ΤΟΥ ΚΑΡΑΝΤΟΥΜΑΝΗ ΑΡ. ΔΗΜΗΤΡΗ, ΑΛΛΕΡΓΙΟΛΟΓΟΥ ΠΑΙΔΩΝ - ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Ο όρος ρινίτιδα περιλαμβάνει σαν ομπρέλα μια σειρά συμπτωμάτων όπως είναι η καταρροή, η συμφόρηση, το φτέρνισμα και η φαγούρα (κνησμός) στη μύτη.Αποτελεί παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη άσθματος και συνδέεται με χρόνιες καταστάσεις όπως οι ρινοκολπίτιδες (ιγμορίτιδες, όπως είναι πιο συχνά γνωστές)...
Επηρεάζει τον ύπνο, την παραγωγικότητα, την επίδοση στο σχολείο, τη συμπεριφορά και γενικότερα την ποιότητα ζωής. Χωρίζεται σε 3 μεγάλες κατηγορίες: τη λοιμώδη, την αλλεργική και τη μη αλλεργική/μηλοιμώδη.
Επηρεάζει τον ύπνο, την παραγωγικότητα, την επίδοση στο σχολείο, τη συμπεριφορά και γενικότερα την ποιότητα ζωής. Χωρίζεται σε 3 μεγάλες κατηγορίες: τη λοιμώδη, την αλλεργική και τη μη αλλεργική/μηλοιμώδη.
Α. ΛΟΙΜΩΔΗΣ: κυρίως ιογενούς αιτιολογίας (το γνωστό συνάχι).Εν μέρει εδώ μπορούν να ενταχθούν και οι ρινοκολπίτιδες (με ή χωρίς παρουσία πολυπόδων).
Β. ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ: αποτελεί μια απάντηση σε αλλεργιογόνα όπως γύρεις, ακάρεα, μύκητες, τρίχωμα-επιθήλια ζώων αλλά και παράγοντες του εργασιακού χώρου, π.χ. βαφές. Η φαγούρα στη μύτη αλλά και η συχνή παρουσία συμπτωμάτων από τα μάτια, μπορούν να βοηθήσουν να την ξεχωρίσουμε από τα υπόλοιπα είδη ρινίτιδας. Προσοχή στη στενή σχέση ανάμεσα σε αλλεργικές εκδηλώσεις ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού (ρινίτιδα-άσθμα). Σύμφωνα με τη θεώρηση της νόσου των ενιαίων αεραγωγών, η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να επηρεάσει το άσθμα αλλά και αντίστροφα. Το να επιδιώκουμε τον έλεγχο μόνο ενός εκ των δύο, μοιάζει με προσπάθεια να γεμίσουμε με νερό ένα κόσκινο.
Γ. ΜΗ ΛΟΙΜΩΔΗΣ - ΜΗ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ: η ρινίτιδα των μισών ενηλίκων έχει αυτή τη μορφή. Κύριος εκπρόσωπος αυτής της κατηγορίας είναι η ιδιοπαθής ή αγγειοκινητική ρινίτιδα. Οφείλεται στον καπνό του τσιγάρου, τις μυρωδιές, την αλλαγή στις κλιματικές συνθήκες - θερμοκρασία, την υγρασία, τους ρύπους αλλά και στο αλκοόλ.
Άλλες επιμέρους κατηγορίες είναι η ορμονική ρινίτιδα (π.χ. στην εγκυμοσύνη αλλά και σε παθήσεις του θυρεοειδούς), η φαρμακευτική (χαρακτηριστικά από κατάχρηση των κοινών αποσυμφορητικών σπρέι αλλά και από αντιφλεγμονώδη, ορισμένα ψυχιατρικά και αντιυπερτασικά φάρμακα), η ρινίτιδα των ηλικιωμένων (με κύριο χαρακτηριστικό την καταρροή), η ατροφική (σε υπερβολικά θερμά κλίματα αλλά και μετά από εκτεταμένα χειρουργεία), της εργασίας (από παράγοντες του εργασιακού χώρου) και τέλος, η γευστική(από μπαχαρικά και ζεστά φαγητά).
Προσοχή όμως! Με το μανδύα της επίμονης ρινίτιδας μπορεί να κρύβονται σοβαρές συστηματικές νόσοι (π.χ. σαρκοείδωση) αλλά και γενετικά προβλήματα (κυστική ίνωση, πρωτοπαθής δυσκινησία των κροσών). Εκτός από τη βαρύτητα - επιμονή των συμπτωμάτων, το «καμπανάκι πρέπει να χτυπά» όταν έχουμε εκδηλώσεις και από άλλα όργανα πέρα από τη μύτη.
Για το τέλος αφήσαμε τις δομικές - ανατομικές ανωμαλίες που δίνουν κυρίως συμφόρηση, όπως η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κοινώς «κρεατάκια»), οι πολύποδες και μορφές καρκίνου.
Γυρνώντας στην αλλεργική ρινίτιδα, να τονίσουμε ότι, ανάλογα με τη βαρύτητα, χορηγούμε ενδορινικά στεροειδή,αντισταμινικά ή μοντελουκάστη ή συνδυασμούς τους. Προσοχή στη χρήση των κοινών αποσυμφορητικών!Πρέπει να χρησιμοποιούνται επικουρικά και για λίγες ημέρες. Τέλος η ανοσοθεραπεία αποτελεί τη μόνη θεραπεία που «χτυπά» αίτιο και όχι σύμπτωμα. Ειδικά η ανοσοθεραπεία που χρησιμοποιεί το σύγχρονο εργαλείο των ανασυνδυασμένων αλλεργιογόνων, μπορεί να είναι πιο στοχευμένη αλλά και να δίνει στον ασθενή από την αρχή τη δυνατότητα να ξέρει τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος.
Για το τέλος αφήσαμε τις δομικές - ανατομικές ανωμαλίες που δίνουν κυρίως συμφόρηση, όπως η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κοινώς «κρεατάκια»), οι πολύποδες και μορφές καρκίνου.
Γυρνώντας στην αλλεργική ρινίτιδα, να τονίσουμε ότι, ανάλογα με τη βαρύτητα, χορηγούμε ενδορινικά στεροειδή,αντισταμινικά ή μοντελουκάστη ή συνδυασμούς τους. Προσοχή στη χρήση των κοινών αποσυμφορητικών!Πρέπει να χρησιμοποιούνται επικουρικά και για λίγες ημέρες. Τέλος η ανοσοθεραπεία αποτελεί τη μόνη θεραπεία που «χτυπά» αίτιο και όχι σύμπτωμα. Ειδικά η ανοσοθεραπεία που χρησιμοποιεί το σύγχρονο εργαλείο των ανασυνδυασμένων αλλεργιογόνων, μπορεί να είναι πιο στοχευμένη αλλά και να δίνει στον ασθενή από την αρχή τη δυνατότητα να ξέρει τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος.
Καραντουμάνης Δημήτρης
Αλλεργιολόγος Παίδων -Ενηλίκων
