Στην πατρίδα των φρούτων και ειδικότερα του ροδάκινου, στην Ημαθία, βρέθηκε η «ΥΧ» στο πλαίσιο του οδοιπορικού της στην Κεντρική Μακεδονία. Με αφετηρία τη Βέροια, ενδιάμεσο σταθμό τη Νάουσα και τελικό προορισμό την Αλεξάνδρεια, ο ολάνθιστος, γεμάτος ροδακινιές, δαμασκηνιές και κερασιές, κάμπος του Νομού Ημαθίας μας γέμισε με εικόνες και χρώματα από τα πρώτα κιόλας λεπτά γνωριμίας μας με την περιοχή.
Μπορεί να τους λείπει η θάλασσα, αλλά, όπως μας λένε, δεν ζηλεύουν. «Κοιτάτε τη δική μας θάλασσα, την πράσινη», μας παρότρυναν. Και είχαν δίκιο. Η θέα από ψηλά, και ειδικότερα από την πλατεία της Ελιάς στη Βέροια, ήταν μοναδική. Απέραντες εκτάσεις, σε όλες τις αποχρώσεις του πράσινου, η μία δίπλα στην άλλη στοιχισμένες, συνέθεταν –ακόμη– ένα θαύμα της φύσης, σε συνδυασμό με το μπλε του ουρανού.
Όπως σε κάθε ταξίδι μας, έτσι και εκεί μας περίμεναν νέοι φίλοι, που ήταν διατεθειμένοι να βγουν πρωί πρωί από το πρόγραμμά τους, να αφήσουν για λίγο τις ασχολίες τους με τη γη τους, τα δέντρα τους, τα ζώα τους και να μας ξεναγήσουν στον εύφορο κάμπο και τα γραφικά χωριά.
Μία ξεχωριστή εικόνα αντικρίσαμε σε μία πρότυπη και πρωτότυπη αγελαδοτροφική μονάδα, που βρισκόταν λίγο έξω από τη Βέροια. Κατεβαίνοντας από το αυτοκίνητο, ακούσαμε από τα μεγάφωνα, που ήταν στημένα παντού, κλασική μουσική. «Από πού ακούγεται αυτή η μουσική;», ρωτήσαμε, για να πάρουμε την αποστομωτική απάντηση ότι είναι για τις… αγελάδες, προκειμένου να παραμένουν ήρεμες και να αποβάλλουν το στρες. Όσο και αν με το πρώτο άκουσμα μας ήταν δύσκολο να το πιστέψουμε, μία… βόλτα στον χώρο όπου ζούσαν τα… ήρεμα, πλέον, αυτά τετράποδα μας έπεισε.
Όπως σε κάθε ταξίδι μας, έτσι και εκεί μας περίμεναν νέοι φίλοι, που ήταν διατεθειμένοι να βγουν πρωί πρωί από το πρόγραμμά τους, να αφήσουν για λίγο τις ασχολίες τους με τη γη τους, τα δέντρα τους, τα ζώα τους και να μας ξεναγήσουν στον εύφορο κάμπο και τα γραφικά χωριά.
Το ροδάκινο αποτελεί δυνατό χαρτί για ολόκληρο τον νομό, με μεγάλους συνεταιρισμούς και ιδιωτικές επιχειρήσεις να το κονσερβοποιούν και να το εξάγουν στα πέρατα της γης. «Ο Έλληνας δεν έχει μάθει το κονσερβοποιημένο και δεν το έβαλε ποτέ στη διατροφή του», μας λένε, συμπληρώνοντας όμως ότι «εμείς έχουμε την ευκαιρία να το γευόμαστε κατευθείαν από το δέντρο. Δεν έχουν όλοι οι λαοί την ίδια τύχη».
Με ένα χαμόγελο ζωγραφισμένο στα πρόσωπά μας, απ’ αυτά που αντικρίσαμε και μάθαμε, συνεχίσαμε το ταξίδι, αυτήν τη φορά στους αμπελώνες της Νάουσας. Εκεί μάθαμε για το καμάρι τους, το Ξινόμαυρο (ποικιλία σταφυλιού), προϊόν ΠΟΠ και σε παγκόσμια αποκλειστικότητα της μακεδονικής γης, που γι’ αυτούς δεν είναι ένα απλό κρασί, αλλά ολόκληρη κοσμοθεωρία.
«Πετύχαμε από την αρχή. Αρκεί να σας αναφέρω ότι την εποχή εκείνη της δεκαετίας του ’60 το επίσημο δελτίο τιμών λαχαναγοράς το είχε η κεντρική λαχαναγορά της Ευρώπης, η οποία είχε τιμές ροδάκινων για κάθε χώρα προέλευσης και για τη Venus ξεχωριστά. Αυτή η φιλοσοφία μάς διακατέχει από τότε μέχρι και σήμερα και αυτή είναι που μας κατατάσσει στους παγκόσμιους πρωταγωνιστές του κλάδου από πλευράς ποιότητας και κωδικών προϊόντων, ενώ είμαστε και η πρώτη εξαγωγική αγροτική συνεταιριστική επιχείρηση της χώρας», μας λέει ο πρόεδρος της Venus, Αντώνης Μαρκοβίτης.
Venus Growers
Ομόφωνη… επιτυχία με στόχο τις παγκόσμιες αγορές
Το 1964, όταν στον Νομό Ημαθίας επικρατούσαν τα τρία «Α», δηλαδή ασυμφώνητα, αζύγιστα και απλήρωτα, ιδρύθηκε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βέροιας Venus Growers, ο οποίος έδωσε διέξοδο στους παραγωγούς, ώστε να μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα τους. Στα 52 χρόνια λειτουργίας του, έθεσε ως στόχο να τοποθετηθεί ο συνεταιρισμός στις αγορές του εξωτερικού ως τροφοδότης προϊόντων υψηλής ποιότητας και να δημιουργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους συνεργάτες του. Όμως, το μεγάλο βήμα το έκανε την περίοδο 1990-1992 με την ίδρυση της μονάδας μεταποίησης, που τον έθεσε πρωταγωνιστή της παγκόσμιας αγοράς.
Όλα τα χρόνια, όπως μας τόνισε ο πρόεδρος, κράτησαν ψηλά τη σημαία της αυτοδιαχείρισης, κόντρα σε κάθε πολέμιο: «Η Venus ανήκει στη Venus και ό,τι πετύχαμε είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας. Όλοι βάζουμε από ένα λιθαράκι και μόνο χτίζουμε, ποτέ δεν γκρεμίζουμε. Εδώ και δεκαετίες, δεν έχει υπάρξει καμία απόφαση του ΔΣ που να μην είναι ομόφωνη», τονίζει.
Έχοντας ως απαράβατο όρο η ποιότητα να είναι άριστη, η Venus προχωρά και στην επιμήκυνση της παραγωγικής περιόδου: «Παρακολουθήσαμε κάποιες ποικιλίες, από τις οποίες οι δύο είναι δικές μας και 5-6 τις πήραμε κατ’ αποκλειστικότητα από το εξωτερικό. Θέλαμε με αυτόν τον τρόπο τις 55 ημέρες παραγωγής να τις κάνουμε 80, ανεβάζοντας έτσι κατά 40% την παραγωγή με τον ίδιο εξοπλισμό. Παράλληλα, αναδιαρθρώνουμε πλήρως όλες τις ποικιλίες με ποιοτικότερες. Αυτό θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους παραγωγής, ενώ με την καλύτερη ποιότητα εξασφαλίζουμε και υψηλότερη τιμή», επισημαίνει.
Καταλήγοντας, ο Αντ. Μαρκοβίτης λέει ότι «πάνω απ’ όλα, για εμάς, είναι η πορεία του συνεταιρισμού. Εμείς δεν βλέπουμε αυτήν τη γενιά ή την επόμενη, αλλά τις επόμενες γενιές. Εδώ και 52 χρόνια ο ένας μεταλαμπαδεύει στον άλλο. Δεν έχουμε πεσιμιστική αντίληψη, ζωή δρομολογούμε και όχι θάνατο. Είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον παρά τις όποιες δυσκολίες».
Συνεχείς διακρίσεις
Το 2012, το 2013 και το 2014, παρά το γεγονός ότι ήταν δύσκολες χρονιές, η Venus διακρίθηκε για τις καινοτομίες της, ενώ έλαβε και το πρώτο βραβείο για την εξαγωγική της δραστηριότητα, όχι μόνο για τον κλάδο της κονσερβοποιίας, αλλά για τις επιχειρήσεις όλης της χώρας. Παράλληλα, το 2013, την πρώτη χρονιά εφαρμογής της Συμβολαιακής Γεωργίας, της ανατέθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς η πιλοτική εφαρμογή της. «Αν δεν είχε γίνει αυτό το πρώτο βήμα με τη Συμβολαιακή, δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν τα προγράμματα των παραγωγών και των επιχειρήσεων στον βαθμό που υλοποιούνται», λέει ο Αντ. Μαρκοβίτης. Από το 2013 ξεκίνησαν 15ετή Συμβολαιακή για τα ροδάκινα και 20ετή για τα βιομηχανικά αχλάδια.
Καταλήγοντας, ο Αντ. Μαρκοβίτης λέει ότι «πάνω απ’ όλα, για εμάς, είναι η πορεία του συνεταιρισμού. Εμείς δεν βλέπουμε αυτήν τη γενιά ή την επόμενη, αλλά τις επόμενες γενιές. Εδώ και 52 χρόνια ο ένας μεταλαμπαδεύει στον άλλο. Δεν έχουμε πεσιμιστική αντίληψη, ζωή δρομολογούμε και όχι θάνατο. Είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον παρά τις όποιες δυσκολίες».
Η επιχείρηση είναι η πρώτη στην Ευρώπη στις εξαγωγές ροδάκινου και στη φρουτοσαλάτα σε Ιαπωνία, ΗΠΑ και Καναδά
Alexander
Με όπλα το ροδάκινο, το μήλο και το αχλάδι
Τη δεκαετία του ’70, η Alexander ξεκίνησε ως μια μικρή ιδιωτική επιχείρηση κονσερβοποιίας και μέσα στα επόμενα χρόνια κατάφερε να εξελιχθεί σε μία σύγχρονη βιομηχανική μονάδα (κονσερβοποίησης και χυμοποίησης), η οποία λειτουργεί με την επωνυμία Σκουρτόπουλος Αλέξανδρος και Παπαδόπουλος Ταξιάρχης, σε νέες εγκαταστάσεις από το 1999. Με εξαγωγικό χαρακτήρα, παραγωγή που αγγίζει τους 35.000 τόνους ετησίως και τζίρο που το 2015 έφτασε τα 30 εκατομμύρια ευρώ, ο ένας εκ των δύο ιδιοκτητών, Τ. Παπαδόπουλος, μας μίλησε για τη λειτουργία της εταιρείας, δίνοντάς μας την εικόνα της παγκόσμιας αγοράς κονσερβοποιημένων φρούτων.
«Η εταιρεία λειτουργεί ως κονσερβοποιείο – χυμοποιείο, ενώ τη… νεκρή περίοδο ασχολούμαστε και με την εισαγωγή νωπών προϊόντων από τις χώρες του Νοτίου Ημισφαιρίου», μας λέει ο Βεροιώτης επιχειρηματίας. Ο ίδιος συμπληρώνει ότι «στην κονσερβοποίηση και στη χυμοποίηση συνεργαζόμαστε με συνεταιρισμούς από την Ημαθία και την Πέλλα, ενώ τα κύρια προϊόντα μας είναι το ροδάκινο, το μήλο και το αχλάδι, που καλύπτουμε περίπου ένα τετράμηνο παραγωγής-μεταποιητικής εργασίας. Στα νωπά προϊόντα δυνατό χαρτί της εταιρείας αποτελεί η μπανάνα, με την οποία τροφοδοτούμε μεγάλες αλυσίδες σούπερ-μάρκετ, αλλά και την κεντρική λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης, ενώ εμπορευόμαστε λεμόνια και πορτοκάλια, όταν αυτά δεν υπάρχουν στην Ελλάδα».
«Η μεγαλύτερη πιστοποίηση για εμάς είναι η αποδοχή από τους πελάτες»
Στο προφίλ της επιχείρησης και της εξαγωγικής της δραστηριότητας αναφέρθηκε, στη συνέχεια, ο γενικός διευθυντής της Venus, Στέλιος Θεοδουλίδης. «Κάνουμε μεγάλες προσπάθειες και έχουμε στήσει το όνομά μας στις παγκόσμιες αγορές, όντας εξαγωγικοί, αυτήν τη στιγμή, πάνω από το 97%. Εξάγουμε σε όλο τον κόσμο, από Ιαπωνία μέχρι Βόρεια Λατινική Αμερική.Ο γενικός διευθυντής της Venus, Στέλιος Θεοδουλίδης
Έχουμε μεγάλη γκάμα προϊόντων προς λιανική κατανάλωση, μαζική εστίαση ή και άλλους παραγωγούς, με βασικά συστατικά το ροδάκινο και το αχλάδι. Ταυτόχρονα, κάνουμε εισαγωγές σε πρώτες ύλες φρούτων, που δεν παράγονται στην Ελλάδα, όπως ο ανανάς. Είμαστε πιστοποιημένοι από όλους τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά πιο μεγάλη πιστοποίηση για εμάς είναι η αποδοχή που έχουμε από τους πελάτες μας. Μεγαλύτερες αγορές μας είναι εκείνες της ΕΕ, ενώ είμαστε αναπτυγμένοι και στις αγορές της Ιαπωνίας.
Ουσιαστικά, είμαστε οι πρώτοι στην Ευρώπη στις εξαγωγές ροδάκινου και στη φρουτοσαλάτα σε Ιαπωνία, ΗΠΑ και Καναδά, ενώ αναπτυσσόμαστε και στην Κεντρική Αμερική. Αυτό είναι το προφίλ των πωλήσεών μας και διαρκώς κάνουμε προσπάθειες να αναπτυχθούμε και σε άλλες αγορές στη βορειοανατολική Ασία και στην Ινδία. Κάποια στιγμή θα ανοίξει και η αγορά της Αφρικής, όπου υπάρχουν πολλές προοπτικές».
Η επιχείρηση έχει δυναμικότητα επεξεργασίας περίπου 50.000 τόνων, ενώ με βάση τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών και τον προγραμματισμό που έχει γίνει για τα επόμενα 15 με 20 χρόνια, μέσω της Συμβολαιακής, στόχος είναι από το 2020 να ξεπεράσουν τους 65.000 τόνους.
Έχουμε μεγάλη γκάμα προϊόντων προς λιανική κατανάλωση, μαζική εστίαση ή και άλλους παραγωγούς, με βασικά συστατικά το ροδάκινο και το αχλάδι. Ταυτόχρονα, κάνουμε εισαγωγές σε πρώτες ύλες φρούτων, που δεν παράγονται στην Ελλάδα, όπως ο ανανάς. Είμαστε πιστοποιημένοι από όλους τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά πιο μεγάλη πιστοποίηση για εμάς είναι η αποδοχή που έχουμε από τους πελάτες μας. Μεγαλύτερες αγορές μας είναι εκείνες της ΕΕ, ενώ είμαστε αναπτυγμένοι και στις αγορές της Ιαπωνίας.
Ουσιαστικά, είμαστε οι πρώτοι στην Ευρώπη στις εξαγωγές ροδάκινου και στη φρουτοσαλάτα σε Ιαπωνία, ΗΠΑ και Καναδά, ενώ αναπτυσσόμαστε και στην Κεντρική Αμερική. Αυτό είναι το προφίλ των πωλήσεών μας και διαρκώς κάνουμε προσπάθειες να αναπτυχθούμε και σε άλλες αγορές στη βορειοανατολική Ασία και στην Ινδία. Κάποια στιγμή θα ανοίξει και η αγορά της Αφρικής, όπου υπάρχουν πολλές προοπτικές».
Η επιχείρηση έχει δυναμικότητα επεξεργασίας περίπου 50.000 τόνων, ενώ με βάση τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών και τον προγραμματισμό που έχει γίνει για τα επόμενα 15 με 20 χρόνια, μέσω της Συμβολαιακής, στόχος είναι από το 2020 να ξεπεράσουν τους 65.000 τόνους.
Alexander
Με όπλα το ροδάκινο, το μήλο και το αχλάδι
Τη δεκαετία του ’70, η Alexander ξεκίνησε ως μια μικρή ιδιωτική επιχείρηση κονσερβοποιίας και μέσα στα επόμενα χρόνια κατάφερε να εξελιχθεί σε μία σύγχρονη βιομηχανική μονάδα (κονσερβοποίησης και χυμοποίησης), η οποία λειτουργεί με την επωνυμία Σκουρτόπουλος Αλέξανδρος και Παπαδόπουλος Ταξιάρχης, σε νέες εγκαταστάσεις από το 1999. Με εξαγωγικό χαρακτήρα, παραγωγή που αγγίζει τους 35.000 τόνους ετησίως και τζίρο που το 2015 έφτασε τα 30 εκατομμύρια ευρώ, ο ένας εκ των δύο ιδιοκτητών, Τ. Παπαδόπουλος, μας μίλησε για τη λειτουργία της εταιρείας, δίνοντάς μας την εικόνα της παγκόσμιας αγοράς κονσερβοποιημένων φρούτων.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κλάδος της κονσερβοποιίας της Ελλάδας είναι leader στην αγορά του εξωτερικού, καθώς «μπορεί να μην παράγουμε, αλλά εξάγουμε τη μεγαλύτερη ποσότητα παγκοσμίως». Χαρακτηριστικοί είναι οι αριθμοί που από τα 50 εκατομμύρια χαρτοκιβώτια, που εξάγονται από όλες τις χώρες, η Ελλάδα εξάγει τα 15 εκατομμύρια. Όπως λέει ο Τ. Παπαδόπουλος, «υπάρχουν χώρες όπως η Αργεντινή, που το 70% κονσερβοποιημένου φρούτου καταναλώνεται στην εγχώρια αγορά, σε αντίθεση με τους Έλληνες καταναλωτές, που τους αρέσει το νωπό φρούτο και όχι η κομπόστα».
Γι’ αυτό και το 100% της παραγωγής της εξάγεται. Πέρυσι, όμως, «ήταν μια μέτρια χρονιά λόγω κακοκαιρίας, το ροδάκινο δεν μπόρεσε να καρποδέσει και φτάσαμε μόλις τους 26.000 τόνους, ενώ άλλες χρονιές αγγίζουμε και τους 35.000 τόνους».
AΣ Νάουσας
Ο πρωταθλητής στην εξαγωγή νωπών φρούτων
Με δικά του κεφάλαια και με τη δημιουργία σημαντικών αποθεματικών, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει τον τελευταίο χρόνο, τόσο με τη μειωμένη παραγωγή όσο και με το ρωσικό εμπάργκο, λειτουργεί ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Νάουσας, που επισκεφθήκαμε στην περιοχή Κοπανός Ημαθίας. Ο συνεταιρισμός, με 850 συνεργαζόμενα μέλη από την περιοχή Αγρόκτημα Δήμου Νάουσας, ιδρύθηκε το 1926. Τα προϊόντα που παράγονται στη συγκεκριμένη περιοχή είναι ροδάκινα (προϊόν ΠΟΠ), κεράσια, δαμάσκηνα, νεκταρίνια, βερίκοκα, μήλα, αχλάδια, ακτινίδια και σε μικρές ποσότητες κυδώνια και λωτοί.
 |
| Ο πρόεδρος της ΑΣ Νάουσας, Κώστας Ταμπακιάρης, |
Ο πρόεδρος, Κώστας Ταμπακιάρης, μας ενημέρωσε ότι ο συνεταιρισμός διαθέτει πρατήριο γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων, τα οποία προμηθεύεται ο παραγωγός και πληρώνει, όταν βγει η εκκαθάρισή του. Ο συνεταιρισμός είναι από τους πιο εκσυγχρονισμένους της χώρας, με δικό του διαλογητήριο ροδάκινων και μήλων και διαλογητήριο κερασιών τελευταίου τύπου από την Αυστραλία. Ταυτόχρονα, διαθέτει τις μεγαλύτερες ψυκτικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα (τα πρώην κρατικά ψυγεία, τα οποία αγόρασε ο ΑΣ Νάουσας το 1984) και ένα πολύ μεγάλο δίκτυο πελατών και πωλήσεων σε όλη την Ευρώπη και στα αραβικά κράτη.
Ο συνεταιρισμός διαχειρίζεται περίπου 30.000 τόνους νωπά φρούτα, ενώ, όπως τονίζει ο πρόεδρος, «είναι η πρώτη σε εξαγωγές νωπών φρούτων. Ο τζίρος μας, μέχρι το 2014 (πριν από το εμπάργκο της Ρωσίας), έφτανε τα 20-22 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Τον τελευταίο χρόνο και λόγω της πτώσης των τιμών, αλλά και του εμπάργκο, ο τζίρος εμφάνισε πτώση κατά 20%-30%. Επίσης, η προώθηση των προϊόντων μας έχει καταστεί δυσκολότερη. Μέχρι και πριν από το εμπάργκο της Ρωσίας, στη συγκεκριμένη αγορά εξαγόταν το 90% των νωπών προϊόντων μας, ενώ σήμερα διοχετεύεται μόλις το 50% και αυτό σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές».
Συγχρόνως, το άνοιγμα σε νέες αγορές έχει δυσκολίες, καθώς τα ροδάκινα και τα κεράσια, που είναι τα βασικά τους προϊόντα, είναι ευπαθή και δεν μπορούν να διοχετευτούν σε μακρινές αγορές, όπως για παράδειγμα η Κίνα, αλλά μέχρι εκεί που αντέχουν. Γι’ αυτό, όπως εξηγεί, «φορτώνονται οι ήδη υπάρχουσες αγορές, με αποτέλεσμα να πέφτουν οι τιμές ή ακόμα και να μένουν προϊόντα στα αζήτητα». Ως μόνη λύση θεωρεί τη μείωση της παραγωγής ροδάκινων και κερασιών από τις ανταγωνιστικές χώρες (Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Τουρκία).
Ολοκληρώνοντας, σημειώνει πως πέρσι εφαρμόστηκε το ευρωπαϊκό μέτρο της δωρεάν διάθεσης ροδάκινου, ακτινιδίου και μήλου (προς 27 λεπτά/κιλό), που κάλυψε μετά βίας τα έξοδα παραγωγής των καλλιεργητών. «Βέβαια, αν δεν υπήρχε αυτό το μέτρο, θα ήμασταν σε απόγνωση», καταλήγει.
Συγχρόνως, το άνοιγμα σε νέες αγορές έχει δυσκολίες, καθώς τα ροδάκινα και τα κεράσια, που είναι τα βασικά τους προϊόντα, είναι ευπαθή και δεν μπορούν να διοχετευτούν σε μακρινές αγορές, όπως για παράδειγμα η Κίνα, αλλά μέχρι εκεί που αντέχουν. Γι’ αυτό, όπως εξηγεί, «φορτώνονται οι ήδη υπάρχουσες αγορές, με αποτέλεσμα να πέφτουν οι τιμές ή ακόμα και να μένουν προϊόντα στα αζήτητα». Ως μόνη λύση θεωρεί τη μείωση της παραγωγής ροδάκινων και κερασιών από τις ανταγωνιστικές χώρες (Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Τουρκία).
Ολοκληρώνοντας, σημειώνει πως πέρσι εφαρμόστηκε το ευρωπαϊκό μέτρο της δωρεάν διάθεσης ροδάκινου, ακτινιδίου και μήλου (προς 27 λεπτά/κιλό), που κάλυψε μετά βίας τα έξοδα παραγωγής των καλλιεργητών. «Βέβαια, αν δεν υπήρχε αυτό το μέτρο, θα ήμασταν σε απόγνωση», καταλήγει.
ΑΣ Αγίας Μαρίνας: Η λύση στις συλλογικές οργανώσεις
Επιτυχίες μετρά ο ΑΣ Αγίας Μαρίνας παρά τα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του
Σε μια προσπάθεια να εμπιστευτούν ξανά το συνεταιριστικό κίνημα οι απογοητευμένοι από προηγούμενες καταστάσεις παραγωγοί, δημιουργήθηκε μόλις πριν από τέσσερα χρόνια ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίας Μαρίνας.
«Ξεκινήσαμε στην αρχή με λίγους παραγωγούς, θέλοντας να δείξουμε και να πείσουμε και τους άλλους ότι το μέλλον τους είναι εκεί. Εγώ ήμουν πάντα υπέρ των συλλογικών οργανώσεων, όταν αυτές είχαν διαφάνεια, στρατηγική και προοπτική. Πιστεύω ότι σήμερα, στην έσχατη κρίση, το μέλλον βρίσκεται στις συλλογικές οργανώσεις. Πριν από 20 χρόνια, τα πάντα διακινούνταν μέσω των συνεταιρισμών. Μετά ήρθε η εποχή που οι συνεταιρισμοί άρχισαν να παρακμάζουν, καθώς υπήρξαν ατασθαλίες, οι οποίες φαίνονταν και ο κόσμος άρχισε να χάνει την εμπιστοσύνη του προς τους συνεταιρισμούς», μας λέει ο πρόεδρος, Θοδωρής Παπακωνσταντίνου.
«Ήδη, σκεφτόμαστε διάφορους τρόπους για να αξιοποιήσουμε τα προϊόντα μας, όπως την παραγωγή μαρμελάδας, που έχει διάρκεια και μπορείς να την πουλήσεις. Αυτή η ιδέα ξεκίνησε βλέποντας εξαιρετικής ποιότητας ροδάκινα να πηγαίνουν για χυμοποίηση σε πολύ χαμηλές τιμές. Ροδάκινα που, αν τα έβαζες στη βιτρίνα, θα έπιανες εξαιρετική τιμή. Αν, όμως, δεν τραβάει το προϊόν, ο παραγωγός αναγκάζεται να τα δώσει για χυμό, με χαμηλή τιμή, για να μην πάει χαμένο», τονίζει.
«O στόχος μας πέρα από τη μείωση του κόστους, είναι να δώσουμε προστιθέμενη αξία σε αυτά που κάνουμε»
Στο άμεσο μέλλον, στις σκέψεις του συνεταιρισμού είναι να παράγουν προϊόντα, τα οποία θα έχουν διάρκεια στον χρόνο, χωρίς να πετούν τίποτε και να αυξάνουν το εισόδημά τους. Παράλληλα, με αυτόν τον τρόπο, θα επεκταθεί ο χρόνος εργασίας τους, καθώς κάθε σεζόν δουλεύουν 4-5 μήνες το καλοκαίρι.
Ο Θ. Παπακωνσταντίνου θεωρεί πως η λύση βρίσκεται στους συνεταιρισμούς και, γενικότερα, στις συλλογικές οργανώσεις, «εάν και εφόσον τους αφήσουν να δουλέψουν σ’ ένα ήρεμο περιβάλλον, με λογικές καταστάσεις. Δεν θέλουμε ούτε λεφτά, ούτε επιδοτήσεις. Η Ημαθία είναι μία περιοχή που δεν επιδοτείται. Ό,τι κάνει είναι με τη δουλειά της και με την προοπτική να εξάγει, αφού μεγάλος όγκος των προϊόντων μας πάει για εξαγωγή. Η ανάπτυξη στον αγροτικό τομέα συνεπάγεται και προστιθέμενη αξία στο προϊόν που παράγεται».
ΕΥΡΩΦΑΡΜ ΑΕ
Από την Ημαθία μέχρι τη Γαλλία ακόμα και την μακρινή Ινδία
H εταιρεία ΕΥΡΩΦΑΡΜ ΑΕ, με βάση την Αλεξάνδρεια Ημαθίας, ιδρύθηκε το 1993 και αποτελεί μέλος ενός ομίλου εταιρειών, που καλύπτει σε προϊόντα και υπηρεσίες όλο τον αγροτικό τομέα. Σε αυτόν τον όμιλο ανήκει και η ιστορική βιομηχανία ζωοτροφών της ΕΛΒΙΖ στο Πλατύ Ημαθίας, με έτος ίδρυσης το 1953. Μέλη του ομίλου είναι και η εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών Novacert στην Αλεξάνδρεια, η ΒΙΤΡΟ ΕΛΛΑΣ ΑΕ στο Νησέλι Ημαθίας με φυτώρια και, τέλος, ένα διαλογητήριο-τυποποιητήριο νωπών φρούτων. Επιπλέον, η εταιρεία εφαρμόζει προγράμματα Συμβολαιακής Γεωργίας με την Τράπεζα Πειραιώς, ενώ συγκεκριμένα η ΕΛΒΙΖ συνάπτει συμβόλαια με παραγωγούς δημητριακών (καλαμπόκι, σιτάρι, κριθάρι, λούπινο).
Όπως ο ίδιος προσθέτει, «ο όμιλος δραστηριοποιείται από το 1976 με εγκαταστάσεις και γραφεία κυρίως στον Νομό Ημαθίας, αλλά και στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, απασχολώντας περίπου 200 άτομα προσωπικό». Τον Ιούλιο του 2012, ο όμιλος απέκτησε το 99,9% των μετοχών της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζωοτροφών (ΕΛΒΙΖ) μέσω διαγωνισμού, αποτελώντας την πρώτη ιδιωτικοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας.
Όπως προαναφέραμε, η Novacert, που αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες συμβουλευτικών υπηρεσιών στη χώρα, δραστηριοποιείται στον τομέα διαχείρισης προγραμμάτων προβολής και προώθησης νωπών και μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων, καθώς και στον τομέα της ολοκληρωμένης διαχείρισης καλλιεργειών, ανάπτυξης, εφαρμογής και πιστοποίησης συστημάτων διαχείρισης και διασφάλισης ποιότητας.
Τέλος, στον όμιλο ανήκει και η ΒΙΤΡΟ με εγκαταστάσεις στο Νησέλι Ημαθίας, που δραστηριοποιείται από το 1986 στην παραγωγή, στην έρευνα και στη διάθεση φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού. Όπως μας εξηγεί ο Β. Χαλκίδης «η εταιρεία χρησιμοποιεί προηγμένη τεχνολογία πολλαπλασιασμού ιστών (ιν βίτρο) για τον πολλαπλασιασμό των φυτών, ενώ κατέχει μεγάλο μέρος της αγοράς στα φαρμακευτικά φυτά, στα αμπέλια και στα οπωροφόρα δέντρα».
Στο κομμάτι των συνεργασιών, ο όμιλος συνεργάζεται με τους μεγαλύτερους συνεταιρισμούς και εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο όπως η Ντανίσκο από τη Δανία, η Μεσαντούρ από τη Γαλλία, ενώ πρόσφατα θα ξεκινήσει και η συνεργασία με μία ινδική εταιρεία, οι οποίες ενδιαφέρονται για φυτικά προϊόντα και αυτοφυείς ελληνικές πρώτες ύλες.
ΒΑΕΝΙ Νάουσας και…ξινόμαυρο
Οικονομικός… πνεύμονας για την Νάουσα και ολόκληρη την Κεντρική Μακεδονία
Ο Αμπελουργικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός ΒΑΕΝΙ Νάουσας ιδρύθηκε το 1984 και σήμερα αριθμεί 250 μέλη και 600 συνεργαζόμενους αμπελοπαραγωγούς, ενώ η δυναμική του είναι 5.500 τόνοι, με δυνατότητα οινοποίησης μέχρι και 7.000 τόνους σταφύλια τον χρόνο.
Το 2002 ανέλαβε πρόεδρος ο Γιώργος Φουντούλης και, όπως ο ίδιος μας λέει, «τότε δεν ήταν συνεταιρισμός, αλλά κάτι σαν οινοποιητικές αποθήκες. Δώσαμε δομή καθαρά επιχειρηματική σε όλα τα επίπεδα και έγινε πλέον μια οινοποιητική επιχείρηση», τονίζει.Αυτήν τη στιγμή, εξάγουν σε 27 χώρες. «Τρέχουμε κάποια προγράμματα για διαφήμιση εκτός Ελλάδας και ιδιαίτερα σε τρίτες χώρες, αλλά και μέσα στην ΕΕ. Ο Γενάρης μέχρι και τον Απρίλη είναι ένα διάστημα που μας βρίσκει συνέχεια εκτός Ελλάδας, συμμετέχοντας σε όλες τις εκθέσεις παγκοσμίως. Φέτος, έχουμε Αυστραλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Βραζιλία και Κίνα, η οποία αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη συμφωνία που έκανε μια ελληνική εξαγωγική εταιρεία τα τελευταία 5-6 χρόνια. Όμως, ενώ είχαμε ένα πελατολόγιο της τάξης του 1,5 εκατομμυρίου περίπου, ήρθαν τα πάνω κάτω. Σήμερα δεν είμαστε τόσο ανταγωνιστικοί στην κινεζική αγορά, γιατί παίρνουν φθηνότερα προϊόντα με μηδενικούς δασμούς. Το παλεύουμε, όμως, σε όλη την επικράτεια», διευκρινίζει ο Γιώργος Φουντούλης.
Ποικιλίες
Το Ξινόμαυρο είναι η ποικιλία που παγκοσμίως καλλιεργείται αποκλειστικά στη Νάουσα και είναι ΠΟΠ. Είναι μία από τις βασικές ποικιλίες του ελληνικού αμπελώνα, καθώς και το Αγιωργίτικο και το Ασύρτικο, που πουλάνε στο εξωτερικό. Η ποικιλία του Ξινόμαυρου χρονολογείται εδώ και αιώνες. «Δεν έχει καμία σχέση με όλα τα υπόλοιπα κρασιά παγκοσμίως. Έχει τελείως διαφορετική γεύση, σώμα κι αρώματα. Με αυτό μπορούμε να ανταγωνιστούμε και περιοχές, όπως είναι η κοιλάδα της Νάπα, που είναι το κέντρο του κρασιού των Ηνωμένων Πολιτειών ή άλλες, που βγάζουν καλά κρασιά. Το Ξινόμαυρο έχει τον δικό του χαρακτήρα. Είναι ένα κρασί για γνώστες και όχι για να καθίσουμε να το πιούμε όπως το… κοκκινέλι», μας λέει.
Άλλωστε, για εκείνους, όπως αναφέρει ο Γ. Φουντούλης, το Ξινόμαυρο «είναι φιλοσοφία, δεν είναι απλά για να ζήσουμε την οικογένεια. Το λατρεύουμε, το αγαπάμε. Περάσαμε και δύσκολες στιγμές παλαιότερα, αλλά ανακάμπτουμε συνεχώς κάθε χρόνο. Ο οινοποιητικός τομέας είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα, που δεν έχει απλά business plan, αλλά έχει μάστερ και πάει καλά και στις εξαγωγές».
Στα επόμενα σχέδια του συνεταιρισμού, μόλις ολοκληρωθούν σχετικές αναλύσεις, είναι η οινοποίηση και κρασιού που… αδυνατίζει.
Κρασιά από την ίδρυση του συνεταιρισμού
Στο κελάρι του συνεταιρισμού, όπου γίνεται η ωρίμανση των κρασιών στα ειδικά δρύινα βαρέλια, μας ξενάγησε ο Στράτος Κατής, υπεύθυνος πωλήσεων εξωτερικού. Σε αυτό υπάρχουν 26.582 φιάλες, συνολικού κόστους 2 εκατομμυρίων ευρώ, από την πρώτη κιόλας οινοποίηση το 1984, όταν ιδρύθηκε ο συνεταιρισμός.
 |
| Ο Στράτος Κατής, υπεύθυνος πωλήσεων εξωτερικού του ΒΑΕΝΙ |
Τα περισσότερα κόκκινα κρασιά, αλλά και κάποια λευκά, έχουν τη δυνατότητα ωρίμανσης στα βαρέλια, που προμηθεύονται από την Αμερική και τη Γαλλία. Και αυτό γιατί τα δρύινα βαρέλια έχουν την ιδιότητα να ωριμάζουν τις τανίνες του κρασιού, κάνοντας την υφή του πιο συμπαγή και πιο γεμάτη τη γεύση του.
Η παλαίωση του κρασιού συνεχίζεται στις φιάλες, στις οποίες μένει για αρκετό διάστημα, ηρεμώντας και βγάζοντας τα αρώματά του. Στο κελάρι υπάρχουν ετικέτες, που παλαιώνουν από έξι μήνες έως και δύο χρόνια.Το Ξινόμαυρο είναι η ποικιλία με τις περισσότερες δυνατότητες παλαίωσης, φτάνοντας μέχρι και τα 70 χρόνια, ενώ είναι από τα πρώτα ελληνικά κρασιά που έκαναν μακρινά ταξίδια, αντέχοντας να περάσει ακόμα και τον Ατλαντικό, χωρίς πρόβλημα. Όμως, δεν έχουν όλες οι ποικιλίες τη δυνατότητα παλαίωσης.Το κρασί, για να έχει μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, στο κελάρι πρέπει να επικρατεί χαμηλή και σταθερή θερμοκρασία (16-17 βαθμοί Κελσίου), υγρασία 70%-75%, χαμηλός φωτισμός και η φιάλη να έχει καλή ποιότητα φελλού (μακράς παλαίωσης), που διαρκεί στο μέγιστο δέκα χρόνια. Επίσης, διαθέτουν και καπνιστό κρασί, το ‘‘Δαμασκηνό’’, το οποίο είναι παλαιωμένο Ξινόμαυρο σε καπνιστά δρύινα βαρέλια, από ειδικά επιλεγμένους αμπελώνες.
«Με τους παραγωγούς που συνεργαζόμαστε και τη μεγάλη αμπελουργική ακτίνα που έχουμε, όποτε και αν χρειαστούμε καλής ποιότητας σταφύλι, μπορούμε να το βρούμε. Ακόμα και σε περίπτωση κακοκαιρίας ή κακής εσοδείας σε μια περιοχή», λέει ο Στράτος Κατής.
.jpg)