Ήταν σκληρά το καλοκαίρια για τα παιδιά των αγροτικών οικογενειών. Όλοι όσοι μεγαλώσαμε στην Ελληνική επαρχία έχουμε λίγο - πολύ εμπειρία από τη σκληρή αγροτική ζωή, αφού ήταν σύνηθες φαινόμενο τα παιδιά να εργάζονται κανονικά στα κτήματα από μικρή ηλικία, βοηθώντας τους γονείς τους. Για τα παιδιά αυτά η ενηλικίωση συχνά δεν περιλάμβανε τα κλασικά στάδια, αλλά ολοκληρωνόταν βάναυσα, μέσα από τις κακουχίες. Η καλλιέργεια του μικρού καπνού (Κατερίνης) είναι με διαφορά η πιο βασανιστική.
Η συγκομιδή του, καθημερινή εργασία για όλο το καλοκαίρι και το μισό φθινόπωρο, απαιτεί ξύπνημα από πολύ νωρίς τη νύχτα, ώστε οι εργάτες να είναι πριν το ξημέρωμα στα χωράφια. Το «σπάσιμο», όπως λέγεται το μάζεμα των φύλλων του καπνού, διαρκεί ως τις πρώτες καυτές ώρες του μεσημεριού οπότε το φύλλο μαραίνεται και πλέον δεν μπορεί με ευκολία να αποσπαστεί από το φυτό. Περίπου στις 12, λοιπόν, οι εργάτες φεύγουν από το χωράφι για να πάνε να κρεμάσουν τα μαζεμένα καπνά στα υπαίθρια νάιλον ξηραντήρια που στήνουν κάθε καλοκαίρι στις αυλές των σπιτιών τους. Εκεί τους περιμένει ένα ακόμη μαρτύριο, αφού τα ξηραντήρια μετατρέπονται σε σωστούς φούρνους από τη θερμοκρασία στο εσωτερικό τους, που φτάνει σε απάνθρωπα επίπεδα. Ακολουθεί φαγητό και λίγη ξεκούραση το μεσημέρι και το απόγευμα ξανά στο χωράφι ως τη δύση του ήλιου.
Η σκληρή αυτή καλλιέργεια επέφερε για δεκαετίες ένα σχετικά καλό εισόδημα για τους φτωχούς αγρότες των ημιορεινών περιοχών της χώρας μας. Η κατάσταση έγινε ακόμη καλύτερη στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 και μετά, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να επιδοτεί αδρά την καλλιέργεια καπνού. Έτσι, οι μικροί αγρότες μπόρεσαν σιγά σιγά να αποκτήσουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα, σπίτια όρχισαν να χτίζονται, αγροτικά 4χ4 να αγοράζονται, ενώ έκαναν την εμφάνιση τους τα πρώτα BMW!
Η κοινωνική διαστρωμάτωση των χωριών μας είχε αλλάξει εντυπωσιακά μέσα σε διάστημα λίγων χρόνων. Οι φτωχοί μικροκαλλιεργητές -μεροκαματιαρήδες παλιότερα στους μεγάλους- άρχισαν να γίνονται νοικοκυραίοι, οι δε παλιοί νοικοκυραίοι προσκολλημένοι ακόμη σε εύκολες καλλιέργειες και αφού είχαν επενδύσει μεγάλα χρηματικά ποσά για πανάκριβα μηχανήματα έγιναν σταδιακά όμηροι των τραπεζών.
Όπως συμβαίνει πάντα στη χώρα μας, η ελληνική υπερβολή δεν άργησε να έρθει. Η κατάρρευση των σοσιαλιστικών χωρών και η ανθρωπιστή κρίση στην Αλβανία οδήγησαν χιλιάδες εξαθλιωμένους συνανθρώπους μας να περάσουν τα σύνορα περπατώντας μέρες, ακόμη και εβδομάδες, στα βουνά, ερχόμενοι στη χώρα μας στην αναζήτηση ενός κομματιού ψωμιού, στην κυριολεξία. Η κατάσταση αυτή αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για πλουτισμό για πολλούς συντοπίτες μας. Με εξευτελιστικά μεροκάματα και πολλές ώρες εργασίας, οι Αλβανοί ανέλαβαν να μαζεύουν τα καπνά και έτσι οι ίδιοι οι παραγωγοί αποχώρησαν από τα χωράφια τους. Έγιναν, πλέον, αφεντικά.
Ο μέχρι χθες τυραννισμένος μικρός αγρότης έγινε αφεντικό, έχοντας στην διάθεσή του αρκετούς εργάτες. Τα καφενεία γέμισαν, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά έπαψαν να εργάζονται. Η φτηνή εργατική δύναμη έδωσε σε πολλούς τη δυνατότητα να επεκτείνονται και έτσι οι ως χθες μικροκληρούχοι άρχισαν να νοικιάζουν μεγάλες εκτάσεις για καλλιέργεια.
Όταν οι Αλβανοί εργάτες ορθοπόδησαν κάπως και άρχισαν και να ζητούν αξιοπρεπέστερα μεροκάματα, οι αγρότες προβληματίστηκαν. Το περιθώριο κέρδους άρχισε να μειώνεται. Η λύση αυτού του «προβλήματος» δεν άργησε να βρεθεί. Ένας άλλος πρώην κομμουνιστικός παράδεισος ήταν σε θέση να προσφέρει τώρα άφθονο φθηνό εργατικό δυναμικό, η γειτονική Βουλγαρία. Με την αρωγή του τότε δήμου και μέσα σε τυμπανοκρουσίες οργανώθηκαν αδερφοποιήσεις και «πολιτιστικές ανταλλαγές» με τουρκόφωνες περιοχές της Βουλγαρίας που ήταν οι πιο εξαθλιωμένες. Έτσι, οι παραγωγοί απέκτησαν νέα πηγή φθηνού εργατικού δυναμικού για τη συλλογή των καπνών. Η ζωή συνεχίστηκε απρόσκοπτα.
Με μια μικρή διακοπή κάποιων ετών λόγω ΚΑΠ (αποσύνδεση παραγωγής από την επιδότηση) η κατάσταση αυτή συνεχίζεται και σήμερα που η καλλιέργεια επιστρέφει δειλά-δειλά. Το πάμφθηνο εργατικό δυναμικό με τις εξαθλιωμένες συνθήκες ζωής του, υπόσχεται νέα ευημερία για τα αφεντικά του κάμπου.
ΥΓ.: Σε αλλά νέα, στα χωριά μας η Χρυσή Αυγή πήρε 16%...
* Γεννήθηκα και ζω στη Μελίκη Ημαθίας απ’ όπου δεν έφυγα ποτέ ως τα 37 μου που αποφάσισα να γίνω αστός και μετακόμισα στη γειτονική Αλεξάνδρεια (Γιδά). Ασκώ τους ζεστούς μήνες το επάγγελμα του αγρότη και τους κρύους του ανέργου. Έχω πάθος με το διάβασμα και την συσσώρευση -κυρίως αχρήστων- γνώσεων. Blogger από αρχαιοτάτων χρόνων (2006) και από τους πρώτους πιστούς του Mark Zuckerberg. Τελευταίο μου «κόλλημα» να μαθαίνω ξένες γλώσσες, έχω μάθει 6-7 αλλά καμία σωστά. Μανιακός ταξιδευτής με χιλιάδες ταξίδια σε όλο τον κόσμο, μέσω google earth! Περιηγητής κόμματων (έχω περάσει από τουλάχιστον πέντε). Λάτρης των γκάτζετ, των τυριών και του ποδοσφαίρου. Όνειρά μου ήταν να γράφω για το Protagon και να γίνω παγκόσμιος πρωταθλητής στο τρίβια. Τώρα που κατάφερα το πρώτο μπορώ να αφοσιωθώ στο δεύτερο!
1.jpg)
