για σένα εκατάντησα τρελός»! Μπαμ και κάτω.
Ναι, άλλαξε ο τρόπος που τραγουδάω. Τραγουδούσα πιο δυναμικά παλιά. Βέβαια έχει να κάνει και με το υλικό που βγήκε μετά τα Ξύλινα Σπαθιά. Οταν γράφεις ένα ήσυχο κομμάτι σαν τα «Δέντρα» δεν μπορείς να φωνάζεις. Σε αυτούς τους δίσκους, τους πιο ακουστικούς και ήσυχους, μου βγήκε η επιρροή από τραγουδιστές όπως ο Τσετ Μπέικερ, ο Λέοναρντ Κοέν. Αφησα αυτή την πλευρά του εαυτού μου να κυριαρχήσει. Επίσης την περίοδο των Σπαθιών τα κομμάτια παίζονταν στις συναυλίες και μετά κατέληγαν στο στούντιο. Σε μια συναυλία είναι πολύ λογικό ν' ανεβούνε οι τόνοι.
Φέτος μαζί με τους B-movies ζήσαμε το καλύτερό μας συναυλιακό καλοκαίρι. Ξεχνιόμαστε πάνω στη σκηνή. Αυτό μας κάνει να μένουμε περισσότερο πάνω στη σκηνή, είναι η φύση της δουλειάς. Υπάρχει αυτός ο ηλεκτρισμός, που δημιουργείται ένα ρεύμα που ενώνει τον κόσμο με τη μουσική που είναι σαν να συν-δημιουργούν όλοι όσοι παρευρίσκονται. Και γι' αυτό οι συναυλίες έχουν πάντα μια μαγεία που φτάνει στα όρια του ανεξήγητου. Η διαστολή του χρόνου πολύ ξεκάθαρη.
Ζούμε σε μια κοινωνία αυτοεξαπάτησης και αυτό καθρεφτίζεται και στην πολιτική. Ειδικά τα τελευταία χρόνια είναι πιο έντονο. Βλέπουμε τον κόσμο να θέλει να αυτοεξαπατηθεί. Καταρρέει το σύμπαν και ακόμη χωρίζονται σε «ομάδες». Κυριαρχεί ο ποδοσφαιρικού τύπου φανατισμός στην κοινωνία και στην πολιτική αντιπαράθεση. Πέρα από τους πολιτικούς, όταν ο λαός φοράει τον μανδύα της Αριστεράς και αρνείται να τον απεκδυθεί είναι τραγικό. Ακόμη και όταν του έχουν πάρει το σώβρακο. Από την άλλη, ο κόσμος είχε ανάγκη να πιστέψει στο όνειρο. Και πάντα σε αυτό δυστυχώς έχουν ποντάρει όλα τα κόμματα της εξουσίας. Απλώς για πρώτη φορά ένα κόμμα που παρέμενε στη σφαίρα της ονειροφαντασίας, τώρα που ζει στην πραγματικότητα βλέπουμε πόσο γρήγορα απομακρύνθηκε από την αλήθεια και πόσο εύκολα οδηγείται με τις πράξεις του στο άλλο άκρο. Η αληθινή μου λύπη δεν έχει να κάνει με το οικονομικό κομμάτι. Γιατί δεν πίστεψα ότι ένα τόσο ισχυρό λόμπι θα μπορούσε μια ομαδούλα του Νότου να το ανατρέψει. Δεν μπορεί ένα κόμμα να αλλάξει την ισορροπία της Ευρώπης - γιατί αυτό ζούμε. Είμαστε ονειροπόλοι, όχι αφελείς. Ομως σε ό,τι αφορά τον χειρισμό των εσωτερικών ζητημάτων όπως η παιδεία και ο πολιτισμός, βλέπω να έχει γίνει κάτι χειρότερο από το «τίποτα». Είναι τεράστια η απογοήτευσή μου που δεν έκαναν κάποια αλλαγή στο εσωτερικό τοπίο.
Το κέντρο της προσοχής αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες μας. Είναι πολύ ξεκάθαρο ότι τη Χρυσή Αυγή τη χρησιμοποιούν άπαντες πια. Οπως και να το κάνουμε, μεγαλύτερο σκάνδαλο από το να αποφυλακίζεται ο δολοφόνος του Παύλου (Φύσσα) δεν νομίζω ότι υπάρχει. Αρχίσαμε να συνηθίζουμε και αυτού του τύπου την Αριστερά, η οποία όντως πηγαίνει με ωφελιμιστικό τρόπο να χρησιμοποιεί το πολιτικό περιβάλλον, τη συγκυρία. Είναι άκρως θλιβερό. Είναι σαν να κυβερνούν οι ΑΝΕΛ στα ζητήματα που αφορούν όλη την εικόνα της. Σαν να κρύβεται η κυβέρνηση πίσω από τους ΑΝΕΛ. Πιο στημένο παιχνίδι δεν θα μπορούσαμε να δούμε. Το φως στο τούνελ είναι το ανήσυχο κομμάτι της νεολαίας. Σε αυτό μπορεί να ελπίζει κανείς.
Με ενδιαφέρει να κατανοώ τους ανθρώπους. Το να κρίνω εκ των υστέρων τις πράξεις τους δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι είναι εποικοδομητικό. Θέλω να καταλάβω τον δολοφόνο, όπως θέλω να καταλάβω τον ποιητή ή τον ζωγράφο.
.jpg)
