Ο Εσπερινός της συγχωρήσεως στη Νάουσα και τη Βέροια

Την Κυριακή της Τυρινής το εσπέρας, ο σεβασμιώτατος Μητροπολιτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον Εσπερινό της συγχωρήσεως αρχικά στον μητροπολιτικό ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης και στη συνέχεια στον ιερό Ναό αγίου Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας. Στο τέλος των ιερών ακολουθιών ο σεβασμιώτατος ανέγνωσε την καθιερωμένη συγχωρητική ευχή επί τη ενάρξει της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής... και στη συνέχεια κήρυξε το θείο λόγο και αφού πρώτα ο ίδιος ζήτησε συγχώρηση από τον ιερό κλήρο και το λαό έδωσε τη συγχώρηση και τις ευχές του σε όλους. Δείτε τις φωτογραφίες από τη Νάουσα και τη Βέροια και τις αντίστοιχες ομιλίρες του σεβασμιώτατου:

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΡΗΣΕΩΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ

Η ομιλία του σεβασμιωτάτου στη Νάουσα:
«Μή ἀποστρέψῃς τό πρόσωπόν σου ἀπό τοῦ παιδός σου ὅτι θλί­βομαι, ταχύ ἐπάκουσόν μου, πρό­σχες τῇ ψυχῇ μου καί λύτρωσαι αὐτήν», ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο νά ψάλλουν ἀργά καί κατανυ­κτι­κά οἱ χοροί τῶν ἱεροψαλτῶν τό Μεγάλο Προ­κείμενο.
Καί παρακαλέσαμε ὅλοι μαζί τόν Θεό νά μήν ἀπο­στρέ­ψει τό πρό­σωπό του ἀπό ἐμᾶς πού εἴμαστε τέκνα του. Νά μήν ἀποστρέψει τό πρόσωπό του ἰδιαί­τερα αὐτή τήν πε­ρίοδο πού θλί­ψεις πολλές συνέ­χουν τήν ψυχή μας.
Ποιός εἶναι ὅμως ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ὁ Θεός ἀποστρέφει τό πρό­σω­πό του ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἀκόμη καί ἀπό τά πιό προσφιλῆ του τέκνα, ὅπως ἦταν ὁ προφη­τάναξ καί ψαλμωδός Δαβίδ;
Ὁ λόγος εἶναι, ἀδελφοί μου, ἡ ἀνομία, ἡ ἁμαρτία καί ἡ παρακοή. Τίποτε δέν ἐνοχλεῖ τόν Θεό τόσο πολύ ὅσο ἡ ἁμαρτία. Διότι ἡ ἁμαρ­τία εἶναι ρύπος, εἶναι ἀκαθαρσία, εἶναι δυσωδία. Καί ὅπως κανείς ἀπό ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους δέν θέ­λει νά βλέπει σκουπίδια καί ἀκα­θαρσίες, καί ὅταν τά δεῖ ἀπο­στρέφει τό πρόσωπό του, τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τόν Θεό.
Ἐάν μάλιστα συνυπολογίσουμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὁ πλέον καθαρός, εἶναι ὁ πά­σης ἐπέκεινα καθαρό­τη­τος, μπο­ροῦμε νά κατανοήσου­με γιατί τοῦ εἶναι τόσο ἀπεχθής καί τόσο δυσά­ρεστη ἡ ἁμαρτία ὥστε νά ἀπο­στρέφει ἀπό αὐτήν τό πρόσωπό του.
Καί καθώς ἡ ἁμαρτία δέν εἶναι ἀνεξάρτητη στόν κόσμο ἀλλά ἐκ­φράζεται καί ἐκπροσωπεῖται ἀπό τούς ἀνθρώπους πού τήν κάνουν, ἡ ἀποστροφή τοῦ Θεοῦ πρός τήν ἁμαρτία μεταφράζεται καί σέ ἀπο­στρο­φή του πρός τόν ἄνθρωπο πού ἁμαρτάνει.
Βεβαίως, ὁ Θεός δέν ταυτίζει τόν ἁμαρτωλό μέ τήν ἁμαρτία, καί θέλει πάντοτε νά σώσει τόν ἄν­θρω­πο, ὅσο ἁμαρ­τωλός καί ἄν εἶναι, ἀλλά παρ᾽ ὅλα αὐτά ἀνα­γκάζεται νά ἀποστρέψει τό πρό­σωπό του καί ἀπό τόν ἄνθρωπο, γιατί δέν ἀντέχει νά βλέπει τήν ἁμαρτία.
Καί τί συμβαίνει ὅταν ὁ Θεός ἀποστρέφει τό πρόσωπό του; Τό ἀκούσαμε, ἀδελφοί μου, στήν ἀρ­χή τοῦ ἑσπερινοῦ, στόν προοι­μια­κό ψαλμό. «Ἀποστρέψαντός δέ σου τό πρόσωπον ταραχθήσο­ν­ται», λέει ὁ προφήτης Δαβίδ.
Ὅ­ταν ὁ Θεός ἀποστρέφει τό πρό­σω­πό του τά πάντα ταράσ­σονται, καί δημιουργεῖται ἀναστάτωση καί χάος. Ὁ Δαβίδ τό γράφει ἀπό προ­σωπική του ἐμπειρία, ἀλλά τήν ἴδια ἐμπειρία ἔχουμε καί ἐ­μεῖς, ἀδελφοί μου, ζώντας εἴτε ὡς ἄτομα εἴτε ὡς κοινωνία αὐτή τήν ἀναταραχή καί τή σύγχυση πού προκαλεῖ ἡ ἀποστροφή τοῦ προ­σώπου τοῦ Θεοῦ ὡς συνέπεια τῆς ἁμαρτίας μας.
Ὑπάρχει ὅμως καί μία ἀκόμη συνέπεια. Καί τήν ἀναφέρει καί αὐτή ὁ ψαλμωδός Δαβίδ. Εἶναι ἡ θλίψη. «Μή ἀποστρέψῃς» λέει «τό πρόσωπόν σου, ὅτι θλίβομαι».
Ἡ αἰτία τῆς θλίψεως εἶναι διπλή. Εἶναι ἡ θλίψη πού προκαλεῖ ἡ ἁ­μαρτία, ἀλλά εἶναι καί ἡ θλίψη ἐξαι­τίας τῆς ἐγκαταλείψεως τοῦ Θεοῦ.
Ἡ θλίψη αὐτή ὅμως δέν ὁδηγεῖ τόν Δαβίδ στήν ἀπογοήτευση, στήν κατάθλιψη, στήν ἀπομόνω­ση. Σπεύδει καί ζητᾶ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Σπεύδει καί ζητᾶ ἀπό Ἐκεῖ­νον τή λύτρωση. Σπεύδει καί τόν παρακαλεῖ νά ἀκούσει τήν προ­σευχή του καί νά στρέψει καί πάλι τό βλέμμα του στήν ψυχή του πού ταλανίζεται καί συνθλίβεται ἀπό τήν ἀπουσία του.
Ἄν καί ἐμεῖς, ἀδελφοί μου, αἰ­σθα­νόμαστε αὐτή τή θλίψη στήν ψυχή μας, ἄν αἰσθανόμαστε ὅτι οἱ ἁμαρτίες μας, οἱ παραλείψεις μας, οἱ ἀδυναμίες μας, τά σφάλματά μας ἔχουν κάνει τόν Θεό νά ἀπο­στρέφει τό πρόσωπό του ἀπό ἐμᾶς· ἄν αἰσθανόμαστε ὅτι μᾶς λείπει ἡ χάρη καί ἡ βοήθειά του στή ζωή μας, ἄς μετασχηματίσουμε αὐτή τή θλίψη σέ κατάνυξη. Ἄς τήν μετα­ποιήσουμε σέ δάκρυα μετανοίας καί ἄς στραφοῦμε πρός τόν Θεό. Ἄς τοῦ ζητήσουμε νά μᾶς συγχω­ρήσει, ὅπως τό ἔκανε ὁ προφη­τά­ναξ Δαβίδ. Ἄς τοῦ ζητήσουμε νά μᾶς δώσει τή λύτρωση, ἀπαλλάσ­σο­ντάς μας ἀπό τή θλίψη τῆς ἁμαρ­τίας καί τῆς ἀπουσίας του, καί νά χαρίσει τήν ἀγαλλίαση τῆς παρουσίας του καί τῆς χάριτός του στήν ψυχή μας.
Ἀδελφοί μου, ἡ περίοδος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρα­κο­στῆς πού ἀρχίζει ἀπό αὔριο μᾶς προσ­φέρει αὐτή τή μεγάλη εὐκαι­ρία. Νά ἐξετάσουμε τόν ἑαυτό μας, νά διαπιστώσουμε τίς αἰτίες πού μᾶς ἀπομάκρυναν ἀπό τόν Θεό, νά μετανοήσουμε καί νά στραφοῦμε πρός Αὐτόν ζητῶντας του νά μᾶς συγχωρήσει καί νά μᾶς ἀποκα­τα­στήσει στήν ἀγάπη του. Ἡ Ἐκ­κλησία μας μᾶς προσφέρει πολλές εὐκαιρίες μέ τίς ἀκολουθίες καί τά ἱερά μυστήριά της γιά νά φθά­σου­με στή μετάνοια καί νά ἐπιτύ­χουμε τήν ἀποκατάσταση τῆς σχέ­σεώς μας μέ τόν Θεό. Ἄς μήν τίς ἀφήσουμε νά χαθοῦν. Ἄς μήν ἀφή­σουμε νά διέλθει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή χωρίς νά ἐπιτύχουμε τήν ἀλλαγή τοῦ ἑαυ­τοῦ μας καί τῆς σχέσεώς μέ τόν Θεό, γιατί μόνο ἔτσι θά μπορέσου­με νά ζήσουμε καί νά ἑορτάσουμε οὐσιαστικά τό Πάθος καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΡΗΣΕΩΣ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Η ομιλία του σεβασμιωτάτου στη Βέροια:
«Ἰδού καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού καιρός μετανοίας», ἀκούσαμε τόν ἱερό ὑμνογράφο νά μᾶς ὑπεν­θυ­μί­ζει πρό ὀλίγου μέ τούς στίχους αὐτούς τό νόημα τῆς Με­γά­λης Τεσσαρακοστῆς, τό νόημα τῆς πε­ρι­όδου στήν ὁποία εἰσερχό­μεθα ἀπό αὔριο, ἀδελφοί μου.
«Ἰδού καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού καιρός μετανοίας». Καί τό ἐρώ­τη­μα πού τίθεται εἶναι γιατί εἶναι ε­ὐπρόσδεκτος αὐτός ὁ και­ρός; Γιατί εἶναι εὐπρόσδεκτη ἀπό τόν Θεό αὐτή ἡ περίοδος στήν ὁ­ποία εἰσερ­χό­μεθα;
Εἶναι εὐπρόσδεκτη, διότι εἶναι περίοδος μετανοίας καί συγχωρή­σεως, καί ὁ Θεός ὡς φι­λό­στοργος πατέρας μας, ὡς φιλάν­θρωπος καί ἐλεήμων πού εἶναι, ἀγα­πᾶ τούς μετανοοῦντες καί δέ­χεται τούς αἰτοῦντες συγ­χώ­ρηση.
Καί δέν θά ἦταν δυνατό νά συμ­βαίνει διαφορετικά, ἐφόσον ἡ με­τά­νοια καί ἡ συγχώρηση εἶναι αὐ­τή πού ἀποκαθιστᾶ τή σχέση μας μέ τόν Θεό, εἶναι αὐτή πού μᾶς ἐπα­ναφέρει καί πάλι κοντά του.

Διότι δέν ὑπάρχει οὔτε ἕνας ἄν­θρω­πος ὁ ὁποῖος νά μήν ἔχει ἁ­μαρ­τήσει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Δέν ὑπάρχει οὔτε ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁ­ποῖος νά μήν ἔχει παρακούσει μέ κάποιο τρόπο τίς ἐντολές του. Δέν ὑπάρχει οὔτε ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁ­ποῖος νά μήν ἔχει στενοχωρήσει τόν Θεό μέ τήν παραβίαση τοῦ θε­λή­ματός του καί τήν ἀνυπακοή του.
Ὅλοι σφάλλουμε καί ὅλοι ἁμαρ­τά­νουμε, γι᾽ αὐτό καί ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη τῆς μετανοίας καί τῆς συγχωρήσεως γιά νά πλησιά­σουμε τόν Θεό. Διότι, ἐάν δέν μετανοή­σουμε καί ἐάν δέν ζητήσουμε συγ­χώρηση γιά τά σφάλματα καί τά παραπτώματά μας, ὅ,τι καλό καί ἄν κάνουμε, ὅποια ἀρετή καί ἐάν ἀποκτήσουμε, ὅσο συνεπεῖς καί ἐάν εἴμαστε στή νηστεία, ὑπάρχει κάτι πού θά μᾶς κρατᾶ μακριά ἀπό τόν Θεό.
Μᾶς τό ὑποδεικνύει, ἄλλωστε, καί ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁ­μιλία του λέγοντας ὅτι «ἐάν προσ­φέρῃς τό δῶρον σου ἐπί τό θυ­σια­στήριον κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελ­φός σου ἔχει τι κατά σοῦ, ἄφες ἐκεῖ τό δῶρον σου … καί ὕπαγε διαλ­λάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καί τότε ἐλθών πρόσφερε τό δῶ­ρον σου». Ἄν, λοιπόν, γιά μία πα­ρε­­ξή­γηση μέ τόν ἀδελφό μας, ὁ Θεός δέν δέχεται τήν προσφορά μας καί μᾶς ζητᾶ νά τήν ἀφήσουμε στό θυσιαστήριο καί νά πᾶμε νά συμ­φιλιωθοῦμε μέ τόν ἀδελφό μας καί ὕστερα νά ἐπιστρέψουμε γιά νά τοῦ προσφέρουμε τό δῶρο μας, κατανοοῦμε, ἀδελφοί μου, πόσο σπουδαιότερο εἶναι νά ἔχου­με ἀποκαταστήσει τή σχέση μας μέ τόν Θεό γιά νά εἶναι εὐπρόσ­δε­κτο ὁτιδήποτε θέλουμε νά τοῦ προσ­φέρουμε.
Καί δέν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος ἀπο­­καταστάσεως αὐτῆς τῆς σχέ­σε­ως ἀπό τή μετάνοια καί τή συγ­χώ­ρηση. Ἡ μετάνοια εἶναι τό πρῶτο βῆμα. Εἶναι ἡ συναίσθηση ὅτι σφά­λαμε, ὅτι ἁμαρτήσαμε, ὅτι λυ­πή­σα­με τόν Θεό, διότι παραβιά­σαμε τήν ἐντολή του, διότι ἀστοχήσαμε στήν προσπάθειά μας νά τόν πλη­σιάσουμε. Δέν ἀρκεῖ ὅμως νά τό αἰσθανθοῦμε αὐτό. Χρειάζεται νά ὁλοκληρώσουμε αὐτή τή συνειδη­το­ποίησή μας μέ τήν ἀπόφαση νά προσπαθήσουμε νά μήν ἐπα­να­λά­βουμε τό ἴδιο σφάλμα, νά μήν πι­κράνουμε τόν Θεό μέ τόν ἴδιο τρόπο.
Αὐτό σημαίνει, ἀδελ­φοί μου, μετάνοια. Σημαίνει ἀλλαγή τοῦ νοῦ καί τῆς διαθέσεώς μας. Ση­­μαί­νει μεταβολή τῆς γραμμῆς πλεύ­σεώς μας γιά νά μήν μᾶς ὁδη­γεῖ σέ σύγκρουση μέ τόν Θεό.
Ἐάν ἔχουμε κάνει αὐτά τά δύο, τότε εἴμαστε ἕτοιμοι γιά τό δεύ­τε­ρο βῆμα. Εἴμαστε ἕτοιμοι νά προ­σέλ­θουμε στόν Θεό καί νά ζητή­σουμε συγ­χώρηση. Νά προσέλ­θου­με στό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομο­λο­­γήσεως καί νά λάβουμε τήν ἄ­φε­­ση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Νά ἀπο­κα­­­ταστήσουμε τή σχέση μας μέ τόν Θεό καί συγχρόνως νά λά­βου­με τή χάρη του πού θά μᾶς ἐνι­σχύει στήν προσπάθειά μας νά μήν ἐπαναλάβουμε τίς ἴδιες ἁμαρτίες καί τίς ἴδιες πτώσεις.
Αὐτή τή μετάνοια περιμένει, ἀ­δελφοί μου, ὁ Θεός ἀπό ἐμᾶς αὐ­τή τήν περίοδο πού προετοι­μαζό­μα­στε γιά τή μεγάλη ἑορτή τῆς λαμ­προφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Χρι­στοῦ. Καί τήν περιμένει, γιατί χω­ρίς αὐτή δέν θά μπορέσουμε νά ἑορ­τάσουμε «πνευματικῶς» τήν Ἀνά­σταση. Καί τήν περιμένει, προσ­­­φέροντάς μας τά μέσα γιά νά φθάσουμε σ᾽ αὐτήν. Διότι, στήν προ­σπάθειά μας νά μετανοήσουμε, μᾶς βοηθᾶ ἡ νηστεία, τήν ὁποία ἔχει ὁρίσει ἡ Ἐκκλησία μας τήν πε­ρίοδο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσ­σαρακοστῆς· μᾶς βοηθοῦν οἱ κα­τανυκτικές ἱερές ἀκολουθίες, ἡ θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμέ­νων, τά Ἀπόδειπνα, οἱ Χαιρετι­σμοί, οἱ Κατανυκτικοί ἑσπερι­νοί· μᾶς βοηθοῦν τά ἱερά ἀναγνώ­σματα καί τά παραδείγματα τῶν ἁγίων πού προβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας· μᾶς βοηθοῦν οἱ ὕμνοι καί οἱ ὁμιλίες τῶν Ἁγιορειτῶν πατέρων πού ἔχει καθιερώσει ἀπό ἐτῶν ἡ Ἱερά μας Μητρόπολη.
Ὅλα αὐτά, ἀδελφοί μου, μᾶς βοη­­θοῦν νά φθάσουμε στήν ἀλη­θι­­­νή μετάνοια, χωρίς τήν ὁποία, ὅπως εἴπαμε, καμία προσπάθεια καί κανένας ἀγώνας δέν ἔχει ἀπο­τέλεσμα καί δέν εἶναι εὐπρόσδε­κτος στόν Θεό.
Ἄς μήν ἀκοῦμε ὁρισμένους πού λέ­­γουν ὅτι ἡ μετάνοια καί ἡ αἴ­τη­ση συγχωρήσεως ταπεινώνει τόν ἄνθρωπο καί συνθλίβει τήν προ­σωπικότητα καί τήν ἀξιο­πρέ­πειά του. Ἄς κλείσουμε τά αὐτιά μας σέ τέτοια σχόλια, διότι δέν μᾶς ὠφε­λοῦν, καί διότι, ἐάν γυρίσουμε καί ρίξουμε μιά ματιά γύρω μας, καί δοῦμε τί συμβαίνει στήν πατρίδα μας καί τί συμβαίνει γενικότερα στόν κόσμο, τότε θά κατανοή­σου­με πόση σημασία ἔχει ἡ μετάνοια, πόση ἀξία ἔχει νά μάθουμε νά ζη­τοῦμε συγχώρηση ἀπό τούς ἀδελ­φούς μας καί ἀπό τόν Θεό.
«Ἰδού καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού καιρός μετανοίας». Ἄς ἀξιοποιή­σου­με καί ἐμεῖς αὐτή τήν εὐκαιρία τῆς μετανοίας πού μᾶς προσφέρει ἡ Ἐκκλησία μας. Ἄς ἀξιοποιή­σουμε τίς εὐκαιρίες πού μᾶς προσφέρει ὁ Θεός μέ τήν κατάσταση τήν ὁποία βιώνουμε· τήν κατά­στα­ση τῆς κρίσεως πού ταλανίζει τήν πατρίδα μας, ὄχι μόνο τήν οἰ­κονο­μική πού ζούσαμε τά τε­λευ­ταῖα χρόνια ἀλλά καί τή θλιβερή καί ἀδιέ­ξοδη κατάσταση πού ἔχει δη­μι­ουργηθεῖ μέ τούς πρόσφυγες πού φθάνουν στή χώρα μας κατα­τρεγμένοι ἀπό τά δεινά τοῦ πολέ­μου στή δική τους πατρίδα, καί βρίσκονται καί αὐτοί ἀντιμέτωποι μέ τίς ἐξαιρετικά δύσκολες συνθῆ­κες πού ὅλοι γνωρίζουμε.
Ἄς ἀξιο­ποιή­σουμε τίς πνευματι­κές εὐκαι­ρίες ἀλλά καί ὅλες αὐτές τίς εὐ­και­ρίες καί ἄς προσεγγίσου­με τόν Θεό μέ τή μετάνοια, ἀλλά καί μέ τήν ἀγάπη καί τή συμπα­ρά­σταση στούς συνανθρώπους μας καί ἰδίως στά μικρά παιδιά πού ὑπο­­φέ­ρουν τόσο πολύ, γιά νά μπο­ρέ­σουμε καί ἐμεῖς νά πλησιάσουμε καί μέ αὐτό τόν τρόπο τόν Θεό καί νά ἀξιωθοῦμε νά ἑορτάσουμε ἑνω­μένοι μαζί του τή χαρά τῆς Ἀνα­στά­­σεώς του.