Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Στο τέλος της Εσπερίδας απονεμήθηκαν τιμητικές διακρίσεις και έπαινοι σε πρόσωπα και ομάδες που με τον τρόπο τους ξεχώρισαν βοηθώντας στο πνευματικό έργο του Γραφείου Νεότητας.
ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
«Η Αγία Γραφή στη Διακονία της Εκκλησίας»
Την πρώτη εισήγηση έκανε η κ. Βασιλική Μητροπούλου, Επικ. Καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα: «Η Αγία Γραφή στη Διακονία της Εκκλησίας». Μεταξύ άλλων η Καθηγήτρια ανέφερε ότι το κείμενο της Αγίας Γραφής στην κατήχηση θεωρείται πολύ σημαντικό καθώς διασφαλίζει τόσο την αυθεντικότητα της διδασκαλίας όσο και το κύρος του κατηχητή. Τα παιδιά γνωρίζουν τον Θεάνθρωπο Ιησού μέσα από τα ιερά κείμενα. Η πρώτη επαφή με το αγιογραφικό κείμενο συνιστάται να γίνεται με ανάγνωση από τον κατηχητή. Απαραίτητος βέβαια είναι ο εμπλουτισμός του κειμένου με στοιχεία που συμβάλλουν στην ουσιαστική προσέγγισή του. Στο τέλος του μαθήματος να παροτρύνονται να εξαγάγουν συμπεράσματα, τα οποία όμως να αντλούν από το ιερό κείμενο και να τα συνδέουν με την εμπειρία τους και την καθημερινή τους ζωή.
«Ο Απόστολος Παύλος, ο Πολιτισμός και η Κατήχηση»
Την δεύτερη εισήγηση έκανε ο κ. Χαράλαμπος Ατματζίδης, Επικ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος, ο Πολιτισμός και η Κατήχηση». Ο Καθηγητής τόνισε ότι ο Απ. Παύλος υπήρξε ταυτόχρονα αποδέκτης και πομπός του Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού. Επίσης υπήρξε εμπνευμένος θεολόγος και «κατηχητής». Γνώριζε άριστα τον πολιτισμό της εποχής του και την ψυχολογία των ακροατών του Ευαγγελίου. Ο Απ. Παύλος αντιμετώπισε τους πολιτισμούς με τέσσερεις τρόπους. Άλλοτε τους αποδέχτηκε, άλλοτε τους σχετικοποίησε, άλλοτε συγχρώστηκε με αυτούς και άλλοτε τους μετασχημάτισε. Έτσι ο Παύλος αναδείχθηκε πρότυπο προς μίμηση για όλους και ειδικώτερα για τους κατηχητές της Εκκλησίας μας.
«Η πολιτιστική κληρονομιά του χθες, στην κατήχηση του σήμερα»
Την τρίτη και τελευταία εισήγηση της Εσπερίδας έκανε ο πανοσ. αρχιμανδρίτης Ιωαννίκιος Ζαμπέλης, Διευθυντής του Κέντρου Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος και Ιθάκης με θέμα: «Η πολιτιστική κληρονομιά του χθες, στην κατήχηση του σήμερα». Ο εισηγητής μεταξύ άλλων τόνισε ότι πιστή στην προτροπή του Απ. Παύλου «ἅ ἤκουσας παρ᾽ ἐμοῦ διά πολλῶν μαρτύρων, ταῦτα παράθου πιστοῖς άνθρώποις, οἵτινες ἱκανοί ἔσονται καί ἑτέρους διδάξαι» (Β´ Τιμ. 2, 1-2), η Αγία μας Εκκλησία αγωνίζεται με την κατηχητική της διακονία να παραδώσει την πνευματική σκυτάλη της Παράδοσης στη νέα γεννιά. Ο «Πολιτισμός της ψυχής», η πολιτισμική κληρονομιά της Ρωμιοσύνης (της Ορθόδοξης Ανατολής) μόνο βιωματικά μπορεί να μεταδοθεί με την μύηση και τη συμμετοχή στην όλη ζωή της Εκκλησίας μας, αλλά και με οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες και κατηχητικές συντροφιές ή κατασκηνωτικές ομάδες· με προσκυνηματικές οδοιπορίες μέχρι τα ιερά σεβάσματα κάθε τοπικής Εκκλησίας· με τη βιωματική μύηση στη λαϊκή παράδοση (πανηγύρια, έθιμα, γιορτινά και νηστήσιμα μαγειρέματα) και στον «υλικό πολιτισμό μας» ( παλιά μοναστήρια, ενοριακοί ναοί, εξωκκλήσια, εικονοστάσια δρόμων κ.ά.)
Διοργανώσεις όπως η «Κατασκήνωση στην Πόλη», θεματικά χωριά («Βηθλεέμ» τα Χριστούγεννα και «Ιερουσαλήμ» το Πάσχα), κρυμμένος θησαυρός στους ναούς της πόλης ή σε ένα παλιό μοναστήρι, project με αφορμή μία εικόνα κ.ά. μπορούν να βοηθήσουν στην κατεύθυνση αυτή.
Ο χαιρετισμός του σεβασμιωτάτου:
«Ἡ συμπλήρωση φέτος εἴκοσι ἐτῶν ἀπό τήν καθιέρωση τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πρός τιμήν τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας μεγίστου ἀποστόλου Παύλου ἦταν ἡ ἀφορμή γιά νά ἐπιλέξουμε ὡς θέμα τῶν Κ´ Παυλείων τή σχέση τους μέ τόν πολιτισμό καί τή συμβολή τους σ᾽ αὐτόν.
«Παύλεια καί πολιτισμός» εἶναι, λοιπόν, τό γενικό θέμα τῶν φετινῶν ἐκδηλώσεων, γύρω ἀπό τό ὁποῖο περιστρέφονται ὅλες οἱ ἐκδηλώσεις μας καί ἰδιαιτέρως οἱ Ἡμερίδες πού πραγματοποιοῦνται στό πλαίσιο τῶν Κ´ Παυλείων.
Ἡ ἔννοια τοῦ πολιτισμοῦ ἀποτελεῖ τόν ἕνα ἀπό τούς τρεῖς ἄξονες τοῦ θέματος τῆς σημερινῆς Ἡμερίδος τῶν κατηχητῶν καί τῶν κυκλαρχῶν, ὄχι χωρίς λόγο καί χωρίς σημασία. Διότι, παρότι ὁ πολιτισμός ὡς ὅρος εἶναι νεώτερος, καί σέ μιά πρόχειρη θεώρηση φαίνεται νά μή σχετίζεται ἤ νά μή συνδέεται μέ τήν Ἁγία Γραφή ἤ τήν κατήχηση, δέν ὑπάρχει ἀπολύτως καμία ἀμφιβολία, ἀκόμη καί σέ ἐκείνους πού στέκονται ἐπιφυλακτικά ἤ καί ἀρνητικά ἀπέναντι στήν χριστιανική πίστη καί τήν Ἐκκλησία, ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή, ἡ ὀρθόδοξη πίστη καί παράδοση, ὅλα ὅσα δηλαδή ἡ Ἐκκλησία μέ συνεργάτες ἐσᾶς, κατηχητές καί κυκλάρχες, προσπαθεῖ νά μεταδώσει στούς ἀνθρώπους μας, στά παιδιά καί τούς νέους μας ἀλλά καί τούς μεγαλύτερους σέ ἡλικία, εἶναι ἀπολύτως ἀλληλένδετα.
Δέν ὑπάρχει καμία ἀμφιβολία ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή πού εἶναι τό βασικό «ἐγχειρίδιο», ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ ὁ ὅρος, τῆς Κατηχήσεως, ὡς βασική καί θεμελιώδης πηγή τῆς πίστεώς μας, ἀποτελεῖ καί βάση καί θεμέλιο τοῦ πολιτισμοῦ μας.
Διότι ἄν πολιτισμός θεωρεῖται τό σύνολο τῶν ἐπιτευγμάτων τοῦ πνεύματος, κινητήρια δύναμη τοῦ πνεύματος εἶναι ἡ ψυχή, ἡ ψυχή πού τροφοδοτεῖται καί ζεῖ μέσα ἀπό τήν κατήχηση, μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, μέσα ἀπό τήν πίστη στόν Χριστό καί στόν λόγο του.
Πόσα ἔργα πολιτισμοῦ θά στερεῖτο ὁ κόσμος, ἐάν δέν ὑπῆρχε ἡ πίστη, ἐάν δέν ὑπῆρχε ἡ Ἁγία Γραφή, ἐάν ἡ Ἐκκλησία δέν δίδασκε καί δέν κατηχοῦσε τόν λόγο ὄχι μόνο μέ τά ὑψηλά νοήματα τῆς θεολογίας ἀλλά καί μέ τά ἁπλά περιστατικά τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ καί τά θαύματα, μέ τή ζωή τῶν ἁγίων της.
Ἀλλά καί πόσο μᾶς βοηθᾶ αὐτός ἀκριβῶς ὁ πολιτισμός πού στηρίχθηκε καί οἰκοδομήθηκε ἐπάνω στήν Ὀρθόδοξη πίστη μας, ἐπάνω στήν Ἁγία Γραφή, γιά νά ἐνισχύσουμε τήν κατήχησή μας, γιά νά τήν κάνουμε πιό προσιτή τόσο στά παιδιά ὅσο καί στούς μεγαλύτερους.
Δέν εἶναι, ἄλλωστε, τυχαῖο ὅτι οἱ εἰκόνες, μία ἀπό τίς λαμπρότερες ἐκφάνσεις τοῦ πολιτισμοῦ καί τά πιό ἐξαίρετα δείγματα τῆς πολιτιστικῆς μας κληρονομιᾶς, θεωροῦνται καί ὀνομάζονται ἀπό αἰῶνες «βιβλία τῶν ἀγραμμάτων», γεγονός πού ὑπογραμμίζει τή σημασία τους στήν παιδευτική διαδικασία καί κατ᾽ ἐπέκταση καί στήν κατήχηση.
«Ἁγία Γραφή, κατήχηση καί πολιτισμός» εἶναι τό θέμα τῆς ἀποψινῆς μας Ἡμερίδας στήν ὁποία θά ἔχουμε τήν εὐκαιρία μέσα ἀπό τίς εἰσηγήσεις τῶν ἐπιλέκτων ὁμιλητῶν μας νά προβληματισθοῦμε γιά τόν ρόλο τους καί στή διακονία μας καί στό κατηχητικό μας ἔργο.
Γι᾽ αὐτό θά ἤθελα νά καλωσορίσω ἀπόψε τούς τρεῖς εἰσηγητές μας, τήν κ. Βασιλική Μητροπούλου, ἐπίκουρη καθηγήτρια τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, πού θά μᾶς ἀναπτύξει τό θέμα «Ἡ Ἁγία Γραφή στή διακονία τῆς Κατήχησης», τόν κ. Χαράλαμπο Ἀτματζίδη, ἐπίσης ἐπίκουρο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, πού θά μιλήσει μέ θέμα «Ἁγία Γραφή καί πολιτισμός», καί τόν πανοσιολογιώτατο Ἀρχιμανδρίτη π. Ἰωαννίκιο Ζαμπέλη, Διευθυντή τοῦ Κέντρου Νεότητος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λευκάδος, ὁ ὁποῖος θά μᾶς παρουσιάσει τό θέμα: «Ἡ πολιτιστική κληρονομιά τοῦ χθές στήν κατήχηση τοῦ σήμερα».
Θά ἤθελα νά τούς εὐχαριστήσω καί τούς τρεῖς θερμά γιατί εἶχαν τήν καλωσύνη νά ἀνταποκριθοῦν μέ προθυμία στήν πρόσκλησή μας καί νά συμμετάσχουν ὡς ὁμιλητές στήν Ἡμερίδα τῶν κατηχητῶν καί κυκλαρχῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, ἰδιαιτέρως ὅμως τόν π. Ἰωαννίκιο πού ὑποβλήθηκε καί στόν κόπο τοῦ ταξιδιοῦ.
Θά ἤθελα ἀκόμη νά ἐκφράσω τίς εὐχαριστίες μου καί τόν π. Διονύσιο Ἀνθόπουλο πού ἔχει τήν εὐθύνη τοῦ συντονισμοῦ καί τῆς παρουσιάσεως τῆς Ἡμερίδος μας καί ὅλους ἐσᾶς πού συμμετέχετε στήν ἐκδήλωση αὐτή καί ὑποστηρίζετε τό κατηχητικό ἔργο τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας».
