Η φτώχεια φέρνει κατάργηση του αφορολογήτου ορίου για όσους βγάζουν χίλια ευρώ το μήνα. Στο πλαίσιο του τρίτου Μνημονίου, το νέο οικονομικό επιτελείο ψάχνει να βρει τι θα αλλάξει στη φορολογία εισοδήματος, φέρνοντας νέα κλίμακα αλλά και κατάργηση...
φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων που κοστίζουν 300 εκατ. ευρώ στο κράτος. Με στόχο την αναδιανομή των βαρών αναζητούν «πλούσιους» για να τους φορολογήσουν αλλά, λόγω της μείωσης των εισοδημάτων, κατεβάζουν τον πήχη πιο κάτω και από τα 30.000 ευρώ το χρόνο, ή και από τα μόλις 12.000 ευρώ και πάνω. Αν και δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις, στο υπουργείο Οικονομικών θέλουν να επαναφέρουν το αφορολόγητο για μισθωτούς και συνταξιούχους, στις 12.000 ευρώ –όπως υποσχόταν προεκλογικά τον Ιανουάριο ο ΣΥΡΙΖΑ- ή τουλάχιστον στα 9.000 ευρώ που ισχύει πρακτικά σήμερα. Η άσκηση όμως αποδεικνύεται δύσκολη και επικίνδυνη αφού υπάρχει ο «κίνδυνος» να μείνουν αφορολόγητοι σχεδόν οι μισοί φορολογούμενοι! Για αυτό κερδίζει έδαφος η εισήγηση να μην ισχύει κανένα αφορολόγητο για όσους βγάζουν πάνω από το αφορολόγητο όριο εισοδήματος. Στην περίπτωση αυτή, εκατομμύρια μισθοσυντήρητοι θα κληθούν να πληρώνουν φόρο από το πρώτο ευρώ, χωρίς κανένα αφορολόγητο! Η επιβάρυνση μπορεί να ξεπερνά τα 2.100 ευρώ τον χρόνο, που σήμερα ο απλός μισθοσυντήρητος τα γλιτώνει, σαν έκπτωση φόρου. Ακόμα χειρότερα όμως, προτείνεται ο ανώτερος συντελεστής φόρου που «πιάνει» τον κάθε φορολογούμενο να ισχύει μεν από το πρώτο ευρώ, αλλά και για ολόκληρο το ποσό του εισοδήματος, αντί να ισχύει ένας για κάθε κλιμάκιο του εισοδήματος στο οποίο αφορά! Σε τέτοια περίπτωση, ουσιαστικά καταργούνται τα κλιμάκια εισοδήματος και ο φόρος δεν θα επιβάλλεται κλιμακωτά ανά κλιμάκιο αλλά ενιαία με τον υψηλότερο συντελεστή για το σύνολο του φορολογητέου εισοδήματος! Τι σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά; Ότι σχεδόν 3 εκατομμύρια φορολογούμενοι που πλέον δηλώνουν ατομικό εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ (ή από τα 9.000 ευρώ αν δεν βγαίνει αλλιώς ο λογαριασμός) δεν θα πληρώσουν το 2016 ούτε ένα ευρώ φόρο εισοδόηματος (ή θα δίνουν τα ίδια με φέτος) αλλά οι υπόλοιποι 3,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι θα επωμιστούν τα κάτι παραπάνω από 20 δισ. ευρώ συνολικά που ζητά ο προϋπολογισμός (πάνω από 5.000 ευρώ «το κεφάλι»). Από την πρώτη μέρα που έπιασαν ξανά «στασίδι» στο υπουργείο, οι κύριοι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης ανακοίνωσαν πως επεξεργάζονται ήδη τις αλλαγές που έρχονται, αφού πρέπει μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου να έχουν καταλήξει σε μία ολοκληρωμένη πρόταση για τη φορολογία εισοδήματος και να την παρουσιάσουν στην Τρόικα. Το σχέδιο όμως για να κοπεί το αφορολόγητο σε όσους βγάζουν έστω και ένα ευρώ παραπάνω από το αφορολόγητο όριο, πλήττει και όσους κάτω και από το όριο της φτώχειας. Ωστόσο μπαίνει και αυτό στο «ζύγι» του τρίτου Μνημονίου, λαμβάνοντας τα εξής δεδομένα:
- πρέπει να οριστεί ένα αφορολόγητο ύψους τουλάχιστον 9.000 ευρώ, για να μην βρεθούν ξαφνικά να πληρώνουν φόρο όσοι βγάζουν το μήνα περίπου 1.000 ευρώ μικτά (750 "καθαρά") και ως τώρα απαλλάσσονταν. Το βασικό επιχείρημα προς την Τρόικα είναι πως το δημόσιο δεν μπορεί να περιμένει φόρους από πολίτες που δεν έχουν καν τα προς το ζην. Προϋποθέτει όμως και ότι το 2016 θα πληρώνουν όλοι οι υπόλοιποι περισσότερους φόρους, ώστε να μη χάσει έσοδα το κράτος.
- το αφορολόγητο θα μπορούσε να τεθεί και στα 12.000 ευρώ (ή χίλια ευρώ καθαρά το μήνα) αλλά με πολύ μεγάλη επιβάρυνση στα εισοδήματα από 30.000 ευρώ και άνω.
- ωστόσο η αύξηση της ανεργίας, τα «λουκέτα» και οι μειώσεις μισθών στην αγορά τον τελευταίο ένα χρόνο έχουν οδηγήσει τους περισσότερους να ζουν με πολύ λιγότερα χρήματα από ότι πέρυσι ή πρόπερσι. Περιορίζονται δραστικά πλέον έτσι εκείνοι που βγάζουν πάνω από πχ 30.000 ευρώ το χρόνο και τους οποίους ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε στοχοποιήσει προ τριμήνου μιλώντας στη Βουλή σαν «προνομιούχους» που θα πρέπει να φορολογηθούν περισσότερο (επιβάλλοντας και αύξηση στην έκτακτη εισφορά που τους αναλογούσε). Επιπλέον η Τρόικα αμφισβητεί αν μπορούν πράγματι να εισπραχθούν άμεσα επιπλέον έσοδα επιβάλλοντας υψηλούς φόρους στα μεγάλα εισοδήματα (πχ με συντελεστές 50% ή 60%) θεωρώντας πως οι προβλέψεις για τις εισπράξεις αυτές κινδυνεύουν να μείνουν τελικά «στα χαρτιά».
- στην κυβέρνηση αναγκάζονται έτσι να μελετήσουν πώς θα μπορούσαν να αγγίξουν και πιο χαμηλά εισοδήματα, «βαπτίζοντας» σαν μεσαία τα εισοδήματα που είναι πάνω από 9.000 - 12.000 ευρώ το χρόνο! Για να μην μειωθεί (ή και για να αυξηθεί) το συνολικό ποσό των εισπράξεων φόρων, έχει προταθεί να χάνουν το αφορολόγητο όλοι όσοι … το υπερβαίνουν! Ενώ δηλαδή σήμερα ένας μισθοσυντήρητος απολαμβάνει μία έκπτωση φόρου 2.100 ευρώ που ισοδυναμεί με αφορολόγητο 9.000 ευρώ (που μειώνεται όμως όσο τα εισοδήματά του αυξάνονται και το χάνει πλήρως αν δηλώνει πάνω από 42.000 ευρώ) κινδυνεύει στο εξής να πληρώνει φόρο και για τα πρώτα 9.000 ευρώ που τα γλίτωνε.
- για όσους δηλώνουν μεγαλύτερα εισοδήματα, θα ισχύσουν πολλά κλιμάκια. Από ένα ευρώ και έως 1.000 ή 2.000 ευρώ πάνω από το αφορολόγητο όριο που θα επιλεγεί, προτείνεται να μπει πρώτος ένας χαμηλός «εισαγωγικός» συντελεστής της τάξης του 5% ή 6%. Οι συντελεστές φόρου θα αυξάνονται, όσο ανεβαίνει κάποιος σε υψηλότερο κλιμάκιο εισοδήματος.
- με βάση το τρίτο Μνημόνιο, οι νέοι συντελεστές θα πρέπει να ενσωματώνουν και την επιβάρυνση από την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, που πλέον μονιμοποιείται. Επειδή όμως η έκτακτη εισφορά 1%-8% επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ, οι αυξήσεις στους συντελεστές θα πρέπει να είναι μεγαλύτερες από το άθροισμα του συντελεστή που ίσχυε και του συντελεστή της έκτακτης εισφοράς –γιατί τότε τα υψηλά εισοδήματα θα πλήρωναν ίσως και λιγότερα από όσα πληρώνουν σήμερα. Έτσι ο ανώτατος συντελεστής για το 2016 θα πρέπει να ξεπερνά και το 50%, το οποίον είναι απλώς το άθροισμα του 42% και του 8% που είναι οι ανώτατοι συντελεστές φόρου εισοδήματος και έκτακτης εισφοράς που ισχύουν σήμερα. Με την μετακύλιση όλων των βαρών από την καταργηση του αφορολογήτου προς τα πάνω, ο ανώτατος συντελεστής θα πλησιάσει ή θα φτάσει στο 60%! Αυτό δεν θα χρειαστεί να συμβεί όμως αν ισχύσει το πιο ακραίο σενάριο, δηλαδή, μιας και θα ενσωματωθεί και η έκτακτη εισφορά που ισχύει από το πρώτο ευρώ, να επιβάλλεται ο ανώτερος φορολογικός συντελεστής για το σύνολο του εισοδήματος, αντί να αθροίζονται οι φόροι που αναλογούν από κάθε κλιμάκιο.
Μένει το 23% ΦΠΑ στην εκπαίδευση
Σύγχυση προκαλεί πάντως σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά και η στάση που θα τηρήσει η κυβέρνηση για το θέμα του ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση. Όπως αποκάλυψε το ΘΕΜΑ της Κυριακής, παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες η κυβέρνηση επιδιώκει να διατηρήσει και να μην καταργήσει το μέτρο. Αντιθέτως η Τρόικα ζήτησε να καταργηθεί. Ως συμβιβαστική λύση εξετάζεται η επιβολή χαμηλότερων συντελεστών ΦΠΑ 6% ή 13%, με τη λογική ότι έτσι οι αυξήσεις μπορεί να απορροφηθούν από τς επιχειρήσεις. Για την κυβέρνηση πάντως θα θεωρηθεί ήττα αν αναγκαστεί να καταργήσει τον ΦΠΑ στα ιδιωτικά σχολεία και να τον διατηρήσει στα φροντιστήρια, αλλά προτιμά είτε να τον αφήσει ως έχει, είτε να τον μειώσει (ή να τον καταργήσει) στα φροντιστήρια, βρίσκοντας άλλα ισοδύναμα μέτρα για να αναπληρώσει τα έσοδα που είχαν προϋπολογιστεί.
φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων που κοστίζουν 300 εκατ. ευρώ στο κράτος. Με στόχο την αναδιανομή των βαρών αναζητούν «πλούσιους» για να τους φορολογήσουν αλλά, λόγω της μείωσης των εισοδημάτων, κατεβάζουν τον πήχη πιο κάτω και από τα 30.000 ευρώ το χρόνο, ή και από τα μόλις 12.000 ευρώ και πάνω. Αν και δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις, στο υπουργείο Οικονομικών θέλουν να επαναφέρουν το αφορολόγητο για μισθωτούς και συνταξιούχους, στις 12.000 ευρώ –όπως υποσχόταν προεκλογικά τον Ιανουάριο ο ΣΥΡΙΖΑ- ή τουλάχιστον στα 9.000 ευρώ που ισχύει πρακτικά σήμερα. Η άσκηση όμως αποδεικνύεται δύσκολη και επικίνδυνη αφού υπάρχει ο «κίνδυνος» να μείνουν αφορολόγητοι σχεδόν οι μισοί φορολογούμενοι! Για αυτό κερδίζει έδαφος η εισήγηση να μην ισχύει κανένα αφορολόγητο για όσους βγάζουν πάνω από το αφορολόγητο όριο εισοδήματος. Στην περίπτωση αυτή, εκατομμύρια μισθοσυντήρητοι θα κληθούν να πληρώνουν φόρο από το πρώτο ευρώ, χωρίς κανένα αφορολόγητο! Η επιβάρυνση μπορεί να ξεπερνά τα 2.100 ευρώ τον χρόνο, που σήμερα ο απλός μισθοσυντήρητος τα γλιτώνει, σαν έκπτωση φόρου. Ακόμα χειρότερα όμως, προτείνεται ο ανώτερος συντελεστής φόρου που «πιάνει» τον κάθε φορολογούμενο να ισχύει μεν από το πρώτο ευρώ, αλλά και για ολόκληρο το ποσό του εισοδήματος, αντί να ισχύει ένας για κάθε κλιμάκιο του εισοδήματος στο οποίο αφορά! Σε τέτοια περίπτωση, ουσιαστικά καταργούνται τα κλιμάκια εισοδήματος και ο φόρος δεν θα επιβάλλεται κλιμακωτά ανά κλιμάκιο αλλά ενιαία με τον υψηλότερο συντελεστή για το σύνολο του φορολογητέου εισοδήματος! Τι σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά; Ότι σχεδόν 3 εκατομμύρια φορολογούμενοι που πλέον δηλώνουν ατομικό εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ (ή από τα 9.000 ευρώ αν δεν βγαίνει αλλιώς ο λογαριασμός) δεν θα πληρώσουν το 2016 ούτε ένα ευρώ φόρο εισοδόηματος (ή θα δίνουν τα ίδια με φέτος) αλλά οι υπόλοιποι 3,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι θα επωμιστούν τα κάτι παραπάνω από 20 δισ. ευρώ συνολικά που ζητά ο προϋπολογισμός (πάνω από 5.000 ευρώ «το κεφάλι»). Από την πρώτη μέρα που έπιασαν ξανά «στασίδι» στο υπουργείο, οι κύριοι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης ανακοίνωσαν πως επεξεργάζονται ήδη τις αλλαγές που έρχονται, αφού πρέπει μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου να έχουν καταλήξει σε μία ολοκληρωμένη πρόταση για τη φορολογία εισοδήματος και να την παρουσιάσουν στην Τρόικα. Το σχέδιο όμως για να κοπεί το αφορολόγητο σε όσους βγάζουν έστω και ένα ευρώ παραπάνω από το αφορολόγητο όριο, πλήττει και όσους κάτω και από το όριο της φτώχειας. Ωστόσο μπαίνει και αυτό στο «ζύγι» του τρίτου Μνημονίου, λαμβάνοντας τα εξής δεδομένα:
- πρέπει να οριστεί ένα αφορολόγητο ύψους τουλάχιστον 9.000 ευρώ, για να μην βρεθούν ξαφνικά να πληρώνουν φόρο όσοι βγάζουν το μήνα περίπου 1.000 ευρώ μικτά (750 "καθαρά") και ως τώρα απαλλάσσονταν. Το βασικό επιχείρημα προς την Τρόικα είναι πως το δημόσιο δεν μπορεί να περιμένει φόρους από πολίτες που δεν έχουν καν τα προς το ζην. Προϋποθέτει όμως και ότι το 2016 θα πληρώνουν όλοι οι υπόλοιποι περισσότερους φόρους, ώστε να μη χάσει έσοδα το κράτος.
- το αφορολόγητο θα μπορούσε να τεθεί και στα 12.000 ευρώ (ή χίλια ευρώ καθαρά το μήνα) αλλά με πολύ μεγάλη επιβάρυνση στα εισοδήματα από 30.000 ευρώ και άνω.
- ωστόσο η αύξηση της ανεργίας, τα «λουκέτα» και οι μειώσεις μισθών στην αγορά τον τελευταίο ένα χρόνο έχουν οδηγήσει τους περισσότερους να ζουν με πολύ λιγότερα χρήματα από ότι πέρυσι ή πρόπερσι. Περιορίζονται δραστικά πλέον έτσι εκείνοι που βγάζουν πάνω από πχ 30.000 ευρώ το χρόνο και τους οποίους ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε στοχοποιήσει προ τριμήνου μιλώντας στη Βουλή σαν «προνομιούχους» που θα πρέπει να φορολογηθούν περισσότερο (επιβάλλοντας και αύξηση στην έκτακτη εισφορά που τους αναλογούσε). Επιπλέον η Τρόικα αμφισβητεί αν μπορούν πράγματι να εισπραχθούν άμεσα επιπλέον έσοδα επιβάλλοντας υψηλούς φόρους στα μεγάλα εισοδήματα (πχ με συντελεστές 50% ή 60%) θεωρώντας πως οι προβλέψεις για τις εισπράξεις αυτές κινδυνεύουν να μείνουν τελικά «στα χαρτιά».
- στην κυβέρνηση αναγκάζονται έτσι να μελετήσουν πώς θα μπορούσαν να αγγίξουν και πιο χαμηλά εισοδήματα, «βαπτίζοντας» σαν μεσαία τα εισοδήματα που είναι πάνω από 9.000 - 12.000 ευρώ το χρόνο! Για να μην μειωθεί (ή και για να αυξηθεί) το συνολικό ποσό των εισπράξεων φόρων, έχει προταθεί να χάνουν το αφορολόγητο όλοι όσοι … το υπερβαίνουν! Ενώ δηλαδή σήμερα ένας μισθοσυντήρητος απολαμβάνει μία έκπτωση φόρου 2.100 ευρώ που ισοδυναμεί με αφορολόγητο 9.000 ευρώ (που μειώνεται όμως όσο τα εισοδήματά του αυξάνονται και το χάνει πλήρως αν δηλώνει πάνω από 42.000 ευρώ) κινδυνεύει στο εξής να πληρώνει φόρο και για τα πρώτα 9.000 ευρώ που τα γλίτωνε.
- για όσους δηλώνουν μεγαλύτερα εισοδήματα, θα ισχύσουν πολλά κλιμάκια. Από ένα ευρώ και έως 1.000 ή 2.000 ευρώ πάνω από το αφορολόγητο όριο που θα επιλεγεί, προτείνεται να μπει πρώτος ένας χαμηλός «εισαγωγικός» συντελεστής της τάξης του 5% ή 6%. Οι συντελεστές φόρου θα αυξάνονται, όσο ανεβαίνει κάποιος σε υψηλότερο κλιμάκιο εισοδήματος.
- με βάση το τρίτο Μνημόνιο, οι νέοι συντελεστές θα πρέπει να ενσωματώνουν και την επιβάρυνση από την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, που πλέον μονιμοποιείται. Επειδή όμως η έκτακτη εισφορά 1%-8% επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ, οι αυξήσεις στους συντελεστές θα πρέπει να είναι μεγαλύτερες από το άθροισμα του συντελεστή που ίσχυε και του συντελεστή της έκτακτης εισφοράς –γιατί τότε τα υψηλά εισοδήματα θα πλήρωναν ίσως και λιγότερα από όσα πληρώνουν σήμερα. Έτσι ο ανώτατος συντελεστής για το 2016 θα πρέπει να ξεπερνά και το 50%, το οποίον είναι απλώς το άθροισμα του 42% και του 8% που είναι οι ανώτατοι συντελεστές φόρου εισοδήματος και έκτακτης εισφοράς που ισχύουν σήμερα. Με την μετακύλιση όλων των βαρών από την καταργηση του αφορολογήτου προς τα πάνω, ο ανώτατος συντελεστής θα πλησιάσει ή θα φτάσει στο 60%! Αυτό δεν θα χρειαστεί να συμβεί όμως αν ισχύσει το πιο ακραίο σενάριο, δηλαδή, μιας και θα ενσωματωθεί και η έκτακτη εισφορά που ισχύει από το πρώτο ευρώ, να επιβάλλεται ο ανώτερος φορολογικός συντελεστής για το σύνολο του εισοδήματος, αντί να αθροίζονται οι φόροι που αναλογούν από κάθε κλιμάκιο.
Μένει το 23% ΦΠΑ στην εκπαίδευση
Σύγχυση προκαλεί πάντως σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά και η στάση που θα τηρήσει η κυβέρνηση για το θέμα του ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση. Όπως αποκάλυψε το ΘΕΜΑ της Κυριακής, παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες η κυβέρνηση επιδιώκει να διατηρήσει και να μην καταργήσει το μέτρο. Αντιθέτως η Τρόικα ζήτησε να καταργηθεί. Ως συμβιβαστική λύση εξετάζεται η επιβολή χαμηλότερων συντελεστών ΦΠΑ 6% ή 13%, με τη λογική ότι έτσι οι αυξήσεις μπορεί να απορροφηθούν από τς επιχειρήσεις. Για την κυβέρνηση πάντως θα θεωρηθεί ήττα αν αναγκαστεί να καταργήσει τον ΦΠΑ στα ιδιωτικά σχολεία και να τον διατηρήσει στα φροντιστήρια, αλλά προτιμά είτε να τον αφήσει ως έχει, είτε να τον μειώσει (ή να τον καταργήσει) στα φροντιστήρια, βρίσκοντας άλλα ισοδύναμα μέτρα για να αναπληρώσει τα έσοδα που είχαν προϋπολογιστεί.
